• Αγαπητή κυρία Υπουργέ, Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης του Σχεδίου Νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», σας υποβάλλουμε συνημμένα τις παρατηρήσεις του Συνδέσμου μας επί του άρθρου 5 «Ορθολογικοποίηση της τιμολόγησης ενέργειας που παράγεται από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α » μαζί με προτάσεις του και παρακαλούμε να ληφθούν υπόψη στο τελικό σχέδιο νόμου, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή. Είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε συνεργασία. Με ιδιαίτερη εκτίμηση ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Δ. ΠΑΠΑΔΟΥΛΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Άρθρο 5: Ορθολογικοποίηση της τιμολόγησης ενέργειας που παράγεται από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. Όπως είναι γνωστό, η Ελλάδα παρουσιάζει σημαντικό δυναμικό οργανικών αποβλήτων (λύματα χοιροστασίων, πτηνοτροφείων, βουστασίων, υπολείμματα καλλιεργειών, οργανικά απόβλητα από τη γαλακτοκομική παραγωγή, τα σφαγεία, τις βιομηχανίες τροφίμων και τις αγροτοβιομηχανίες, λάσπη υδάτινων αποβλήτων, οργανικό μέρος των δημοτικών στερεών αποβλήτων, οργανικά απόβλητα από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις εστίασης κλπ.) που σε πολλές περιπτώσεις δημιουργούν έντονα περιβαλλοντικά προβλήματα από την ανεξέλεγκτη διάθεση τους. Μία μονάδα παραγωγής βιοαερίου με την μέθοδο της αναερόβιας χώνευσης των αποβλήτων αυτών, αποτελεί την βέλτιστη από περιβαλλοντική και ενεργειακή άποψη λύση, καθώς αξιοποιεί το ενεργειακό δυναμικό του βιοαερίου για την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας αποδίδιοντας παράλληλα ένα πολύτιμο οργανικό λίπασμα (χωνευμένη πρώτη ύλη βιομάζας/κομπόστ) πλούσιο σε άζωτο, φώσφορο και κάλιο. Το βιοαέριο μπορεί, επίσης, να χρησιμοποιηθεί σαν καύσιμο μεταφορών, αντικαθιστώντας τα συμβατικά καύσιμα σε ποσοστό που μπορεί να φτάσει το 15-20%, ενώ ως αναβαθμισμένο βιοαέριο μπορεί να διοχετευτεί στο δίκτυο του φυσικού αερίου και να χρησιμοποιηθεί και για παραγωγή υδρογόνου (fuel cell). Αν και η πολύχρονη εμπειρία παραγωγής και εκμετάλλευσης βιοαερίου στις χώρες της ΒΔ-Κεντρικής Ευρώπης έχει δείξει ότι η αξιοποίηση της ενέργειας των αποβλήτων των γεωργο-κτηνοτροφικών μονάδων, καθώς και ειδικών βιομηχανικών οργανικών αποβλήτων και των οργανικών δημοτικών στερεών απορριμμάτων, μπορεί να γίνει με τον οικονομικά αποδοτικότερο τρόπο (οικονομία κλίμακας) σε μία κεντρική μονάδα βιοαερίου, σε θέσεις όπου έχει διαπιστωθεί υψηλό δυναμικό οργανικών αποβλήτων, στην Ελλάδα δεν υπάρχει σήμερα σε λειτουργία αντίστοιχη μονάδα. Η υλοποίηση μονάδων αναερόβιας χώνευσης γεωργο-κτηνοτροφικών αποβλήτων είναι ακόμη δύσκολη. Μεταξύ άλλων τα επόμενα εμπόδια επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα την οικονομική βιωσιμότητα ενός έργου βιοαερίου στην χώρα μας: • Υψηλά κόστη επένδυσης και συντήρησης / λειτουργικό κόστος. Τα έργα βιοαερίου απαιτούν ακόμη και σήμερα υψηλά κόστη επένδυσης / συντήρησης και την εφαρμογή «ακριβών» τεχνολογιών που δύσκολα μπορούν να εφαρμοστούν στον γεωργικό τομέα σε μικρού μεγέθους εκμεταλλεύσεις. • Κόστος μεταφοράς των πρώτων υλών / αποβλήτων από τους χώρους παραγωγής στην μονάδα βιοαερίου, κόστος επένδυσης σε αντίστοιχα μεταφορικά μέσα. • Υψηλή τιμή αγοράς βιομάζας (εκτός αποβλήτων/λυμάτων) με ικανοποιητική απόδοση σε βιοαέριο. • Απουσία «Τέλους Απόθεσης» αποβλήτων/λυμάτων χαμηλής απόδοσης σε βιοαέριο • Κόστος γραμμών μεταφοράς παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. • Περιορισμένη πρόσοδος (πρακτικά υπάρχουν έσοδα κυρίως από την πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το νέο τιμολόγιο για τις ΑΠΕ). • Απουσία προσόδου από «Πράσινα Πιστοποιητικά». • Η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» ενσωματώνεται δειλά στην Ελληνική Περιβαλλοντική Νομοθεσία τα τελευταία χρόνια και δεν εφαρμόζεται επαρκώς. • Τα εξωτερικά κόστη δεν εκτιμώνται και δεν αποτιμώνται σε χρήματα (π.χ. ρύπανση υπόγειων υδάτων, ευτροφισμός, αντικατάσταση ορυκτών καυσίμων). • Δυνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των μονάδων και υιοθέτηση κατάλληλων μέτρων (π.χ. απόσμηση, κατάλληλη χωροθέτηση, αισθητική κλπ) με όποιο πρόσθετο επενδυτικό κόστος αυτά συνεπάγονται. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις μίας μονάδας βιοαερίου σχετίζονται με την συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά στις περισσότερες των περιπτώσεων ο κατάλληλος σχεδιασμός, κατασκευή και λειτουργία της μονάδας εξασφαλίζει «περιβαλλοντική συμβατότητα». • Διαθεσιμότητα πρώτης ύλης: Τα γεωργο-κτηνοτροφικά απόβλητα αποτελούν ιδιαίτερο ζήτημα λόγω του υψηλού δυναμικού τους, αλλά και της χωρικής τους διασποράς σε ολόκληρη την χώρα. Σε χώρες, όπως η Ελλάδα, η εποχιακή παραγωγή αποβλήτων (π.χ. απόβλητα ελαιοτριβείων, τυροκομείων κλπ.) αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την επιτυχή υλοποίηση ενός έργου βιοαερίου. Στις περιπτώσεις, αυτές, θα πρέπει να εξασφαλίζονται μακροχρόνια συμβόλαια μεταξύ των διαχειριστών της μονάδας βιοαερίου και των παραγωγών της πρώτης ύλης και η χρήση διαφορετικών αποβλήτων (π.χ. αγροτοβιομηχανικά απόβλητα με ζωικά απόβλητα) είναι επιβεβλημένη. • Θα πρέπει, επίσης, να ληφθεί υπόψη και η πρόσθετη επιβάρυνση με ποσοστό 3% επί της, προ Φ.Π.Α. τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας, ως ειδικό τέλος. Προτάσεις Με γνώμονα την προσέλκυση επενδύσεων στον σημαντικό τομέα του βιοαερίου και, κατ’ επέκταση, την αειφόρο οικονομική, γεωργική και αγροτική ανάπτυξη και στην περιβαλλοντική προστασία, με την ενεργειακή εκμετάλλευση των αγροτο-κτηνοτροφικών και γενικά, οργανικών αποβλήτων και την συνεπακόλουθη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, καθώς, επίσης, και την εξάλειψη των εμποδίων που σχετίζονται με τους τελικούς χρήστες (π.χ. ανάπτυξη αγοράς θερμότητας, χρήση του βιοαερίου ως καύσιμο στις μεταφορές, έγχυση στο δίκτυο του φυσικού αερίου, κλπ), προτείνονται τα παρακάτω: 1. Για βιομάζα που αξιοποιείται από σταθμούς συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας ηλεκτρικής ισχύος μέχρι 5 MW, ορίζεται βασική τιμή ενέργειας 200 €/MWh. Στην περίπτωση, αυτή, σαν ισχύς του σταθμού, θεωρείται το αποτέλεσμα του πολλαπλασιασμού της εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος του με τον λόγο των ωρών λειτουργίας του στην μέγιστη ισχύ το συγκεκριμένο έτος προς τον συνολικό αριθμό ωρών του έτους αυτού (όπως ορίζεται και στην τελευταία τροποποίηση του Γερμανικού Νόμου EEG για τις ΑΠΕ), π.χ. έστω σταθμός εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος 6 MW με 7300 ώρες λειτουργίας τον χρόνο στην μέγιστη ισχύ. Η ισχύς του σταθμού που λαμβάνεται υπόψη είναι: 6x(7300/ 8760)=5 MW. 2. Υψηλότερη εγγυημένη τιμή ενέργειας ανάλογα με την μορφή βιομάζας. Έτσι, για βιομάζα που αξιοποιείται από σταθμούς συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας ηλεκτρικής ισχύος μέχρι 5 MW (με την ίδια παραδοχή για την ισχύ όπως στην παράγραφο 1) στην βασική τιμή προστίθεται τιμή (πριμ) 70 €/MWh όταν η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται από: 1) ενεργειακά φυτά, όπως αυτά ορίζονται σε επισυναπτόμενο πίνακα καθώς και από υπολείμματα τους (π.χ. ενσίρωμα καλαμποκιού, άχυρο κλπ) ή/και 2) από αραιά υγρά απόβλητα / λύματα χαμηλής απόδοσης σε βιοαέριο, (π.χ. κοπριά και ζωικά λύματα, απόβλητα της βιομηχανίας γάλακτος / τυρόγαλα, απόβλητα της παραγωγής ελαιολάδου / κατσίγαρος κλπ), σε συνδυασμό με φυτικά μόνο υποπροϊόντα όπως αυτά ορίζονται σε επισυναπτόμενο πίνακα (π.χ. ακατάλληλα λαχανικά, ακατάλληλες πατάτες, υπολείμματα μη ενεργειακών καλλιεργειών, φλούδες πατάτας, γλυκερίνη από εργοστάσια παραγωγής βιοντίζελ, υγρά απόβλητα και πούλπα πατάτας από παραγωγή αμύλου, μελάσα από παραγωγή ζάχαρης από τεύτλα, απορριπτόμενα άνθη κλπ). Στην περίπτωση αυτή τα αραιά υγρά απόβλητα / λύματα χαμηλής απόδοσης σε βιοαέριο συμμετέχουν στην συνολική εισερχόμενη για επεξεργασία ποσότητα υλικών στον σταθμό σε ποσοστό έως 30% κατά βάρος. Επίσης, υπολογίζεται επιπλέον τιμή (πριμ) 40 €/MWh, με την προϋπόθεση συμμετοχής των αραιών υγρών αποβλήτων/λυμάτων χαμηλής απόδοσης σε βιοαέριο (π.χ. κοπριά και ζωικά λύματα, απόβλητα της βιομηχανίας γάλακτος/τυρόγαλα, απόβλητα της παραγωγής ελαιολάδου/κατσίγαρος κλπ) στην συνολική εισερχόμενη για επεξεργασία ποσότητα υλικών στον σταθμό σε ποσοστό 30% κατά βάρος κατ’ελάχιστο. 3. Επιπλέον, στην βασική τιμή προστίθεται τιμή (πριμ) 30 €/MWh, με την προϋπόθεση χρήσης του μεγαλύτερου μέρους της παραγόμενης θερμικής ενέργειας για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του σταθμού (θέρμανση ή ψύξη των κτιριακών εγκαταστάσεων ή δεξαμενών, θερμική επεξεργασία των υπολειμμάτων της αναερόβιας χώνευσης για την παραγωγή βιολογικού λιπάσματος κλπ), ή την τηλεθέρμανση παρακειμένων οικισμών με συγκεκριμένες προδιαγραφές μήκους σωληνώσεων και ενεργειακών απωλειών. 4. Πρόσθετη τιμή (πριμ) τεχνολογίας 20 €/MWh για την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια σε σταθμούς με εγκαταστάσεις καθαρισμού και αναβάθμισης του παραγόμενου βιοαερίου σε ποιότητα φυσικού αερίου (βιομεθάνιο) με συγκεκριμένες προδιαγραφές/περιορισμούς έκλυσης μεθανίου στην ατμόσφαιρα και συγκεκριμένη μέγιστη ηλεκτρική κατανάλωση ανά κυβικό μέτρο επεξεργαζόμενου βιοαερίου. 5. Νομοθετική ρύθμιση για την εξασφάλιση όρων για την πώληση/ τροφοδοσία/προμήθεια αναβαθμισμένου βιοαερίου (βιομεθάνιου) και καθορισμός Εθνικού Προτύπου χαρακτηριστικών/ποιότητας αναβαθμισμένου βιοαερίου (βιομεθάνιου) για διοχέτευση του στο Εθνικό δίκτυο φυσικού αερίου (ΔΕΠΑ) ή για την χρήση του σαν καύσιμο κίνησης. 6. Λαμβάνοντας υπόψη την δύσκολη οικονομική συγκυρία για την χώρα μας και έχοντας κατά νου την επιτακτική αναγκαιότητα των «πράσινων» επενδύσεων για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, προτείνεται οι επενδύσεις για μονάδες συμπαραγωγής από βιοαέριο (ή/και αναβάθμισης βιοαερίου) να μην επιδοτούνται, έτσι ώστε και να εξοικονομηθούν πολύτιμα κεφάλαια και να εξασφαλισθεί η είσοδος στον σημαντικό αυτόν τομέα υγιών και πραγματικά «πράσινων» επενδυτών. Εναλλακτικά, προτείνεται να ισχύσουν συγκεκριμένες φοροαπαλλαγές για τις εταιρείες που υλοποιούν επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής ενέργειας από βιομάζα (βιοαέριο) και που έχουν συσταθεί αποκλειστικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε.