ΕΙΣΔΟΧΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ – ΘΥΜΑΤΩΝ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Ή ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2004/81/ΕΚ
(άδεια διαμονής τύπου «Α.7»)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑ – ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 135
Προθεσμία περίσκεψης
(άρθρο 6 Οδηγίας 2004/81)
1. Σε πολίτες τρίτων χωρών που έχουν χαρακτηριστεί θύματα εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών κατά τις περ. ια’ και ιβ’ του άρθρου 4, εφόσον δεν υπάγονται στην παρ. 2 του άρθρου 1 του π.δ. 233/2003 (Α’ 204), παρέχεται με πράξη της αρμόδιας εισαγγελικής αρχής προθεσμία περίσκεψης τριών (3) μηνών, ώστε να διαφύγουν από την επιρροή των δραστών των σε βάρος τους εγκλημάτων και να αποκατασταθούν ψυχικά για να μπορέσουν να λάβουν συνειδητά ανεπηρέαστη απόφαση σχετικά με τη συνεργασία τους με τις διωκτικές αρχές.
2. Ειδικά για τους ανηλίκους – θύματα εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών, η ίδια προθεσμία μπορεί να παρατείνεται για δύο (2) ακόμη μήνες με απόφαση της αρμόδιας εισαγγελικής αρχής και με κριτήριο την εξυπηρέτηση του συμφέροντος του ανηλίκου.
3. Κατά το χρονικό διάστημα της προθεσμίας περίσκεψης τα πρόσωπα των παρ. 1 και 2 δεν απομακρύνονται από τη χώρα. Απόφαση επιστροφής, που έχει εκδοθεί, αλλά δεν έχει ακόμη εκτελεστεί, αναστέλλεται.
4. Με απόφαση της αρμόδιας εισαγγελικής αρχής, η προθεσμία περίσκεψης μπορεί να περατώνεται πριν από τη λήξη της, σε περίπτωση κατά την οποία:
α. διαπιστώνεται από την οικεία εισαγγελική αρχή ότι το ανωτέρω πρόσωπο επανασυνέδεσε ενεργώς, εκουσίως και με δική του πρωτοβουλία τις σχέσεις του με τους δράστες των εγκλημάτων των περ. ια΄ και ιβ΄ του άρθρου 4 ή ότι δεν συντρέχουν τελικά στο πρόσωπό του τα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη για τον χαρακτηρισμό του ως θύματος εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών, τα οποία απαιτούνται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις περ. ια΄ και ιβ΄ του άρθρου 4, ή
β. συντρέχουν λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας.
Άρθρο 136
Ενημέρωση θυμάτων και ειδική μέριμνα για ανήλικους
(άρθρα 5 και 10 Οδηγίας 2004/81)
1. Ο αρμόδιος Εισαγγελέας Πρωτοδικών ή η αρμόδια αστυνομική αρχή ή οι αρμόδιοι φορείς κοινωνικής στήριξης του π.δ. 233/2003 (Α΄204), καθώς και οποιοσδήποτε από τους φορείς του άρθρου 135 του παρόντος γνωστοποιούν στον πολίτη τρίτης χώρας – θύμα εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών ότι δικαιούται να υποβάλει αίτημα για να του χορηγηθεί άδεια διαμονής, σύμφωνα με τα άρθρα 49 και 52, παρέχοντας σε αυτόν την αναγκαία προς τούτο ενημέρωση.
2. Στην περίπτωση πολίτη τρίτης χώρας θύματος εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών που είναι ασυνόδευτος ανήλικος, η αρμόδια εισαγγελική αρχή προβαίνει σε κάθε αναγκαία ενέργεια για να προσδιορίσει την ταυτότητα και την ιθαγένειά του και για να θεμελιώσει το γεγονός ότι δεν συνοδεύεται, καταβάλλει κάθε προσπάθεια για τον ταχύτερο δυνατό εντοπισμό της οικογένειάς του και λαμβάνει αμέσως τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίσει τη νομική του εκπροσώπηση και, εφόσον χρειάζεται, την εκπροσώπησή του στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας. Ο αρμόδιος Εισαγγελέας Ανηλίκων ή, όπου δεν υφίσταται Εισαγγελέας Ανηλίκων, ο αρμόδιος Εισαγγελέας Πρωτοδικών, εάν δεν βρεθεί η οικογένεια του ανηλίκου ή εάν κρίνει ότι υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες ο επαναπατρισμός του δεν εξυπηρετεί το συμφέρον του, μπορεί να διατάσσει κάθε πρόσφορο μέτρο για την προστασία του μέχρι την έκδοση απόφασης από το δικαστήριο, στο οποίο πρέπει να απευθύνεται εντός τριάντα (30) ημερών, για τον διορισμό Επιτρόπου, σύμφωνα με το άρθρο 66ΙΑ του ν. 4939/2022 (Α΄111).
Άρθρο 137
Περίθαλψη και παροχές κατά την περίοδο περίσκεψης
(άρθρο 7 Οδηγίας 2004/81)
1. Κατά τη διάρκεια της περιόδου περίσκεψης, τα θύματα εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών έχουν δικαίωμα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και πρόσβασης στις υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης που παρέχονται από το Εθνικό Σύστημα Υγείας, από τις Μονάδες Προστασίας και Αρωγής, από φορείς που συνεργάζονται με τους ανωτέρω, σύμφωνα με τα άρθρα 2, 3 και 4 του π.δ. 233/2003 (Α΄204), καθώς και από τις Υπηρεσίες Υποδοχής και Ταυτοποίησης.
2. Στα ίδια πρόσωπα διασφαλίζονται ικανές συνθήκες διαβίωσης, εφόσον δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους.
3. Οι αρμόδιες εισαγγελικές, δικαστικές και αστυνομικές αρχές φροντίζουν, κατά προτεραιότητα, για την προστασία και την ασφάλεια των θυμάτων της παρ. 1, για την παροχή σε αυτά υπηρεσιών μετάφρασης και διερμηνείας όταν αγνοούν την ελληνική γλώσσα, για την ενημέρωσή τους σχετικά με τα νόμιμα δικαιώματά τους και με τις υπηρεσίες που τους παρέχονται, καθώς και για την παροχή κάθε αναγκαίας νομικής βοήθειας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΒ΄ – ΑΔΕΙΑ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΘΥΜΑΤΩΝ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Η ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ
Άρθρο 138
Χορήγηση και ανανέωση άδειας διαμονής (άδεια διαμονής τύπου «Α.7»)
(άρθρο 8 Οδηγίας 2004/81)
Σε πολίτη τρίτης χώρας που έχει χαρακτηρισθεί θύμα εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών, με Πράξη του αρμόδιου Εισαγγελέα Πρωτοδικών, σύμφωνα με το άρθρο 135, χορηγείται, μετά από σχετική αίτησή του που υποβάλλεται αυτοπροσώπως ή μέσω του αρμόδιου Εισαγγελέα, άδεια διαμονής θυμάτων εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών (άδεια διαμονής τύπου «Α.7») ή ανανεώνεται η χορηγηθείσα άδεια, χωρίς να απαιτείται η καταβολή παραβόλου, με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία των άρθρων 139 έως 142.
Άρθρο 139
Προϋποθέσεις χορήγησης και ανανέωσης άδειας διαμονής
(άρθρο 8 Οδηγίας 2004/81)
1. Μετά την πάροδο της προθεσμίας περίσκεψης ή και πριν παρέλθει αυτή, εφόσον συντρέξει η περ. β΄, ο αρμόδιος Εισαγγελέας εξετάζει εάν πληρούται μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις και συντάσσει σχετική έκθεση:
α. εάν κρίνεται σκόπιμη η παράταση της διαμονής του εν λόγω προσώπου στην ελληνική επικράτεια, προς διευκόλυνση της διενεργούμενης έρευνας ή της ποινικής διαδικασίας,
β. εάν το ανωτέρω πρόσωπο έχει επιδείξει σαφή βούληση συνεργασίας, και
γ. εάν το ίδιο πρόσωπο έχει διακόψει κάθε σχέση με τους φερόμενους ως δράστες των αδικημάτων των περ. ια΄ και ιβ΄ του άρθρου 4.
2. Η εξέταση της αίτησης για τη χορήγηση της άδειας διαμονής γίνεται κατά προτεραιότητα και η χορήγησή της διενεργείται με απόφαση του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου. Με την επιφύλαξη λόγων δημόσιας τάξης και ασφάλειας, εκδίδεται άδεια διαμονής διάρκειας δώδεκα (12) μηνών, εάν συντρέχει μία από τις προϋποθέσεις της παρ. 1 και η οποία ανανεώνεται κάθε φορά για ισόχρονο διάστημα, εφόσον συνεχίζουν να πληρούνται οι ίδιες προϋποθέσεις.
Άρθρο 140
Δικαιώματα
(άρθρα 9 και 11 Οδηγίας 2004/81)
Η άδεια διαμονής διασφαλίζει:
α) δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας, το οποίο ισχύει μόνο κατά τη διάρκειά της,
β) τις παροχές και την περίθαλψη του άρθρου 137,
γ) πρόσβαση στην επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις των άρθρων 5 και 6 του π.δ. 233/2003 (Α’ 204).
Άρθρο 141
Ειδικοί λόγοι μη ανανέωσης και ανάκλησης της άδειας διαμονής
(άρθρα 13 και 14 Οδηγίας 2004/81)
Η άδεια διαμονής θυμάτων εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών (άδεια διαμονής τύπου «Α.7») δεν ανανεώνεται ή ανακαλείται, εφόσον συντρέχει μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α. Εάν ο δικαιούχος επανασυνδέσει τις σχέσεις του ενεργώς και εκουσίως με τους εικαζόμενους δράστες των πράξεων που έχει καταγγείλει,
β. εάν η αρμόδια αρχή κρίνει ότι η συνεργασία ή η καταγγελία του θύματος είναι δόλια ή καταχρηστική ή ότι συντρέχουν λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας,
γ. όταν η ποινική διαδικασία για τα εγκλήματα των περ. ια΄ και ιβ΄ του άρθρου 4 έχει περατωθεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 43 ή 47 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ή έχει εκδοθεί αμετάκλητη δικαστική απόφαση, με την οποία περατώνεται η σχετική διαδικασία. Η διάταξη αυτή δεν ισχύει για τα θύματα κατά την έννοια της παρ. 2 του άρθρου 1 του π.δ. 233/2003 (Α΄204).
Άρθρο 142
Αλλαγή τύπου άδειας διαμονής
Μέσα σε ένα (1) μήνα από την περάτωση της σχετικής διαδικασίας με την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης, μπορεί να χορηγείται στον κάτοχο άδειας διαμονής, με την ιδιότητα του θύματος εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών (άδεια διαμονής τύπου «Α.7»), άδεια διαμονής για έναν από τους λόγους και υπό τις αντίστοιχες προϋποθέσεις που προβλέπονται στον παρόντα, με απόφαση του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου ή του Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Κατά τη διαδικασία χορήγησης της νέας άδειας διαμονής λαμβάνεται ειδικά υπόψη ότι ο αιτών είναι ή υπήρξε κάτοχος άδειας διαμονής ως θύμα εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών.