Άρθρο 1 Εθνικός Στόχος Α.Π.Ε.

Καλημέρα σας,

Πόσα δις ευρώ θα επενδύσουμε (από αυτά που δεν έχουμε) για να καλύψουμε το 20% των αναγκών μας σε ενέργεια; Με το άλλο 80% τι θα γίνει και τι θα μας κοστίσει η αδράνεια μας πάνω σε αυτό; Μήπως όλα γίνονται για να κονομήσουν πάλι ορισμένοι «ημέτεροι» και γερμανικές εταιρείες; Παρατηρώ τους τελευταίους μήνες όλες τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες να στρέφονται στην πυρηνική ενέργεια με ταχείς ρυθμούς, μήπως κάτι ξέρουν περισσότερο;
Σπούδασα στην Αγγλία Μηχ Μηχ/κός προ 15 ετών και από τότε υπήρχαν τα επιχειρήματα για ΑΠΕ και δεν κατάληξαν πουθενά γιατί δεν λύνουν ως κύρια λύση το πρόβλημα. Σήμερα και αυτοί, μιας και τελειώνει το φυσικό αέριο στη Β. Θάλασσα, στρέφονται στην πυρηνική ενέργεια.
Η Βουλγαρία δίπλα μας, ενδυναμώνει την παραγωγή της με χρήματα και της ΕΕ.

Μήπως να πούμε την αλήθεια, όπως έχει διαπιστωθεί και διατυπωθεί πλέον σε όλα τα σχετικά φόρα και να μην διαρπάξουμε ακόμα ένα εθνικό έγκλημα;
Ευχαριστώ

Αγαπητή κυρία Υπουργέ, κύριοι Υφυπουργοί

Η ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ ως το επιστημονικό και ερευνητικό Συμβούλιο Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων θα ήθελε να εκθέσει τις απόψεις τις σχετικά με μια πρόσθετη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, τα αστικά στερεά απορρίμματα. Η ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ ιδρύθηκε το 2008 από καθηγητές πανεπιστημίων της Ελλάδος και του εξωτερικού και έχει ως σκοπό την προώθηση της αειφόρου διαχείρισης αποβλήτων. Σύμφωνα με την παγκόσμια πρακτική, ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης αστικών απορριμμάτων βασίζεται στην ανακύκλωση στην πηγή, στην κομποστοποίηση προδιαλεγμένου οργανικού κλάσματος, στην ενεργειακή αξιοποίηση μέσω αποτέφρωσης, αεριοποίησης και τέλος στην διάθεση των υπολειμμάτων σε κατάλληλους χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων ( Χ.Υ.Τ.Υ.).

Μάλιστα οι μέθοδοι ενεργειακής αξιοποίησης αποκτούν ακόμα σημαντικότερο ρόλο αφού σύμφωνα με τους ορισμούς που έχουν δοθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Διεθνή Ένωση Ενέργειας (International Energy Agency, Ι.Ε.Α.), τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Βιομάζας (European Biomass Association ,AEBIOM) και το Συνέδριο Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (United Nations Framework Convention on Climate Change,UNFCCC) , το μη διαχωρισμένο βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα των αστικών απορριμμάτων, θεωρείται βιομάζα και κατ’ επέκταση Α.Π.Ε.. Σύμφωνα με στοιχεία αντίστοιχων Υπουργείων Περιβάλλοντος από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δη τις πλέον ευαισθητοποιημένες σε θέματα περιβάλλοντος, το μη διαχωρισμένο βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα των αστικών στερεών απορριμμάτων, το οποίο αναγνωρίζεται ως βιομάζα, κυμαίνεται κατά μέσο όρο περί το 50%. Μάλιστα η ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων, στα πλαίσια της πράσινης ανάπτυξης, εφαρμόζεται ακόμη και στο κέντρο μεγάλων ευρωπαϊκών μητροπολιτικών πόλεων όπως το Παρίσι, η Κοπεγχάγη , η Φρανκφούρτη, η Βιέννη και πολλές άλλες. Η συνολική παρουσία δε τέτοιων μονάδων υπερβαίνει τις 600 παγκοσμίως εκ των οποίων 432 είναι στην Ευρώπη. Συνεπώς γίνεται εμφανές πως η ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων οφείλει να ενταχθεί στις ΑΠΕ, αλλά και στον μελλοντικό ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας μας, αξιοποιώντας το διπλό όφελος των μεθόδων αυτών, το οποίο είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων και η ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας.

Η ανάδειξη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τις Α.Π.Ε. ως προτεραιότητα υψίστης εθνικής σημασίας ευελπιστούμε πως θα συμβάλλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση της συλλογικής αντίληψης για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την έμπρακτη προστασία του περιβάλλοντος, δίνοντας ένα τέλος στην «ενδοπεριβαλλοντική» σύγκρουση μεταξύ της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος μέσω της απόλυτης απαγόρευσης επεμβάσεων και της ανάπτυξης των Α.Π.Ε, ως έργων φιλικών για το περιβάλλον. Η σύγκρουση αυτή, – αν και για πολλούς φαινομενική- αναδείχθηκε έντονα από τη νομολογία του ΣτΕ κυρίως για τα έργα αιολικών πάρκων, τα οποία το ΣτΕ εκ προοιμίου αντιμετώπιζε ως μεγάλης κλίμακας τεχνικά έργα εκτιμώντας κατ΄ εικασία ως σοβαρές τις όποιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους, αγνοώντας την αυτονόητη νομοτέ¬λεια της επιλογής του τόπου εγκατάστασής τους με κύριο γνώμονα τη διαθεσιμότητα του φυσικού πόρου. Αν και φαίνεται δύσκολο το ΣτΕ να αποδεχθεί να εφαρμόσει την προτεινόμενη στάθμιση υπέρ των Α.Π.Ε, εντούτοις για τις Υπηρεσίες και τους φορείς που εμπλέκονται στην αδειοδότηση των έργων, η νέα αυτή διάταξη θα είναι δεσμευτική για την κρίση τους, στο βαθμό που δεν θα σημειώνονται συγκρούσεις με κανόνες υπερνομοθετικής ισχύος, όπως το Σύνταγμα, η νομοθεσία της ΕΕ και οι δεσμεύσεις που απορρέουν από διεθνείς συνθήκες. Ειδικότερα, η διάταξη αυτή μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη στη διαδικασία επίλυσης συγκρούσεων που είναι πιθανό να ανακύψουν με τα υπόλοιπα Ειδικά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού (κυρίως του Τουρισμού).

Rokas Renewables

ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ: ΔΟΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΛΟΠΡΟΑΙΡΕΤΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ

«Δεν υπάρχει άποψη, όσο εξωφρενική και να είναι, που οι άνθρωποι να μην είναι έτοιμοι να ενστερνιστούν, αρκεί να πεισθούν ότι είναι κοινώς αποδεκτή» (Σοπενάουερ)

Το ότι οι ανεμογεννήτριες (α/γ) παράγουν, όταν φυσάει, καθαρή ενέργεια είναι μια αλήθεια, όμως «Μια αλήθεια που λέγεται με κακή πρόθεση είναι χειρότερη από όλα τα ψέματα που μπορεί να επινοήσει κανείς» (Ουίλιαμ Μπλεϊκ)

Κακή πρόθεση αποδίδουμε σε όσους διατυμπανίζουν την παραπάνω αλήθεια ενώ σκοπίμως αποσιωπούν ότι οι α/γ:
• Υπάγονται στην αναποτελεσματικότητα της αιολικής ενέργειας, που από τη φύση της είναι απρόβλεπτη και αυξομειούμενη χωρίς να αποθηκεύεται.
• Δεν μπορεί να μας απαλλάξουν από τις ρυπογόνες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες αλλά λειτουργούν συμπληρωματικά (Laughton &P. Spare 2001)
• Προκαλούν ανισορροπία στο σύστημα διανομής απαιτώντας πολυδάπανα συμπληρωματικά δίκτυα και αυτοματισμούς που τα πληρώνει ο φορολογούμενος. (Έκθεση ΕοΝ 2005 Γερμανίας)
• Όσο αυξάνει η συμμετοχή τους απαιτούν την κατασκευή πρόσθετων συμβατικών σταθμών για εφεδρεία, των οποίων η παράλληλη υπολειτουργία κοστίζει οικονομικά και περιβαλλοντικά (The Guardian 4-06-2008), ακόμη:
• Το όφελος τους πολλές φορές υπολογίζεται βάσει της εγκατεστημένης ισχύος και όχι της παραγόμενης που είναι το 30% της πρώτης (J.Etherington The Wind Farm Scam).
• Το πολυδιαφημιζόμενο θετικό τους ισοζύγιο διοξειδίου συνυπολογίζοντας τα παραπάνω και τις τοπικές επιβαρύνσεις παύει να είναι τόσο ελκυστικό
• Οι τεράστιες επιδοτήσεις που απολαμβάνουν θα είχαν ασύγκριτα θεαματικότερα αποτελέσματα επενδυόμενες σε άλλους τομείς
• Προσφέρουν θέσεις εργασίας ουσιαστικά εκεί που παράγονται οι μηχανές, με ελάχιστες στους τόπους εγκατάστασης σε αναλογία τριάντα προς μία (EWEA)
• Το μοντέλο κεντρικής διαχείρισης, όπου πέφτει και λίγη πράσινη ενέργεια, ουσιαστικά ενθαρρύνει την κατανάλωση με αποκοιμισμένη συνείδηση. Τελικά επιδότηση στην παραγωγή ισοδυναμεί με επιδότηση στην κατανάλωση.

Η όποια λοιπόν συνεισφορά τους είναι αμελητέα και πανάκριβη, δυσανάλογα μικρό λοιπόν το όφελος για το κλίμα, ενώ σε τοπικό επίπεδο, η εγκατάσταση τους στις περισσότερες προτεινόμενες περιοχές, πόσω μάλλον με τις προτεινόμενες «διευκολύνσεις», μεταξύ άλλων:
• Απειλεί με πρωτοφανή τρόπο την βιοποικιλότητα αλώνοντας και κατακερματίζοντας τα τελευταία οχυρά χλωρίδας και πανίδας
• Αλλοιώνει ανεπανόρθωτα το ανάγλυφο παραβιάζοντας την κλίμακα του τοπίου, του σημαντικότερου εθνικού μας πόρου, με χωματουργικά, δρόμους, δίκτυα ρεύματος, μηχανές ύψους 150 μ κλπ
• Στην πράξη καταργεί στο νησιώτικο χώρο κάθε έννοια «φέρουσας ικανότητας» με την προβλεπόμενη παραγωγή ενέργειας πολλαπλάσιας των αναγκών του κάθε νησιού και της μεταφοράς της μέσω της πανάκριβης υποθαλάσσιας διασύνδεσης στην ηπειρωτική Ελλάδα.
• Μειώνει την αξία γης και ακινήτων γύρω από τα πάρκα.
• Έρχεται σε αντιπαράθεση με τον τουρισμό και ιδιαίτερα τις εναλλακτικές μορφές
• Δημιουργεί παρεμβολές στα Radar (RAF 2005 AWC open reports), ένα ζήτημα που λίγο έχει συζητηθεί αλλά είναι σημαντικό μια και μιλάμε και για το ανατολικό Αιγαίο.

Το εθνικό διακύβευμα, αντιθέτως, μεγάλο.

Έτσι λοιπόν:
– Όταν χρόνια όποιος κριτικός αντίλογος λοιδορείται.
– Όταν οι έχοντες άποψη περιθωριοποιούνται ως γραφικοί, αδαείς, τοπικιστές, δεισιδαίμονες, γιαλαντζή οικολόγοι, οπισθοδρομικοί και άλλα παρόμοια.
– Όταν εδώ και χρόνια ποικίλοι επιχειρηματίες και επενδυτές αλωνίζουν την επαρχία τάζοντας δωράκια σε ιδιοκτήτες κορυφογραμμών και τοπικούς παράγοντες.
– Όταν οι επενδυτές διαμορφώνουν την κοινή γνώμη και τις πολιτικές.
– Όταν το κατ’ευφημισμό χωροταξικό διαμορφώνεται ώστε να βολέψει τη στρεβλή διαμορφωθείσα από τους επιχειρηματίες κατάσταση.
– Όταν η χωροταξία, ύψιστη υποχρέωση του κράτους και προϋπόθεση για κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα απουσιάζει εντελώς.
– Όταν σε συνέχεια των παραπάνω προτείνεται ένα νομοθέτημα που με σκοπό να επισπεύσει, καταργεί την όποια ισχύουσα νομοθεσία προστασίας του περιβάλλοντος και επιτρέπει εγκαταστάσεις σχεδόν παντού.
– Όταν αντί για συνολική πολιτική ανανεώσιμων στην ουσία προωθούνται μόνο βιομηχα-νικά αιολικά πάρκα που μόνο πάρκα δεν είναι.
– Όταν αυτή η μονόπλευρη πρεμούρα δεν συνοδεύεται από άλλες απείρως οικονομικότερες και αποδοτικότερες πολιτικές εξοικονόμησης και περιορισμού εκπομπών διοξειδίου με αποτέλεσμα την εξανέμιση του περιορισμένου οφέλους.
– Όταν με την επίκληση του εθνικού συμφέροντος προκύπτουν προνομιακές καταστάσεις που παραπέμπουν στον προπολεμικό Μεταλλευτικό Κώδικα.
– Όταν οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί στη ρυθμιστική αρχή ενέργειας είναι για 50000MW ή 25 φορές περισσότερες από το πραγματοποιήσιμο.
– ‘Όταν οι τεράστιες επιδοτήσεις θα απέδιδαν ασύγκριτα μεγαλύτερα οφέλη επενδυόμενες σε άλλες πολιτικές μείωσης εκπομπών και βελτίωσης καταναλωτικών πρακτικών.
Τότε μάλλον το κάτι σάπιο δεν βρίσκεται στη Δανιμαρκία που θέλει να πουλήσει α/γ αλλά πιο κοντά μας.

Τα αιολικά πάρκα μοιάζουν με ένα αμφιβόλου αποτελεσματικότητας και πανάκριβο φάρμακο για την κλιματική αλλαγή.

Αν παραδεχθούμε ότι το πρόβλημα είναι η εμμονή μας σε τεχνολογικές λύσεις που στοχεύουν στην πλευρά της παραγωγής και η μη διαχείριση της ζήτησης τότε αντιλαμβανόμαστε ότι: «Δεν μπορεί κανείς να λύσει ένα πρόβλημα χρησιμοποιώντας τα μέσα που το δημιούργησαν» (Α. Αϊνστάιν)

Επιτρέψτε μας μια μεταφορά: ας πάψουμε να κάνουμε απεγνωσμένες μεταγγίσεις πριν ράψουμε τα τραύματα, ολοκληρώσουμε τη διάγνωση και σταθεροποιήσουμε την κατάσταση του ασθενούς.
Αν η χώρα μας θέλει να πρωτοπορήσει στα πεδία της περιβαλλοντικής διαχείρισης και αποδοτικότητας, οφείλει πρώτα να πράξει τα στοιχειώδη βήματα εξοικονόμησης και να μελετήσει με τη δέουσα προσοχή αλλά και με την αρμόζουσα κριτική διάθεση την ευρωπαϊκή αλλά και τη διεθνή πραγματικότητα που την περιστοιχίζει.
Δεν πρόκειται να μειώσουμε το οικολογικό μας αποτύπωμα αγοράζοντας συνεχώς νέα, έστω και καθαρότερα, εισαγόμενα προϊόντα και κοιμίζοντας τις συνειδήσεις μας αλλά μειώνοντας δραστικά την κατανάλωση.

Δυστυχώς τα παραπάνω επιβεβαιώνουν τις ανησυχίες πολλών ότι το ΥΠΕΚΑ είναι από κατασκευής ερμαφρόδιτο όπως ο προκάτοχός του. Οι αρμοδιότητες του και πάλι δεν επιτρέπουν την ξεκάθαρη προστασία του περιβάλλοντος. Ακόμη πάντως και εάν είναι όλα καλοπροαίρετα, δεν χωρούν δύο καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη, και όταν γλιστρήσουν θα καταστεί προφανές ότι μόνο απ’έξω είναι πράσινα.

15-1-2010

Υπογράφουν:
• Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων Αιγαίου στο οποίο συμμετέχουν οι ακόλουθες οργανώσεις:
– Περιβαλλοντική Ομάδα Κυκλάδων «Γαία»
– Σύλλογος Ενεργών Πολιτών Αίγινας
– Ναυτίλος εν Δράσει (Νομός Λέσβου)
– Ένωση Πολιτών Σύρου «Εύπλοια»
– Σύλλογος Οικολογίας Χίου
– Σύλλογος Προστασίας Καρυστίας
– Αρχίλοχος Πάρου
– Κίνηση Περιβάλλοντος και Οικολογίας Σάμου
– Ένωση Πολιτών Σκύρου
– Ένωση Πολιτών Τήνου
– Σύλλογος Δασοπροστασίας και Προστασίας Περιβάλλοντος Κύμης
– Μουσείο Μάνου Φαλτάιτς

• Αγροτικός Συνεταιρισμός Σκύρου.
• Ένωση Επαγγελματιών και Εμπόρων Σκύρου.
• Ένωση Μικρόσωμης Φυλής Αλόγων Σκύρου.
• Σκυριανός Σύλλογος Παραδοσιακών Πολιτιστικών Αγαθών.
• Εταιρία Πολιτισμού Σκύρου Αρτεμίσι.
• Μελισσοκομικός Σύλλογος Σκύρου.
• Κυνηγητικός Σύλλογος Σκύρου.
• Ο συντονιστής των φορέων Δρ Ε. Ξανθούλης.

Εχουν γίνει πολλά σχόλια στο σχέδιο και αρκετά από αυτά είναι ουσιαστικά και εκτιμώ ότι θα τα λάβετε υπόψη.
Το σημαντικότερο όμως είναι να διαμορφωθεί μιά εθνική ενεργειακή πολιτική ώστε να διαμορφωθεί ένα σταθερό πλαίσιο για πολλά χρόνια γιά να υπάρχει και αποτέλεσμα. Αυτό έγινε σταδιακά στη Δανία μετά την ενεργειακή κρίση του 1973 με αποτέλεσμα μιά μικρή χώρα να βρίσκεται σήμερα στην πρωτοπορεία και να έχει επιτύχει τους στόχους του 2020 από τώρα. Δεδομένου μάλιστα ότι ο κ. πρωθυπουργός φιλοδοξεί να γίνει η χώρα μας «Δανία του νότου», αξίζει να δούμε τι έκαναν αυτοί για να πάρουμε ή και να αντιγράψουμε ιδέες.
Σημειώνω ότι στη Δανία υπάρχει εθνική ενεργειακή πολιτική στην οποία συμφωνούν όλα τα πολιτικά κόμματα εκτός από ένα που στις τελευταίες εκλογές συγκέντρωσε μόλις το 2,2% των ψήφων.
Μπορείτε να βρείτε μιά σύντομη ανάλυση γιά τη διαμόρφωση της ενεργειακής πολιτικής στη Δανία σε άρθρο μου που δημοσιεύτηκε στο τεύχος Δεκεμβρίου στο ελληνικό περιοδικό Energy Point.
Νομίζω ότι μία πρωτοβουλία σας γιά εθνική ενεργειακή πολιτική είναι εφικτή και θα είναι μιά μεγάλη συνεισφορά από την πλευρά σας στη διαμόρφωση ενός σύγχρονου πολιτικού πολιτισμού.

Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων Αιγαίου

Αλήθειες και ψέματα για την αιολική ενέργεια

Εισαγωγή
Η χώρα μας αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια ένα τεράστιο ζήτημα: την εξάπλωση χιλιάδων ανεμογεννητριών (α/γ) στα βουνά και τα νησιά μας. Το Χωροταξικό Πλαίσιο των ΑΠΕ (2008) και το πρόσφατο νομοσχέδιο Επιτάχυνσης των ΑΠΕ (2009) επιδιώκουν να μετατρέψουν τη χώρα μας σε ένα τεράστιο αιολικό πάρκο.

Το Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων Αιγαίου αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα στις νησιωτικές περιοχές προσπαθεί να διαφωτίσει και να ενημερώσει την κοινή γνώμη για τις συνέπειες ενός τέτοιου εγχειρήματος. Λίγοι έχουν καταλάβει τι πρόκειται να συμβεί επειδή τα ΜΜΕ και η αιολική βιομηχανία προβάλλουν μόνο την θετική πλευρά των αιολικών πάρκων αποκρύπτοντας τα σοβαρές επιπτώσεις που συνεπάγονται. Οι φωνές των τοπικών κοινωνιών που επισημαίνουν τις επιπτώσεις αγνοούνται από την επίσημη πολιτεία και λοιδορούνται με γελοία επιχειρήματα στα ΜΜΕ. Τα στοιχεία που παραθέτουμε βασίζονται σε ανεξάρτητους επιστήμονες και τεχνικούς που δεν έχουν κανένα συμφέρον από την επιβολή των αιολικών πάρκων (ΑΠ). Ιδιαίτερα βοηθητικό και ενημερωτικό είναι το βιβλίο The Wind Farm Scam (2009) από το οποίο προέρχονται και τα περισσότερα στοιχεία.

Τα επιχειρήματα που εκθέτουμε είναι δύο ειδών: πρώτον, η τεχνολογία της αιολικής ενέργειας δεν είναι σε θέση να αντικαταστήσει τα ορυκτά καύσιμα ούτε να συμβάλλει αποτελεσματικά στη μείωση των εκπομπών CO2. Δεύτερον, η μαζική εγκατάσταση α/γ θα έχει σοβαρές συνέπειες στα φυσικά τοπία της χώρας μας και άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων και τις τοπικές οικονομικές δραστηριότητες όπως ο τουρισμός. Η βιαστική και επιπόλαιη απόφαση να σπείρουμε χιλιάδες α/γ σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας θα υποβαθμίσει εκτεταμένες και σημαντικές περιοχές της χώρας μας. Η δική μας πρόταση στο ενεργειακό πρόβλημα εστιάζει στη σημασία της εξοικονόμησης και την προώθηση των ΑΠΕ μικρής κλίμακας που καθιστούν κάθε κάτοικο και τόπο αυτοδύναμο.

Οι α/γ παράγουν ασταθή και απρόβλεπτη ενέργεια
Η παραγωγή ρεύματος από τα ΑΠ είναι ασταθής και διακοπτόμενη επειδή ο αέρας φυσά με απρόβλεπτη δύναμη κάθε φορά. Η καταγραφή της παραγόμενης ενέργειας σε διάφορα ΑΠ στη Δανία, Γερμανία, Ισπανία, Βρετανία δείχνει έντονη διακύμανση με μεγάλες περιόδους χαμηλής παραγωγής και στιγμιαίες ανόδους μέγιστης παραγωγής. Η ταχύτητα του ανέμου για να λειτουργήσει μια α/γ κυμαίνεται μεταξύ 3m/s και 25m/s. Κάτω ή πάνω από αυτά τα όρια οι α/γ μένουν ακίνητες. Όταν όμως σταματάνε να λειτουργούν, τότε χάνουν το συγχρονισμό τους με το κεντρικό σύστημα και η παραγωγή ενέργειας σταματάει. Αυτό είναι ένα βασικό μειονέκτημα της αιολικής ενέργειας ότι δηλ. δεν μπορείς να την έχεις τη στιγμή που τη χρειάζεσαι ( University of Massachusetts, Renewable Energy factsheet). Κάθε kWh από α/γ είτε χρησιμοποιείται στιγμιαία είτε χάνεται επειδή δεν υπάρχει τρόπος αποθήκευσης της ενέργειας. Στη Δανία δεν έχουν βρει κάποιο αποτελεσματικό τρόπο αποθήκευσης, γι αυτό εξάγουν την πλεονάζουσα ενέργεια στις γειτονικές χώρες.

Οι α/γ προκαλούν ανισορροπία στο σύστημα
Το γεγονός της έντονης διακύμανσης του ρεύματος που παρέχουν οι α/γ, δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στη σταθερότητα του συστήματος. Επειδή το φορτίο που παράγουν οι α/γ μπορεί να χαθεί ξαφνικά λόγω των μεταβαλλόμενων καιρικών συνθηκών, αυξάνεται ο κίνδυνος των γενικών μπλακ-αουτ ιδιαίτερα στην περίπτωση μεγάλης διείσδυσης των ΑΠΕ στο σύστημα. Στο Τέξας το 1998 η παραγόμενη αιολική ισχύς 1700 MW έπεσε ξαφνικά στα 300 MW. Η Ισπανία το 2005 δοκίμασε παρόμοιο κίνδυνο μπλακ-αουτ όταν το παραγόμενο ρεύμα 11.000 α/γ έπεσε στα 700 MW, ενώ εκείνη τη στιγμή οι εφεδρικοί συμβατικοί σταθμοί ήταν εκτός λειτουργίας. H E.ON Νetz (2005) αναφέρει ότι ακόμη και μια μικρή πτώση της τάσης στο δίκτυο μεταφοράς μπορεί να προκαλέσει την αποσύνδεση των ΑΠ από το κεντρικό σύστημα. Η ήδια έκθεση της Ε.ΟΝ Νetz επισημαίνει ότι από μόνη της η αιολική ενέργεια δεν μπορεί να εξασφαλίσει την ασφάλεια του εφοδιασμού και τη σταθερότητα του συστήματος εάν δεν υποστηρίζεται από θερμοηλεκτρικούς σταθμούς. Οι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί είναι απαραίτητοι για να κρατούν σταθερή την τάση του συστήματος που σε αντίθετη περίπτωση κινδυνεύει από ξαφνική πτώση. Οι βασικές πηγές ενέργειας που στηρίζουν ένα εθνικό σύστημα θα παραμείνουν, για πολλά χρόνια ακόμη, τα ορυκτά καύσιμα, ενώ η αιολική ενέργεια και οι υπόλοιπες ΑΠΕ καταλαμβάνουν τη θέση των συμπληρωματικών μορφών ενέργειας. Εξάλλου η αποτελεσματική ενσωμάτωση της ενέργειας από ΑΠΕ στο κεντρικό σύστημα δεν είναι δεδομένη, αλλά απαιτεί εκ βάθρων αλλαγές στον έλεγχο της παραγωγής, διανομής και κατανάλωσης της ενέργειας. Τα σύγχρονα συστήματα ελέγχου της ροής της ηλεκτρικής ενέργειας μέσω ‘έξυπνων δικτύων’ βρίσκονται σε στάδιο έρευνας και πειραματισμού, ενώ οι επενδύσεις που απαιτούνται είναι τεράστιες.

Οι α/γ απαιτούν την υποστήριξη θερμοηλεκτρικών σταθμών
H παραγόμενη ενέργεια είναι τόσο ασταθής και χαοτική – κυμαίνεται μεταξύ του μηδενός και του μέγιστου – ώστε τα ΑΠ ποτέ δεν θα μπορέσουν να παράγουν φορτίο βάσης. Το σύστημα δεν μπορεί να βασιστεί μόνο στα ΑΠ για να μείνει σταθερό, αλλά χρειάζεται πάντα διαθέσιμες εφεδρείες ( φορτίο βάσης) από άλλη πηγή όπως τα ορυκτά καύσιμα. Όταν ο άνεμος σταματάει να φυσάει ή φυσάει λίγο, οι σταθμοί ορυκτών καυσίμων αναλαμβάνουν να παρέχουν ηλεκτρικό ρεύμα. Η ισχύς (MW) της εφεδρείας για να ανταποκρίνεται στη αιχμή ζήτησης πρέπει να είναι ισοδύναμη με την ισχύ των ΑΠ με ένα επιπλέον ποσοστό ασφάλειας περίπου 20%. Μάλιστα για να πετύχουν την αναπλήρωση, οι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί χρειάζεται να βρίσκονται σε συνεχή λειτουργία επειδή απαιτούνται πολλές ώρες για να έρθουν σε σημείο που να παράγουν ρεύμα. Ο ισχυρισμός ότι με την κατασκευή μεγάλης κλίμακας ΑΠΕ αντικαθιστούμε συμβατικούς σταθμούς λιγνίτη ή φυσικού αερίου δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Τα χιλιάδες ΜW αιολικής ενέργειας που σχεδιάζονται να διεισδύσουν στο σύστημα, πρέπει να υποστηρίζονται από αντίστοιχα ΜW ενέργειας εργοστασίων άνθρακα , λιγνίτη ή φυσικού αέριου. Με τα λόγια της E.ΟΝ Netz (2005), της εταιρείας που λειτουργεί τα περισσότερα ΑΠ στη Γερμανία, ‘τα ΑΠ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια παρά μόνο σε ένα περιορισμένο βαθμό’. Πράγματι το Der Spiegel (2007) ανακοινώνει ότι η Γερμανία, αν και διαθέτει τη μεγαλύτερη αιολική ισχύ 16.000 MW, ετοιμάζει 26 νέους ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς άνθρακα. Η Δανία που έχει εγκατεστημένη αιολική ισχύ άνω των 6.000 MW δεν έχει κλείσει τους συμβατικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος ( Mason, 2005).

Οι α/γ παράγουν ρεύμα χαμηλότερο ονομαστικής αξίας τους.
Καμιά πηγή ενέργειας που χρησιμοποιούμε δεν δουλεύει με απόδοση 100%. Για παράδειγμα οι σύγχρονοι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί άνθρακα καθώς και οι πυρηνικοί σταθμοί δουλεύουν με απόδοση 80% έως 90%. Αντίθετα οι α/γ, μεταξύ των ορίων ταχύτητας του ανέμου που λειτουργούν, παράγουν λιγότερο από το μισό της ονομαστική αξία τους, κατά προσέγγιση παράγουν 25% έως 30% της ονομαστικής αξίας τους. Η ονομαστική ισχύς δεν συμπίπτει σε καμιά περίπτωση με την πραγματική παραγόμενη ισχύ γεγονός που αποκρύπτεται από την αιολική βιομηχανία. Πρακτικά για να βρούμε την πραγματικά παραγόμενη ισχύ πολλαπλασιάζουμε την ονομαστική επί 25-30% (δηλ. 1MW X 30% = 0.3 MW πραγματική ισχύς). Η μειωμένη απόδοση και η ασταθής τάση της παραγόμενης ενέργειας σημαίνει ότι μόνο ένα μικρό μέρος της συνολικής εγκαταστημένης αιολικής ισχύος είναι διαθέσιμο κάθε στιγμή στο κεντρικό δίκτυο. Για παράδειγμα η E.ON Netz στην έκθεση της (2005) εκτιμά ότι από τα 6.000 MW που έχει εγκαταστήσει στη Βαυαρία, η ωφέλιμη ισχύς ήταν κατά μέσο όρο 1.265 MW. H ίδια έκθεση εκτιμά ότι η παραγόμενη ανανεώσιμη ενέργεια αντικαθιστά τη συμβατική κατά 4% – 6%. Μάλιστα τo παράδοξο είναι ότι το ποσοστό αυτό πέφτει όσο αυξάνει η εγκαταστημένη ισχύς αιολικής ενέργειας. Ετσι η ίδια εταιρεία (E.ON Netz, 2005) αναφέρει χαρακτηριστικά ότι το 2020 στη Γερμανία αναμένεται εγκατεστημένη αιολική ισχύς 48.000 MW που θα είναι σε θέση να αντικαταστήσουν 2000 MW από θερμοηλεκτρικούς σταθμούς. Υπό το φως αυτών των στοιχείων, ο ισχυρισμός ότι η αιολική ενέργεια συνεισφέρει στην ενεργειακή ασφάλεια φαίνεται αστήρικτος και μάλλον ύποπτος.

Οι α/γ δεν μειώνουν σημαντικά τις εκπομπές του CO2
Eίναι αλήθεια ότι οι ΑΓ δεν παράγουν καθόλου CO2, ωστόσο μοιάζουν περισσότερο με τη χρήση ακριβών φαρμάκων αμφίβολης αποτελεσματικότητας στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Στην πραγματικότητα η εξοικονόμηση του CO2, ακόμη και αν η διείσδυση της αιολικής ενέργειας στο σύστημα φτάσει στο 10%, θα είναι μικρή και αδικαιολόγητη σε σχέση με το κόστος. Ο ισχυρισμός ότι μία MWh ανανεώσιμης ενέργειας αντικαθιστά μία MWh θερμοηλεκτρικής ενέργειας δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Αυτό συμβαίνει επειδή η λειτουργία των α/γ προϋποθέτει την παράλληλη λειτουργία θερμοηλεκτρικών σταθμών που παρέχουν το φορτίο βάσης και συνεπώς δεν υπάρχει ένα προς ένα αντικατάσταση της ανανεώσιμης με την συμβατική ενέργεια. Κατά δεύτερο λόγο κάθε MW εγκαταστημένης αιολικής ισχύος έχει μειωμένη απόδοση κατά τουλάχιστον 30%. Παρόλα αυτά η βιομηχανία αιολικής ενέργειας υπολογίζει παραπλανητικά το όφελος σε εκπομπές CO2 με βάση την ονομαστική ισχύ και όχι την πραγματική. Η πραγματική ισχύς από 1MW αιολικής ισχύος είναι 0.3 MW ( 1MW x 30% = 0.3 MW) και η ωφέλιμη ενέργεια από 1 MW εγκαταστημένης ισχύος για ένα χρόνο: 0.3 ₓ 365 ₓ 24 = 2.628 MWh/έτος. Λαμβάνοντας υπόψη τις εκπομπές CO2 από θερμοηλεκτρικούς σταθμούς που κυμαίνονται κατά μέσο όρο στους 0.43t CO2/MWh υπολογίζουμε ότι για κάθε MW εγκαταστημένης αιολικής ισχύος εξοικονομούνται 1.130t CO2 το χρόνο (2628MWh ₓ 0.43t CO2/MWh = 1.130t CO2). Φαινομενικά υπάρχει εξοικονόμηση, ωστόσο πώς εξηγείται ότι σε χώρες με εκτεταμένα ΑΠ όπως η Δανία οι εκπομπές CO2 δεν έχουν μειωθεί (Mason, 2005, Etherington 2009); Ένας λόγος είναι ότι όταν η αιολική ισχύς ανέρχεται σε χιλιάδες ΜW, απαιτούνται νέοι υποστηρικτικοί θερμοηλεκτρικοί σταθμοί που λειτουργούν παράλληλα με χαμηλό ρυθμό παραγωγής και κατά συνέπεια εκπέμπουν CO2. Από μιαν άλλη πλευρά, η όποια ευεργετική μείωση CO2 από τα ΑΠ εξανεμίζεται μπροστά στην αυξανόμενη συνολική ζήτηση και κατανάλωση της ενέργειας. Τέλος ένα μεγάλο μέρος της αιολικής ισχύος που παράγει η Δανία το πουλάει στις γειτονικές χώρες, Νορβηγία και Σουηδία, που έχουν μειωμένες εκπομπές CO2 επειδή ως κύριες πηγές ενέργειας χρησιμοποιούν την πυρηνική και τη υδροηλεκτρική ενέργεια. Σε τελική ανάλυση οι α/γ από μόνες τους δεν μειώνουν τις εκπομπές των αερίων ρύπων, ενώ η επιδιωκόμενη μείωση των εκπομπών CO2 μπορεί να προκύψει από μια συνολική διαχείριση της ενέργειας. Οι τεράστιες επενδύσεις στην παραγωγή και εγκατάσταση χιλιάδων α/γ, θα μπορούσαν να στραφούν σε πιο αποτελεσματικούς τρόπους μείωσης CO2 όπως η μείωση της κατανάλωσης και η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών.

Οσο επεκτείνονται τα ΑΠ τόσο επεκτείνονται και τα δίκτυα μεταφοράς της ενέργειας.
Το σημαντικότερο εμπόδιο στην ανάπτυξη των ΑΠ είναι η ανυπαρξία επαρκών δικτύων υψηλής τάσης για τη μεταφορά της ενέργειας. Επειδή τα ΑΠ εγκαθίστανται σε απομακρυσμένες περιοχές απαιτούν εκατοντάδες έως χιλιάδες χιλιόμετρα νέων δικτύων υψηλής τάσης. Για παράδειγμα στη Γερμανία η Ε.ΟΝ Netz (2005) ζητά την εγκατάσταση 290 χμ. νέων δικτύων που θα κοστίσουν 190 εκατ. €. Στην χώρα μας έχουμε το πρόσθετο πρόβλημα ότι κατασκευάζονται υπέργεια ακόμη και τα δίκτυα μεσαίας τάσης με αποτέλεσμα χιλιάδες κολόνες και χιλιόμετρα καλωδίων να κατακλύζουν τα βουνά και τα νησιά όπως για παράδειγμα στην Εύβοια. Εκτός από το σοβαρό κόστος επενδύσεων, τα νέα δίκτυα έχουν δύο σοβαρά μειονεκτήματα: πρώτα επιφέρουν περιβαλλοντική υποβάθμιση σε νέες περιοχές και δεύτερον παρουσιάζουν σοβαρές απώλειες ενέργειας λόγω των μακρινών αποστάσεων μεταφοράς.

Πόσο κοστίζουν τα αιολικά πάρκα και ποιος πληρώνει;
Η παραγωγή ενέργειας από τον άνεμο είναι ακριβή παρά τους ισχυρισμούς των εταιρειών. Για παράδειγμα στη Βρετανία η παραγωγή ανά MWh υπολογίζεται £50 από τον άνθρακα, £72 από α/γ και £38 από πυρηνικό εργοστάσιο. Γι’ αυτό η ανάπτυξη αιολικών πάρκων δε θα ήταν δυνατή χωρίς την επιδότηση της ΕΕ και την υποστήριξη κάθε κράτους – μέλους προς τις ιδιωτικές εταιρείες. Όταν η Δανία το 2003 μείωσε τις επιδοτήσεις, η εγκατάσταση νέων α/γ ξαφνικά σταμάτησε. Στην πραγματικότητα οι εταιρείες που εγκαθιστούν ΑΠ έχουν βρει ένα νέο επικερδές επιχειρηματικό πεδίο και έτσι μπορεί να εξηγηθεί η αλληλοεπικάλυψη κατά 50% των αιτήσεων στην Εύβοια (στοιχεία ΤΕΕ, 2009) καθώς και η ενορχηστρωμένη παραπλάνηση της κοινής γνώμης ότι θα μας σώσουν από το βρώμικο λιγνίτη. Κατ’ αρχήν οι επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορούν την εγκατάσταση των α/γ φτάνουν μέχρι το 40% της επένδυσης και είναι γνωστό πως με υπερτιμολογήσεις το ποσοστό αυτό μπορεί να αυξηθεί. Στη συνέχεια τα κράτη μέλη παρέχουν εγγυημένη τιμή πώλησης ανά MWh η οποία καλύπτεται από ειδικό τέλος που πληρώνουν οι καταναλωτές στους λογαριασμούς ρεύματος. Κατά το 2009 η τιμή χονδρικής αγοράς της ενέργειας προερχόμενη από τις συμβατικές πηγές διαμορφώθηκε στα 41 Eυρώ / MWh. Ωστόσο ειδικά για την ενέργεια από ΑΠ, ο νόμος προβλέπει εγγυημένη τιμή αγοράς 80 Ευρώ / MWh. Έτσι το ΔΕΣΜΗΕ οφείλει να πληρώσει επιπλέον τη διαφορά που ανέρχεται σε 72 εκατ. Ευρώ ( ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Οκτ. 2009). Προς το παρόν οι λογαριασμοί μας περιλαμβάνουν τέλος 0,3% υπέρ των ΑΠΕ που όμως δεν φτάνει να καλύψει το παραπάνω ποσό γι αυτό το ΔΕΣΜΗΕ πρότεινε τον 7πλασσιασμό του τέλους στα 2,45%. Η πρόταση όμως αυτή δεν έγινε δεκτή από το ΥΠΑΝ με αποτέλεσμα το ΔΕΣΜΗΕ να έχει αφήσει απλήρωτους τους παραγωγούς αιολικής ενέργειας. Παρόμοια πολιτική επιδότησης στην τιμή αγοράς της παραγόμενης ενέργειας ισχύει σε όλες τις χώρες της Ευρώπης για τουλάχιστον για τα πρώτα 20 χρόνια ζωής ενός ΑΠ. Στην Βρετανία το κέρδος για κάθε εγκαταστημένο MW αιολικής ενέργειας ανέρχεται στα £3.5εκατ. σε περίοδο λειτουργίας 25 χρόνων (Εtherington, 2009).
Αν συμπεριλάβουμε στα παραπάνω το κόστος κατασκευής των γραμμών μεταφοράς υψηλής τάσης ( 80 εκατ. Ευρώ για τη γραμμή Ν. Μάκρη – Ν. Εύβοια και 450 εκατ. για τη διασύνδεση Κυκλάδων), το συνολικό κόστος ανάπτυξης αιολικών πάρκων ανεβαίνει σε υπερβολικά ύψη σε σχέση με το υποτιθέμενο όφελος και τελικά το κόστος αυτό πέφτει στους ώμους των καταναλωτών.

Ποιες είναι οι συνέπειες της μεγάλης κλίμακας ΑΠ
Οι εταιρείες αιολικής ενέργειας λόγω της αναμενόμενης κερδοφορίας έχουν κάθε συμφέρον να εγκαταστήσουν όσο το δυνατό μεγαλύτερα ΑΠ στη χώρα μας η πολιτική προώθησης των ΑΠΕ έχει διαμορφωθεί τυφλά υπέρ της μαζικής εγκατάστασης ΑΠ αγνοώντας τις συνέπειες εγκατάστασής τους σε παρθένα ορεινά και νησιωτικά τοπία. Το χωροταξικό σχέδιο για τις ΑΠΕ (2008) άνοιξε το δρόμο προς την διευκόλυνση εγκατάστασης σε ευαίσθητες περιοχές, ενώ οι πρόσφατες απλοποιήσεις στο αδειοδοτικό πλαίσιο (Νομοσχέδιο Επιτάχυνσης των ΑΠΕ, 2009) επιταχύνει την εγκατάσταση ΑΠ μειώνοντας παράλληλα ακόμη περισσότερο την προστασία των ευαίσθητων περιοχών. Η μαζική εξάπλωση των ΑΠ απειλεί την ακεραιότητα του ελληνικού τοπίου στο όνομα της πράσινης ενέργειας, κατ’ αναλογία της μαζικής ανοικοδόμησης κατά τις τελευταίες δεκαετίες στο όνομα της οικονομικής ανάπτυξης, που οδήγησε τελικά σε οικιστική υποβάθμιση. Οι περισσότεροι πολίτες δεν έχουν καταλάβει πως η εξάπλωση των ΑΠ διακυβεύει το μέλλον των τελευταίων φυσικών περιοχών και κατ’ επέκταση την ποιότητα ζωής των ντόπιων κατοίκων καθώς και τον τουρισμό.

Η μαζική εξάπλωση των ΑΠ απειλεί το τοπίο
Το ελληνικό τοπίο διακρίνεται για τη μικρή κλίμακα και τη λιτή ομορφιά του που συνθέτουν οι ξεκάθαρες γραμμές του, η μεσογειακή βλάστηση και η γεωλογία του. Μέχρι σήμερα διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την ακεραιότητα του χωρίς όμως να έχει εκτιμηθεί η αξία του ως εθνικός πόρος που συνδέεται άμεσα με την ταυτότητα της χώρας μας. Σε αυτή την κατάσταση πρόκειται να βάλει τέλος η μαζική εγκατάσταση των ΑΠ. Οι α/γ, ακόμη και ως απλά στατικές κατασκευές των 150μ. να τις δει κανείς, βρίσκονται ολοφάνερα εκτός κλίμακας τοπίου, ενώ ταυτόχρονα προσθέτουν στο φυσικό τοπίο συντριπτικές επεμβάσεις, όπως η κίνηση των γιγάντων φτερών ( > 85μ.), δίκτυα δρόμων πρόσβασης και υπέργεια δίκτυα μεταφοράς της ενέργειας. Όλα αυτά θα συμβούν στα τελευταία παρθένα τοπία της χώρας όπως οι βουνοκορφές, οι ακτές, οι ημιορεινές τοποθεσίες, οι αρχαιολογικοί χώροι και οι προστατευόμενες περιοχές. Η αιολική βιομηχανία δεν δέχεται καν τις παραπάνω επιπτώσεις, αλλά προπαγανδίζει τα σχέδιά της με υπερβάλλοντες ισχυρισμούς περί μείωσης εκπομπών CO2 και αντικατάστασης των ρυπογόνων μονάδων που όμως δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Η πικρή αλήθεια είναι ότι η επέλαση των α/γ και των δικτύων υψηλής τάσης θα έχει τελικό αποτέλεσμα να μετατραπούν τα βουνά και τα νησιά μας σε βιομηχανικές μονάδες παραγωγής ενέργειας προκαλώντας τεράστια απώλεια φυσικών τοπίων καθώς και επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα και τις ανθρώπινες ζωές. Οι Δανοί προκειμένου να πετύχουν τη μεγαλύτερη διείσδυση ΑΠ στον κόσμο παραδέχονται ότι θυσίασαν ένα μεγάλο μέρος της φύσης της χώρας τους ( Mason, 2005).

Οι α/γ αιτία θανάτου πουλιών
Μελέτες παρακολούθησης στην Ευρώπη και την Αμερική δείχνουν ότι η πρόσκρουση πουλιών σε α/γ οδηγεί σε θανάτους πουλιών, κυρίως αρπακτικών. Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως σε μεταναστευτικά περάσματα και περιοχές με πλούσια ορνιθοπανίδα. To Altamond Pass, μεταναστευτικό πέρασμα στην Καλιφόρνια, έχει γίνει το πιο γνωστό παράδειγμα καταγραμμένων θανάτων από προσκρούσεις που φτάνουν στους 1300 το χρόνο. Σε άλλα AΠ στην Ευρώπη οι προσκρούσεις που έχουν καταγραφεί φτάνουν σε μερικές δεκάδες το χρόνο. Στη χώρα μας έχουν καταγραφεί πέντε βεβαιωμένοι θάνατοι πουλιών στην Κρήτη και τον Έβρο (…). Οι θάνατοι συμβαίνουν όταν τα αρπακτικά, που πετούν με αργές κυκλικές κινήσεις για να εντοπίσουν από ψηλά την τροφή τους, βρεθούν στην περιφέρεια κίνησης των πτερυγίων μιας α/γ που έχει διάμετρο από 80 μ. έως 90 μ. και ταχύτητα περιστροφής 150mph. Τα πουλιά τη στιγμή που βρεθούν ανάμεσα στα πτερύγια μιας α/γ έχουν σχεδόν 2 δευτερόλεπτα χρόνο για να αποφύγουν το θανάσιμο χτύπημα ( Etherington, 2009). Το γεγονός ότι τα αρπακτικά δεν έχουν φυσικό μηχανισμό άμυνας από εναέριες επιθέσεις, τα καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτα. Παρόμοιο κίνδυνο διατρέχουν οι νυχτερίδες που παρουσιάζουν ιδιαίτερη ευπάθεια στις συγκρούσεις, αλλά και σε άγνωστη αιτία που τους προκαλεί σοκ και εσωτερική αιμορραγία όταν πλησιάζουν α/γ (Νew Scientist, 2008). Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία υποστηρίζει ότι οι σημαντικές περιοχές για τα πουλιά της χώρας μας πρέπει να εξαιρεθούν από εγκαταστάσεις α/γ, ωστόσο το χωροταξικό των ΑΠ επιτρέπει την εγκατάσταση μετά από ορνιθολογική μελέτη. Η αιολική βιομηχανία προσπαθεί να υποβαθμίσει το γεγονός προκειμένου να εκμεταλλευτεί όλες τις περιοχές με δυνατό αέρα που τυχαίνει όμως να είναι σημαντικοί τόποι διαβίωσης πουλιών. Άλλες επιπτώσεις των α/γ στην άγρια ζωή συνδέονται με τα έργα κατασκευής δρόμων και τις εκτεταμένες εκχερσώσεις και εκσκαφές που απαιτούνται. Η απώλεια βλάστησης, οι διαβρώσεις εδαφών και άλλες οχλήσεις (π.χ θόρυβος, σκόνη) υποβαθμίζουν οικοτόπους που δίνουν καταφύγιο σε έντομα, ερπετά και μικρά θηλαστικά. Ένα ακόμη τραγικό και παράλογο γεγονός είναι να κόβονται δασικά δέντρα προκειμένου να διευκολυνθεί η εγκατάσταση α/γ, όπως έχει συμβεί μέχρι σήμερα στον Πάρνωνα και πιθανόν να συμβεί στα δάση της Ευρυτανίας και αλλού.

Ακουστική και οπτική όχληση
Η αιολική βιομηχανία διαφημίζει τις σύγχρονες α/γ ως αθόρυβες και φιλικές σε όσους ζουν κοντά τους. Την ίδια στάση υιοθέτησε το χωροταξικό των ΑΠΕ που επιτρέπει την εγκατάσταση α/γ σε απόσταση 500μ. από μεμονωμένες κατοικίες ακόμη και μικρούς οικισμούς. Ωστόσο αυτόπτες μάρτυρες βεβαιώνουν ότι σε απόσταση ενός και πλέον χιλιομέτρου ο θόρυβος γίνεται αντιληπτός όταν βοηθάει η κατεύθυνση του ανέμου και ιδιαίτερα τη νύχτα που ο άνεμος δυναμώνει. Πηγή του θορύβου είναι τα πτερύγια των α/γ που περιστρεφόμενα με ταχύτητα 150mph, προκαλούν ένα αεροδυναμικό ρυθμικό θόρυβο. Στην περίπτωση πολλών α/γ ακούγονται παράλληλοι και συνεχείς αεροδυναμικοί θόρυβοι που γεμίζουν τον αέρα. Στη Δανία παράπονα θορύβου εξέφρασαν κατοικίες σε απόσταση 1,9 χμ. από AΠ, ενώ στη Βρετανία μία κατοικία σε απόσταση 930μ. από ΑΠ, εγκαταλείφτηκε από τους ιδιοκτήτες της λόγω της ανυπόφορης όχλησης στη διάρκεια της νύχτας. Οι α/γ εκπέμπουν επίσης θορύβους χαμηλής συχνότητας κατά τη λειτουργία τους που έχουν επιβεβαιωθεί με σεισμογράφους. Η αιολική βιομηχανία θεωρεί τους υπόηχους ασήμαντους λόγω της μικρής έντασης τους, ωστόσο ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να είναι ευαίσθητοι σε αυτούς και να τους προκαλέσουν αϋπνία και άλλα προβλήματα. Αυτές τις περιπτώσεις έντονης ακουστικής όχλησης έχει ερευνήσει η Νina Piermond στο βιβλίο της Wind Turbine Syndrome (2009). Mια ακόμη πηγή όχλησης για ιδιοκτησίες σε απόσταση 400 μ . έως 800 μ. είναι η σκιά και η αντανάκλαση των περιστρεφόμενων πτερυγίων ή και του πύργου ανάλογα με τη θέση του ήλιου. Στη Δανία η σκιά πάνω σε ιδιοκτησίες λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στην αδειοδοτική διαδικασία γι αυτό υπολογίζεται ακριβώς με τον όρο να μην υπερβαίνει τις 10 ώρες το χρόνο (Danish Energy Agency, 2009). Στην Ελλάδα για το θέμα της σκιάς δεν υφίσταται καμιά πρόβλεψη στο Χωροταξικό Πλαίσιο των ΑΠΕ και τις ΜΠΕ – με αποτέλεσμα οι γειτονικές ιδιοκτησίες να παραμένουν απροστάτευτες.

Κίνδυνοι ατυχημάτων από α/γ
Τα πτερύγια των α/γ που ζυγίζουν έως 30 τόνους είναι το πιο ευάλωτο μέρος τους καθώς μπορεί να σπάσουν είτε λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών είτε λόγω φυσιολογικής φθοράς (χρόνος ζωής 40.000 ώρες λειτουργίας). Τα πτερύγια σε περίπτωσης σπασίματος μπορεί να απομακρυνθούν έως 400μ. μακριά όπως συνέβη στο Μαρμάρι Ευβοίας το 2003 εξαιτίας ασυνήθιστα σφοδρού ανέμου. Είναι φανερό ότι η απόσταση των 500μ. δεν εξασφαλίζει τα σπίτια ή μικρούς οικισμούς από ενδεχόμενο ατύχημα. Ο κίνδυνος πυρκαγιάς στο κιβώτιο ταχυτήτων είναι σπάνιος αλλά όχι απίθανος λόγω των τριβών που αναπτύσσονται. Πιο συχνά εκδηλώνονται πυρκαγιές από τις γραμμές μεταφοράς της ενέργειας, ένα πρόβλημα που έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις σε περιοχές με πολλά ΑΠ. Αντίθετα από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, η χώρα μας επιτρέπει ακόμη την υπέργεια μεταφορά της ενέργειας. Οι α/γ μπορούν ακόμη να αλλοιώσουν το ραδιοτηλεοπτικό σήμα όταν βρίσκονται μεταξύ πομπού και δέκτη. Την ίδια ενόχληση είναι δυνατό να προκαλέσουν και στη λήψη του ραντάρ της αεροπορίας κατά τον εντοπισμό αεροσκαφών.

Μείωση της αξίας γης και αγοράς ακινήτων
Η αξία της γης και των ακινήτων στην ύπαιθρο εξαρτάται κατά το μεγαλύτερο μέρος από την απουσία οχλήσεων και τη φυσική ομορφιά του τοπίου. Η εγκατάσταση τεράστιων α/γ με τις οχλήσεις που συνεπάγονται από μόνες τους αλλά και από τη συνοδεία δικτύων και δρόμων πρόσβασης, στερεί τη γη από τα φυσικά της χαρίσματα και αμαυρώνει την εικόνα της. Κανείς δεν νιώθει ευχαρίστηση βλέποντας ένα τοπίο βιομηχανικό, πόσο μάλλον να θέλει να αγοράσει ιδιοκτησία που με κάποιον τρόπο επηρεάζεται από τις α/γ. Στη Βρετανία οι εκτιμητές ακινήτων κατέληξαν ότι κατοικίες κοντά σε α/γ χάνουν την ελκυστικότητα τους και ένα σημαντικό μέρος της αγοραστικής αξίας τους. Στη Δανία οι ιδιοκτήτες ακινήτων δυσφορούν και αντιδρούν στην εγκατάσταση α/γ σε απόσταση αναπνοής 400μ. Η κυβέρνηση της Δανίας για να ενθαρρύνει την αποδοχή της εγκατάστασης α/γ κοντά σε κατοικίες, δίνει το δικαίωμα σε ιδιοκτήτες να ζητήσουν αποζημίωση ( Danish Energy Agency, 2009).

Οι α/γ κατά του τουρισμού
Ο τουρισμός στα νησιά και τα ορεινά μέρη της πατρίδας μας βασίζεται στο αδιατάραχτο φυσικό και πολιτισμικό τοπίο όπου η φύση και τα έργα του ανθρώπου συνυπάρχουν σε αρμονική σχέση. Όσο η ποιότητα ζωής στις πόλεις υποβαθμίζεται, η ανάγκη απόδρασης στο φυσικό τοπίο θα γίνεται συνεχώς μεγαλύτερη. Εξάλλου το τοπίο, φυσικό και πολιτισμικό, είναι ο βασικός πόλος έλξης των Ελλήνων και των ξένων τουριστών στην πατρίδα μας που στηρίζουν τις τοπικές οικονομίες στα νησιά και τελευταία τα ορεινά χωριά. Οι μαζική εξάπλωση των α/γ θα μεταβάλλει βαθιά τη φυσιογνωμία του ελληνικού τοπίου τόσο με την προσθήκη των τεράστιων α/γ όσο και με τις συνοδευτικές επεμβάσεις (δίκτυα και δρόμοι). Η βιομηχανοποίηση του ελληνικού τοπίου με την εξάπλωση των ΑΠ θα αφήσει ένα διαρκές και μόνιμο αποτύπωμα που τελικά θα μειώσει την ελκυστικότητα του. Έρευνες που έκαναν οι οργανισμοί τουρισμού στην Ουαλία και τη Σκωτία έδειξαν ότι σημαντικό μέρος του κοινού αναμένει αρνητική επίδραση των α/γ στην προσέλκυση τουριστών. Στη Δανία οι περιοχές τουριστικού προορισμού παραμένουν ελεύθερες από οποιαδήποτε εγκατάσταση α/γ. Στη χώρα μας που συνεχώς τονίζουμε τη σημασία του τουρισμού για την τοπική ανάπτυξη, δεν φαίνεται να έχουμε σκεφθεί σοβαρά την αρνητική επίδραση που θα έχει η μαζική εγκατάσταση ΑΠ σε μια ζωτική οικονομική δραστηριότητα για πολλές περιοχές.

Οι δήθεν θέσεις εργασίας
Οι υποστηρικτές της αιολικής ενέργειας διατυμπανίζουν όπου βρεθούν και όπου σταθούν τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Οι περισσότερες θέσεις εργασίας βρίσκονται εκεί όπου κατασκευάζονται α/γ δηλαδή στις εξής χώρες : Δανία, Γερμανία, Ισπανία και ΗΠΑ. Για παράδειγμα η Δανία το 2005 κατείχε το 40% της παγκόσμιας παραγωγής α/γ και απασχολούσε 20.000 εργαζόμενους (Μason, 2005). Στην χώρα μας που απλά εισάγει α/γ, οι θέσεις εργασίας περιορίζονται μόνο στην εγκατάσταση και συντήρηση λειτουργίας, οι οποίες όμως είναι ελάχιστες, επειδή οι α/γ παρακολουθούνται και ελέγχονται εξ αποστάσεως με αυτοματοποιημένα συστήματα. Ένας συμβατικός σταθμός παραγωγής ρεύματος με άνθρακα ή φυσικό αέριο παρέχει εκατοντάδες θέσεις εργασίας σε σχέση με ένα ΑΠ που μπορεί να λειτουργήσει με τρεις – τέσσερις υπαλλήλους μόνιμης απασχόλησης. Σε σύγκριση με τον τουρισμό, τα ΑΠ όχι μόνο προσφέρουν ελάχιστη απασχόληση, αλλά απειλούν να μειώσουν θέσεις εργασίας εξαιτίας της αρνητικής επίδρασης που έχουν στο φυσικό και πολιτισμικό τοπίο.

Συμπεράσματα για την αιολική ενέργεια
Συνοψίζοντας τα προηγούμενα, η αιολική ενέργεια παρουσιάζει σοβαρά μειονεκτήματα είτε για να στηρίξει το εθνικό σύστημα ενέργειας στη θέση του λιγνίτη είτε στην ικανότητά της να μειώσει τους ρύπους που προκαλούν την κλιματική αλλαγή. Συνοπτικά τα μειονεκτήματα της μαζικής εξάπλωσης των α/γ είναι:

• Οι α/γ δεν παράγουν φορτίο βάσης ούτε ρεύμα όποτε το χρειαζόμαστε. Η παραγωγή ρεύματος είναι ασταθής γιατί εξαρτάται από τη διακύμανση του ανέμου.
• Παράγουν πραγματική ισχύ κατά 25% έως 30% χαμηλότερη της ονομαστικής.
• Το γεγονός ότι οι α/γ απαιτούν την παράλληλη λειτουργία υποστηρικτικών σταθμών ορυκτών καυσίμων και παράγουν ενέργεια λιγότερη του μισού της ονομαστικής αξίας τους, σημαίνει ότι εξοικονομούν μικρότερο ποσό CO2 από αυτό που διατυμπανίζεται.
• Η αιολική ενέργεια δεν είναι ανταγωνιστική σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα γι αυτό απαιτεί μόνιμη επιδότηση στην τιμή αγοράς που χρεώνεται ο καταναλωτής.
• Οι μαζική εξάπλωση των α/γ στη χώρα μας θα έχει τεράστια επίπτωση στο ελληνικό τοπίο τόσο εξαιτίας ασύμβατου μεγέθους, όσο και εξαιτίας των εκτεταμένων επεμβάσεων (δρόμοι, δίκτυα).
• Οι επιπτώσεις στον τουρισμό και την ποιότητα ζωής των ντόπιων κατοίκων που θα ζουν μαζί με τις τεράστιες α/γ δεν έχουν συζητηθεί και εκτιμηθεί σοβαρά.

Ποιες εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν στο ενεργειακό πρόβλημα
Η ενεργειακή κρίση δεν έχει απλές και εύκολες λύσεις, εάν συνεχίσουμε να θεωρούμε την ενέργεια ένα φθηνό και άφθονο αγαθό. Καθώς τα ορυκτά καύσιμα λιγοστεύουν και είμαστε υποχρεωμένοι να τα μειώσουμε, οι ΑΠΕ και νέοι τρόποι παραγωγής ενέργειας έρχονται στο προσκήνιο με ένα σημαντικό περιορισμό παρόλα αυτά: με την τρέχουσα εφαρμοσμένη τεχνολογία οι ΑΠΕ δεν μπορούν να παρέχουν την ίδια ποσότητα και ποιότητα ενέργειας σε σύγκριση με τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, άνθρακα και φυσικό αέριο), άρα δεν μπορούν να τα αντικαταστήσουν. Είναι προφανές ότι το ενεργειακό για να μην φτάσει σε αδιέξοδο, χρειάζεται να αντιμετωπιστεί με μια διαφορετική λογική που πρωταρχικό σκοπό θα έχει τη σταθεροποίηση και τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας παρά την ικανοποίηση συνεχώς αυξανόμενων αναγκών. Για να φτάσουμε σε ένα τέτοιο στόχο, κεντρικό ρόλο θα έχει η εξοικονόμηση της ενέργειας και η στροφή στην ενεργειακή απόδοση (συσκευές, κτίρια κ.α). Η παραγωγή της ενέργειας είναι ανάγκη να επιστρέψει στην μικρή κλίμακα που ανοίγει μεγάλες δυνατότητες στους ιδιώτες και τους μικρούς τόπους να παράγουν τουλάχιστον ένα μέρος της ενέργειας που χρειάζονται με χρήση των ΑΠΕ. Η κλίμακα που παράγεται η ενέργεια έχει καθοριστική σημασία για το κόστος, τις απώλειες ενέργειας από τη μεταφορά της σε μακρινές αποστάσεις και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και τους ανθρώπους. Οι ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας τελικά θα αποδειχθεί ότι έχουν παρόμοια αρνητικά αποτελέσματα για το περιβάλλον και τη ζωή των ανθρώπων όσο και η εκμετάλλευση των ορυκτών καυσίμων.

Είναι φανερό ωστόσο ότι η μικρή κλίμακα δεν θα μπορούσε να αντικαταστήσει εξολοκλήρου την ανάγκη της μαζικής παραγωγής ενέργειας στο σημερινό ενεργοβόρο σύστημα. Η μαζική παραγωγή θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με κάποιον τρόπο όπως με νέους σταθμούς φυσικού αερίου καθώς και με τη βελτίωση των υπαρχόντων μονάδων λιγνίτη και πετρελαίου για την οποία δεν γίνεται κανένας λόγος. Οι λύσεις δεν είναι απλές όταν μιλάμε για ένα τεράστιο ενεργοβόρο σύστημα όπως αυτό της σημερινής Ελλάδας. Ασφαλώς κανείς δεν επιθυμεί να μείνει η χώρα χωρίς ενέργεια, αλλά εξίσου αληθινό είναι ότι κανείς δεν επιθυμεί να δει τη φυσική ομορφιά και χάρη των βουνών και των νησιών μας να θυσιάζεται στο όνομα μιας υποτιθέμενης ενεργειακής ασφάλειας. Η συζήτηση για το ενεργειακό χρειάζεται να βάλει στο τραπέζι όλες τις παραμέτρους των προτεινόμενων λύσεων και όλους τους εμπλεκόμενους που δεν είναι μόνο οι τεχνοκράτες αλλά και οι απλοί πολίτες. Το ενεργειακό πρόβλημα σε καμιά περίπτωση δεν είναι απλά ένα αποκλειστικά τεχνοκρατικό ζήτημα γιατί οι επιλογές που αποφασίζονται, θα επιφέρουν βαθιές αλλαγές στο πρόσωπο της υπαίθρου και θα επηρεάσουν τις ζωές των ανθρώπων που ζουν εκεί.

15-1-2010

Πηγές:
John Etherington. 2009.: The Wind Farm Scam. Stacey International

Ε.ΟΝ Νetz. 2005. Report on Wind Energy. Free pdf

Dr. V.C Mason. 2005. Wind power in West Denmark. Lessons for the U.K

The Danish Energy Agency. 2009.: Wind Turbines in Denmark. Free pdf

^[1]
(26 νέοι σταθμοί άνθρακα στη Γερμανία)

^[2] (Στοιχεία του ΤΕΕ για τα σχέδια ανάπτυξης αιολικών πάρκων στη χώρα μας)

^[3]
(Ένα από τα λίγα άρθρα στα ελληνικά ΜΜΕ που καταφέρονται κατά των ΑΠ)

^[4] (Οι νυχτερίδες πεθαίνουν από εσωτερική αιμορραγία)

^[5]
(Δικτυακό περιοδικό με εκτενή αρθρογραφία στα προβλήματα της αιολικής ενέργειας.)

^[6]
(Κίνηση Πολιτών κατά των ΑΠ στην Ευρυτανία)

^[7]
(Κίνημα πολιτών της Ευρώπης κατά των ΑΠ)

^[8]
(Kίνημα κατά των ΑΠ στο Οντάριο)

Αξιότιμε κ. Υπουργέ

Σύμφωνα με την Απόφαση 5, Πρακτικό 2ο, 14 Ιανουαρίου 2010 του Δ.Σ. της Τοπικής Ενώσεως Δήμων και Κοινοτήτων του Ν. ΧΑΝΙΩΝ αποφάσισε όπως δημοσιεύσει στα πλαίσια της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης του σχεδίου νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» τις προτάσεις της οι οποίες έχουν ως εξής:
Εισηγούμενος του θέματος ο κ. Παπαδερός Ελευθέριος, Αντιπρόεδρος της ΤΕΔΚ και Πρόεδρος της Επιτροπής για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) ανέγνωσε στο σώμα την εισήγηση της Επιτροπής, η οποία έχει ως εξής:

Η Τ.Ε.Δ.Κ. Ν. Χανίων μόλις πληροφορήθηκε ότι εταιρία Κ. Σάρρας και Σια Ο.Ε έχει υποβάλλει στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας τριάντα έξι (36) αιτήσεις για εγκατάσταση και λειτουργία αιολικών πάρκων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συνολικής ισχύος 1004 MW σε διάφορες περιοχές της Κρήτης, σε σχετική συνεδρίασή της, όρισε μια επιτροπή με την υποχρέωση των μελών της να μεταβούν στη Αθήνα προκειμένου να συναντηθούν με εκπροσώπους της Ρ.Α.Ε. και με τον αρμόδιο Υφυπουργό κ. Ιωάννη Μανιάτη. Σκοπός των συναντήσεων ήταν να εκφραστούν οι θέσεις, οι απόψεις αλλά και τις αντιρρήσεις των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ για τον τρόπο με τον οποίο επιχειρείται η δέσμευση συγκεκριμένων θέσεων από τις ενδιαφερόμενες εταιρίες και εν γένει η διαδικασία απόκτησης του δικαιώματος χρήσης της γης, χωρίς προηγουμένως να ενημερώνονται οι τοπικές κοινωνίες.
Οι συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν, μας δόθηκαν διευκρινίσεις, καταθέσαμε εμπρόθεσμα τις αντιρρήσεις μας και ζητήσαμε από την ΡΑΕ αντίγραφα από τους φακέλους των στοιχείων, που μας είναι απαραίτητα για την τεκμηρίωση των αντιρρήσεών μας προκειμένου να υποβάλλουμε σύντομα τεκμηριωμένες αντιρρήσεις ως προς τα τεχνικά ζητήματα που αφορούν την εγκατάσταση κάθε αιολικού πάρκου στις περιοχές του Νομού Χανίων.
Ο αρμόδιος Υφυπουργός κ. Ιωάννης Μανιάτης μας διαβεβαίωσε ότι η πολιτική θέση του είναι να μην δίδονται άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας από ΑΠΕ όπου δεν υπάρχει συναίνεση των τοπικών κοινωνιών. Υποσχεθήκαμε ότι εντός της προθεσμίας διαβούλευσης, ήτοι μέχρι 15 – 1-2010, θα εκφράσουμε τις απόψεις και τις θέσεις μας για το υπό κατάρτιση και ψήφιση Νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ με τίτλο «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», το οποίο έχει τεθεί σε διαβούλευση στο διαδίκτυο από την 9η Δεκεμβρίου 2009.
΄Ετσι μετά από αρκετές συναντήσεις και ανταλλαγές απόψεων με την . Χριστίνα Περάκη, νομικό μας Σύμβουλο, με εξειδικευμένους τεχνικούς και Μηχανικούς, με τον πρόεδρο ΤΕΕ, με αρκετούς Δημάρχους, Δημοτικούς Συμβούλους και συνεργάτες αυτών αποφασίσαμε να εκφράσουμε τις απόψεις μας για τις ήδη προτεινόμενες τροποποιήσεις του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου και αφετέρου να καταθέσουμε διά του παρόντος συγκεκριμένες προτάσεις προς βελτίωση αυτού.
Το ζήτημα των επενδύσεων μονάδων εγκατάστασης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) έχει ήδη απασχολήσει έντονα τις τοπικές μας κοινωνίες, λόγω του έντονου και μαζικού επενδυτικού ενδιαφέροντος, που έχει εκδηλωθεί τα τελευταία έτη για τη γεωγραφική περιφέρεια της Κρήτης και ιδίως για τη δημιουργία αιολικών πάρκων σε δασικές εκτάσεις του Ν. Χανίων. Στις περισσότερες περιπτώσεις η έλλειψη ενημέρωσης των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού και των κατοίκων των περιοχών εγκατάστασης των εν λόγω μονάδων είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν έντονες αντιδράσεις, οι οποίες πλήττουν τη συνοχή των τοπικών μας κοινωνιών και δημιουργούν σοβαρά εμπόδια στην εγκατάσταση των εν λόγω μονάδων. Οι αντιδράσεις αυτές είναι απολύτως εύλογες στο βαθμό που προέρχονται από τη ιδιαιτερότητα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των δασικών εκτάσεων στην περιφέρεια της Κρήτης, η οποία δυστυχώς δεν έχει ληφθεί υπόψη ούτε στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου. Η ιδιαιτερότητα αυτή εκφράζεται στο άρθρο 62 παρ. 2 εδ. β` του Ν. 998/1979 «περί προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της χώρας» το οποίο ορίζει ότι το κατά τη παρ. 1 εδ. α` ιδίου άρθρου τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου επί των δασών και των εν γένει δασικών εκτάσεων δεν ισχύει στην περιφέρεια των Πρωτοδικείων της Κρήτης, των Ιονίων Νησίων, των Νομών Λέσβου, Σάμου και Χίου και των νήσων Κυθήρων, Αντικυθήρων και Κυκλάδων.
Τα προβλήματα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς επί των δασικών εκτάσεων δημιουργήθηκαν από την τακτική των εν λόγω εταιριών, οι οποίες αιτούνται από τη Διεύθυνση Δασών το χαρακτηρισμό ευρύτερων εκτάσεων ως δασικών και ακολούθως μισθώνουν τις εν λόγω εκτάσεις από το Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο τις διαχειρίζεται ωσεί κύριος αυτών, βασιζόμενο στο τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου επί των δασικών εκτάσεων, από το πεδίο εφαρμογής του οποίου ρητά εξαιρείται η γεωγραφική περιφέρεια της Κρήτης. Τη ίδια θέση δέχεται και ο Άρειος Πάγος στην 572/2001 απόφαση του στην οποία έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι: « Στην Κρήτη, η οποία κατά τη θέσπιση του νδ. της 17-11/1-12-1836 «περί ιδιωτικών δασών» δεν αποτελούσε μέρος της Ελληνικής Επικρατείας, οι γαίες που είχαν τον χαρακτήρα του δάσους, υπό την ισχύ του Κρητικού Α.Κ. αποτελούσαν κατ` αρχήν κτήματα της επικρατείας και ως ανήκοντα στην περιουσία του κράτους, μπορούσαν να περιέλθουν στην κυριότητα ιδιωτών με τακτική ή έκτακτη χρησικτησία.».
Δυστυχώς, η έλλειψη ενημέρωσης της τοπικής κοινωνίας στα αρχικά στάδια της διοικητικής διαδικασίας χαρακτηρίζει και το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου. Επίσης, η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού στη γεωγραφική περιφέρεια της Κρήτης, ο οποίος θα προσδιόριζε, με επιστημονικά κριτήρια, τις περιοχές εγκατάστασης μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, τη μέγιστη δυνατή πυκνότητα και ισχύ αυτών ευνοεί την ανεξέλεγκτη εγκατάσταση μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ εις βάρος τελικά της προστασίας του περιβάλλοντος και του αναπτυξιακού σχεδιασμού σε τοπικό επίπεδο.
Με δεδομένο ότι η Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων του Ν. Χανίων είναι υπέρ της ανάπτυξης των ΑΠΕ στη γεωγραφική περιφέρεια της Κρήτης, η οποία θα επιφέρει συγκριτικά πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη της νήσου, θεωρούμε θετικό ότι το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου επιταχύνει τις διοικητικές διαδικασίες. Βασιζόμενοι, όμως, στις εμπειρικές μας παρατηρήσεις, οι οποίες προκύπτουν από τη δυνατότητα που μας παρέχει ο θεσμικός μας ρόλος να βρισκόμαστε σε άμεση επαφή με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, ύστερα από διαλογική συζήτηση και διαβούλευση, καταθέτουμε τις ακόλουθες προτάσεις προς βελτίωση του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου και εν γένει του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου για τις ΑΠΕ:
Α) Στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου (ΣΝ) η διαδικασία έκδοσης της άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συνεχίζει να πραγματοποιείται από τα κεντρικά όργανα της διοίκησης χωρίς να προβλέπεται η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών σε αυτό το στάδιο της διοικητικής διαδικασίας. Προτείνουμε στο άρθρο 3 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου να προβλεφθεί ότι πριν από την έκδοση της άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τη Ρ.Α.Ε. θα διατυπώνεται η αιτιολογημένη γνώμη από τον πρωτοβάθμιο οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης της περιοχής της εγκατάστασης της μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. H γνώμη αυτή προτείνουμε να δίδεται από οικείο ΟΤΑ, μετά από διαβούλευση, σε αποκλειστική προθεσμία δεκαπέντε ημερών.
Β) Λαμβανομένου υπόψη του ιδιαίτερου νομικού καθεστώτος, που ισχύει στην Κρήτη, εκτιμούμε ότι στο εδάφιο στ της παραγράφου 1 του άρθρου 3 θα μπορούσε να προστεθεί επιπλέον ότι ειδικά για τις περιοχές, που εξαιρούνται από τεκμήριο κυριότητας του δημοσίου επί των δασικών εκτάσεων δυνάμει του άρθρου 62 §2 εδ. β` του Ν. 998/1979, το δικαίωμα χρήσης της θέσης εγκατάστασης του έργου σε δασικές εκτάσεις να μην θεμελιώνεται σε συμβάσεις μισθώσεως των δασικών εκτάσεων από το Δημόσιο, αν υπάρχουν ιδιώτες που θεμελιώνουν δικαιώματα κυριότητας βασιζόμενοι σε τίτλους κυριότητας, νομίμως μετεγγραμμένους, υπό την προϋπόθεση αυτοί αποδεικνύουν την κυριότητα των δικαιοπαρόχων τους από το 1900 και εντεύθεν. Το εδάφιο αυτό θα μπορούσε να είναι μια μεταβατική διάταξη που θα εξασφάλιζε τη αυτονόητη συναίνεση του πραγματικού κυρίου για την εκτέλεση του έργου έως ότου ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση στις ορεινές δασικές περιοχές της Κρήτης.
Γ) Ειδικά, όσο αφορά την εγκατάσταση των ΑΠΕ σε δασικές εκτάσεις, είμαστε αντίθετοι με την πρόταση να ισχύει το τεκμήριο νομιμότητας της πράξης χαρακτηρισμού δασικής έκτασης (άρθρο 3 παρ. 5γ του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου). Το τεκμήριο αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα η Διοίκηση να υποχρεούται κατευθείαν, μετά το χαρακτηρισμό της Διεύθυνσης Δασών, να εκδώσει όλες τις πράξεις, που απαιτούνται για την εγκατάσταση των ΑΠΕ. Με αυτό το τρόπο καταργείται το δικαίωμα προβολής ενστάσεων των ιδιοκτητών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια Επιτροπή Δασών, το οποίο προβλέπεται στο άρθρο 14 του Ν. 998/1979.
Δ) Να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την αναμόρφωση του περιφερειακού χωροταξικού σχεδιασμού σε επίπεδο Κρήτης, ο οποίος θα προβλέπει, με επιστημονικά κριτήρια, τις περιοχές εγκατάστασης με περιγραφή και των συνοδών απαιτουμένων έργων (δρόμοι, δίκτυα μεταφοράς κ.α.) των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και τη μέγιστη δυνατή πυκνότητα και ισχύ των μονάδων αυτών. Επίσης, προτείνουμε να συνταχθούν ανά νόμο χάρτες με σαφή προσδιορισμό των περιοχών εγκατάστασης των ΑΠΕ, οι οποίοι θα παρέχουν μια άμεση εικόνα της φέρουσας ικανότητας κάθε νομού για την υλοποίηση των αντίστοιχων επενδύσεων. Μέχρι να ολοκληρωθεί η ως άνω διαδικασία προτείνουμε α) να λαμβάνετε υπόψη η φέρουσα ικανότητα κάθε πρωτοβαθμίου ΟΤΑ και β) να μειωθεί το μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης εδαφών από εγκαταστάσεις ΑΠΕ σε επίπεδο πρωτοβάθμιου ΟΤΑ το οποίο σήμερα ορίζεται στο 4 % για τη νησιώτικη χώρα (άρθρο 8 της ΚΥΑ 49828/2008), , ώστε να αποφευχθεί η ανεξέλεγκτη εγκατάσταση των σχετικών μονάδων σε βάρος της προστασίας του περιβάλλοντος. Επίσης, προτείνουμε η μέγιστη προβλεπόμενη παραγωγή για τη γεωγραφική περιφέρεια της Κρήτης να μην υπερβαίνει τις ενεργειακές ανάγκες της νήσου, οι οποίες θα μπορούσαν να προσδιορίζονται από την Ρ.Α.Ε. ή τη ΔΕΗ, ώστε να μην γίνεται υπερπαραγωγή και εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας εκτός της νήσου.
Ε) Όσο αφορά ειδικά το άρθρο 9 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου (ΣΝ) είμαστε αντίθετοι με τη διατύπωση ότι η εγκατάσταση των ΑΠΕ να επιτρέπεται με τη συλλήβδην εγκατάσταση ΑΠΕ σε όλες τις περιοχές. H εγκατάσταση των εν λόγω μονάδων πρέπει να εξετάζεται κατά περίπτωση και ειδικά για τις περιοχές Natura να γίνεται υπό την προϋπόθεση ότι έχει εκποιηθεί ΕΠΜ και τηρούνται αυστηρά οι προϋποθέσεις αυτής.
Ζ) Τέλος, με δεδομένο το συγκριτικό πλεονέκτημα της ηλιοφάνειας της νήσου μας, θεωρούμε σημαντικό να δοθούν ισχυρά κίνητρα για την εγκατάσταση μικρών φωτοβολταϊκών μονάδων, οι οποίες θα καλύπτουν αυτόνομα τις ενεργειακές ανάγκες του συγκροτήματος για το οποίο ζητείτε η παραγωγή.

Με εκτίμηση
Ο Αντιπρόεδρος ΤΕΔΚ Ν. Χανίων και
Πρόεδρος της Επιτροπής
για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Παπαδερός Ελευθερίος
Δήμαρχος Ανατολικού Σελίνου

Αγαπητοί συμπολίτες,
Νομίζω ότι η συζήτηση θα πρέπει να εστιαστεί περισσότερο στη βασική κατεύθυνση του σχεδίου νόμου, που συνίσταται στον χαρακτηρισμό της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ως δράσης προτεραιότητας που υπερισχύει σε σχέση με άλλες κοινωνικές ή περιβαλλοντικές παραμέτρους (άρθρο 1) καθώς και σε σχέση με τις τοπικές επιπτώσεις (άρθρο 8. παρ.1 καθώς και άρθρο 9, παράγραφοι 1-6). Οι συγκεκριμένες διατάξεις διαμορφώνουν, κατά τρόπο πρωτοφανή, ένα πλαίσιο που πολύ συχνά θα χαρακτηρίζεται από τον εντονότατο ανταγωνισμό των υφιστάμενων χρήσεων γής με τις επιδιωκόμενες δεσμεύσεις εδαφών για εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, καθώς και από αντίστοιχες συγκρούσεις μεταξύ παραδοσιακών, νεώτερων χρηστών (με την ευρύτερη έννοια) γής και υποψήφιων επενδυτών τέτοιων έργων. Μέ τις προτεινόμενες αυτές ρυθμίσεις, η περιβαλλοντική (συμπεριλαμβανομένης της δασικής) Δημόσια διοίκηση ουσιαστικά υποχρεώνεται (κατά τρόπο αντισυνταγματικό) να λειτουργεί κατά το μάλλον ή ήττον ετεροβαρώς προς όφελος των επενδύσεων σε έργα ΑΠΕ. Προκαλεί δε ιδιαίτερα δυσάρεστη έκπληξη, αλλά και δικαιολογημένη καχυποψία, η σπουδή με την οποία οι συντάκτες του σχεδίου νόμου, είναι πρόθυμοι να υποβάλλουν την Ελληνική ύπαιθρο αλλά και τον περιαστικό χώρο σε σημαντικές απώλειες φυσικών, βιολογικών, τοπιακών πόρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που ναι μεν, τουλάχιστον σύμφωνα με τις επικρατούσες επιστημονικές απόψεις, συμπεριλαμβάνεται στα (αλληλοσχετιζόμενα) σημαντικότερα προβλήματα του πλανήτη, για την αντιμετώπιση του οποίου όμως η χώρα μας επιβάλλεται να συμμετάσχει στην (όποια) διεθνή προσπάθεια στο μέτρο των πραγματικών δυνατοτήτων της, όπως αυτές διαμορφώνονται μέσα από τους περιορισμούς που επιβάλλει η (στοιχειώδης για κάθε πολιτεία και κοινωνία που σέβεται τον εαυτό της) ανάγκη παράλληλου σεβασμού των ιδιαίτερων πολιτιστικών, κοινωνικοοικονομικών και περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών της. Επί πλέον, είναι νομίζω σαφές ότι οι αναγκαίες αντιλήψεις και δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής πρέπει να δρούν συνεργιστικά και όχι αντιθετικά με τις λοιπές αντιλήψεις και δράσεις που στοχεύουν στην επίτευξη του ευρύτερου και κεντρικότερου στόχου, αυτού της αειφορίας.
Πράγματι, οι συντάκτες του σχεδίου νόμου δείχνουν να αγνοούν, να παραβλέπουν ή να υποβαθμίζουν, παραμέτρους τεράστιας σημασίας για την αειφόρο ανάπτυξη της χώρας όπως το τοπίο, η βιοποικιλότητα, τα δασικά οικοσυστήματα, οι φυσικοί πόροι, ζητήματα τα οποία έχουν ήδη αναδειχθεί, μέσα από πλήθος εύστοχων παρεμβάσεων, στα πλαίσια της διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου. Εδώ θα ήθελα να επισημάνω κάποια ιδιαίτερα σημεία, που αφορούν ορισμένους από τους παραπάνω παράγοντες σε σχέση με μια (προφανώς αναγκαία αλλά μη υιοθετούμενη από την Πολιτεία) ολιστική θεώρηση του ζητήματος της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής:
Α. Ότι η καθοριστική συμβολή των τοπίων σε μία πλειάδα παραμέτρων (περιβαλλοντικών, κοινωνικών-πολιτιστικών, οικονομικών –αναπτυξιακών) που αφορούν την ποιότητα ζωής καθώς και τη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας και παράδοσης των λαών της ηπείρου μας, αναγνωρίστηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης με την υιοθέτηση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο, της 20/10/2000. Με τη σύμβαση αυτή, τα συμβαλλόμενα μέρη καλούνται να αναγνωρίσουν τη σημασία των τοπίων και να ενσωματώσουν μέτρα για την προστασία και διαχείρισή τους στις Εθνικές και τοπικές πολιτικές. Θα ήθελα να προσθέσω, πέρα από την εντυπωσιακή ποικιλότητα της χώρας μας σε τοπία, τα οποία επί πλέον χαρακτηρίζονται από υψηλότατη συνθετότητα, στοιχεία που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τη φυσιογνωμία και υψηλή αξία της Ελληνικής υπαίθρου, το τεράστιο ιστορικό και πολιτιστικό (συμπεριλαμβανομένου του θρησκευτικού) φορτίο που χαρακτηρίζει τα Ελληνικά τοπία, παράμετροι οι οποίες προκαλούν την Ελληνική Πολιτεία στην υιοθέτηση μέτρων προστασίας τους στο μέγιστο δυνατό βαθμό και όχι σε ρυθμίσεις ουσιαστικής αγνόησής των. (Γράφτηκε σε κάποιες εφημερίδες, το Νοέμβρη του ’09 αν θυμάμαι καλά, ότι η συγκεκριμένη σύμβαση θα ενσωματωθεί στο Εθνικό Δίκαιο με το νόμο για τα δάση της Ανατολικής Αττικής. Τι έγινε τελικά; δεν είδαμε τίποτα στις σχετικές ιστοσελίδες).
Β. Ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής προϋποθέτει δράσεις, όχι μόνο στο επίπεδο του περιορισμού της, αλλά και στο επίπεδο της προσαρμογής των κοινωνιών και του περιβάλλοντος στις επερχόμενες (με μάλλον αναπόφευκτο τρόπο) αλλαγές, πράγμα που θα περιορίσει, αντίστοιχα, τις επιπτώσεις των αλλαγών αυτών . Βασικές συνιστώσες των μέτρων και δράσεων προσαρμογής και περιορισμού των επιπτώσεων αυτών στην ύπαιθρο αποτελούν, μεταξύ άλλων:
– H προστασία της γεωργικής γής και πρωτίστως φυσικά της γεωργικής γής υψηλής παραγωγικότητας και σε εθνικό επίπεδο, προστασία που θα αποδειχθεί μελλοντικά, υπέρ-πολύτιμη ειδικά για τη χώρα μας, αλλά και για όλη τη Μεσογειακή λεκάνη. Πράγματι, στις προβλέψεις (του 2007) της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή γίνεται λόγος για πιθανή μείωση των βροχοπτώσεων στην περιοχή της λεκάνης αυτής πλέον του 10 ή και 20% στα τέλη του 21ου σε σχέση με τα τέλη του προηγούμενου αιώνα, καθώς και για αύξηση της θερμοκρασίας από περίπου έναν έως τρείς βαθμούς C (ανάλογα με την υπόθεση που χρησιμοποιείται) για την ίδια περίοδο αναφοράς.
– Η προστασία και διατήρηση των φυσικών οικοσυστημάτων σε καλή κατάσταση, όχι μόνο από την άποψη της ποικιλότητας ειδών χλωρίδας και πανίδας, αλλά και από την άποψη της διατήρησης των γενικότερων λειτουργιών τους συμπεριλαμβανομένης της δυναμικής τους.Αυτό θα τους επιτρέψει την ευκολότερη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, καθώς και την ευκολότερη εξάπλωσή τους προς ψυχρότερες περιοχές, δηλαδή προς μεγαλύτερα υψόμετρα και γεωγραφικά πλάτη, προϊούσης της αλλαγής αυτής. Κατά συνέπεια, η, με στόχο την εγκατάσταση αιολικών σταθμών, διάνοιξη οδών συνολικής ζώνης αλλοίωσης (με τα πρανή) πλάτους πάνω από 10-12 μέτρα και η διάνοιξη, συντήρηση πλατειών και δρόμων σημαντικής επιφάνειας στις κορυφογραμμές, στις περιοχές των υψηλών δασοορίων των ορεινών όγκων της χώρας μας, διαμορφώνει, εκτός των άλλων απωλειών, συνθήκες κατακερματισμού των δασικών οικοσυστημάτων και παρεμπόδισης της δυναμικής και των λειτουργιών που αναφέραμε στα αμέσως προηγούμενα. Και όπως είναι λογικό, οι αρνητικές αυτές επιπτώσεις θα έπρεπε να σταθμίζονται τουλάχιστον με ίση βαρύτητα σε σχέση με τη θετική συμβολή των αιολικών σταθμών στη μείωση εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.
Φυσικά, με την παράθεση των παραπάνω δεν επιχειρηματολογούμε σε καμία περίπτωση υπέρ απόψεων υπέρ-αυστηρής προστασίας του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Είναι όμως από την άλλη μεριά σαφές (στον κάθε καλόπιστο) ότι οι αντιλήψεις για την ανάγκη προστασίας, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, των βασικών φυσικών, βιολογικών, τοπιακών χαρακτηριστικών της υπαίθρου, θα έπρεπε να ενσωματώνονται κατά τρόπο ουσιαστικό (και να εξειδικεύονται σε τοπικό επίπεδο) σε κάθε πολιτική που αφορά την ανάπτυξη και διαχείριση της υπαίθρου αλλά και του περιαστικού χώρου, συμπεριλαμβανομένων φυσικά των πολιτικών που αφορούν την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα, οι αντιλήψεις αυτές θα έπρεπε να διαμορφώνουν το πλαίσιο το οποίο θα σηματοδοτήσει την ανάπτυξη ως αειφορική διαδικασία στην πράξη, ως διαδικασία δηλαδή η οποία υπόκειται σε ποσοτικούς περιορισμούς σε σχέση με κρίσιμες περιβαλλοντικές και κοινωνικές παραμέτρους και όχι ως αφηρημένη έννοια (όπως δυστυχώς επικρατεί σήμερα). Και θα έπρεπε η σύγχρονη Ελληνική Πολιτεία, κληρονόμος ιστορίας, πολιτισμού και παράδοσης κριτικής σκέψης χιλιετιών, να πρωτοστατεί σε προσεγγίσεις θεώρησης της ανάπτυξης, πρώτιστα ως διαδικασίας σφυρηλάτησης της ποιότητας και του μέτρου σε όλες τις εκφράσεις και τα επίπεδα της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής, θεώρηση που είναι και η ασφαλέστερη οδός για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Αντίθετα, φαίνεται να επιχαίρει (μέσω της Υπουργού Περιβάλλοντος στο Υπουργικό Συμβούλιο της Πέμπτης 14/1/10) για την πιθανότατη απελευθέρωση λιμναζόντων επενδύσεων ΑΠΕ 3 δις. οι οποίες (και αυτό είναι το βασικότερο ζήτημα) με τις συνθήκες που διαμορφώνει το εν λόγω σχέδιο νόμου, θα επιδιωχθεί να επιβληθούν ουσιαστικά άνευ όρων στην Ελληνική ύπαιθρο.
Ως συμπύκνωση των παραπάνω απόψεων σε ένα στοιχειώδες επίπεδο θεσμοθέτησης, διατυπώνω τις παρακάτω τρείς ομάδες προτάσεων σε σχέση με βασικές προβλέψεις του σχεδίου νόμου, συμπληρωματικά ή επί πλέον απόψεων οι οποίες έχουν ήδη διατυπωθεί, προς την ίδια κατεύθυνση, στα πλαίσια πολλών δεκάδων εύστοχων παρεμβάσεων στην παρούσα διαβούλευση:
1. Στις περιοχές του δικτύου «Φύση 2000» οι οποίες, κατά κανόνα, αποτελούν την κορωνίδα των περιοχών της χώρας από την άποψη της φυσικής αξίας και όχι μόνο, εφ’ όσον δεν υπάρχει ολοκληρωμένη και εγκεκριμένη από την οικεία επιτροπή παραλαβής Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) θα πρέπει να αποφεύγονται οι χωροθετήσεις έργων ΑΠΕ που απαιτούν άδεια παραγωγής. Οι ΕΠΜ οι οποίες πρόκειται να εκπονηθούν ή να αναθεωρηθούν θα πρέπει, στην τελική τους φάση (όπου διατυπώνονται όροι και περιορισμοί ανά ζώνη προστασίας) να παραθέτουν προτάσεις σχετικά με τη δυνατότητα ή μη χωροθέτησης έργων ΑΠΕ ανά ζώνη, καθώς και ανά είδος, ισχύ έργου. Οι προβλέψεις αυτές πρέπει να συμπληρώσουν την, αφήνουσα κάποιο μικρό παράθυρο αισιοδοξίας, διατύπωση σε τμήμα της παραγράφου 2 του άρθρου 8 του σχεδίου νόμου: «… ή σταθμίζεται με επιστημονικά επαρκή κριτήρια το επιδιωκόμενο όφελος σε σχέση με την πιθανή απώλεια προστατευτέου αντικειμένου, η οποία σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι ελάχιστη». Aντίθετα, η αμέσως προηγούμενη διατύπωση περί «αντισταθμιστικών μέτρων» θα πρέπει να απαλειφθεί, δεδομένου ότι, αφ’ ενός μεν θα επιτείνει την πίεση στη περιβαλλοντική Δημόσια διοίκηση να λειτουργεί ετεροβαρώς υπέρ των επενδύσεων σε έργα ΑΠΕ και σε περιοχές του δικτύου (γεγονός που σε μεγάλο βαθμό προοιωνίζεται και τις αντίστοιχες προστριβές με τοπικές κοινωνίες, αλλά και τη μείωση της αξιοπιστίας των Δημόσιων υπηρεσιών) αφ’ ετέρου δε θα αυξήσει το πλήθος των προσφυγών, στο ΣΤΕ, στα αστικά δικαστήρια, αλλά και σε Ευρωπαϊκούς θεσμούς, τις οποίες θα προκαλέσει μία τελική άρνηση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΚΑ να καταργήσει ή να τροποποιήσει ριζικά τις επίμαχες διατυπώσεις στα άρθρα 1, 8 και 9 του σχεδίου. Στην περίπτωση που οριστικοποιηθεί αυτή η άρνηση, θα πρέπει να υπάρξει σαφής πρόβλεψη (μπορεί να ενσωματωθεί στο άρθρο 9 του σχεδίου νόμου) για την εξαίρεση των περιοχών του δικτύου «Φύση 2000» από τις εν λόγω διατάξεις των άρθρων 1, 8 και 9 του σχεδίου.
2. Η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων υπηρεσιών και φορέων Δημόσιας διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τοπικού ή περιφερειακού επιπέδου, θα λειτουργήσει θετικά προς την κατεύθυνση της διείσδυσης των έργων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ κατά τρόπο συνεργιστικό και όχι αντιθετικά ή ανταγωνιστικά άλλων παραμέτρων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης. Αλλωστε, οι τοπικές κοινωνίες και φορείς, έχουν κατά κανόνα πολύ καλή γνώση των τοπικών συνθηκών, αναγκών και περιορισμών και η γνώση αυτή θα πρέπει να αξιοποιηθεί και όχι να απαξιωθεί, όπως ουσιαστικά καταφέρνουν οι συντάκτες του σχεδίου νόμου με τη διατύπωση των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 9. Επί πλέον όμως προϋπόθεση για την αξιοποίηση αυτή, είναι η αναθεώρηση του Ειδικού Πλαισίου για τα έργα ΑΠΕ (η οποία έχει ήδη αποφασιστεί όπως πληροφορηθήκαμε από την ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ) προς την κατεύθυνση της ενσωμάτωσης σε αυτό σημαντικών και κρίσιμων κριτηρίων αξιολόγησης των επιπτώσεων και της δυνατότητας ένταξης των έργων αυτών στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, σύμφωνα και με τα προαναφερθέντα, κριτήρια τα οποία θα διευκολύνουν τις τοπικές κοινωνίες και φορείς σε ουσιαστικές και ποιοτικές κρίσεις και επιλογές, σε αντιδιαστολή με απλουστευτικές προσεγγίσεις.
3. Η στροφή στην ολιστική προσέγγιση για τη διαχείριση της υπαίθρου, της οποίας βασική συνιστώσα είναι η διατήρηση, ενίσχυση και ποιοτική αναβάθμιση του πρωτογενή τομέα σε όλα τα επίπεδα (γεωργία, δασοκομία, κτηνοτροφική και αλιευτική παραγωγή) και η μείωση των διαρκώς διευρυνόμενων ανισορροπιών μεταξύ αυτού και του τριτογενή τομέα, θα πρέπει να αποτελεί πλέον, όχι μόνο Εθνική, κοινωνική, περιβαλλοντική επιταγή, αλλά και βασική παράμετρο των πολιτικών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Κατά συνέπεια αποτελεί αδήριτη ανάγκη, η στο μέγιστο βαθμό προστασία της γεωργικής γής υψηλής παραγωγικότητας με την οποία δεν συνάδουν οι ρυθμίσεις που προτείνονται στην παράγραφο 6 του άρθρου 9 του σχεδίου νόμου. Αποψή μου είναι ότι, στις εκτάσεις αυτές, θα πρέπει να επιτρέπονται μόνο μικρά φωτοβολταϊκά συστήματα (εξαιρούμενα άδειας παραγωγής) μικρά αιολικά συστήματα (για την επίτευξη ενεργειακής αυτονομίας νοικοκυριών ή αγροτικών επιχειρήσεων και υποδομών) καθώς και μικρές εγκαταστάσεις (τοπικής εμβέλειας) αξιοποίησης βιομάζας.
Ιστοσελίδες με πληροφορίες και απόψεις που συνέβαλαν σημαντικά στην παρούσα παρέμβαση:
1. Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή: (www.ipcc.ch).
2. Διεθνής Ενωση Ινστιτούτων Δασικών Ερευνών: (www.iufro.org )

Eυχαριστώ για τη φιλοξενία,
Κωστής Ε. Πενταράκης,
Δρ. Δασολόγος, Υπάλληλος της Δ/νσης Δασών Χανίων, μέλος της ΝΕΧΩΠ Ν. Χανίων
Υ.Γ: Θα ήθελα, με την ιδιότητα που υπογράφω, να ευχαριστήσω ξεχωριστά την κα Αρετή Βασιλειάδου για την εντυπωσιακά πλήρη νοημάτων και συναισθημάτων φράση της (που περιέχεται στην παρέμβασή της στις 14/1 στην παρούσα διαβούλευση): «Οι κορυφογραμμές των γενέθλιων τόπων μας είναι δημόσιες δασικές εκτάσεις επί των οποίων έχουμε δικαίωμα προσωπικότητας». Προσωπικά με ενθουσίασε και με συγκίνησε.

1.ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΟΘΟΥΝ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΣΥΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΟΛΥΜΕΤΟΧΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΓΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΤΑΙΡΙΩΝ Φ/Β ΠΑΡΚΩΝ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΟΥΝ 1ου ΒΑΘΜΟΥ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ , ΜΕ ΜΕΓΙΣΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΑ ΕΤΑΙΡΟ , ΚΑΙ ΤΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΚΑΘΕΝΟΣ ΕΤΑΙΡΟΥ ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΑΙΡΒΑΙΝΕΙ ΕΝΑ ΠΟΣΟ πχ 20000 ΕΥΡΩ.
2. ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ ΑΔΕΙΕΣ Φ/Β ΑΝΩ ΤΩΝ 500 KW ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΟΧΗ ΓΙΑΤΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΠΕΧΩΔΕ ΗΤΑΝ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΦΙΛΙΚΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ.(ΔΗΜΣΙΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΜΠΗ)
3. ΣΥΝΤΟΜΕΥΣΗ ΧΡΟΝΟΒΟΡΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ

«Η προστασία του κλίματος μέσω της προώθησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. αποτελεί περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα υψίστης σημασίας για τη χώρα.» Η σχετική δέσμευση, αν και ιδιαιτέρως σημαντική, μπορεί να καταστρατηγηθεί από την πρόβλεψη στο άρθρο 3 παρ. 5α του παρόντος υπό ψήφιση νόμου περί σύμφωνης γνώμης του οικείου Δασαρχείου για την έκδοση πράξης έγκρισης επέμβασης, διότι ενδέχεται η αδειοδότηση ενός έργου να εξαρτάται από τη γνωμοδότηση ενός δασικού υπαλλήλου, η οποία είναι πιθανόν αφενός να καθυστερεί υπέρμετρα ελλείψει τιθέμενων δεσμευτικών χρονικών περιορισμών και αφετέρου να στηρίζεται σε μη ακριβή και πλήρη στοιχεία ή/και σε υποκειμενική αξιολόγηση των παλαιότερων αεροφωτογραφιών, ελλείψει Δασολογίου και δασικών χαρτών.

Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η ανάσχεση της μείωσης της βιοποικιλότητας αποτελούν παγκόσμια τους πυλώνες της περιβαλλοντικής πολιτικής. Αυτή η διπολική περιβαλλοντική πολιτική είναι θεσμοθετημένη με βάση τις σχετικές οδηγίες και από πουθενά δεν προκύπτει προτεραιοποίηση μεταξύ των δύο αυτών πυλώνων. Αντίθετα, η προσπάθεια συνεργειών και σύνδεσης μεταξύ τους είναι προτεραιότητα. Όσο περισσότερο κατανοούμε τον τρόπο με τον οποίο η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την φύση, γίνεται ξεκάθαρο ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις δύο αυτές περιβαλλοντικές κρίσεις ξεχωριστά. Η αλληλεξάρτησή τους επιβάλει να πάρουμε μέτρα και για τα δύο συγχρόνως.

Οι εθνικοί νόμοι δεν επιτρέπεται να αγνοούν ή να παραβιάζουν τις σχετικές με το θέμα που ρυθμίζουν Διεθνείς Συνθήκες, Κοινοτικές Οδηγίες και κατευθυντήριες αρχές του διεθνούς δικαίου. Η σημασία των ΑΠΕ για την προστασία από την κλιματική αλλαγή πρέπει να αναδεικνύεται με γνώμονα και τους άλλους τομείς περιβαλλοντικής και κοινωνικής πολιτικής, σε διεθνές και κοινοτικό επίπεδο.
Ωστόσο, το Άρθρο 1 του σχεδίου νόμου σταθμίζει την προώθηση των ΑΠΕ υψηλότερα από άλλες περιβαλλοντικές παραμέτρους. Η προτεραιότητα αυτή, χωρίς να λαμβάνονται οι απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας, δύναται να λειτουργήσει εις βάρος της προστασίας της βιοποικιλότητας, η οποία συνιστά εξίσου σημαντική προτεραιότητα της χώρας. Οι Συνθήκες για την Βιοποικιλότητα (CBD), της Βέρνης, της Βόννης και η Συνθήκη Ραμσάρ, έχουν θέσει τη βιοποικιλότητα σε θέση προτεραιότητας παγκοσμίως. Δεν είναι σύμφωνο με τις εν λόγω Συνθήκες να διευκολύνεται η προώθηση των ΑΠΕ χωρίς δικλείδες ασφαλείας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Η «αρχή της πρόληψης» παραβιάζεται καθώς καταργούνται κομβικές διαδικασίες αδειοδότησης για έργα ΑΠΕ. Έτσι, εγκατάσταση έργων ΑΠΕ επιτρέπεται παντού κατά προτεραιότητα, χωρίς να εξασφαλίζεται η προστασία περιβαλλοντικά ευάλωτων περιοχών.

Το άρθρο 1 παραβλέπει το γεγονός ότι η προστασία του κλίματος, στην οποία σωστά αποβλέπει, εξασφαλίζεται από τη σωστή λειτουργία των οικοσυστημάτων με τις κομβικές επιδράσεις τους στον κύκλο του άνθρακα. Η διατήρηση των δασών και των οικοτόπων, οι οποίοι απορροφούν και το μεγαλύτερο μέρος του διοξειδίου το άνθρακα, είναι η σημαντικότερη δικλείδα ασφαλείας της Ελλάδας απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

Είναι τέλος ευρέως γνωστό ότι οι ΑΠΕ αποτελούν μέρος της λύσης της κλιματικής αλλαγής. Καθοριστικό παράγοντα παίζει η πολιτική που θα ακολουθήσει η χώρα για τη μείωση των εκπομπών της. Σύμφωνα λοιπόν με την αρχή της πρόληψης, η εξοικονόμηση ενέργειας και η αύξηση ενεργειακής αποδοτικότητας θα έπρεπε να είναι ο απώτερος στόχος για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Προτείνουμε να προστεθεί παράγραφος στο άρθρο 1 η οποία θα θέτει ως εθνικό στόχο την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.

Κυρία Υπουργέ,

Πέραν από τον βασικο στόχο, την ηλεκτροδότηση δηλαδή από ΑΠΕ, πρέπει να δούμε και τον αλληλένδετο στόχο, την προοπτική δηλαδή των κινήσεων που θα γίνουν τώρα, στο μέλλον. Αλλιώς, ο όρος «Ανανεώσιμες» πρέπει να βγεί απο τον τίτλο τω ΑΠΕ. Και άν βγεί τότε προς τι όλη η κινητοποίηση.

Δεν θεωρούνται Ανανεώσιμες πηγές, οι πηγές ενέργειας που ξοδεύουν άλλες πηγές ενέργειας για να κατασκευαστούν, τοποθετηθούν και κυρίως συντηρηθούν. Είναι σημαντικο για κάθε εγκατάσταση ΑΠΕ ο ρυθμός φθοράς της σε σύγκριση με την απόδοσή της ώστε να θεωρείται πραγματικά ανανεώσιμη πηγή. Αλλιώς απλά αλλάζουμε την ενεργειακή ροή μετατρεπόντας το πετρέλαιο σε υποδομές που παράγουν και συντηρούν ΑΠΕ.

Η λύση πιστεύω ότι είναι η οικονομία του Υδρογόνου. Το ονομάζω έτσι γιατί δεν πρόκειται απλά για την χρήση υδρογόνου και κυψελών καυσίμου. Σε μια γενικευμένη εφαρμογή, μπορούμε να σκεφτούμε τεράστιες βραχώδεις εκτάσεις καλλυμένες με φωτοβολταικά που παράγουν δια μέσου ηλεκτρόλυσης υδρογόνο και αυτό στη συνέχεια…. δίνει ενέργεια παντού! Ενα σπίτι μπόρεί να έχει την δική του γεννήτρια καυσίμου, αντί να είναι συνδεμένο με τη ΔΕΗ, πληρώνοντας πλέον καθαρό υδρογόνο όπως πληρώνει και για τα καύσιμα του αυτοκινήτου του σήμερα. Το ίδιο ισχύει όμως και για μια βιομηχανία αφού οι κυψέλες καυσίμου μπορούν να παράγουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Τα αγροκτήματα μπορούν να έχουν ακόμη και δικές τους μονάδες ηλεκτρόλυσης και παραγωγής του υδρογόνου που χρειάζονται. Τα δε παράγωγα των κυψελών καυσίμου, θερμότητα και νερό, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για θέρμανση.

Με μια τέτοια οργάνωση και στρατηγική, καταλήγουμε πέραν του πρόσκαιρου στόχου κάλυψης ποσοστού των ενεργειακών αναγκών από ΑΠΕ επίσης

1. Σε ένα ελεύθερο μοντέλο ενέργειας, όπου ο κάθε καταναλωτής θα μπορεί να ρυθμίζει τις ανάγκες του σε υδρογόνο και ανάλογα να; τις καλύπτει.
2. Απελευθέρωση από το δίκτυο. Θεωρητικά μια ενεργειακή οικονομία υδρογόνου θα έχει ολοένα (εως καποια στιγμή καθόλου) καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος. Η κάθε ΔΕΗ θα μεταλλαχθεί σε μεγαλοπαραγωγό υδρογόνου όπως και πωλητή/συντηρητη κυψελών καυσίμου.
3. Δυναμική προστασία της φύσης. Τα εργοστάσια φωτο-ηλεκτρόλυσης δεν χρειάζεται να είναι σε συγκεκριμένα σημεία. Μπορούν να είναι σε έρημες βραχώδεις περιοχές που μάλιστα δεν θα χρειάζεται κάν να είναι διασυνεδεμένες. Αφού μεταφορά της ενέργειας θα είναι πλέον μεταφορά υδρογόνου. Κάθε έρημη βραχονησίδα της χώρας μας μπορεί αν γίνει και ένα εργοστάσιο παραγωγής Υδρογόνου. Κι αυτό μάλλον θα πρέπει να προτιμηθεί από την χρήση άλλων περιοχών, και δη προστατευόμενων και κοντά σε κατοικημένες περιοχές, όπως γίνεται τώρα αναγκαστικά με τις ανεμογεννήτριες.
4. Μεγάλο χρόνο ζωής, μικρό κόστος συντήρησης. Τα φωτοβολταικά συστήματα αντέχουν παρα πολλα χρόνια (δίνουν εγγύηση εως είκοσι) χωρίς συντήρηση. Σε είκοσι χρόνια που θα πρέπει να ανατικατασταθούν το κόστος τους θα είναι μιδαμινό σε σχέση με οποιοδήποτε αλλο μέσο ΑΠΕ.
5. Τελευταίο όμως ίσως πόλύ μεγάλο πλεονέκτημα το τεράστιο κόστος οικοδόμησης και συντήρησης του υπάρχοντος δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, μαζί με το επίσης καθόλου ευκαταφρόνητο κόστος από απώλειες κατα τη μεταφορά του ηλεκτρικού ρεύματος από το δίκτυο. Οσο αυξάνουν οι ανάγκες σε ενέργεια το σημερινό μοντέλο θα πρέπει να κτίζει κι άλλους πηλώνες, να περνάει κι άλλα καλώδια και φυσικά να υπερθερμαίνεται ακόμη περισσότερο, έχοντας έτσι ακόμη μεγαλύτερες, ποσοστιαία, απώλειες στη μεταφορά της ενέργειας. Αντίθετα, σε μία οικονομία υδρογόνου τα μόνα που θα χρειάζονται πλέον καλώδια θα είναι τα τρόλευ, αν δεν λειτουργούν πλέον και αυτά, όπως όλα τα οχήματα, με κυψέλες καυσίμου.

Με εκτίμηση για την προσπάθεια σας
Ξενοφών Ίσαρης
Συγγραφέας

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ (ΣΠΕΦ)
Αρτέμιδος 2 & Κοσμά του Αιτωλού, Μαρούσι Αττικής, 151 25
Τηλέφωνο: 210-6828580 Φαξ: 210-6828581

Αθήνα,15 Ιανουαρίου 2010

Προς: Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής
Υπόψη: Υπουργού ΥΠΕΚΑ, κα Μπιρμπίλη
Υφυπουργού Ενέργειας, κος Μανιάτης

Θέμα: Προτάσεις ΣΠΕΦ επί του σχεδίου νόμου του ΥΠΕΚΑ για την προώθηση των ΑΠΕ στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης.

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ και κύριε Υφυπουργέ

Με την ευκαιρία της συμμετοχής μας στην υπό εξέλιξη δημόσια διαβούλευση του σχεδίου νόμου για τις ΑΠΕ θα θέλαμε κατ’ αρχήν να σας συγχαρούμε για τις σημαντικές πρωτοβουλίες που αποτυπώνονται στο νομοσχέδιο και να εκφράσουμε συγχρόνως την πεποίθηση πως παραμένοντας στο μήκος κύματος αυτό, ο νέος νόμος που θα ψηφιστεί σίγουρα θα έχει πολλά να προσφέρει στην «πράσινη» ανάπτυξη της χώρας και την επίτευξη των διεθνών δεσμεύσεων και στόχων μας.

Ο Σύνδεσμός μας απαρτίζεται από περίπου 100 εταιρείες οι οποίες σήμερα έχουν εγκαταστήσει και λειτουργούν φωτοβολταϊκά πάρκα στην ελληνική επικράτεια, με συνολική διασυνδεδεμένη ισχύ 8.5 MW.

Επιδιώκοντας να συνδράμουμε αξιόπιστα τα μέγιστα στην προσπάθεια σας για την προώθηση των ΑΠΕ και των φωτοβολταϊκών ειδικότερα, ύστερα από προσεκτική μελέτη τόσο του νομοσχεδίου όσο και των ευρύτερα διαθέσιμων επίσημων στοιχείων της αγοράς ενέργειας, σας διαβιβάζουμε τις προτάσεις μας πλαισιωμένες από την απαραίτητη ποσοτική ανάλυση.

1. Ειδικό περιθώριο ισχύος για Φ/Β

Απαιτείται ειδικός προσδιορισμός επέκτασης περιθωρίου ισχύος των Φ/Β του άρθρου 14 παρ. 1 του ν. 3468 (500 + 200 MW) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 27 Α παρ. 6 του ν. 3734 (ενσωμάτωση όλων των μη αξιολογημένων και καθ’ υπέρβαση του περιθωρίου ισχύος του ν. 3468 αιτήσεων στην ΡΑΕ μέχρι τότε) ώστε να υπάρχει σαφής νέος ποσοτικοποιημένος στόχος σε MW των Φ/Β και να μπορεί συνεπώς να γίνει υποδοχή των νέων αιτήσεων των επενδυτών από τον διαχειριστή ή την ΡΑΕ ανάλογα το μέγεθος.
Ο στόχος αυτός θα πρέπει να σχετίζεται και με τον συνολικό στόχο ΑΠΕ που τίθεται με το παρόν νομοσχέδιο δηλαδή 40% συμμετοχή ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή ενέργειας το 2020. Προτείνουμε τα Φ/Β να καταλάβουν καταληκτικά το 18% του στόχου των ΑΠΕ δηλαδή το 2020 να έχουν συμμετοχή στην ηλεκτροπαραγωγή ενέργειας ίση με 7,20% επί της ηλεκτροπαραγωγής το έτος 2020 (σε ενέργεια και όχι ισχύ).

Αναλύοντας περαιτέρω την πρόταση αυτή παρατίθεται ποσοτικοποιημένο πλάνο ανάπτυξης των ΑΠΕ αλλά και των Φ/Β έως το 2013 συγκριτικά και με τις άλλες πηγές αλλά και την εξέλιξη της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Συγχρόνως στον πίνακα αποτυπώνεται και το σχετικό κόστος για την κάθε πηγή αλλά και η εξοικονόμηση που θα προκύψει από την μείωση των εισαγωγών ρεύματος και τα δικαιώματα ρύπων που υποχρεωτικά θα καταβάλλονται από το 2013 αν δεν μειωθούν δραστικά οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Είναι σημαντικό εδώ επίσης να αναφερθεί πως τα Φ/Β λόγω του feed-in-tariff χαρακτήρα τιμολόγησης τους και της μη συμμετοχής τους στην διαμόρφωση της ΟΤΣ βοηθούν λόγω και της αυξημένης παραγωγής τους κατά κανόνα τις ώρες αιχμής στην διατήρηση της ΟΤΣ σε χαμηλά επίπεδα και σε κάθε περίπτωση δεν συμπαρασύρουν με την τιμή τους όλη την πυραμίδα προσφοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε υψηλότερες αποζημιώσεις όπως συμβαίνει π.χ. με τις εισαγωγές ρεύματος. Οι ακριβές δηλαδή εισαγωγές ρεύματος δεν κοστίζουν μόνο όσο τιμολογούνται από τον προμηθευτή τους αλλά συμπαρασύρουν μέσω της ΟΤΣ στην αυτή ακριβή τιμολόγηση και όσους συμμετέχουν στην προσφορά και πώληση ηλεκτρικής ενέργειας εκείνη την στιγμή. Έτσι το κόστος των εισαγωγών είναι πολλαπλάσια ακριβότερο από όσο κατ’ αρχήν εμφανίζεται.

Σε κάθε περίπτωση οι στόχοι που τίθενται σε MW για τις ΑΠΕ και τα Φ/Β στον πίνακα αποτελούν διασυνδεδεμένη ισχύ και όχι απλώς αδειοδοτημένη. Τούτο, ένεκα της οδυνηρής μέχρι σήμερα εμπειρίας και την απόλυτη αναντιστοιχία των δύο αυτών μεγεθών. Λαμβάνοντας λοιπόν μέσω του νέου νόμου άμεσα και συνολικά όλες τις αναγκαίες ρυθμίσεις για την απάλειψη των αγκυλώσεων και των εμποδίων στην ανάπτυξη των ΑΠΕ αλλά και των Φ/Β ειδικότερα, εκτιμάται το 2013 μερίδιο ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή ενέργειας ίσο με 26% (στόχος 2020 το 40%) και συμμετοχή των Φ/Β στο συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο ίσο με 2,8% (στόχος 2020 το 7,2%) ή 10,6% συμμετοχή των Φ/Β στις ΑΠΕ (στόχος 2020 το 18%).

Δεν πρέπει ωστόσο να παραβλέπονται και τα ουσιώδη θέματα, τα οποία ο Πρωθυπουργός της χώρας έχει επανειλημμένα τονίσει. Η αλλαγή του Νόμου περί ΑΠΕ, που κατά βάση στοχεύει στην μεγαλύτερη συμμετοχή τους στις ενεργειακές ανάγκες της χώρας, ευεργετικά θα οδηγήσει αφενός στην ανεξαρτητοποίηση από εισαγωγές ρεύματος και καυσίμων, και αφετέρου στην αναδιανομή του πλούτου σε πολλές χιλιάδες Ελλήνων παραγωγών ρεύματος!

Στο πίνακα 1 που ακολουθεί περιγράφονται τα στατιστικά στοιχεία για τα έτη 2005 έως το 2009 που αφορούν την ηλεκτροπαραγωγή στην υπάρχουσα κατάσταση. Συγκεκριμένα:
Στο Α τμήμα περιγράφεται η παραγωγή ρεύματος από τις διάφορες πηγές ενέργειας, τις εισαγωγές όπως και η συνολική ετήσια κατανάλωση σε MWh. Στο Β τμήμα δεικνύεται η πολύ μικρή ισχύς των Φ/Β, όπως και το πολύ μικρό ποσοστό της παραγόμενης ενέργειας από Φ/Β στο σύνολο της καταναλισκόμενης ενέργειας της χώρας. Στο τμήμα C περιγράφεται το σύνολο παραγωγής από ΑΠΕ στο σύνολο της καταναλισκόμενης ενέργειας. Στο τμήμα D αναφέρεται το κόστος που καλείται να πληρώσει ο ΔΕΣΜΗΕ στους παραγωγούς ΑΠΕ. Στο τμήμα E υπολογίζεται ένα προσεγγιστικό κόστος που θα μπορούσε να πληρώνει η ΔΕΗ στο ΔΕΣΜΗΕ από σήμερα, ώστε να υπάρξει άνετη χρηματοδότηση των ΑΠΕ από το ΔΕΣΜΗΕ χωρίς να αναπροσαρμοστεί το κόστος τέλους ΑΠΕ στο λογαριασμό της ΔΕΗ. Τέλος αναφέρεται το κόστος που θα πληρώνει η ΔΕΗ για την εξαγορά δικαιωμάτων ρύπων από το έτος 2013 και ένθεν, όπου θα λήξει η κατανομή δικαιωμάτων άνευ κόστους που ισχύει σήμερα και μέχρι το 2012. Η ΔΕΗ πλήρωσε ήδη το 2008 176 εκατομμύρια € για τους επιπλέον ρύπους που παρήγαγε το 2008, πέρα από αυτούς που είχε λάβει δωρεάν, ενώ από το 2013 θα πληρώνει πάνω από 1,3 Δις € ετησίως αν δεν υπάρξει ικανή ισχύς σε ΑΠΕ μέχρι τότε.
Ενδιάμεσα αναφέρουμε τις μέγιστες στιγμιαίες ισχύς του συστήματος ανά ημερομηνία, ώρα και θερμοκρασία περιβάλλοντος για στατιστικούς λόγους.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1
Ενεργ. Ισ/γιο Ελλάδας

Νοεμ. 2009 2008 2007 2006 2005

A. Σύνολο παραγωγής(MWh)
44.214.516 51.257.496 52.021.128 50.004.444 49.618.783
λιγνίτη
28.036.264 29.870.292 31.092.884 29.165.191 32.056.619
πετρέλαιο
1.693.449 3.513.125 3.261.988 3.309.058 3.302.152
Φ/Α
8.453.529 13.331.748 13.211.449 10.169.096 7.944.623
Υ/Η
4.367.500 2.973.465 3.142.664 6.229.431 5.420.553
ΑΠΕ (Υψηλής Τάσης)
1.663.774 1.568.866 1.312.143 1.131.668 894.836

Εισαγωγές(MWh)
4.168.302 5.613.967 4.354.191 4.202.388 3.780.910

Κόστος εισαγωγών(€)
840.000.000 926.000.000 600.000.000 524.000.000 240.000.000

Σύνολο καταν. ενέργειας(MWh)
48.382.818 56.871.463 56.375.319 54.206.832 53.399.693

Νοεμ. 2009

Ισχύ αιολικών (MW)
917 791 637 549 412

παραγ. ενέργεια(MWh)
1.687.400 1.661.228 1.333.059 1.199.377 943.786

Ισχύ Υ/Η (MW)
182 158 96 74 48

παραγ. ενέργεια(MWh)
578.899 324.930 223.198 220.402 164.183

Ισχύ Β/Μ (MW)
41 39 37 37 20
παραγ. ενέργεια(MWh)
166.395 176.696 155.901 91.937 98.129

B Ισχύ Φ/Β (MW)
44 11 1 0 0
παραγ. Ενέργεια (MWh)
41.037 5.096 146 0 0

Σύνολο Ισχύος ΑΠΕ (MW)
1.184 999 771 660 480

C Σύνολο παραγ. ΑΠΕ (MWh)
2.473.731 2.167.950 1.712.304 1.511.716 1.206.098

Μεγ. Στιγμ.Ισχύ Συστ.(MW) 240709/ 14.00 – 40 9.828
220708/ 15.00 – 38 10.393 230707 / 14.00 – 43 10.610
210806 / 14.00 – 36 9.961 030805 / 15.00 – 35 9.635

ποσά σe €
έσοδα αιολικών (€/MWh) 80,00 134.992.000 66%
έσοδα Υ/Η (€/MWh) 73,00 42.259.627 21%
έσοδα Β/Μ (€/MWh) 73,00 12.146.835 6%
έσοδα Φ/Β (€/MWh) 400,00 16.414.800 8%

D

Συνολικό κόστος ΑΠΕ (€) 205.813.262

E

Ρύποι ΔΕΗ 2009(€/τόνο CO2) 15,00 572.748.630

Ρύποι ΔΕΗ 2013 (€/τόνο CO2) 35,00 1.635.030.775

Στο δεύτερο πίνακα 2 που ακολουθεί περιγράφεται η πρόβλεψη μας για τα το διάστημα 2009 έως το 2013
Πίνακας 2

Πρόβλεψη ενεργ. μίγματος
2013 2012 2011 2010 2009 2008
Σύνολο παραγωγή(MWh)
39.300.000 41.110.000 41.585.000 43.755.000 48.794.000 51.257.496

λιγνίτη 2009&2008
30.500.000 29.870.292

πετρέλαιο
2009&2008 1.855.000 3.513.125

Φ/Α
2009&2008 9.222.000 13.331.748

Υ/Η
2009&2008 4.764.000 2.973.465

ΑΠΕ
2009&2008 2.453.000 1.568.866

Εισαγωγές(MWh) 2013 εως 2008
500.000 1.500.000 2.200.000 3.125.000 5.100.000 5.613.967

Κόστος εισαγωγών(€) 2013 εως 2008
120.000.000330.000.000485.000.000690.000.000840.000.000 926.000.000

Σύνολο ενέργειας(MWh) 2013 εως 2008
54.000.000 52.000.000 50.000.000 51.000.000 53.894.000 56.871.463
Οκτ. 2009

Ισχύ αιολικών (MW) 2013 εως 2008
4.500 3.100 2.095 1.400 1.000 791

παραγ. ενέργεια(MWh) 2013 εως 2008
8.400.000 5.770.000 3.900.000 2.600.000 1.850.000 1.661.228

Ισχύ Υ/Η (MW) 2013 εως 2008
780 550 390 280 210 158

παραγ. ενέργεια(MWh) 2013 εως 2008
3.000.000 2.100.000 1.500.000 1.100.000 620.000 324.930

Ισχύ Β/Μ (MW)
350 200 115 75 50 39

παραγ. ενέργεια(MWh) 2013 εως 2008
1.300.000 720.000 415.000 270.000 180.000 176.696

Ισχύ Φ/Β (MW) 2013 εως 2008
1.500 800 400 150 50 11

παραγ. ενέργεια(MWh) 2013 εως 2008
1.500.000 800.000 400.000 150.000 45.000 5.096

Σύνολο Ισχύος ΑΠΕ (MW) 2013 εως 2008
7.130 4.650 3.000 1.905 1.310 999

Σύνολο παραγ. ΑΠΕ (MWh) 2013 εως 2008
14.200.000 9.390.000 6.215.000 4.120.000 2.695.000 2.167.950

ποσοστό ΑΠΕ στο σύνολο 2013 εως 2008
26% 18% 12% 8% 5% 4%

έσοδα αιολικών (€/MWh)
2013 730.800.000 87,00 (€/MWh)
2012 501.990.000 87,00 (€/MWh)
2011 339.300.000 87,00 (€/MWh)
2010 226.200.000 87,00 (€/MWh)
2009 148.000.000 80,00 (€/MWh)

έσοδα Υ/Η (€/MWh)
2013 261.000.000 87,00 (€/MWh)
2012 182.700.000 87,00 (€/MWh)
2011 130.500.000 87,00 (€/MWh)
2010 95.700.000 87,00 (€/MWh)
2009 45.260.000 73,00 (€/MWh)

έσοδα Β/Μ (€/MWh)
2013 156.000.000 120,00 (€/MWh)
2012 86.400.000 120,00 (€/MWh)
2011 49.800.000 120,00 (€/MWh)
2010 32.400.000 120,00 (€/MWh)
2009 13.140.000 73,00 (€/MWh)

έσοδα Φ/Β (€/MWh)
2013 450.000.000 300,00 (€/MWh)
2012 264.000.000 330,00 (€/MWh)
2011 146.000.000 365,00 (€/MWh)
2010 57.000.000 380,00 (€/MWh)
2009 18.000.000 400,00 (€/MWh)

Συνολικό κόστος ΑΠΕ (€)

1.597.800.000 2013
1.035.090.000 2012
665.600.0004 2011
11.300.000 2010
188.724.058 2009

Ρύποι ΔΕΗ (€/τόνο CO2)

2013 1.375.500.000 35,00 (€/τόνο CO2)
2012 1.233.300.000 30,00 (€/τόνο CO2)
2011 1.039.625.000 25,00 (€/τόνο CO2)
2010 875.100.000 20,00 (€/τόνο CO2)
2009 623.655.000 15,00 (€/τόνο CO2)

Εξοικονόμηση χρημάτων

από δικαιώματα ρύπων
-497.000.000 euro 2013
-281.700.000 euro 2012
-155.375.000 euro 2011
-82.400.000 euro 2010
-40.425.000 euro 2009

από εισαγωγές ρεύματος
-210.000.000 euro 2013
-155.000.000 euro 2012
-205.000.000 euro 2011
-150.000.000 euro 2010
-86.000.000 euro 2009

ετήσια εξοικονόμηση
-707.000.000 euro 2013
-436.700.000 euro 2012
-360.375.000 euro 2011
-232.400.000 euro 2010
-126.425.000 euro 2009

Στο ενεργειακό μοντέλο έχει ληφθεί υπόψη η ύφεση που πλήττει την οικονομία οπότε και υπάρχει μείωση της ολικής κατανάλωσης ηλ. ενέργειας από 57 ΤWh το 2008 σε 54 ΤWh το 2009. Εκτιμάται ότι η ζήτηση ρεύματος θα παραμείνει μέχρι το 2013 στα ίδια επίπεδα με του 2008. Ταυτόχρονα προτείνεται η μείωση των εισαγωγών ρεύματος από 5,1 ΤWh το 2009 σε 0,5 ΤWh το 2013. Αυτό σημαίνει μια μείωση για τον σκοπό αυτό από 840 εκατομμύρια € το 2009 σε 120 εκατομμύρια € το 2013.
Το άνω κόστος είναι προσεγγιστικό λόγω έλλειψης της τελικής, ακριβούς πληροφόρησης επ΄ αυτού.
Προτείνεται λοιπόν μια αύξηση ισχύος των αιολικών πάρκων από 1.000 MW το 2009 σε 4.500 MW το 2013, των Υδροηλεκτρικών από 210 MW σε 780 MW, της Βιομάζας/Βιοαερίου από 50 MW σε 350 MW και των Φωτοβολταϊκών από 50 MW το 2009 σε 1.500 MW το 2013. Αυτό σημαίνει μια προσεγγιστική παραγωγή της τάξεως των 14,2 ΤWh το 2013 από ΑΠΕ, που σε ποσοστό ισοδυναμεί με το 26% της ολικής κατανάλωσης.
Στο επόμενο τμήμα της μελέτης παρουσιάζεται το προσεγγιστικό κόστος παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, το οποίο από 200 εκατομμύρια € το 2009 θα διαμορφωθεί σε 1,5 Δις € το 2013. Μεγάλο μέρος του κόστους αυτού, μπορεί να χρηματοδοτηθεί από την εξοικονόμηση αγοράς δικαιωμάτων ρύπων, όπως και την μείωση εισαγωγών ρεύματος.
Πέρα από το άμεσο οικονομικό όφελος θα υπάρξει δημιουργία δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας, φόρους για την οικονομία, έσοδα στα ασφαλιστικά ταμεία, απεξάρτηση από τις εισαγωγές ρεύματος και καυσίμων και την ανάπτυξη της τοπικής βιομηχανίας Φ/Β πλαισίων.
Μεγάλο κόστος εισαγωγών ρεύματος και αγοράς δικαιωμάτων ρύπων θα έχουν στα επόμενα χρόνια μόνο οι Υπανάπτυκτες χώρες και αυτές όπου οι κυβερνήσεις τους δεν παρουσιάζουν τα πράγματα με το όνομα τους.
Κλείνοντας το θέμα αυτό, για να μπορεί να λειτουργήσει σωστά η αγορά των νέων αιτήσεων που θα υπάρξουν και κατά συνέπεια να μπορεί ο διαχειριστής ή η ΡΑΕ (χρειάζεται αποσαφήνιση για τον νέο υποδοχέα των αιτήσεων), να υποδεχτεί το επενδυτικό ενδιαφέρον, θα πρέπει ο στόχος των Φ/Β σε κάθε περίπτωση να μην είναι μόνο καταληκτικός με ορίζοντα το 2020 ή όποιο άλλο έτος αλλά να ορίζεται σαφώς σε ετήσια βάση από σήμερα και μάλιστα σε μονάδες διαθέσιμης ισχύος MW και πάντοτε με βάση την εικόνα των πραγματικά διασυνδεδεμένων μονάδων και της μέχρι σήμερα δραματικής υστέρησης που υπάρχει.

Έτσι λ.χ. στον πίνακα που παρατίθεται στα υπό εξέταση έτη -κατά μέσο όρο- για κάθε 1000 νέα MW ΑΠΕ ετησίως πρέπει τα 250 MW να αφορούν Φ/Β ώστε να καλυφθεί η υστέρηση.

2. Κατηγοριοποίηση εντός των Φ/Β

Εντός του περιθωρίου ισχύος όπως προσδιορίστηκε παραπάνω για τα Φ/Β, προτείνεται να υπάρξει και επιπλέον κατηγοριοποίηση της διαθέσιμης αυτής ισχύος σε τρεις υποκατηγορίες ώστε να υπάρξει ισόρροπη και πραγματικά διεσπαρμένη δομή παραγωγής που κατά συνέπεια θα απαιτήσει και τις λιγότερες επενδύσεις σε δίκτυο. Έτσι το 30% προτείνεται να δοθεί σε έργα Φ/Β μηδενικής όχλησης (<500 kW), το 40% σε Φ/Β μεταξύ 0,5 και 2 MW και το υπόλοιπο 30% σε έργα άνω των 2 MW.

Έτσι όπως προαναφέρθηκε αν π.χ. διατίθενται 1000 MW για ΑΠΕ ετησίως και τα 250 MW αφορούν Φ/Β, από αυτά τα 75 MW θα είναι Φ/Β πάρκα < 500 kW, τα 100 MW θα αφορούν Φ/Β πάρκα μεταξύ 0,5 και 2 MW και τα υπόλοιπα 75 MW πάρκα άνω των 2 MW.

3. Υπουργικές αποφάσεις περί των διαδικασιών

Άρθρο 3, παράγραφος 15 του Σ/Ν που παραπέμπει σε νέες Υπουργικές αποφάσεις που πρέπει να εκδοθούν ώστε να εξειδικευτεί ο νόμος. Να εξειδικευτεί ο νόμος στο κείμενο του απ’ ευθείας έτσι ώστε να μην χρειάζονται περαιτέρω ΚΥΑ οι οποίες καθυστερώντας θα δημιουργήσουν εκ νέου ολιγωρία στην ανάπτυξη των Φ/Β ακυρώνοντας εκ νέου την προσπάθεια.

Για τις περιπτώσεις απαλλαγής (απαλλαγή και από διαπιστωτική απόφαση) Φ/Β σταθμών μέχρι 500 kW να αποσαφηνιστεί περαιτέρω εξ’ αρχής η νέα διαδικασία σχετικά με την υποδοχή των νέων αιτήσεων από τον διαχειριστή και τις ενέργειες του για την δέσμευση ισχύος στο όνομα του επενδυτή από την πρώτη κιόλας ημέρα ισχύος του νέου νόμου. Η δέσμευση αυτή ισχύος στο όνομα του επενδυτή είναι κατ’ αρχήν απαραίτητη να υπάρχει ώστε να εξασφαλίζεται η διασύνδεση της υλοποιημένης μονάδας αλλά θα πρέπει να έχει σαφές χρονικό όριο για την υλοποίηση της. Με την παρέλευση αυτού θα πρέπει να ανακαλείται άμεσα.

4. Επέκταση υφιστάμενων Φ/Β σταθμών εντός του νέου ορίου απαλλαγής (π.χ. από 100 KW σε 500 kW).
Η επέκταση αυτή κατ’ αρχήν είναι ιδιαίτερα χρήσιμη περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά διότι εξοικονομούνται υποδομές όπως καλλιεργήσιμη γη, συνοδευτικά οικοδομικά έργα, συστήματα ασφαλείας και φύλαξης, γραμμές μεταφοράς ΔΕΗ, συστήματα επικοινωνίας DSL, χρόνος από πλευράς επενδυτή, χρόνος δημόσιων υπηρεσιών όπως δασική, αρχαιολογικές κλπ αφού εκεί που λειτουργούν ήδη Φ/Β μονάδες των 100 kWp οι χώροι είναι πολλαπλά ελεγμένοι λόγω της ΕΠΟ που έχουν λάβει και κατά συνέπεια δεν τίθεται καν θέμα νέων γνωμοδοτήσεων των Υπηρεσιών. Τέλος οι τοπικές κοινωνίες έχοντας αφομοιώσει τις λειτουργούσες αυτές Φ/Β μονάδες είναι βέβαιο πως δεν θα αντιδράσουν στην επέκταση τους σε αντίθεση με την δημιουργία νέων που πάντα ελλοχεύει αυτός ο κίνδυνος για τον επενδυτή.

Θα πρέπει στον νέο νόμο να περιγράφεται επακριβώς και να ενθαρρύνεται η επέκταση υφιστάμενων Φ/Β μονάδων των 100 kWp έως το νέο όριο απαλλαγής από άδεια των 500 kWp εφ’ όσον υπάρχει χώρος, η οποία μπορεί να γίνει γρήγορα και οικονομικά συνεισφέροντας έτσι άμεσα στην επίτευξη του εθνικού στόχου για τις ΑΠΕ.

Διαδικαστικά θέματα ωστόσο όπως η υποδοχή του αιτήματος από τον διαχειριστή, η υπογραφή νέας σύμβασης με ΔΕΣΜΗΕ για την νέα ισχύ και το καθεστώς τιμολόγησης που θα ισχύει πρέπει να αποσαφηνιστούν επακριβώς στον νέο νόμο άλλως η δυνατότητα αυτή πρακτικά ακυρώνεται. Για παράδειγμα θα πρέπει ο επενδυτής να γνωρίζει ότι η χρονική στιγμή της διασύνδεσης της νέας ισχύος δεν συμπαρασύρει όσον αφορά την τιμή πώλησης ανά KWh και την παλαιά. Αν ισχύσει αυτό τίθεται αυτομάτως εμπόδιο στην επέκταση υφιστάμενων παλαιών Φ/Β μονάδων (όπου πληρώθηκαν ακριβά ως εγκατάσταση) μετά από π.χ. 2 – 3 χρόνια όπου η τιμή ανά kWh βάση του ν. 3734 θα είναι σημαντικά χαμηλότερη της τρέχουσας και δεν θα έχουν αποσβεστεί καν ακόμη οι μονάδες.

Θα πρέπει λοιπόν να δοθούν αναλυτικές οδηγίες από τον νόμο τόσο στον ΔΕΣΜΗΕ όσο και στην ΔΕΗ για την υποδοχή και διεκπεραίωση τέτοιων αιτημάτων και για τοποθέτηση π.χ. δεύτερου μετρητή ή μεσοσταθμικού υπολογισμού της νέας μοναδικής τιμής ώστε να είναι δυνατός ο διαχωρισμός της τιμολόγησης της πρόσθετης νέας ισχύος ή η δίκαιη τιμολόγηση της συνολικής.

Θα πρέπει τέλος να αποσαφηνιστεί αν θα συνεχίσει να υφίσταται ο περιορισμός ΡΑΕ για απαγόρευση ύπαρξης περισσοτέρων της μίας εξαίρεσης – απαλλαγής εντός του ιδίου ακινήτου.

Αν πάψει να υφίσταται ο περιορισμός, όπως προτείνεται, τότε να προσμετράται υποχρεωτικά η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των επιμέρους Φ/Β μονάδων που βρίσκονται στο γήπεδο όσον αφορά την κατηγοριοποίηση για απαλλαγή άδειας ΡΑΕ και ΕΠΟ. Έτσι παρέχεται η χρήσιμη δυνατότητα εκμετάλλευσης από τρίτο νομικό πρόσωπο υπαρχόντων υποδομών και γης εκεί που δεν υπάρχει από τον φορέα τους η δυνατότητα επέκτασης χωρίς να παραβιάζεται ωστόσο το συνολικό όριο των 500 KW για τις απαλλαγές. Τούτο θα συνεισφέρει τα μέγιστα στην εξοικονόμηση κόστους εγκατάστασης και στην εκμετάλλευση υπαρχόντων υποδομών.

5. Αυστηρή τήρηση χρονοδιαγραμμάτων

Απαρέκκλιτη τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων από όλους (επενδυτές και Υπηρεσίες). Καθολική και αναντίρρητη ισχύς του νόμου πως καθυστέρηση γνωμοδότησης – απάντησης οιασδήποτε Υπηρεσίας (συμπεριλαμβανομένης της ΡΑΕ, ΔΕΗ, ΔΕΣΜΗΕ) ισοδυναμεί με θετική και τελεσίδικη γνωμοδότηση. Ο χρόνος και το κόστος για τον επενδυτή που συνεπάγονται οι καθυστερήσεις των χρονοδιαγραμμάτων αλλά και εν γένει η επιχειρηματικότητα πρέπει να προστατευθούν από την γραφειοκρατία με ρηξικέλευθες μεθόδους.

6. Τροποποίηση της ΚΥΑ 29116 ΦΕΚ 344 από 20-7-09

Να ορισθεί ρητά πως επιτρέπεται η ανάπτυξη Φ/Β σταθμών οιασδήποτε ισχύος σε μη άρτια και μη οικοδομήσιμα γήπεδα με μόνο κριτήριο την κάλυψη και τις αποστάσεις από τα όρια ως ορίζονται.

Να ορισθεί πως επιτρέπεται η ανάπτυξη φ/Β σταθμών σε εντός σχεδίου περιοχές.

7. Φ/Β μονάδες ως 20 KW – κατάργηση πλαφόν – άμεσο άνοιγμα απόδοσης όρων σύνδεσης

Να αποδεσμευτούν από το πλαφόν της συνολικής πανελλαδικής ισχύος των 50 MW τα πάρκα μέχρι 20 kW αφού πλέον εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία των μηδενικής όχλησης Φ/Β μέχρι 500 KW που δεν απαιτείται οποιαδήποτε έγκριση ΡΑΕ και ΕΠΟ.

8. Φ/Β σε μη διασυνδεδεμένα νησιά

Να οριστεί η διαδικασία και ο χρόνος δυνατότητας υλοποίησης Φ/Β σε μη διασυνδεδεμένα νησιά.

9. Μεταβατικές διατάξεις

Στις μεταβατικές διατάξεις να ορισθεί πως ο νόμος ισχύει και για τα υπό αξιολόγηση αιτήματα σε οποιοδήποτε στάδιο βρίσκονται.

10. Τιμή πώλησης Φ/Β ηλεκτρικής ενέργειας

Η τιμή των 0,45 ευρώ/kWh από Φ/Β ορίστηκε στον ν. 3468/2006 για 700 MW διασυνδεδεμένης ισχύος. Σήμερα δυστυχώς έχουμε μόνο 50 MW Φ/Β υλοποιημένα. Κατά συνέπεια δεν τίθεται καν θέμα δυσμενούς εκτροπής του αρχικού οικονομικού προγραμματισμού και πρέπει να δοθεί παράταση ισχύος της τιμής αυτής συνεπικουρούμενων και όσων αναφέρθηκαν στην παρ. 1 της παρούσας έκθεσης για τα πολλαπλά οφέλη κόστους των Φ/Β στο σύστημα.

11. Ετήσια αναπροσαρμογή τιμής της Φ/Β kWh

Στο υπό διαβούλευση Ν/Σ στα αιολικά δίδεται ετήσια αναπροσαρμογή της παραγόμενης kWh στο 100% του ΔΤΚ ή των τιμολογίων της ΔΕΗ μεσοσταθμικά εφ’ όσον απαιτείται υπουργική απόφαση. Να ισχύσει το ίδιο και για την Φ/Β kWh.

Για τον ΣΠΕΦ με εκτίμηση

Το Διοικητικό Συμβούλιο

Δρ. Κώστας Δανιηλίδης – Πρόεδρος
Δημήτρης Μαλαμούλης – Αντιπρόεδρος
Όλγα Αγγελοπούλου – Γεν. Γραμματέας
Νίκος Σαβούρης – Ταμίας
Πάνος Κιλίμης – Μέλος
Στέλιος Λουμάκης – Μέλος
Κώστας Τσούμας – Μέλος
Μιχάλης Δερπανόπουλος – Μέλος
Κώστας Καραλής – Μέλος

Ο εθνικός στόχος 40% της ενέργειας από ΑΠΕ σημαίνει εγκατεστημένη ισχυ ΑΠΕ πάνω από 120 % της μέσης ισχύος ζήτησης, όπως σωστά παρατήρησαν διάφοροι. Επειδή αυτό το εγχείρημα ξεφεύγει από τα συνήθη θα έπρεπε να γίνουν σοβαρές μελέτες όπου θα εξετάσουν διάφορα σενάρια και θα προσδιοριστούν προσεγγίσιμοι στόχοι που θα οδηγήσουν σε μεγιστοποίησης της πράσινης ανάπτυξης . Μερικά από τα προβλήματα που δημιουργούνται και οδηγούν σε τεχνικούς και οικονομικούς περιορισμούς είναι ως γνωστόν τα ακόλουθα .
• Τεχνικοί περιορισμοί του Συστήματος.
Π.χ. σε περιόδους χαμηλής ζήτησης σε συνδυασμό με ισχυρούς άνεμους θα έπρεπε ή να κλείσουν συμβατικά εργοστάσια βάσης ή και να διακοπεί μέρος των ΑΠΕ. Αυτό θα οδηγούσε σε απαράδεκτα χαμηλή ασφάλεια του Συστήματος , δε βυθίζουμε το Σύστημα στο σκοτάδι υπέρ της πράσινης ανάπτυξης.
• Αύξηση της ικανότητας του Συστήματος μεταφοράς κατά 60-70%.
• Το κόστος των επενδύσεων για τη Παράγωγη από ΑΠΕ θα ήταν τάξης μεγέθους δεκάδων δισεκατομμυρίων € ίσως και παραπάνω αν προσανατολιστούμε σε Υπεράκτιες Ανεμογεννήτριες . Πρέπει να δημιουργηθεί κατάλληλο επιχειρηματικό περιβάλλον και να βρεθούν επενδυτές .
• Ο ΔΕΣΜΗΕ θα απαιτήσει παρόμοια ποσά για την επέκταση του εξοπλισμού του Συστήματος.

Διαισθητικά θα έθετα ένα όριο/στόχο για την ισχύ των ΑΠΕ για την Ηλεκτρική ενέργεια
40 % της εγκατεστημένης ισχύος και 14 % συμβολή σε ενέργεια .

Συμμετοχή στη δημόσια διαβούλευση για τις ΑΠΕ
Η κίνηση πολιτών του δήμου Καντάνου συμμετεχει στην δημόσια διαβούλευση για το νέο Σχέδιο Νόμου για την «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» και κατάθεσε τις προτάσεις της.
Γενικές παρατηρήσεις.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και κλιματικής Αλλαγής με το νομοσχέδιο που έχει καταθέσει στην διαβούλευση για “Επιτάχυνση της Ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής” δίνει το προβάδισμα στην “πράσινη” επιχειρηματικότητα δηλαδή στις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες και αποκλείει από όλες της διαδικασίες την τοπική κοινωνίας, πολίτες άνδρες και γυναίκες, δημοτικές νομαρχιακές και περιφερειακές αρχές. Μ΄ αυτό τον τρόπο πρόκειται να ξεκινήσουν μαραθώνιοι δικαστικοί αγώνες και εντάσεις σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας.
Η αιολική ενέργεια μπορεί να είναι “καθαρή” ως προς τους ρύπους αλλά τα αιολικά πάρκα είναι χώρος βιομηχανικών εγκαταστάσεων και χρειάζεται αυστηρός περιβαλλοντικός σχεδιασμός ώστε να μη ακυρωθεί η βιώσιμη ανάπτυξη της κάθε περιοχής.

Η τοπική κοινωνία πρέπει να συμμετέχει στις αποφάσεις για τις μεγάλες περιβαλλοντικές αλλαγές που πρόκειται να γίνουν στον τόπος της, με γνώμονα τον απόλυτο σεβασμό στη γη, στις ιδιοκτησίες, στον εναλλακτικό τουρισμό και σε κάθε άλλη μορφή ανάπτυξης που θα επιλέξει. Οι δημοτικές αρχές να έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ενεργειακά ανεξάρτητους δήμους, ισότιμα με τις εταιρείες, σε σχέση με τα προνόμια και τις επιδοτήσεις.
Προτείνουμε να προστεθεί στο:
Άρθρο 1 “Εθνικός στόχος είναι η βιώσιμη ενεργειακή πολίτικη και να μη καταστρέφονται τα φυσικά και δασικά οικοσυστήματα της χώρας.

Άρθρο 2 &1 εδάφιο θ) Της συμμόρφωσης με τα κριτήρια του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Α.Π.Ε. (ΚΥΑ 49828/2008 ΦΕΚ 2464B’) με το άρθρο 24 του συντάγματος και τις οδηγίες της Ε.Ε 79/409 EOK 92/43 EOK 2001/42 EK. 97/11EK
ΣΤ “Πριν την έγκριση αδειών πρέπει να γνωρίζει η τοπική κοινωνία ,βάσει διεθνών κανονισμών υπάρχει η υποχρέωση της προηγούμενης πληροφόρησής του κοινού προκειμένου να ύπαρξη δημόσια διαβούλευση επί ένα τόσου σοβαρού κοινωνικού και με ποικίλες προεκτάσεις (πολιτικές πολιτιστικές ) ζητήματος με μελέτες οριοθέτησης του αιολικού σταθμού – ΑΠΕ, οπού και θα έχει την γνωμοδότηση του Δημοτικού συμβουλίου και του δημοτικού Διαμερίσματος της περιοχής στην οποία προτείνεται η λειτουργία του, αφού προηγηθεί ευρεία διαβούλευση με την τοπική κοινωνία, με τοπογραφικά που θα γίνονται με ευθύνη των ιδιοκτητών και θα καταγράφονται καθαρά οι ιδιοκτησίες και όλα τα περιβαλλοντικά και αρχαιολογικά στοιχεία της περιοχής. Ο Καλλικράτης δεν έχει εφαρμογή στης ΑΠΕ; .
Όταν υπάρχει δικαστική εκκρεμότητα οι αδειοδοτήσεις να αναβάλλονται διότι έλλειψη κτηματολογίου παρατηρούνται καταπατήσεις ιδιωτικών περιουσιών με αποτέλεσμα να διασπάται η συνοχή της τοπικής κοινωνίας και να χάνονται περιούσιες”

Άρθρο3
“Να μην καταργηθεί η Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίμηση (ΠΠΕ) για έργα εγκαταστάσεων ΑΠΕ πάρκων γιατί είναι χώρος βιομηχανικών εγκαταστάσεων και χρειάζεται αυστηρός περιβαλλοντικός σχεδιασμός για να μη ακυρωθεί η βιώσιμη ανάπτυξη της κάθε περιοχής. Ο νόμος 1650/1986 έχει προστατεύσει το περιβάλλον αλλά και τις εταιρείες από άσκοπους δικαστικούς αγώνες.”
Αρθρο 3 &5α “Να ακυρωθεί το άρθρο 58 για δάση και η εγκατάσταση των ΑΠΕ σε δάση γιατί αυτή ισοπεδώνει την περιοχή και με τα συνοδά έργα, δρόμους τεράστιους για την μεταφορά των γιγάντιων ανεμογεννητριών, και προάγει αισθητική ολότελα ξένη και παράταιρη προς στον χαρακτήρα της ελληνικής υπαίθρου. Η χωροθέτηση των αιολικών πάρκων να γίνεται σε περιοχές «νεκρές» και τέλος είναι αναγκαίο η θεσμοθέτηση ζωνών αποκλεισμού με κριτήριο την προστασία των των ευαίσθητων οικολογικά περιοχών.
ΑΡΘΡΟ 5 &3 6.. ΟΙ ανανεώσιμες επενδύσεις όχι μόνο τυγχάνουν σίγουρης πελατείας, δηλαδή τον ΔΕΣΜΗΕ, αφού για άπειρα χρόνια υποχρεούται να αγοράζουν την παραγόμενη πράσινη ενέργεια σε «κλειδωμένη», υψηλή και γνωστή από σήμερα τιμή, αλλά και να επιδοτούνται με γενναία επιχορήγηση από τον Αναπτυξιακό Νόμο (κατά 35%). το ευνοϊκό αυτό καθεστώς διπλής επιδότησης (εγγυημένη τιμή, ενίσχυση από Αναπτυξιακό) σε πολύ λίγες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχει. Γιατί αυτή η προνομιακή αντιμετώπιση στη χώρα μας την στιγμή που ο ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ ΤΕΛΙΚΑ ΘΑ ΚΑΛΥΨΕΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ; Συγκεκριμένα, τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ της χαμηλής χονδρικής τιμής και της υψηλής επιδοτούμενης “πράσινης τιμής” καλείται να καλύψει ο καταναλωτής με το τέλος υπέρ ΑΠΕ , πο καταβάλλουμε όλοι μας, σαν επιπλέον χρέωση μαζί με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Τελικά οι επενδύσεις που ισοπεδώνουν το περιβάλλον γίνονται για τις εταιρείες και όχι για τους πολίτες –καταναλωτές. Μήπως πρέπει να εξετάσετε την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, και να πριμοδοτήσετε τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας σε οικιακό ,και δημοτικό επίπεδο; Υπάρχει ήδη ανάλογη εμπειρία στο εξωτερικό
Το νομοσχέδιο δεν αποκλείει την εμπορία των αδειών τύπου Κρήτης -Σάρρας. Κάποιοι έσπευσαν να καταθέσουν αιτήσεις για επενδυτικά σχέδια, με στόχο όχι να τα κατασκευάσουν, αλλά να αποσπάσουν απλώς τις πολυπόθητες άδειες. Στην αγορά εμπορίας πράσινων αδειών, ένα αδειοδοτημένο μεγαβάτ υπολογίζεται ότι πωλείται προς 100.000-120.000 ευρώ και αν είναι αιολικό προς 200.000- ΝΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΕΙ Η ΕΜΠΟΡΙΑ
Άρθρο 8 αντισυνταγματικό προσκρούει στο άρθρο 24 του Συντάγματος και στον κανονισμό 92/43/ ΕΟΚ Δεν στέκεται με τίποτα και σε αποφάσεις του ΣΤΕ
Άρθρο 9 Αντισυνταγματικό δεν προστατεύει το περιβάλλον και δρα καταστροφικά καταστρέφει τοπία μοναδικής ομορφιάς την γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας θα κατακερματίσει δάση και η κορφή στο Αποπηγάδι με το άρθρο αυτό θα γίνει μια τεράστια πλατεία Το παρόν νομοσχέδιο λειτουργεί μονόπλευρα υπέρ των ΑΠΕ εις βάρος της γεωργικής γης μας διαταράσσει κτηνοτροφικές και γεωργικές ζώνες ισοπεδώνει δάση Καστανιών και σε προστατευτικές δασικές εκτάσεις με αποτέλεσμα η περιφέρεια να συρρικνωθεί και ότι δηποτε καινούργιο γεννιέται να εξαφανιστεί
Κίνηση πολιτών δήμου Καντιανού Kantanos TK 73004
^[9] Kantanos e.u

Κυρίες & Κύριοι,

Παρακάτω παραθέτω τρεις σύντομες και απλές προτάσεις με την ευχή να βοηθήσουν έστω και στο ελάχιστο.

α) Τα έργα ΑΠΕ πρέπει να αποκτήσουν την προτεραιότητα και τις διαδικασίες των Ολυμπιακών έργων, αν υπάρχει βούληση να επιταχυνθεί η διαδικασία αδειοδότησης και υλοποίησής τους. Κάτι τέτοιο θα εμποδίσει κακόβουλες και εκβιαστικές προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

β) Όλες οι υπηρεσίες που γνωμοδοτούν κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση των ΑΠΕ θα πρέπει εντός ενός (1) έτους να καταρτίσουν και να δημοσιεύσουν χάρτες σε Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών (G.I.S.) που να καθορίζουν τις επιτρεπόμενες και μη περιοχές για ανάπτυξη ΑΠΕ. Η ΡΑΕ θα ελέγχει απευθείας την κάθε αίτηση για έργο ΑΠΕ ως προς την χωροταξική συμβατότητα με τους χάρτες αυτούς πριν την χορήγηση άδειας παραγωγής.

γ) Κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων δεν θα ζητείται καμία γνωμοδότηση από τις επιμέρους υπηρεσίες αφού ό έλεγχος θα έχει γίνει πρωτογενώς από την ΡΑΕ με τους χάρτες που η κάθε υπηρεσία θα έχει ήδη δημοσιεύσει. Ο φάκελος θα εξετάζεται μόνο από την αρμόδια για περιβαλλοντική αδειοδότηση υπηρεσία (ΕΥΠΕ ή ΔΙΠΕΧΩ) και θα αποστέλλεται για γνωμοδότηση μόνο προς το Νομαρχιακό Συμβούλιο.

Μετά τιμής,

Αντώνιος Χριστοφίδης
Πολιτικός Μηχανικός, MSc

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (HELAS)
ΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΑΠΕ

1) Η ανάδειξη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τις ΑΠΕ ως προτεραιότητα υψίστης εθνικής σημασίας ευελπιστούμε πως θα συμβάλλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση της συλλογικής αντίληψης για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την έμπρακτη προστασία του περιβάλλοντος. Αν και φαίνεται δύσκολο το ΣτΕ να αποδεχθεί να εφαρμόσει την προτεινόμενη στάθμιση υπέρ των ΑΠΕ, εντούτοις για τις υπηρεσίες και τους φορείς που εμπλέκονται στην αδειοδότηση των έργων, η νέα αυτή διάταξη θα είναι δεσμευτική για την κρίση τους, στο βαθμό που δεν θα σημειώνονται συγκρούσεις με κανόνες υπερνομοθετικής ισχύος, όπως το Σύνταγμα, η νομοθεσία της ΕΕ και οι δεσμεύσεις που απορρέουν από διεθνείς συνθήκες. Ειδικότερα, η διάταξη αυτή μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη στη διαδικασία επίλυσης συγκρούσεων που είναι πιθανό να ανακύψουν με τα υπόλοιπα Ειδικά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού (κυρίως του Τουρισμού).

2) Η κεφαλαιακή επάρκεια αποτελεί σημαντικό κριτήριο για την αξιολόγηση των υποψηφίων κατόχων αδειών παραγωγής και η έμμεση κατάργησή της με την αόριστη πρόβλεψη περί τραπεζικής χρηματοδότησης, venture capital ή «άλλο νόμιμο τρόπο» ανοίγει το δρόμο σε φορείς με ανεπαρκείς οικονομικές δυνατότητες χρηματοδότησης από ίδια κεφάλαια και δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των σοβαρών επενδυτών παραγωγής.

3) Να γίνουν οι απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις ώστε να επιτραπεί η έμπρακτη συμμετοχή των επενδυτών στα έργα ενίσχυσης των δικτύων και να αναχθεί η σχετική δέσμευσή τους σε καθοριστικό κριτήριο για τη χορήγηση αδειών παραγωγής, ιδιαίτερα σε έργα μεγάλης κλίμακας.

4) Η αύξηση της προθεσμίας για λήψη άδειας εγκατάστασης από δύο (2) σε πέντε (5) έτη δεν συνάδει με το πνεύμα του ν/σ.

5) Αποτελεί σημαντικό βήμα στην απλοποίηση και επιτάχυνση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης η ενοποίηση ΠΠΕΑ – ΕΠΟ, όμως πρέπει να διασφαλιστεί νομοθετικά ότι οι γνωμοδοτήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών και φορέων να είναι σαφείς και να μη παρεκκλίνουν από το αντικείμενο του εκάστοτε γνωμοδοτούντος, οι προθεσμίες για τη διατύπωση γνωμοδοτήσεων να είναι αποκλειστικές και η τυχόν άπρακτη παρέλευσή τους να συνιστά τεκμήριο περί της θετικής αντιμετώπισης του έργου. Η επιστροφή γνωμοδοτήσεων για διόρθωση ή συμπλήρωση δεν συμβάλλει στο ελάχιστο στην επιτάχυνση της αδειοδότησης καθώς διαιωνίζεται με τον τρόπο αυτό η γραφειοκρατία. Προτείνεται ότι στις περιπτώσεις αυτές η επιστροφή των γνωμοδοτήσεων να ορίζεται ρητά ότι θα επιτρέπεται άπαξ και σε περίπτωση επανάληψης πλημμελειών, προκειμένου επίσης να μη γίνεται επίκληση φόρτου εργασίας ή έλλειψης προσωπικού, να προβλεφθεί ρητά ότι τα αιτήματα για γνωμοδοτήσεις επί έργων ΑΠΕ θα εξετάζονται υποχρεωτικά κατ’ απόλυτη προτεραιότητα έναντι άλλων αιτημάτων.

6) Εάν μετά την έκδοση της ΕΠΟ προκύψει ανάγκη τροποποίησής της εξαιτίας μεταβολής των προκαταρκτικά διατυπωθέντων όρων σύνδεσης από τον Διαχειριστή, θα αρκεί να επαναληφθεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση μόνο των έργων σύνδεσης, και δη των έργων εκείνων που υπόκεινται αυτοτελώς σε περιβαλλοντική αδειοδότηση, κατά την έκταση που διαφοροποιούνται σε σχέση με τη μελέτη στην οποία βασίστηκαν οι προκαταρτικά διατυπωθέντες όροι στο πλαίσιο έκδοσης της άδειας παραγωγής σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 του σχεδίου νόμου, μη απαιτουμένης σε κάθε περίπτωση της επανεξέτασης των περιβαλλοντικών όρων του σταθμού παραγωγής και των λοιπών συνοδών έργων που δεν επηρεάστηκαν από τη μεταβολή των όρων σύνδεσης. Για τη διευκόλυνση εφαρμογής αυτής της ρύθμισης θα πρέπει κατά τη διατύπωση των προκαταρκτικών όρων σύνδεσης να μελετάται και ένας ή περισσότεροι εναλλακτικοί τρόποι σύνδεσης που θα εντάσσονται στην περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου, ειδικά για τα συγκροτήματα αιολικών πάρκων (έργα μεγάλης κλίμακας).

7) Η τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από αιολικούς σταθμούς οι οποίοι εγκαθίστανται σε κατοικημένα νησιά, πρέπει να λαμβάνει υπόψη της και το αντίστοιχο κόστος των διασυνδέσεων των νησιών αυτών, εφ΄όσον κατασκευάζονται από τους επενδυτές. Η διασύνδεση κατοικημένων νησιών είναι σαφέστατα δαπανηρότερη από αυτή των μη κατοικημένων, και δύναται να χρησιμοποιηθεί ως υποδομή ή και ως αυτοτελές έργο για την ταυτόχρονη διασύνδεση της Διανομής εκάστου νησιού, καταργώντας ουσιαστικά την χρήση των ρυπογόνων και κοστοβόρων Αυτόνομων Πετρελαϊκών Σταθμών παραγωγής Ηλεκτρικής ενέργειας στα νησιά.

8 ) Η απλοποίηση και επιτάχυνση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης με την ενοποίηση ΠΠΕΑ-ΕΠΟ θα πρέπει να επεκταθεί και για τα έργα υποδομής Συστήματος και Δικτύου (Μεταφοράς και Διανομής) που απαιτούνται για την απορρόφηση της παραγόμενης ενέργειας από τους σταθμούς ΑΠΕ και τη διοχέτευσή της στους τελικούς καταναλωτές, πέραν αυτών καθεαυτών των έργων σύνδεσης των επί μέρους σταθμών.

Καθηγητής
Νικόλαος Χατζηαργυρίου
Πρόεδρος Συνδέσμου

Πρέπει να πριμοδοτηθεί ιδιαιτέρως η χρήση της γεωθερμίας για ηλεκτροπαραγωγή καθώς και θερμικές/ψυκτικές χρήσεις. Κυρίως λόγω της βαρύνουσας σημασίας της εκμετάλλευσης της γεωθερμικής ενέργειας (και στην χώρα μας) για ηλεκτροπαραγωγή καθ΄όσον αποτελεί φορτίο βάσης (δηλ. είναι απολήψιμη 100% του έτους ή 8760 ώρες/ετησίως), και έτσι είναι η μόνη σταθερή πηγή ηλεκτροπαραγωγής ΑΠΕ που μπορεί να «Υποβοηθεί» τις υπόλοιπες διαλείπουσες ΑΠΕ (αιολική-ηλιακή κλπ.). Υπάρχει ένα αρκετά σημαντικό γεωθερμικό δυναμικό στη χώρα μας (onshore με κατακόρυφες γεωτρήσεις μεσαίου βάθους σε Υδροθερμικά/EGS – 1200 MWe τουλάχιστον καθώς και με κεκλιμένες γεωτρήσεις στην ακτογραμμή προς την θάλασσα στην αιγιαλίτιδα ζώνη μας και την υφαλοκρηπίδα μας όπως στα αβαθή Χίου, Λέσβου, Ευβοίας, Καβάλας, Σερρών, Ξάνθης κλπ. κλπ.άνω των 1800 MWe – και γιατί όχι και «offshore» όπως καλή ώρα το πετρελαϊκό πεδίο ΠΡΙΝΟΥ).

Κυρία Υπουργέ,

Αναφορικά με το ανωτέρω θέμα σας καταθέτουμε τις προτάσεις μας επί του προτεινομένου ΣΝ, με συνημμένο(*), αφού προηγουμένως θέσουμε υπόψιν σας τα εξής:

Αναμφισβήτητα, ο εθνικός στόχος για συμμετοχή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ σε ποσοστό 40% (με βάση την οδηγία 2009/28/ΕΚ) ως προς την ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, στην προσεχή δεκαετία, είναι πολύ φιλόδοξος και απαιτεί την σημαντική επιτάχυνση των διαδικασιών ανάπτυξης των σταθμών παραγωγής από ΑΠΕ.

Ωστόσο στην παρούσα χρονική συγκυρία και επί τη βάσει του ισχύοντος νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου εντοπίζονται προβλήματα και δυσλειτουργίες στα μονοπωλιακά τμήματα της αγοράς (δίκτυα εν γένει) τα οποία καθυστερούν αντανακλαστικά την επιδιωκόμενη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας και την επίτευξη του ως άνω δεσμευτικού για την χώρα ευρωπαϊκού και διεθνούς στόχου. Κρίσιμη διαφαίνεται η ανάγκη πλήρους αναμόρφωσης του υφιστάμενου αδειοδοτικού συστήματος επί τη βάσει της αρχής του one stop shop που αποτελεί άλλωστε παρότρυνση του ευρωπαίου νομοθέτη (βλ. άρθρο 13 της ως άνω οδηγίας). Πιστεύουμε ότι πρακτική εφαρμογή του πνεύματος της οδηγίας είναι ο καθορισμός μίας αδειοδοτικής αρχής και την έκδοση μίας ενιαίας άδειας.

Ενδεικτικά επισημαίνουμε, εκτός από το σοβαρό νομικό ζήτημα του εάν ο προτεινόμενος νόμος δύναται να τροποποιήσει το ήδη θεσπισθέν Χωροταξικό Σχέδιο ΑΠΕ, μεταξύ των προβλημάτων αυτών τα ακόλουθα:

1. Ανάπτυξη των Δικτύων Μεταφοράς /Αντιμετώπιση του Κορεσμού τους

Προκειμένου να καταστεί δυνατή η σύνδεση των ΑΠΕ στο Σύστημα είναι επίσης απαραίτητη η ταχεία αδειοδότηση και κατασκευή των Έργων επέκτασης και ενίσχυσης του Συστήματος για τη Σύνδεση Χρηστών, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 272 του ΚΔΣ&ΣΗΕ. Ίδετε το προηγούμενο Γ.ΔΝΣ/5354/19.11.2008 έγγραφό μας με το οποίο είχαμε προτείνει στην ηγεσία του ΥΠΑΝ την συντόμευση των διαδικασιών για την αδειοδότηση των Έργων Μεταφοράς.

α) Αδειοδότηση: κρίνεται επιβεβλημένη η αλλαγή του τρόπου αδειοδότησης, ώστε αυτή να καταστεί ταχύτερη και αποτελεσματικότερη, ιδίως ως προς τα έργα επέκτασης και ανάπτυξης του Συστήματος, τα οποία προτείνεται να αδειοδοτούνται όπως τα έργα ΑΠΕ.
β) Σύνδεση νέων παραγωγών ΑΠΕ: Η ισχύουσα διάταξη του άρθρου 11 ν.3468/2006 παρουσιάζει κατά την εφαρμογή της δυσεπίλυτα ζητήματα ερμηνείας, λόγος για τον οποίο καθυστερούν οι συνδέσεις νέων παραγωγών στο Σύστημα (π.χ. κατάτμηση, εμπράγματες μεταβιβάσεις, φορολογικές επιπλοκές κλπ).

Τα παραπάνω εκκινούν από το γεγονός ότι τα δίκτυα αποτελούν βασική υποδομή κοινής ωφέλειας, άνευ της οποίας δεν είναι εφικτή η λειτουργική ένταξη των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο.

2. Σημασία των δικαστικών επιπλοκών και αντιμετώπισή τους

Η μέχρι σήμερα εμπειρία τόσο των παραγωγών όσο και των λειτουργών των φυσικών δικτύων έχει καταδείξει ότι δεν μπορεί να αγνοηθεί η σημαντική καθυστέρηση που μπορεί να ανακύψει λόγω δικαστικών εμπλοκών. Ο δικαστικός φόρτος καθιστά αργή την δικαστική εκκαθάριση των σχετικών υποθέσεων με αποτέλεσμα την επιβράδυνση της πραγματικής ανάπτυξης των ΑΠΕ. Συνακόλουθα κρίνεται χρήσιμη η θεσμοθέτηση ειδικής διαδικασίας ταχείας εκκαθάρισης των σχετικών υποθέσεων (όπως λόγου χάριν στον κλάδο των δημοσίων συμβάσεων), για την διαμόρφωση της οποίας μπορούμε να σας προσκομίσουμε στοιχεία που έχουμε συλλέξει από την μέχρι σήμερα διαμορφωθείσα εμπειρία μας.

Παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση σχετικά με τα ανωτέρω.

Με τιμή

NΙΚΟΛΑΟΣ Δ. ΧΑΤΖΗΑΡΓΥΡΙΟΥ Αρθούρος Ζερβός
Aναπληρωτής Δ/νων Σύμβουλος Πρόεδρος & Δ/νων Σύμβουλος

* Το συνημμένο λόγω όγκου υπεβλήθη ηλεκτρονικά στο ΥΠΕΚΑ.

ΔΙΩΞΗ ΤΩΝ PELLETS ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ από τ. ΥΠΑΝ

Κυρία Μπιρμπίλη
Στις 13-03-09 έληξε δημόσια διαβούλευση στο τ. ΥΠΑΝ με τίτλο «εξειδίκευση δράσεων στους τομείς ΑΠΕ & ΕΞΕ.» στα πλαίσια του ΕΣΠΑ 2007-13.
Αντίστοιχα προγράμματα χωρών της ΕΕ27 έδωσαν κίνητρα αγοράς σομπών και λεβήτων pellets.(ακόμα και η Κύπρος που στερείται βιομηχανίας λεβήτων και βιομηχανίας πελλετ !!!)
Οι προτάσεις που υπέβαλαν οι ασχολούμενοι με την βιομάζα (κατασκευαστές λεβήτων, παραγωγοί pellet, εταιρείες θέρμανσης) όχι μόνον δεν ελήφθησαν υπόψη, αλλά ούτε αναγνώσθηκαν….

Και ενώ τα πέλλετς ανήκουν στις ΑΠΕ αλλά αποτελούν και ΕΞΕ, προτιμήθηκε να επιδοτηθούν από τα κονδύλια (ΑΠΕ & ΕΞΕ) κατ’ αρχάς τα πανάκριβα κλιματιστικά.
Η τιμή των οποίων μετά το πέρας του προγράμματος, πήραν την κατιούσα και έφθασαν να πωλούνται στην τιμή της επιδότησης….

Η δράση συνεχίστηκε με το πρόχειρο πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» και σας συγχαίρω που το διακόψατε.
Μέσα από αυτό προτιμήθηκε (με χρήματα ΑΠΕ !!!!) να επιδοτηθεί ο λέβητας πετρελαίου, όχι όμως και ο λέβητας πέλλετς. Προτίμησε δηλαδή ο τ. ΥΠΑΝ να προωθήσει το εισαγόμενο ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ, αντί του εγχώριου πέλλετ.
Αφήνοντας στα κρύα του λουτρού τους Έλληνες κατασκευαστές λεβήτων βιομάζας και τους Έλληνες κατασκευαστές ΠΕΛΛΕΤ.
Στην Ελλάδα (υπο)λειτουργούν 5 εργοστάσια παραγωγής λεβήτων βιομάζας και 5 εργοστάσια πέλλετ, ενώ άλλα 6 βρίσκονται σε στάδιο μελέτης και κατασκευής.
Πόσες θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να δημιουργηθούν αν δινόταν κίνητρα στα πέλλετς? Πόσα καταλήγοντα σε χωματερές υπολείμματα ξυλουργικών βιομηχανιών θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε όφελος της Εθνικής Οικονομίας και οικολογίας?

Παρέθεσα κυρία Μπιρμπίλη αυτά τα γεγονότα προκειμένου να ερωτήσω:
«ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΘΕΣΗ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΔΙΑΘΕΤΑ ΚΟΝΔΥΛΙΑ ΤΟΥ ΕΣΠΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΝ ΣΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΕ & ΕΞΕ?»
Είναι στις προθέσεις σας να δοθούν κίνητρα στα πέλλετς (ΑΠΕ) ή θα συνεχίσετε την πολιτική των φίλα προσκείμενων στο πετρέλαιο προκατόχων σας?

Καλή δύναμη εύχομαι από καρδίας

Με εκτίμηση
Κώστας Νασίκας
Οικονομολόγος- αγρότης
^[10]

Αξιότιμη κα Υπουργέ,

πραγματικά διακρίνω την βούλησή σας για προώθηση των ΑΠΕ. Μολαταύτα, παρά το νομοσχέδιο, την βούληση και την αγαθή προαίρεση, ακόμα και υπό την δική σας ηγεσία δεν βλέπω διαφορά και στο πώς στην πραγματικότητα θα παταχτεί η ελληνική γραφειοκρατία. Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος θα σας καταθέσω την προσωπική μου εμπειρία.

Το καλοκαίρι του 2009 μαζί με άλλους 4 συγγενείς καταθέσαμε αιτήσεις εργασιών μικρής κλίμακας για σταθμούς των 20kw (δλδ 5×20, εντός ενός αγροτεμαχίου), στην πολεοδομία Καλαμάτας, εκμεταλλευόμενοι και σχετική γνωμοδότηση του ΝΣΚ. Μετά από διάφορες παλινωδίες, μας πληροφορούν τον Οκτώβριο ότι δεν ξέρουν αν χρειάζεται περιβαλλοντική γνωμόδοτηση και θα πρέπει να ρωτήσουν το Υπουργείο. Εμείς, σε τηλεφωνικές συνομιλίες που είχαμε με 3 στελέχη του Υπουργείου (προϊστάμενος ΔΟΚΚ κλπ), λάβαμε την διαβεβαίωση ότι δεν είναι απαραίτητη η περιβαλλοντική αδειοδότηση. Επίσης, μάθαμε ότι άλλες Πολεοδομίες της χώρας δεν ζητούσαν κάτι αντίστοιχο. Εν τέλει στις 3 Νοεμβρίου η προϊσταμένη της Πολεοδομίας υπέβαλε γραπτή ερώτηση στο Υπουργείο.

Η κριτική μου στην παρούσα ηγεσία είναι η εξής: 1) Γιατί σε όλο αυτό το διάστημα δεν υπήρξε απάντηση γραπτή στην Πολεοδομία; Αυτά που τηλεφωνικώς με πληροφορούσατε ήταν δύσκολο να μεταβιβασθούν γραπτώς στην Πολεοδομία; Έτσι θα καταπολεμηθεί η γραφειοκρατία, με εξαγγελίες προθέσεων; 2) Πώς είναι δυνατόν κάθε Πολεοδομία να εφαρμόζει τα δικά της; Στο ίδιο κράτος δε ζούμε και οι νόμοι δεν έχουν κοινή εφαρμογή;

Εν τέλει, με την απόφαση της ΔΕΗ που ακολούθησε, κινδυνεύουμε να μείνουμε εκτός νυμφώνος και ήδη η πολύμηνη καθυστέρηση μας έχει κοστίσει αρκετές χιλιάδες ευρώ.

Σε κάποιο σχόλιο αν δεν απατώμαι διάβασα για την επιβολή ποινής για τους δημοσίους υπαλλήλους. Για μένα είναι και θέμα αξιοκρατίας. Δεν είναι δυνατόν σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο το έργο όλων να κρίνεται και μόνο στην Ελλάδα οι δημόσιοι »υπηρέτες» να είναι υπεράνω κριτικής και τιμωρίας και να απολαμβάνουν ενός ιδιάζοντος απυρόβλητου.
Όπως εμείς ως επενδυτές αναλαμβάνουμε ρίσκο και το αποδεχόμαστε, αντιστοίχως και η αδικαιολόγητη ολιγωρία ή αμέλεια εκ μέρους της διοίκησης θα πρέπει να έχει και το κόστος της.

Θέμα: Απόψεις της εταιρείας μας στα πλαίσια της Δημόσιας Διαβούλευσης του νέου σχεδίου νόμου για τις Α.Π.Ε.

Αξιότιμη Κυρία Υπουργέ,

Επιθυμούμε, κατ’ αρχήν, να σας συγχαρούμε για το σχέδιο νόμου έχετε παρουσιάσει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα από την ανάληψη των καθηκόντων σας καθώς και για την πρωτοβουλία της Κυβέρνησης να το θέσει σε δημόσια Διαβούλευση στην οποία συμμετέχουμε με το παρόν καταθέτοντας τις θέσεις μας.
O Όμιλος SUZLON, του οποίου θυγατρική είναι η εταιρεία μας, είναι ένας εκ των πέντε μεγαλυτέρων Κατασκευαστικών Οίκων Ανεμογεννητριών σε παγκόσμιο επίπεδο με έδρα την Ινδία και την Δανία και με εγκαταστημένη βάση περίπου 6.000MW ανεμογεννητριών σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσο ιδιοκτησίας μας όσο και ιδιοκτησίας μεγάλων ομίλων του εξωτερικού. Ο Όμιλος μας τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται στην Ελλάδα με ένα φιλόδοξο πλάνο εγκατάστασης αιολικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της τάξεως των 700MW για τις οποίες έχουμε ήδη καταθέσει την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και στο Υπουργείο σας τις σχετικές αιτήσεις οι οποίες είναι σε στάδιο αξιολόγησης ΠΠΕΑ αφού έχουν ήδη λάβει την προκαταρκτική έγκριση της Ρυθμιστικής Αρχής.
Η δραστηριοποίησή μας αυτή, μας έχει κάνει κοινωνούς των πολύπλοκών προβλημάτων που υπάρχουν στην ανάπτυξη έργων ΑΠΕ στην Χώρα και επιθυμούμε να εκφράσουμε την αισιοδοξία μας ότι με το νέο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, μεγάλο μέρος αυτών αντιμετωπίζεται προς την σωστή κατεύθυνση. Παραταύτα, έχοντας μελετήσει εις βάθος τον τρόπο ανάπτυξης της εγχώριας αγοράς και των φιλόδοξων στόχων αυτής και βλέποντας την συγκριτικά με άλλες χώρες στις οποίες έχουν αναπτυχθεί με επιτυχία οι ΑΠΕ, επιτρέψτε μας να σας καταθέσουμε μια πρόταση-τομή η οποία πιστεύουμε ότι θα διευκολύνει τις δυνάμεις της κοινωνίας και της αγοράς προς την γρήγορη υλοπόιηση έργων που έχουμε τόσο ανάγκη.
Πιο συγκεκριμένα, η επίτευξη των εθνικών στόχων πηγαίνοντας προς το 2020 έχει εκτιμηθεί ότι αναφορικά με την αιολική ενέργεια, είναι της τάξεως των 10.000MW. Η επίτευξη αυτού του στόχου κρίνεται εξαιρετικά δυσχερής εάν περιοριστούμε μόνο σε περιοχές υψηλού αιολικού δυναμικού. Η εμπειρία μέχρι σήμερα έχει δείξει ότι η ανάπτυξη της πλειοψηφίας των αιολικών σταθμών έχει γίνει εντός του λεγόμενου «μετώπου του Αιγαίου», το οποίο συμπεριλαμβάνει την ανατολική πλευρά της χώρας και των νησιών (Θράκη, Εύβοια, Βοιωτία, Αργολίδα, Λακωνία, Κρήτη, νησιά κλπ). Το στοιχείο αυτό είναι εύλογο εφόσον σε αυτές τις περιοχές εντοπίζεται το καλύτερο αιολικό δυναμικό της Χώρας, το οποίο όμως έχει δημιουργήσει μια σειρά παρενεργειών τόσο σε τεχνικό επίπεδο (βλ. δημοσίως εκπεφρασμένες ανησυχιες του ΔΕΣΜΗΕ, που καλείται να διαχειριστεί έκχυση μεγάλων ποσοτήτων αιολικής ισχύος που μεταβάλλονται ομοιόμορφα και συγχρονισμένα) όσο και σε κοινωνικό επίπεδο (βλ. αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών σε φαινόμενα υπεσυσσώρευσης αιτήσεων).
Άποψη της εταιρείας μας, όπως αυτή έχει εκφραστεί και στην πράξη με το σύνολο των αιτήσεων που έχει υποβάλλει για την εγκατάσταση αιολικών σταθμών είναι ότι η γεωγραφική διασπορά των έργων ΑΠΕ (κυρίως των αιολικών εγκαταστάσεων) σε περιοχές με διαφορετικά ‘ανεμολογικά μέτωπα’, θα έχει ευεργετικές επιπτώσεις στο ποσοστό της συνολικά εγκαταστημένης ισχύος το οποίο θα δύναται να θεωρηθεί ως «εγγυημένη» (Capacity Credit) επιτρέποντας έτσι την ομαλή ενσωμάτωση αιολικής ισχύος μεγάλης κλίμακας στο Σύστημα.
Επιπρόσθετα, ένα από τα βασικά προβλήματα στην ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Χώρα είναι η έλλειψη επαρκών υποδομών σε περιοχές υψηλού αιολικού δυναμικού, με κύρια αναφορά στα δίκτυα-κορμούς ΥΤ, μέσω των οποίων θα απορροφηθεί η παραγόμενη ισχύς. Αντιθέτως, σε περιοχές μέσου & χαμηλού αιολικού δυναμικού (όπως π.χ. αυτές της Κεντρικής Μακεδονίας, της Ηπείρου κλπ) υπάρχει πλήθος διαθέσιμων δικτύων τα οποία είναι τελείως αναξιοποίητα όσον αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση και φόρτισή τους με σταθμούς ΑΠΕ ενώ αυτά δύνανται να συμβάλλουν αποφασιστικά στην έγκαιρη και στην οικονομικότερη σε εθνικό επίπεδο ανάπτυξη εγκαταστάσεων ΑΠΕ.
Μοναδικό εργαλείο για την ενθάρυνση υλοποίησης τέτοιων έργων είναι η τιμολογιακή πολιτική των αιολικών σταθμών. Προτείνεται λοιπόν συγκεκριμένα να περιληφθεί στο νέο σχέδιο νόμου, διάταξη η οποία θα εξουσιοδοτεί τον υπουργό ΥΠΕΚΑ να θεσπίσει μέσω Υπ. Αποφάσεως, πρόσθετα κίνητρα επί των προβλεπόμενων στον νόμο τιμολογίων για την στήριξη των επενδύσεων χαμηλού και μέσου αιολικού δυναμικού σε περιοχές ΠΑΚ (και όχι σε περιοχές ΠΑΠ οι οποίες σύμφωνα με το ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ είναι οι πιο ανεμώδεις περιοχές της χώρας όπου δεν πρέπει να ευνοούνται έργα χαμηλού αιολικού δυναμικού για ευνόητους λόγους). Πιο συγκεκριμένα, η διάταξη η οποία έχει συζητηθεί στον κλάδο και προτείνουμε και εμείς να ενσωματωθεί στον νέο νόμο έχει ως ακολούθως:
“ Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, μετά από αιτιολογημένη γνώμη της Ρ.Α.Ε., καθορίζεται επαύξηση της ισχύουσας τιμής της παραγόμενης ενέργειας από χερσαίες εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας που αναπτύσσονται σε θέσεις χαμηλού αιολικού δυναμικού εντός Περιοχών Αιολικής Καταλληλότητας (ΠΑΚ), που έχουν καθοριστεί από το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΦΕΚ Β΄2464/2008) όπως κάθε φορά ισχύει, με σκοπό την στήριξη της υλοποίησης αιολικών πάρκων στις προαναφερθείσες περιοχές. Η επαύξηση αυτή θα πρέπει είναι αντιστρόφως ανάλογη του δυναμικού των θέσεων αυτών εκπεφρασμένου σε ισοδύναμες ώρες λειτουργίας και να λαμβάνει υπ’ όψη την παραγωγική αποδοτικότητα των χρησιμοποιουμένων εξοπλισμών σε σχέση με μία προκαθορισμένη τιμή αναφοράς. Η έκδοση της απόφασης του ΥΠΕΚΑ δεν καταλαμβάνει τις εν ισχύ, κατά τη στιγμή έκδοσής της, συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας αιολικών πάρκων στις περιοχές ΠΑΚ. Η τροποποίηση των ορίων των περιοχών ΠΑΚ, μετά την έκδοση της ανωτέρω απόφασης του ΥΠΕΚΑ, δεν επηρεάζει τις κατά το χρόνο εκείνο εν ισχύ συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας αιολικών πάρκων»”.
Διευκρινίζεται δε ότι το πεδίο εφαρμογής της πρότασή μας αφορά έργα χαμηλού μεν αλλά αξιοποιήσιμου αιολικού δυναμικού (σε όρους ταχύτητας ανέμου μεταξύ 5,0 και 6,5m/s) τα οποία υλοποιούνται κατά κόρον σε άλλες αναπτυγμένες χώρες όπως είναι η Γερμανία, η Ισπανία, η Πορτογαλία κλπ. ενώ η προτεινόμενη από εμάς αύξηση σε καμμία περίπτωση δεν προτείνουμε να ξεπεράσει ακόμα και για τις οριακότερες των επενδύσεων την τιμή που προβλέπεται για τις περιπτώσεις των μη διασυνδεδεμένων νησιών με αυτόνομη ηλεκτρική σύνδεση στο ηπειρωτικό σύστημα. Στην περίπτωση δε που η πρότασή μας τύχει ευνοικής αποδοχής από τον νέο νόμο, έχουμε επεξεργαστεί και είμαστε σε θέση να σας προτείνουμε συγκεκριμένες μεθοδολογίες με τις οποίες μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος καταστρατήγησης του σκεπτικού του σας από τους ενδιαφερόμενους παραγωγούς αλλά αντιθέτως να τους ενθαρύνει στην εγκατάσταση εξοπλισμών οι οποίοι με τις δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας θα αξιοποιούν στο μέγιστο βαθμό το διαθέσιμο αιολικό δυναμικό των έργων τους ακόμα και αν αυτό συνεπάγεται αυξημένου κόστους επενδύσεις ανά μονάδα εγκαταστημένης ισχύος.
Τέλος, επιθυμούμε να σας κάνουμε άλλη μια επισήμανση αναφορικά με τον νεό νόμο η οποία αφορά την ομαλή εξέλιξη των έργων υπό αδειδότηση και ιδιαίτερα αυτών που είναι σε στάδιο ΠΠΕΑ όπως είναι και τα έργα της εταιρείας μας. Πιο συγκεκριμένα, ως συνέπεια της κατάργησης της ΠΠΕΑ (πρόβλεψη με την οποία συμφωνούμε απόλυτα) ελλοχεύει ο κίνδυνος οι αρμόδιες για γνωμοδότηση Υπηρεσίες (αρχαιολογίες, στρατός, δασαρχεία κλπ) προς τις οποίες έχουν ήδη αποσταλεί ερωτήματα από τις περιβαλλοντικές Υπηρεσίες (ΠΕ.ΧΩ., ΕΥΠΕ κλπ) να επιστρέψουν αναπάντητα τα ερωτήματα ζητώντας να γνωμοδοτήσουν επί της οριστικής ΜΠΕ. Κάτι τέτοιο θα καταστρατηγούσε το σκεπτικό του νέου νόμου, θα δημιουργούσε σύγχυση και αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και θα έδινε τροφή στην κακώς νοούμενη γραφειοκρατία. Ζητούμε λοιπόν στις μεταβατικές διατάξεις που θα ποτείνετε, να αναφέρεται ρητά ότι «Ερωτήματα προς γνωμοδότηση από τις προβλεπόμενες υπηρεσίες για την έκδοση ΠΠΕΑ τα οποία εκκρεμούν κατά τον χρόνο δημοσίευσης του παρόντος νόμου οφείλουν να περαιωθούν εντός του χρόνου που προβλεπόταν κατά την διαβίβασή τους, σε αντίθετη περίπτωση θα θεωρηθούν ως θετικά και δεν θα υφίσταται υποχρέωση της περιβαλλοντικής αρχής να ερωτηθούν ξανά κατά το στάδιο υποβολής της ΜΠΕ».
Κυρία Υπουργέ,
επιθυμούμε κλείνοντας να ευχηθούμε καλή δύναμη και επιτυχία στο δύσκολο έργο σας και δεσμευόμαστε να είμαστε αρωγοί σε αυτό ώστε να καταστεί πραγματικότητα το όραμά τόσο το δικό σας όσο και του Πρωθυπουργού για Πράσινη ανάπτυξη στην Χώρα μας.

Μετά τιμής

Παναγιώτης Λαδακάκος
Διευθύνων Σύμβουλος ADEMCO AE

Αξιότιμη κα. Υπουργέ
Δεν είναι δυνατό να διαφωνήσει κανείς ότι η προστασία του κλίματος μέσω της προώθησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. θα πρέπει να αποτελεί περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα υψίστης σημασίας για τη χώρα. μας . Όμως τουλάχιστον εξ΄ίσου σημαντικά είναι : (ι) το θέμα της ασφάλειας τροφοδοσίας στις χαμηλότερες δυνατές για τους καταναλωτές τιμές ,στα πλαίσια του ανταγωνισμού και της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας , όπως απαιτείται από της Οδηγείες της ΕΕ 2003/54 και 2009/72 (ιι) η εν γένει βιωσιμότητα του ενεργειακού τομέα ώστε να είναι δυνατό η χώρα μας να συμμετέχει ισότιμα και ανταγωνιστικά στην Ευρωπαική αγορά ηλεκτρισμού .
Όπως είναι γνωστό η απελευθέρωση της ηλεκτρικής ενέργειας προυποθέτει την λειτουργία τουλάχιστον των εξής αγορών : ημερήσια χονδρεμπορική , επικουρικών υπηρεσιών , λιανεμπορική είτε μέσω αγορών από τους εμπόρους από την ημερήσια χονδρεμπορική και μεταπώληση στους καταναλωτές/πελάτες είτε με συμβόλαια μεταξύ των παραγωγών και των καταναλωτών/πελατών . Στην χώρα μας , εκτός από την ημερήσια χονδρεμπορική ,που υποτυπωδώς λειτουργεί , αφού εκτός από την ΔΕΗ συμμετέχουν μόνο ελάχιστοι άλλοι παραγωγοί , όλες οι υπόλοιπες αγορές είναι ανύπαρκτες .Έτσι το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας από ΑΠΕ πωλείται σε σχετικά υψηλές τιμές στην ημερήσια χονδρεμπορική αγορά , αγοράζεται σε ακόμα υψηλότερες τιμές από τη ΒΕΜ Εμπορίας της ΔΕΗ και πωλείται σε σχετικά χαμηλές τιμές ( καταστροφή αξίας της εισηγμένης ΔΕΗ ) Επί πλέον η χώρα μας έχει δεχθεί σχετικά πρόσφατα προειδοποιητική επιστολή από την ΕΕ , επειδή δεν έχει ακόμη μεταφέρει στο Εθνικό δίκαιο την Οδηγία της ΕΕ 2003/54 , ενώ θα πρέπει να ληφθεί υπ’όψη ότι η ΔΕΗ έχει υιοθετήσει δομή που καταστρέφει αξία κατά παράβαση του Ν. 3016/2002 περι εταιρικής διακυβέρνησης. Άλλες μικρές Ευρωπαικές χώρες , π.χ. η Αυστρία , έχουν υιοθετήσει δομές που οδηγούν στην δημιουργία αξίας , χωρίς να παρεμποδίζουν τον ανταγωνισμό ,όχι μόνο από ένα , αλλά από δύο εθνικούς πρωταθλητές( Evn , Verbund ) , ώστε να διασφαλίζονται τα εν λόγω σημαντικά θέματα (ασφάλεια τροφοδοσίας – βιωσιμότητα του ενεργειακού τομέα ) .Η τελευταία ευκαιρία να διορθωθεί η εν λόγω κακή επιλογή είναι στα πλαίσια προσαρμογής της χώρας μας στην νέα Οδηγία 2009/72 που θα πρέπει να μεταφερθεί στο Εθνικό δίκαιο ως το Μάρτη του 2011.
Κατά τη γνώμη μου το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο , επειδή προηγείται άλλων νομοσχεδίων σχετικών με τις πιό πάνω Οδηγίες , αλλά και λόγω των ακόμη στρεβλών δομών του Ελληνικού τομέα ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να προβλέπει και την στάθμιση και των εν λόγω συμπληρωματικών παραγόντων εκτός των άλλων περιβαντολογικών η κοινωνικών παραμέτρων . Έτσι θα δίνεται η ευκαιρία στη ΔΕΗ με κατάλληλες τεχνικές διοίκησης με στόχο την δημιουργία αξίας ( Value Based Management ) με παράλληλη χαρτογράφηση όλων των σημαντικών κοινωνικών εταίρων ( stakeholder mapping ). Στην Πολιτεία θα δίνεται η ευκαιρία με την εφαρμογή κυλιομένων προγραμμάτων ελαχίστου κόστους ( Least Cost Planning ) να αξιολογεί την αποδοτικότητα των επενδύσεων , ώστε να παρεμβαίνει κατάλληλα..
Με εκτίμηση
Δρ. Χαράλαμπος Τσελέντης
Πρώην στέλεχος ΔΕΗ

Αξιότιμη κα. Υπουργέ
Δεν είναι δυνατό να διαφωνήσει κανείς ότι η προστασία του κλίματος μέσω της προώθησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. θα πρέπει να αποτελεί περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα υψίστης σημασίας για τη χώρα. μας . Όμως τουλάχιστον εξ΄ίσου σημαντικά είναι : (ι) το θέμα της ασφάλειας τροφοδοσίας στις χαμηλότερες δυνατές για τους καταναλωτές τιμές ,στα πλαίσια του ανταγωνισμού και της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας , όπως απαιτείται από της Οδηγείες της ΕΕ 2003/54 και 2009/72 (ιι) η εν γένει βιωσιμότητα του ενεργειακού τομέα ώστε να είναι δυνατό η χώρα μας να συμμετέχει ισότιμα και ανταγωνιστικά στην Ευρωπαική αγορά ηλεκτρισμού .
Όπως είναι γνωστό η απελευθέρωση της ηλεκτρικής ενέργειας προυποθέτει την λειτουργία τουλάχιστον των εξής αγορών : ημερήσια χονδρεμπορική , επικουρικών υπηρεσιών , λιανεμπορική είτε μέσω αγορών από τους εμπόρους από την ημερήσια χονδρεμπορική και μεταπώληση στους καταναλωτές/πελάτες είτε με συμβόλαια μεταξύ των παραγωγών και των καταναλωτών/πελατών . Στην χώρα μας , εκτός από την ημερήσια χονδρεμπορική ,που υποτυπωδώς λειτουργεί , αφού εκτός από την ΔΕΗ συμμετέχουν μόνο ελάχιστοι άλλοι παραγωγοί , όλες οι υπόλοιπες αγορές είναι ανύπαρκτες .Έτσι το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας από ΑΠΕ πωλείται σε σχετικά υψηλές τιμές στην ημερήσια χονδρεμπορική αγορά , αγοράζεται σε ακόμα υψηλότερες τιμές από τη ΒΕΜ Εμπορίας της ΔΕΗ και πωλείται σε σχετικά χαμηλές τιμές ( καταστροφή αξίας της εισηγμένης ΔΕΗ ) Επί πλέον η χώρα μας έχει δεχθεί σχετικά πρόσφατα προειδοποιητική επιστολή από την ΕΕ , επειδή δεν έχει ακόμη μεταφέρει στο Εθνικό δίκαιο την Οδηγία της ΕΕ 2003/54 , ενώ θα πρέπει να ληφθεί υπ’όψη ότι η ΔΕΗ έχει υιοθετήσει δομή που καταστρέφει αξία κατά παράβαση του Ν. 3016/2002 περι εταιρικής διακυβέρνησης. Άλλες μικρές Ευρωπαικές χώρες , π.χ. η Αυστρία , έχουν υιοθετήσει δομές που οδηγούν στην δημιουργία αξίας , χωρίς να παρεμποδίζουν τον ανταγωνισμό ,όχι μόνο από ένα , αλλά από δύο εθνικούς πρωταθλητές( Evn , Verbund ) , ώστε να διασφαλίζονται τα εν λόγω σημαντικά θέματα (ασφάλεια τροφοδοσίας – βιωσιμότητα του ενεργειακού τομέα ) .Η τελευταία ευκαιρία να διορθωθεί η εν λόγω κακή επιλογή είναι στα πλαίσια προσαρμογής της χώρας μας στην νέα Οδηγία 2009/72 που θα πρέπει να μεταφερθεί στο Εθνικό δίκαιο ως το Μάρτη του 2011.
Κατά τη γνώμη μου το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο , επειδή προηγείται άλλων νομοσχεδίων σχετικών με τις πιό πάνω Οδηγίες , αλλά και λόγω των ακόμη στρεβλών δομών του Ελληνικού τομέα ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να προβλέπει και την στάθμιση και των εν λόγω συμπληρωματικών παραγόντων εκτός των άλλων περιβαντολογικών η κοινωνικών παραμέτρων . Έτσι θα δίνεται η ευκαιρία στη ΔΕΗ με κατάλληλες τεχνικές διοίκησης με στόχο την δημιουργία αξίας ( Value Based Management ) με παράλληλη χαρτογράφηση όλων των σημαντικών κοινωνικών εταίρων ( stakeholder mapping )να δημιουργεί και όχι να καταστρέφει αξία . Στην Πολιτεία θα δίνεται η ευκαιρία με την εφαρμογή κυλιομένων προγραμμάτων ελαχίστου κόστους ( Least Cost Planning ) να αξιολογεί την αποδοτικότητα των επενδύσεων , ώστε να παρεμβαίνει κατάλληλα..
Με εκτίμηση
Δρ. Χαράλαμπος Τσελέντης
Πρώην στέλεχος ΔΕΗ

Το υπό εξέταση σχέδιο νόμου δίνει την αναγκαία έμφαση στην απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης σ’ όλα τα στάδια αξιοποίησης των Α.Π.Ε. και περιέχει αρκετά θετικά στοιχεία όπως:
 Η υποχρεωτική κάλυψη των θερμικών ενεργειακών αναγκών οικιών και Δημόσιων κτηρίων από Α.Π.Ε., που για πρώτη φορά συμπεριλαμβάνουν και τις Γεωθερμικές Αντλίες Θερμότητας.

Υπάρχουν όμως και σημαντικές παραλείψεις θεμάτων που αφορούν όλες τις Α.Π.Ε. όπως:
 Η θέρμανση και ψύξη με τη χρήση Γεωθερμίας χαμηλής ενθαλπίας. Θεωρούμε λοιπόν απαραίτητο μια γενική ρύθμιση για το σύνολο των Α.Π.Ε. και σε όλες τις χρήσεις αυτών.

Μια ακόμη γενική παρατήρηση αφορά την πολυνομία που παρατηρείται και στην αξιοποίηση των Α.Π.Ε.. έτσι προτείνεται όπως το ΥΠΕΚΑ προχωρήσει σε κωδικοποίηση της σχετικής με τις Α.Π.Ε. νομοθεσίας.
Σε πολλά σημεία του σχεδίου νόμου αναφέρεται ο όρος «αυτοπαραγωγός». Κρίνουμε σκόπιμη την παραπέρα διευκρίνιση του όρου με την προσθήκη της φράσης «αυτοπαραγωγός για την κάλυψη ίδιων ενεργειακών αναγκών».
Ακόμη η δημοσιοποίηση των σχεδίων των προβλεπόμενων Υ.Α. και Κ.Υ.Α. μαζί με το σχέδιο νόμου διευκολύνει την κατανόηση όλων των ρυθμίσεων που θα γίνουν.
Αντιλαμβανόμαστε όμως ότι οι παρατηρήσεις μας αφορούν ελλείψεις που ήταν μοιραίο να υπάρξουν με τη βιαστική σύνταξη αυτής της τροποποίησης του ν. 3468/2006. Θα υπήρχε καλύτερο αποτέλεσμα εάν συντάσσονταν ένα σχέδιο τελείως νέου νόμου από ευρύτερη ομάδα εργασίας στην οποία θα είχε θέση και το IΓΜΕ.

Για να επιτευχθεί ο στόχος του 20-20-20% και πολύ περισσότερο ο εθνικός στόχος του 40% είναι αναγκαία η εγκατάσταση σταθμών ηλεκτροπαραγωγής μεγάλης ισχύος που δεν καταλαμβάνουν μεγάλη επιφάνεια, δεν προκαλούν όχληση στο Περιβάλλον και παράγουν συνεχώς ενέργεια. Τέτοιοι σταθμοί από Α.Π.Ε. είναι μόνο οι Γεωθερμικοί σταθμοί που μπορούν να αποτελέσουν σταθμούς βάσης. Η χώρα μας έχει υψηλό δυναμικό Γεωθερμίας, που έχει καταγραφεί από το ΙΓΜΕ και βρίσκεται σε σχετική έκθεση του Ινστιτούτου. Όμως η αξιοποίηση του κολλάει στα γρανάζια της γραφειοκρατίας, με πρόσφατο παράδειγμα το εξής: «Δύο μεγάλες εταιρίες η ιταλική ENEL και η καναδική POLARIS έχουν υποβάλει αίτηση, από το 2007, για διενέργεια ερευνών σε μεγάλο βάθος σε 5 ευνοϊκές περιοχές της χώρας προκειμένου στη συνέχεια να αξιοποιήσουν τα πεδία στην ηλεκτροπαραγωγή. Οι εταιρείες θα επενδύσουν μόνο για την έρευνα μερικά εκατομύρια € ανά περιοχή. Όμως μέχρι σήμερα, ύστερα από 2,5 χρόνια,δεν έγινε δυνατό να προκηρυχθεί ο, προβλεπόμενος από τη νομοθεσία, διαγωνισμός για την αδειοδότηση.!!!».
Επίσης η Γεωθερμία δεν αντιμετωπίζεται ισότιμα με τις άλλες ΑΠΕ στο θέμα της τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας. Γιατί άραγε πρέπει να επιδοτείται με τόσο υψηλές τιμές η ενέργεια από φωτοβολταϊκά (~500€/MWe)και η ενέργεια από τη Γεωθερμία μόνο με ~90€? Υπάρχουν κάποια λόμπυ που προωθούν ‘ολες τις άλλες ΑΠΕ?