Άρθρο 135 – Προϋποθέσεις και διαδικασία προσφυγής στο άρθρο 346 ΣΛΕΕ

1. Παρέχεται στην αναθέτουσα αρχή που υλοποιεί συμβάσεις στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας η δυνατότητα να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των ζωτικών συμφερόντων ασφαλείας της χώρας, με την επίκληση της διάταξης του άρθρου 346 της ΣΛΕΕ, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της διάταξης αυτής, όπως εξειδικεύονται στις παρ. 3 έως 5 και τηρείται η διαδικασία της παρ. 2.
2. Η απόφαση εξαίρεσης από τους κανόνες της ενωσιακής αγοράς με την επίκληση του άρθρου 346 ΣΛΕΕ λαμβάνεται κάθε φορά από το ΚΥΣΕΑ, μετά από σύμφωνη γνώμη της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων της Βουλής των Ελλήνων. Με την ίδια απόφαση καθορίζεται και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί. Για την εισαγωγή της πρότασης στο ΚΥΣΕΑ απαιτείται πρόταση του Ανώτατου Συμβουλίου του οικείου Κλάδου, προς όφελος του οποίου συνάπτεται η σύμβαση, την οποία ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ διατυπώνει προς τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, ο οποίος εφόσον κρίνει αναγκαίο μπορεί να ζητήσει τη γνώμη της ΓΔΑΕΕ και της ΓΔΠΕΑΔΣ.
3. Η απόφαση για υπαγωγή μιας δημόσιας σύμβασης στρατιωτικού εξοπλισμού στην εξαιρετική διαδικασία του άρθρου 346 ΣΛΕΕ, κατά παρέκκλιση από τους κανόνες της ενωσιακής αγοράς, πρέπει να συνοδεύεται από ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η οποία θα περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο τα ακόλουθα στοιχεία:
α. Το ζωτικό/ουσιώδες συμφέρον εθνικής ασφαλείας που διακυβεύεται.
β. Την άμεση σύνδεση του εν λόγω ζωτικού/ουσιώδους συμφέροντος ασφάλειας με τη σύναψη της συγκεκριμένης σύμβασης που αφορά προμήθεια, έργο ή υπηρεσία ύψιστης σημασίας για τις στρατιωτικές ικανότητες της χώρας.
γ. Το λόγο για τον οποίο κρίνεται απαραίτητη η παρέκκλιση από τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς για τις δημόσιες συμβάσεις στη συγκεκριμένη περίπτωση για την προστασία του συγκεκριμένου ζωτικού/ουσιώδους συμφέροντος ασφάλειας.
4. Συμφέροντα, ιδίως βιομηχανικά και οικονομικά, έστω και αν συνδέονται με προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού, έργο ή παροχή υπηρεσίας στον τομέα της άμυνας ή της ασφάλειας, δεν μπορούν από μόνα τους να δικαιολογήσουν εξαίρεση. Τα συμφέροντα που συνδέονται άμεσα με το αντικείμενο της σύμβασης και έχουν στρατιωτικό χαρακτήρα μπορούν να δικαιολογήσουν εξαίρεση βάσει του άρθρου 346 ΣΛΕΕ εφόσον πληρούνται οι ειδικές προϋποθέσεις εφαρμογής του, τις οποίες η αναθέτουσα αρχή οφείλει να αποδείξει.
5. Απαιτήσεις σχετικές με την ασφάλεια εφοδιασμού δύνανται να δικαιολογήσουν εξαίρεση με βάση το άρθρο 346 ΣΛΕΕ, υπό τις κάτωθι προϋποθέσεις, τις οποίες η αναθέτουσα αρχή οφείλει να αποδείξει:
α. Η ασφάλεια εφοδιασμού δεν μπορεί να διασφαλισθεί επαρκώς με μέτρα που λαμβάνονται εντός του πλαισίου του δικαίου της ΕΕ ή με κοινή δράση των κρατών-μελών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
β. Τα μέτρα λαμβάνονται με αποκλειστικό σκοπό την επίτευξη της δημόσιας ασφάλειας και όχι για οικονομικούς σκοπούς.
γ. Τα μέτρα που λαμβάνονται είναι αντικειμενικά αναγκαία και κατάλληλα, με βάση τις αρχές αναγκαιότητας, προσφορότητας και αναλογικότητας, να επιτύχουν την ασφάλεια του εφοδιασμού ή τουλάχιστον συμβάλλουν στην αντικειμενική βελτίωση της κατάστασης της εφοδιαστικής ασφάλειας η οποία διακυβεύεται.

  • 7 Δεκεμβρίου 2018, 12:19 | Κωνσταντίνος Ζηκίδης

    Εκτιμώ ότι το πνεύμα του υπόψη άρθρου είναι υπερβολικά περιοριστικό και έρχεται σε αντίθεση με την δυνατότητα που παρέχει το άρθρο 346 της ΣΛΕΕ. Αν και η επίκληση του άρθρου 346 της ΣΛΕΕ θα πρέπει να γίνεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, δεν θα πρέπει να υπάρχουν άλλοι περιορισμοί, ώστε να είναι δυνατό, εάν απαιτηθεί, το κράτος να λάβει “τα μέτρα που θεωρεί αναγκαία για την προστασία ουσιωδών συμφερόντων της ασφαλείας του”, όπως προβλέπει η ΣΛΕΕ.
    Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμα και το Βέλγιο, στον πρόσφατο διαγωνισμό για απόκτηση 34 νέων μαχητικών Α/Φ, επικαλέστηκε το εν λόγω άρθρο 346 (όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει στο κείμενο “Belgian Defence Air Combat Capability Program – Request for Government Proposal”, που διατίθεται στο διαδίκτυο), παρά το γεγονός ότι η χώρα αυτή δεν φαίνεται να διατρέχει κάποιου είδους κίνδυνο από εξωτερική απειλή. Με άλλα λόγια, ακόμα κι αν διαπιστώνεται ίσως υπερβολικά ευρεία χρήση του άρθρου 346 της ΣΛΕΕ από χώρες της ΕΕ, οι οποίες γενικώς δεν αντιμετωπίζουν εξωτερικούς κινδύνους, δεν είναι αποδεκτό να θέτουμε από μόνοι μας τέτοιους σοβαρούς περιορισμούς στην περίπτωση που απαιτηθεί να ασκήσουμε αυτή την δυνατότητα.
    Προτείνω τη διαγραφή των παραγράφων 3, 4 και 5 του παρόντος άρθρου και την ανάλογη διαμόρφωση αυτού.

  • 4 Δεκεμβρίου 2018, 14:55 | Αίθων Ναρλής

    Κατά τις παρ 3 και 4 του άρθρου 135 η αναθέτουσα αρχή, το Υπουργείο Άμυνας δηλαδή «οφείλει να δικαιολογήσει» και «να αποδείξει» τον λόγο που εντάσσει μια προμήθεια στο Αρ. 346 ΣΛΕΕ. Να σημειωθεί ότι ενώ η τεκμηρίωση και η δικαιολόγηση θα μπορούσε κατ’ αρχήν να θεωρηθεί ότι είναι μόνο ως προς εσωτερική (εθνική) χρήση, και μόνο ενημερωτική για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εν τούτοις η όλη διατύπωση σε συνδυασμό με την «αναγκαιότητα να αποδείξει» τον λόγο που εντάσσονται προμήθειες στο Αρ 346 ΣΛΕΕ είναι εξαιρετικά επισφαλής και ολισθηρή διότι βάζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε θέση να κρίνει και να αξιολογήσει το αληθές και το πραγματικό της αναγκαιότητας.

    Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει καμία αρμοδιότητα να αξιολογήσει, να κρίνει και να εγκρίνει κατά πόσον πραγματικά συντρέχουν οι λόγοι που επικαλείται ένα κράτος για να εντάξει ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα στο Αρ.346 ΣΛΕΕ. Ούτε έχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρμοδιότητα να κρίνει και να αξιολογήσει και να εγκρίνει τα επικαλούμενα «ζωτικά/ουσιώδη συμφέροντα εθνικής ασφαλείας» εφόσον οι αρμοδιότητες αυτές (καθόσον αποτελούν μέρος της εξωτερικής πολιτικής, και πολιτικής άμυνας και ασφάλειας) παραμένουν, ακόμη τουλάχιστον μέχρι και την δημιουργία της ΚΕΠΠΑ, όποτε προκύψει αυτή, στην διακριτική ευχέρεια των εθνικών κυβερνήσεων. Αυτό έχει πλέον παγιωθεί και με αποφάσεις και γνωμοδοτήσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

    Κατά συνέπεια η «σπουδή» που δείχνει ο νομοθέτης για «να αποδείξει» ότι συντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι άμυνας προκειμένου να εντάξει ένα πρόγραμμα στο Αρ. 346 ΣΛΕΕ αντιστοιχεί σε παραχώρηση αρμοδιότητας εθνικής κυριαρχίας σε ξένη δύναμη ή διεθνή οργανισμό.

    Άλλωστε στην περίπτωση που νομοθετηθεί μια τέτοια διατύπωση δεν υπάρχει καμία εξασφάλιση ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα απορρίπτει συστηματικά πλέον κάθε μελλοντική Ελληνική πρόταση ένταξης εξοπλιστικού προγράμματος στο Αρ. 346 ΣΛΕΕ προκειμένου να εξυπηρετήσει ιδίαν συμφέροντα, με αποτέλεσμα τόσο η προμήθεια οπλικών συστημάτων όσο και οι δαπάνες της χώρας για εξοπλισμούς στο μέλλον να ελέγχονται πλήρως από ξένη δύναμη.