Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Δήμος Πρεσπών' | 10 Νοεμβρίου 2020, 15:49

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Το Δημοτικό Συμβούλιο Πρεσπών εκφράζει την ανησυχία του για την εξέλιξη των πραγμάτων στην οικονομία της περιοχής μας, τα εισοδήματα και τις θέσεις εργασίας των συμπολιτών μας, και ακόμα και την κοινωνική συνοχή. Παρ’ότι έχουν δημιουργηθεί μεγάλες προσδοκίες για επενδυτικά σχέδια φαίνεται ότι δεν ανταποκρίνονται στο μέγεθος της διαθέσιμης χρηματοδότησης αλλά ούτε και στο κατ’αρχήν σχέδιο που δόθηκε στη διαβούλευση. Η εστίαση του προγράμματος είναι σημαντική για την επιτυχία του αλλά 1. Οι 5 πυλώνες που αναφέρονται στο σχέδιο καλύπτουνσχεδόν το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων από τον πρωτογεννή τομέα μέχρι τις υπηρεσίες και αναγκαστικά δεν επιτρέπει επαρκή εστίαση σε συγκεκριμένες δραστηριότητες, κατά τη γνώμη μας η εστίαση τουλάχιστον των δράσεων του ιδιωτικού τομέα πρέπει να είναι σε τρεις κατευθύνσεις, πρωτογενής τομέας, Ενέργεια και Τουρισμός. 2.Η χωρική εστίαση σε δύο περιοχές μία σε επίπεδο NUTS5 (Δήμος: Μεγαλόπολη) και μία σε επίπεδο NUTS2 (Περιφέρεια: Δυτική Μακεδονία) δεν συνάδει με τον κανονισμό του ταμείου δίκαιης μετάβασης που αφορά περιοχές σε επίπεδο NUTS3 (Περιφερειακές ενότητες). Γνώμη μας είναι ότι το όποιο σχέδιο πρέπει να αντιστοιχεί στις περιοχές για τις οποίες θα καταρτιστούν τα εδαφικά σχέδια δηλαδή στις περιφερειακές ενότητες. Βασικός βραχίονας επίτευξης των στόχων του σχεδίου είναι οι εμβληματικές επενδύσεις οι περισσότερες εκ των οποίων είναι επενδύσεις μεγάλων επιχειρήσεων. Τέτοιες επενδύσεις είναι καλοδεχούμενες φυσικά και είναι σημαντικό να υπάρχουν κατάλληλα κίνητρα που θα τις προσελκύσουν αλλά και υποδομές που θα τις κάνουν εφικτές. Παρ’ολα αυτά οι επενδύσεις αυτού του ύψουν δεν μπορούν να επιδοτηθούν ουσιαστικά από τον κοινοτικό προυπολογισμό με τους σχετικούς περιορισμούς και πιθανόν να μην επιτρέπεται να επιδοτηθούν και από εθνικούς πόρους. Αντίθετα, μπορούν και πρέπει να επιδοτηθούν επενδύσεις ΜΜΕ αλλά και άλλες δράσεις όπως αυτή των νέων αγροτών, των ενεργειακών κοινοτήτων κλπ. Το σχέδιο είναι εξαιρετικά φειδωλό στην ανάλυση των δημοσίων επενδύσεων. Όμως είναι σημαντικό να σημειωθούν τα βασικά αναπτυξιακά μειονεκτήματα και να αναφερθούν οι βασικές υποδομές που θα επιτρέψουν στις περιοχές μας να αντιστρέψουν την εσωστρέφεια που προκαλούσε η σιγουριά του λιγνίτη σε εξωστρέφεια και ανταγωνιστικότητα και ιδίως, ολοκλήρωση βασικών υποδομώνσυγκοινωνίας -μεταφορών (Αεροδρόμιο, σιδηρόδρομος, οδικά έργα). Υπάρχει μια έμφαση στην δημιουργία μεγάλων φωτοβολταϊκών πάρκων, που συνεχίζει παλιότερες εξαγγελίες. Αυτά είναι ασφαλώς καλοδεχούμενα ιδίως αν συνδυάζονται με αποθήκευση. Όμως η δημιουργία φωτοβολταϊκών σταθμών στα πρώην ορυχεία δεν χρειάζεται ενίσχυση, μόνο η ύπαρξη μεγάλων ενιαίων ιδιοκτησιών και γραμμών μεταφοράς καθώς και η ισχυρή ηλιοφάνεια τα κάνουν εξόχως ανταγωνιστικά. Το ζητούμενο της δίκαιης μετάβασης είναι τα Φ/Β να έχουν θετικό κοινωνικό αποτύπωμα και διάχυση των ωφελημάτων στην κοινωνία της Δ. Μακεδονίας δεδομένου ότι είναι επενδύσεις εντάσως κεφαλαίου και δεν δημιουργούν μεγάλο αριθμό θέσεων εργασίας. Είναι λοιπόν σημαντικό η όποια ενίσχυση Φ/Β να αφορά κυρίως ή αποκλειστικά (γνήσιες) Ενεργειακές Κοινότητες από τις περιοχές εστίασης με έμφαση στις Ενεργειακές κοινότητες ΟΤΑ που έχουν και τη δυνατότητα να προσανατολίσουν την δραστηριότητα στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Υπάρχει ένδεια προτάσεων σε σχέση με τον τουρισμό στον οποίο παρ’ότι αναφέρεται το πλεονέκτημα της φύσης και της βιοποικιλότητας καθώς και της βιομηχανικής κληρονομιάς τελικά προκρίνεται μόνο η μεταφορά της πολύ καλής πρακτικής του οινικού τουρισμού από τη β. Ιταλία. Ο Τουρισμός του βουνού και της φύσης, είναι εξαιρετικά ανεπτυγμένος στην Ευρώπη σε επίπεδο σχεδόν παραπλήσιο με τον τουρισμό του ήλιου και της θάλασσας ο οποίος είναι σχεδόν μονοκαλιέργεια στην χώρα μας με αποτέλεσμα η Δυτική Μακεδονία που είναι η μοναδική περιφέρεια της χώρας που δεν βρέχεται από θάλασσα να είναι η πιο υποανάπτυκτη τουριστικά περιοχή της Ελλάδας. Συνολικά το 2018 καταγράφτηκε ότι αφίχθηκαν στα ξενοδοχεία κλπ. καταλύματα λιγότεροι από 20.000 αλλοδαποί επισκέπτες ήτοι ποσοστό 0.12% του συνολικού αριθμού της χώρας, δηλαδή ασήμαντο. Η στρατηγική ανάπτυξης του τουρισμού μπορεί να μιμηθεί το παράδειγμα της γειτονικής Αχρίδας με παραπλήσια χαρακτηριστικά (λίμνες, Βυζαντινά μνημεία, προστατευόμενες περιοχές) που μέσα σε 8χρόνια (2011- 2018) έχει αυξήσει τους ξένους τουρίστες που φτάνουν σε αυτή από 75.000 σε 180.000 με την ανάδειξη των φυσικών και πολιτιστικών αξιών της αλλά και την αναβάθμιση και στη συνέχεια αξιοποίηση του αεροδρομίου της από εταιρεία χαμηλού κόστους. Η καλά σχεδιασμένη και χρηματοδοτημένη ανάπτυξη τουρισμού βουνου και φύσης που βασίζεται στην ανάδειξη των πολύ σημαντικών φυσικών και πολιτιστικών αξιών και την αξιοποίηση της εμπειρίας του Φορέα Διαχείρησης του Εθνικού Πάρκου Πρεσπών μπορεί να δώσει πραγματικό αναπτυξιακό αντίβαρο στην απολιγνιτοποίηση. Μπορεί επίσης να επικουρηθεί με την αξιοποίηση της βιομηχανική κληρονομιά των περιοχών εστίασης. Οι απαιτούμενες ενέργειες για την επίτευξη της ομαλής μετάβασης σε οικονομία χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος περιλαμβάνει παρεμβάσεις σε επίπεδο υποδομών και δραστηριοτήτων ως εξής. Οδικές συγκοινωνίες. Ολοκλήρωση των καθέτων στην Εγνατία οδό και του λοιπού εθνικού οδικού δικτύου στην Δυτική Μακεδονία με την βελτίωση των χαρακτηριστικών της Εθνικής οδού ΕΟ 15 (Καλαμπάκα – Άγιος Γερμανός) και της Εθνικής Οδού ΕΟ2 (Κρυσταλλοπηγή – Κήποι Έβρου) στα όρια της Περιφέρειας και της Π.Ε. Φλώρινας στα τμήματα που δεν καλύπτονται από αυτοκινητόδρομο. Μεταφορές- Logistics. Η Δυτική Μακεδονία είναι η μόνη περιφέρεια χωρίς θάλασσα και άρα χωρίς λιμάνι με αποτέλεσμα να βασίζεται ολοκληρωτικά στις οδικές μεταφορές για μεταφορά προϊόντων κάτι που τα καθιστά εκ προοιμίου ακριβά. Για να αξιοποιηθεί η θέση της περιφέρειας, που βρίσκεται στην καρδιά των Βαλκανίων, πρέπει να ολοκληρωθούν παλιά και νέα σχέδια σιδηροδρομικών συνδέσεων που θα την καταστήσουν κέντρο διακίνησης αγαθών. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί τον ανταγωνιστικό μειονέκτημα της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας που θα συνδεθεί με τις αγορές της κεντρικής Ευρώπης με αποτελεσματικό και κυρίως φτηνό μεταφορικό μέσο. oΚαλαμπάκα - Κοζάνη (ώριμο έργο, τμήμα της σιδηρ/μικής Εγνατίας, ξεκίνησε να φτιάχνεται το 1928), oΦλώρινα-Κρυσταλλοπηγή-Πόγραδετς (μελετάται με χρηματοδότηση Interreg), oενεργοποίηση της Γραμμής Φλώρινα – Μοναστήρι και oηλεκτροδότηση υφιστάμενων γραμμών Πλατύ Φλώρινα και Αμύνταιο Κοζάνη oΔιαμετακομιστικό κέντρο μεταξύ Φλώρινας και Αμυνταίου που με την ολοκλήρωση των παραπάνω έργων γίνεται ένας μοναδικός σιδηροδρομικός κόμβος. Τουρισμός. Ένα λειτουργικό, οικονομικό και ασφαλές διεθνές αεροδρόμιο είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη του τουρισμού αλλά απαιτείται επίσης και η ανάδειξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και η σύνδεση των αξιοθέατων όπως τα μνημεία και ο υγρότοπος των Πρεσπών με τα αστικά κέντρα της περιοχής, ιδίως τη Φλώρινα και την Κοζάνη που καλούνται να αποτελέσουν το εφαλτήριο των επισκεπτών της περιοχής. Ταυτόχρονα πρέπει να αξιοποιηθεί η σύνδεση με την Αχρίδα που υπάρχει σε διεθνές επίπεδο (Μαζί με την τώρα αποξηραμένη λίμνη Μαλίκ αποτελούν τις Δασσαρητικές λίμνες) με την ανακήρυξη της Ευρωπεριοχής Πρέσπας Αχρίδας. Για να μπορεί όμως να γίνει στην πράξη κάτι τέτοιο απαιτείται η διάνοιξη της συνοριακής διάβασης στον Λαιμό Πρεσπών που έχει συμφωνηθεί από τις δύο χώρες αλλά πρέπει και να υλοποιηθεί. Έτσι απαιτείται oΑναβάθμιση αεροδρομίων Καστοριάς & Κοζάνης. oΆμεση υλοποίηση της στρατηγικής σημασία διάνοιξης της συνοριακής διάβασης Λαιμού που είναι ήδη δρομολογημένη και υλοποίηση του συναφούς αναπτυξιακού προγράμματος που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει την oαξιοποίηση των τουριστικών εγκαταστάσεων Κούλας (Πλαζ & Ναυτικός Όμιλος) που περικλείουν και χώρο Camping. Αυτή τη στιγμή στην Δυτική Μακεδονία δεν υπάρχει Camping Ιδιωτικό ή Δημοτικό. oΟικοσυνεδριακό κέντρο στο Λαιμό Πρεσπών σύμφωνα και με το επιχειρησιακό σχέδιο ανάπτυξης της διασυνοριακής περιοχής των Πρεσπών. Ο πρωτογενής τομέας έχει εν πολλοίς ατροφήσει εξαιτίας των ευκαιριών απασχόλησης στην εξόρυξη. Μπορεί όμως με κατάλληλες επενδύσεις υποδομών (αρδευτικά) και μέσων (σχέδια βελτίωσης, ειδικό πρόγραμμα νέων αγροτών) να αξιοποιήσει τα σχετικά υψηλά κατακρημνίσματα και τα εύφορα εδάφη της περιοχής για ποιοτική παραγωγή προϊόντων υψηλού επιπέδου. Για να ενισχυθεί ο αγροτικός τομέας και για να μπορέσει η τοπική παραγωγή να δώσει προστιθέμενη αξία και εισοδήματα πρέπει να τοπικοποιηθεί σε επίπεδο περιφέρειας όλος ο αγροδιατροφικός κύκλος και για να μπορέσει να επιτευχθεί κάτι τέτοιο απαιτούνται γίνουν αποδοτικές επενδύσεις στη μεταποίηση, αποθήκευση και εμπορία αγροδιατροφικών προϊόντων. Ιδιαίτερες δυνατότητες έχει η ανάπτυξη ποιοτικής κτηνοτροφίας αξιοποιώντας του εκτεταμένους και αραιά βοσκούμενους βοσκότοπους όπου απαιτείται η ολοκλήρωση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης και η αναβάθμισή τους με τις απαιτούμενες κατάλληλες υποδομές βόσκησης . Αυτό υπηρετεί ταυτόχρονα το στόχο για οικονομική ανάπτυξη αλλά και το στόχο της βελτίωσης της βιοποικιλότητας για την διατήρηση των οικοτόπων προτεραιότητας που στηρίζονται στη βόσκηση. Ιδίως μπορούν να αξιοποιηθούν οι παραδοσιακές φυλές της περιοχής (πχ. στην Περιοχή των Πρεσπών η βραχυκερατική αγελάδα, ο βούβαλος και το πρόβατο Πελαγονίας κλπ). Απαραίτητες επίσης οι βασικές και στοχευμένες επενδύσεις στη μεταποίηση κτηνοτροφικών προϊόντων (κινητό σφαγείο, επισκέψιμο τυροκομείο). Η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί να είναι ευκαιρία και μοχλός ανάπτυξης και ευημερίας αντί για περιορισμός. Πέρα από την αποκατάσταση των διαταραγμένων τοπίων της πεδιάδας της Πελαγονίας η Δυτική Μακεδονία που στέκει στο μεταίχμιο μεταξύ Μεσογειακής και εύκρατης ζώνης έχει πλήθος αξιόλογων οικοτόπων προτεραιότητας, πολλές προστατευόμενες περιοχές (γύρω από τις πολλές της λίμνες, αλλά όχι μόνο). Για την διαχείρισή τους θεσμοθετήθηκε προσφάτως Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Πρεσπών και Προστατευόμενων Περιοχών Δυτικής Μακεδονίας», με έδρα τον Άγιο Γερμανό Πρεσπών για να διαχειριστεί τις προστατευόμενες περιοχές στη Δυτική Μακεδονία συμπεριλαμβανομένων των δυτικών περιοχών της Κεντρικής Μακεδονίας (μέχρι τον Αξιό). Παράλληλα στον Άγιο Γερμανό εδρεύει και το τριεθνές διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών που δημιουργήθηκε μετά από συμφωνία μεταξύ των τριών χωρών και της ΕΕ που τέθηκε σε ισχύ πρόσφατα. Ο στόχος είναι η βιώσιμη αξιοποίηση των σημαντικών φυσικών πόρων της περιοχής. Είναι ευκαιρία και πρακτικά αλλά και συμβολικά, η αλλαγή αναπτυξιακού υποδείγματος να υπογραμμιστεί από τα υψηλότερα πρότυπα προστασίας της φύσης και αειφόρου Διαχείρησης για τα οποία η Πρέσπα αποτελεί υπόδειγμα αναγνωρισμένο διεθνώς. oΑνάδειξη των φυσικών αξιών της Δυτικής Μακεδονίας με δημιουργία oδικτύου κέντρων πληροφόρησης για το φυσικό περιβάλλον της Δυτικής Μακεδονίας. oΜουσείο ανοιχτού χώρου (open air museum) που θα αναδεικνύει την σχέση του ανθρώπου με τη φύση θα ενισχύσει την ερμηνεία του περιβάλλοντος και τη σύνδεσή του με την βιώσιμη ανάπτυξη. Για το Δήμο μας οι προτάσεις είναι οι εξής Μεταποίηση αγροτικών προϊόντων: Εγκατατάσταση σφαγείου (κινητού ή σταθερού) και τυροκομείου.  Αποθήκευση αγροτικών προϊόντων: Κατασκευή αποθηκευτικών χώρων με ελεγχόμενες συνθήκες. Ανάπτυξη συμπλέγματος τουριστικών υποδομών στην περιοχή μεταξύ Μικρής και Μεγάλης Πρέσπας (Camping, Εκθετήριο τοπικών προϊόντων κλπ) Οικοσυνεδριακό κέντρο στο Λαιμό Πρεσπών σύμφωνα και με το επιχειρησιακό σχέδιο ανάπτυξης της διασυνοριακής περιοχής των Πρεσπών.Μεταποίηση Κινητό σφαγείο – τυροκομείο Μουσείο ανοιχτού χώρου (open air museum) που θα αναδεικνύει την σχέση του ανθρώπου με τη φύση θα ενισχύσει την ερμηνεία του περιβάλλοντος και τη σύνδεσή του με την βιώσιμη ανάπτυξη.