Άρθρο 20 Αναβάθμιση της χωριστής διαλογής – ανακύκλωσης – Προσθήκη νέου άρθρου 44δ στο ν. 4042/2012 (παρ. 11 άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/851)

Προς τη σωστή κατεύθυνση το νομοσχέδιο. Θα πρέπει να τεθούν πιο αυστηροί κανόνες στα κέντρα διαλογής για να προκύπτει υλικο επαρκώς αξιοποιήσιμο. Αυστηροί κανόνες για ορθοτερη διαχείριση υλικών .

Προς τη σωστή κατεύθυνση το νομοσχέδιο. Πρέπει να υπάρξουν ακόμα πιο αυστηροί κανόνες στα ΚΔΑΥ.

§ 1
Να διευκρινσθεί ποιες υποχρεώσεις απορρέουν για τα ΚΔΑΥ που:
– βάσει της αδειοδοτημένης δυναμικότητάς τους κατατάσσονται σε κατηγορία του Πίνακα που επιβάλει την ύπαρξη επιπλέον εξοπλισμού, πχ για 30+ τν απαιτούνται α) ανάκτηση υαλοθραύσματος και β) γραμμή RDF
– και δεν διαθέτουν τον Π/Ε
Θα δοθεί μεταβατική περίοδος τεχνικής προσαρμογής ;
Αυτομάτως θα θεωρηθούν «κατώτερης» κατηγορίας ;

***** Η υποχρεωτική επιβολή ύπαρξης Π/Ε RDF στα ΚΔΑΥ 30+ έρχεται σε αντίθεση με την πρόβλεψη της κατωτέρω §4 για «… είτε σε αντίστοιχες εγκατάστασεις…».
Θα πρέπει ή όχι ένα ΚΔΑΥ 30+ τν να έχει δική του γραμμή RDF;

§4
Γιατί δεν πρέπει να αξιοποιείται θερμικά (R1) και το υπόλειμμα των ΚΔΑΥ <30 τν;

§5
Το ανώτατο συνολικό κόστος παραγωγής-διάθεσης των 35 €/τν έχει προσδιορισθεί βάσει σχετικής έρευνας/μελέτης ;
Έχουν ληφθεί υπόψη α) τα μεταφορικά και β) τυχόν χρηματικές απαιτήσεις των μονάδων θερμικής αξιοποίησης ;

Ό,τι δεν ανακυκλώνεται δηλαδή θα πρέπει να πηγαίνει για καύση?
Πώς θα διασφαλίσετε πως τα υπολείμματα που πηγαίνουν για καύση δεν παράγουν τοξικά αέρια και ρύπους?
Η ενεργοβόρα βιομηχανία ή οι Μονάδες Ενεργειακής Αξιοποίησης θα πληρώνουν για το απορριμματογενές καύσιμο? Πώς θα καθορίζεται η τιμή? Και πού θα πηγαίνουν αυτά τα χρήματα?
Στα πλαίσια της Διευρυμένης Ευθύνης τους οι παραγωγοί δε θα επωμίζονται κόστος, μόνο οι ΟΤΑ?

Πολλές εγκαταστάσεις που φιλοξενούν/ονομάζονται ΚΔΑΥ, πέραν των φορτίων «μπλε κάδου» παραλαμβάνουν και ΒΕΑΣ ή άλλα ανακυκλώσιμα από επαγγελματικές δραστηριότητες. Ακόμη και παλαιά μέταλλα.
Επιπλέον, με το παρόν Νομοσχέδιο στο άρθρο 53 προβλέπεται η οργάνωση από τους Δήμους χωριστής συλλογής για γυαλί, χαρτί, πλαστικά και μέταλλα. Ενδεχομένως και αυτά τα φορτία να απαιτούν ή να επιδέχονται επιπλέον διαλογής.
Στις οριακές ποσότητες κατηγοριοποίησης του Πίνακα του Παραρτήματος V λαμβάνονται υπόψη όλες οι ροές ή μόνον του «μπλε κάδου»;

§4
Προκειμένου να επιτευχθούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά RDF των κατ 1-2-3 Θα μπορεί ένα ΚΔΑΥ να χρησιμοποιήσει/αναμίξει και άλλα ρεύματα επεξεργασμένα ή μη;
Εάν ΝΑΙ, αυτές οι ποσότητες θα προσμετρούνται στα κριτήρια κατηγοριοποίησης του ΚΔΑΥ (15-30 τν);
Θα συνεχίσει να αδειοδοτείται ως ΚΔΑΥ η μονάδα ; ή θα πρέπει να τύχει 2πλης κατάταξης ;

Υπάρχει πρόβλημα με την διατύπωση όπως είναι. Π.χ. εάν το κόστος των υπολειμμάτων ξεπεράσει τα 35€/t (π.χ. εάν πάει για καύση θα είναι πολύ μεγαλύτερο) τότε ποιος το πληρώνει;

Στη παράγραφο 3: Θα πρέπει να ορισθεί ότι οι Δήμοι είναι υποχρεωμένοι να αποδέχονται τα αποτελέσματα των μετρήσεων αυτών.
Στη παράγραφο 4: Το υπόλειμμα θα αξιοποιείται ενεργειακά ανεξάρτητα εάν υπάρχει στη περιοχή (και σε ποιά απόσταση) τέτοια εγκατάσταση; Τη περαιτέρω επεξεργασία του υπολείμματος ποιός θα τη κάνει; Ποιός θα φροντίζει αλλά και ποιός θα αποφασίζει εάν το υπόλειμμα αυτό θα πάει (και με ποιές προϋποθέσεις) για ενεργειακή αξιοποίηση ή ταφή;

Άρθρο 20 – Αναβάθμιση της χωριστής διαλογής – ανακύκλωσης – Προσθήκη νέου άρθρου 44δ στο ν. 4042/2012
Δεδομένης της απουσίας επαρκών υποδομών διαχείρισης απορριμμάτων, οι προβλέψεις του εδαφίου 4 του εν λόγω άρθρου θα πρέπει να προβλέπουν επαρκή χρόνο προσαρμογής / μετάβασης από την σημερινή κατάσταση. Ως εκ τούτου, προτείνεται όπως από 1/1/2022 η αξιοποίηση των προσμίξεων (υπολειμμάτων) αποτελεί σύσταση (και εφόσον είναι οικονομικά εφικτό) με την υποχρεωτική εφαρμογή να εκκινεί από την 1/1/2025, έτος μέχρι το οποίο αναμένεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί το σύνολο των απαραίτητων υποδομών διαχείρισης απορριμμάτων (συμπεριλαμβανομένων των Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης). Σημειώνεται δε, πως θα πρέπει να προκύψουν ειδικές διατάξεις ως προς το κόστος και την δυνατότητα απορρόφησης μέσω των νέων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων (συμπεριλαμβανομένων των Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης) δεδομένου ότι η τιμή επεξεργασίας και τα αποδεκτά, προς επεξεργασία, απόβλητα θα διαμορφωθούν μέσω αντίστοιχων δημόσιων διαγωνιστικών διαδικασιών.
Σε κάθε περίπτωση, για την διατήρηση της βιωσιμότητας των ΚΔΑΥ (η οποία έχει πληγεί σημαντικά το τελευταίο διάστημα λόγω των εξελίξεων στην παγκόσμια αγορά ανακυκλώσιμων υλικών) θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι, στην περίπτωση που η περαιτέρω επεξεργασία των προσμίξεων (υπολείμματος) δεν δύναται να πραγματοποιηθεί εντός των ΚΔΑΥ, το κόστος και η ευθύνη διάθεσης του υπολείμματος σε νόμιμα αδειοδοτημένες για το σκοπό αυτό εγκαταστάσεις παραγωγής απορριμματογενούς καυσίμου θα βαρύνει τους ΟΤΑ Α’ Βαθμου ή/και το ΣΣΕΔ με τα οποίο συμβάλλεται το ΚΔΑΥ. Αντίστοιχη διάταξη θα πρέπει να ενσωματωθεί στο Άρθρο 9 του σχεδίου νόμου.
Πλέον, στο Παράρτημα V γίνεται αναφορά στον επιπρόσθετο εξοπλισμό που πρέπει να φέρουν τα ΚΔΑΥ με δυνατότητα διαλογής άνω των 30 τόνων ημερησίως. Από την στιγμή που τα ΚΔΑΥ δύνανται να προωθούν τις προσμίξεις (υπόλειμμα) σε άλλες αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις οι προβλέψεις του Παραρτήματος V, όσον αφορά τον επιπρόσθετο εξοπλισμό, θα πρέπει να είναι ενδεικτικές / επιθυμητές και όχι υποχρεωτικές.
Στην παράγραφο 2 καθορίζεται ότι τα ανακτώμενα υλικά από τα ΚΔΑΥ πρέπει να είναι υψηλής καθαρότητας και γίνεται παραπομπή στο παράρτημα V. Σύμφωνα με την παράγραφο Γ του παραρτήματος τα ανακτώμενα υλικά των ΚΔΑΥ πρέπει να έχουν τις εξής ελάχιστες προδιαγραφές αναφορικά με το επιτρεπόμενο ποσοστό προσμίξεων:
• Χαρτί / χαρτόνι συσκευασίας (εξαιρουμένης της υγρασίας και του σύρματος του δέματος): μέχρι 2% κατά βάρος
• Πλαστικά συσκευασίας (εξαιρουμένων πωμάτων, ετικετών και του σύρματος του δέματος): μέχρι 2% κατά βάρος
• Συσκευασίες αλουμινίου και σιδήρου (εξαιρουμένου του σύρματος του δέματος): μέχρι 2% κατά βάρος
• Γυάλινες συσκευασίες (εξαιρουμένων στοιχείων που δεν είναι δυνατό να διαχωριστούν με το χέρι): μέχρι 2% κατά βάρος
• Χάρτινες συσκευασίες υγρών (εξαιρουμένων πωμάτων, ετικετών και του σύρματος του δέματος): μέχρι 2% κατά βάρος
Θεωρούμε τις παραπάνω προδιαγραφές καθαρότητας ασαφείς και ανεδαφικές. Καταρχήν τα συγκεκριμένα όρια δεν προδιαγράφονται στην οδηγία 2018/851. Επιπλέον δεν είναι σύμφωνες με τα ισχύοντα διεθνή πρότυπα κατηγοριοποίησης των ανακτώμενων υλικών.
Ειδικότερα βάσει της ετήσιας έκθεσης προδιαγραφών Scrap Specifications Circular 2020 που εκδόθηκε από το Institute of Scrap Recycling Industries, Inc. ^[1] ισχύουν τα ακόλουθα για τις παραπάνω κατηγορίες ανακτώμενων υλικών:
• Χαρτί / χαρτόνι συσκευασίας: Στην έκθεση ορίζονται 58 ξεχωριστές κατηγορίες χαρτιού/ χαρτονιού πολλές από τις οποίες μπορούν να αποτελέσουν προϊόν ενός ΚΔΑΥ. Σαν γενικός κανόνας το ανώτατο όριο για υλικά διαφορετικά από το ανακτώμενο ρεύμα είναι το 10% κατά βάρος σε υγρή βάση ενώ τα παραγόμενα δέματα δεν πρέπει να περιέχουν επικίνδυνες ουσίες. Επίσης καθορίζεται ως ανώτατο ποσοστό υγρασίας το 12% κατά βάρος σε υγρή βάση. Είναι σημαντικό να παραμείνει η ελευθερία που προβλέπει το ISRI στη σελ. 30 / Moisture content – με τη δυνατότητα συμφωνίας πωλητή-αγοραστή για το επίπεδο υγρασίας καθώς και η συμφωνία για την μέθοδο με την οποία θα προσδιορίζεται το επίπεδο υγρασίας (Σελ 28-34). Αυτό διευκολύνει σημαντικά την εμπορική λειτουργία των ΚΔΑΥ και προωθεί την ανακύκλωση.
Συγκριτικά αναφέρονται και οι προδιαγραφές που θέτει το ευρωπαϊκό πρότυπο EN 643 European List of Standard Grades of Paper and Board for Recycling όπου η κατηγορία Mixed Paper με κωδικό 5.01.00 έχει ως ανώτατο ποσοστό προσμίξεων το 3% κατά βάρος και ανώτατο ποσοστό υγρασίας το 10% κατά βάρος. Στην πράξη, η εμπειρία μας είναι ότι από την επεξεργασία του μπλε κάδου το ανακτώμενο χαρτί/χαρτόνι μπορεί να έχει πολύ υψηλότερη υγρασία από το 10%, ενώ το ποσοστό υγρασίας <10% είναι εφικτό στο χαρτί/χαρτόνι από εμποροβιοτεχνικά.
• Πλαστικά συσκευασίας: Για τις τέσσερις βασικές κατηγορίες ανακτώμενων πλαστικών συσκευασίας ισχύουν τα ακόλουθα:
o Φιάλες PET: Ορίζονται τέσσερις κατηγορίες ποιότητας βάσει του ποσοστού των προσμίξεων (σελ 36):
Επιτρεπόμενες κατηγορίες υλικών που μπορούν να βρίσκονται στις προσμίξεις περιλαμβάνουν τα HDPE, LDPE, PP, Σιδηρούχα μέταλλα, Αλουμίνιο και Χαρτί – Χαρτόνι.
 Φιάλες HDPE: Παρομοίως ορίζονται τέσσερις κατηγορίες ποιότητας (σελ 37):

Επιτρεπόμενες κατηγορίες υλικών που μπορούν να βρίσκονται στις προσμίξεις περιλαμβάνουν τα HDPE, LDPE, PP, Σιδηρούχα μέταλλα, Αλουμίνιο και Χαρτί – Χαρτόνι.

• Φιάλες HDPE: Παρομοίως ορίζονται τέσσερις κατηγορίες ποιότητας (σελ 37):Επιτρεπόμενες κατηγορίες υλικών που μπορούν να βρίσκονται στις προσμίξεις περιλαμβάνουν τα PET, LDPE, PP, PS, Αλουμίνιο και Χαρτί – Χαρτόνι. Η κάθε μία από τις προηγούμενες κατηγορίες δεν πρέπει να ξεπερνά το 2% κατά βάρος σε υγρή βάση.

o PE φιλμ: Οι προσμίξεις δεν πρέπει να ξεπερνούν το 10% κατά βάρος σε υγρή βάση (σελ 38). Επιτρεπόμενες προσμίξεις αποτελούν τα σκληρά πλαστικά (rigid plastics), το Χαρτί/ Χαρτόνι και φιλμ εκτός PE.

o PP δοχεία: Οι προσμίξεις δεν πρέπει να ξεπερνούν το 8% κατά βάρος σε υγρή βάση (σελ 40). Επιτρεπόμενες προσμίξεις αποτελούν τα PET, HDPE, PVC, PS, το Χαρτί/ Χαρτόνι, Μέταλλα, υγρά ή άλλα, αρκεί το συνολικό ποσοστό αυτών των προσμίξεων να μην ξεπερνά το 8% κ.β. σε υγρή βάση.

• Συσκευασίες αλουμινίου και σιδήρου: Δεν περιέχονται συγκεκριμένα όρια προσμίξεων για τις συσκευασίες Σιδήρου και αλουμινίου. Για τις συσκευασίες Αλουμινίου καθορίζεται ότι τα δέματα προς πώληση δεν πρέπει να περιέχουν άλλα μέταλλα, πλαστικές φιάλες, χαρτί και γυαλί αλλά η τελική απαιτούμενη ποιότητα θα καθορίζεται μετά από συνεννόηση του πωλητή με τον αγοραστή (σελ 9).
Για τις συσκευασίες σιδήρου (κωδικός 213-σελ. 20) επιτρέπεται η παρουσία ετικετών αλλά το υλικό θα πρέπει να είναι απαλλαγμένο από άλλα υλικά. Παρόλα αυτά σαν γενική προδιαγραφή για όλες τις κατηγορίες σκραπ σιδήρου ορίζεται ότι το προϊόν πρέπει να είναι απαλλαγμένο από βρωμιά, μη σιδηρούχα μέταλλα και ξένα υλικά αλλά δεν απαγορεύεται η τυχαία παρουσία ασήμαντων ποσοτήτων προσμίξεων όταν κάτι τέτοιο είναι αναπόφευκτο κατά την παραγωγή του υλικού.

• Γυάλινες συσκευασίες: Στη σελ 27 της έκθεσης του ISRI αναγράφεται ότι το ποσοστό ανοχής για υλικά που δεν είναι γυαλί στο τελικό προϊόν θα είναι κατά μέγιστο το 35% κατά βάρος σε υγρή βάση. Οι προσμίξεις επιτρέπεται να περιέχουν χαρτί, ξύλο, οργανικά απόβλητα, μέταλλα, πλαστικά, ετικέτες, πέτρες και άλλα αδρανή υλικά. Επίσης καθορίζεται ως μέγιστο επιτρεπτό ποσοστό υγρασίας το 5% σε υγρή βάση.

• Χάρτινες συσκευασίες υγρών: Είναι η 52η από τις 58 κατηγορίες χαρτιού/ χαρτονιού που παρουσιάζονται στην έκθεση (σελ 33). Το όριο για το φύλλο αλουμινίου είναι το 6%, για το PE φιλμ το 24% (τα όρια για τα υλικά αυτά – φύλλο αλουμινίου και φιλμ PE – αναφέρονται στην αποδεκτή σύσταση αυτής καθαυτής της συσκευασίας, δεν έχουν να κάνουν δηλ. με ανεπιθύμητα υλικά). Το όριο για τα απαγορευμένα υλικά είναι το 2%. Τα απαγορευμένα υλικά καθορίζονται σε σχέση με την επακόλουθη επεξεργασία του υλικού (σελ 30).

Αν τα αναφερόμενα όρια στο σχέδιο νόμου σχετίζονται με τα επερχόμενα τέσσερα ρεύματα, που σχεδιάζεται να διαχωρισθούν στην πηγή και εξ αυτών προκύπτει η προσδοκία της πολύ μεγάλης καθαρότητας, υπογραμμίζεται ότι τα ρεύματα που αναφέρει το ISRI είναι επίσης μεμονωμένα, αλλά οι ενδεδειγμένες προσμίξεις είναι πολύ υψηλότερες. Ο υπολογισμός μάλιστα της καθαρότητας θα πρέπει να γίνεται σε υγρή βάση για όλα τα υλικά – κάτι το οποίο αναφέρεται στο σχέδιο νόμου μόνο για το χαρτί/χαρτόνι συσκευασίας – καθώς ο οποιοσδήποτε διαχωρισμός λάβει χώρα στα ΚΔΑΥ, δεν θα έχει επίπτωση στην υγρασία των υλικών. Όπως προκύπτει επίσης από τα δεδομένα του ISRI, προσμίξεις της τάξεως του 1,6 και 2% έχουν μόνο τα ειδικά βιομηχανικά μεμονωμένα ρεύματα, που όμως ουδεμία σχέση έχουν με την τροφοδοσία των ΚΔΑΥ. Τα παραπάνω αναφερθέντα όρια προσμίξεων είναι σαφώς πιο ειδικά και στοχευμένα, έχουν προκύψει από την διεθνή εμπειρία και σε κάθε περίπτωση είναι υψηλότερα από το όριο του 2% κατά βάρος σε υγρή βάση που είναι απολύτως ατεκμηρίωτο και περιέχει το σχέδιο νόμου. Ως εκ τούτου, για όλες τις κατηγορίες ανακτωμένων υλικών προτείνουμε να υιοθετηθούν τα όρια του ISRI, όπως εκτέθηκαν παραπάνω και να διαγραφούν τα αναφερόμενα στο σχέδιο νόμου, επειδή στερούνται οποιασδήποτε τεκμηρίωσης και πρακτικής εμπειρίας.

Τα ανωτέρω πρέπει να ληφθούν υπόψη στις διατάξεις του άρθρου 59 εδάφιο 5

Ορίζεται ότι το κόστος διαχείρισης των προσμίξεων (υπόλειμμα)από τα ΚΔΑΥ συμπεριλαμβανομένου του κόστους επεξεργασίας τους προς παραγωγή αποριμματογενούς καυσίμου όπου απαιτείται καθώς και του κόστους διάθεσης βαρύνει τους ΟΤΑ Α΄βαθμού αναλογικά με τις προσμίξεις που τους αντιστοιχούν και εως το ανώτερο ποσό των τριαντα πέντε ευρώ (35ε) ανά τόνο.

συνέχεια του προηγούμενου σχολίου μας ….
η διάταξη αυτή δεν μας βρίσκει σύμφωνους καθότι: α) δεν τεκμαιρεται απο πουθενά πως προέκυψε το κόστος των 35ευρω/ανά τόνο, β) δεν τεκμαίρεται απο πουθενά γιατί οι ενεργοβόρες βιομηχανίες ή Μονάδες Ενεργειακής Αξιοποίησης δεν θα πληρώνουν για το απορριμματογενές καύσιμο που θα τους διατίθεται και γ) που θα διετίθενται οι χρηματικοί πόροι που θα συλλέγονται απο την εν λόγω διαδικασία.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΑΦΗΣ ένα μέρος των φορητών ΗΣ&Σ συνεχίζουν να απορρίπτονται στον μπλε κάδο και οδηγούνται στο υπόλειμμα, καθώς δεν υπάρχει ρητή υποχρέωση διαλογής των εν λόγω αποβλήτων στα ΚΔΑΥ. Η ΑΦΗΣ καταβάλει προσπάθεια μέσω των δράσεων ενημέρωσης και επικοινωνίας του κοινού να μειωθεί το φαινόμενο, με στόχο το σύνολο των φορητών ΗΣ&Σ να απορρίπτεται στους κάδους ΑΦΗΣ. Ωστόσο επειδή το πρόβλημα είναι σοβαρό, θεωρούμε ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην αφαίρεση των φορητών ΗΣ&Σ κατά τη διαλογή στα ΚΔΑΥ, ώστε να μην οδηγούνται στο υπόλειμμα, αλλά σε ανακύκλωση μέσω της ΑΦΗΣ

Άρθρο 20
• Βασική θέση του Δικτύου είναι ότι οι ΜΕΑ που σήμερα λειτουργούν, κατασκευάζονται ή σχεδιάζονται, θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα διαλογής των ανακυκλώσιμων υλικών ως διακριτό ρεύμα των αστικών στερεών αποβλήτων, ώστε το σύνολο των αστικών στερεών αποβλήτων να υφίσταται επεξεργασία από τους οικείους ΦοΔΣΑ. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, είναι εφικτή και η παραχώρηση προς τους ΦοΔΣΑ, της χρήσης των ΚΔΑΥ κυριότητας της ΕΕΑΑ.
• Στην παράγραφο 3, θα πρέπει να ορισθεί ότι οι Δήμοι είναι υποχρεωμένοι να αποδέχονται τα αποτελέσματα των μετρήσεων που διενεργούνται στα ΚΔΑΥ.
• Στην παράγραφο 4, θα πρέπει να διευκρινιστεί α) αν το υπόλειμμα θα αξιοποιείται ενεργειακά ανεξάρτητα εάν υπάρχει στη περιοχή (και σε ποιά απόσταση) συμβατή εγκατάσταση, β) ποιος θα έχει την ευθύνη της περαιτέρω επεξεργασίας του υπολείμματος.

– Άρθρο 20. Η ισχύς της παραγράφου 4 πρέπει να παραταθεί μέχρι την δημιουργία εγκαταστάσεων ενεργειακής αξιοποίησης. Παράλληλα θα πρέπει να γίνει σαφές το κόστος διάθεσης στην τσιμεντοβιομηχανία ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα υπερχρέωσης για την αξιοποίηση του υπολείμματος.

Τα ΚΔΑΥ θα πρέπει να κάνουν αναλύσεις στις προσμίξεις (υπόλειμμα), ώστε να γνωρίζουμε το είδος και την ποσότητα των αποβλήτων που δεν διαλέγονται ή που αποφασίζουν να μην διαχωρίσουν (π.χ. είδη πλαστικών).
Πώς γνωρίζουμε ότι το υπόλειμμα είναι κατάλληλο για να χρησιμοποιηθεί «ως απορριμματογενές καύσιμο», το οποίο όντος «αξιοποιείται ενεργειακά»; Υπάρχουν σχετικά στοιχεία στη διάθεση του ΥΠΕΝ;
«Το κόστος διαχείρισης των προσμίξεων (υπόλειμμα) από τα ΚΔΑΥ» δεν πρέπει να βαρύνει τους ΟΤΑ, καθώς είναι αρμοδιότητα των συστημάτων να ενημερώσουν σωστά τους πολίτες και να μειωθεί μετά από πολλά χρόνια το ποσοστό των προσμίξεων. Επίσης, αυτό προβλέπεται από τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού. Αλλιώς το κόστος του παραγωγού περνάει στους πολίτες.

Ως ενεργοί πολίτες του Βόλου δραττόμαστε της ευκαιρίας που μας δίνεται μέσω της δημόσιας διαβούλευσης, για να τοποθετηθούμε όπως δικαιούμαστε επί του παρόντος νομοσχεδίου που πλήττει άμεσα την ποιότητα της ζωής μας.

Το νομοσχέδιο αυτό βρίθει από ανακρίβειες, αυτοαναιρετικές και ανέφικτες προτάσεις, που σκοπό έχουν να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της προοπτικής που εκφράζεται, να επιτευχθεί ανακύκλωση σε ποσοστό 50% μέχρι το τέλος του 2020, δηλαδή σε λιγότερο από ένα μήνα, τη στιγμή που το ενδεικτικό ποσοστό των απορριμμάτων που ανακυκλώνονται δεν υπερβαίνει το 10%. Το υπόλοιπο θα προορίζεται για καύση. Πώς μπορούμε συνεπώς να κάνουμε λόγο για προώθηση της ανακύκλωσης, όταν το μεγαλύτερο ποσοστό των απορριμμάτων θα καταλήγει σε μονάδες καύσης και σε τσιμεντοβιομηχανίες μέσω μιας διαδικασίας που θα κοστολογείται πολύ ακριβότερα από ότι αν γινόταν πραγματική οικολογική διαχείριση των υλικών;

Τα απορρίμματά μας είναι ωφέλιμοι πόροι. Αυτή τη στιγμή οι πόροι αυτοί λόγω της αποτυχίας εφαρμογής από το κράτος μίας οικολογικής διαχείρισης απορριμμάτων ρυπαίνουν το περιβάλλον με την πεπαλαιωμένη «υγειονομική» ταφή τους, ή καίγονται στις καμίνους των τσιμεντοβιομηχανιών προκαλώντας μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών καθώς και σε όσους καταναλώνουν γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα αυτών των περιοχών (Βόλος, Μηλάκι και Αλιβέρι Ευβοίας, Ασπρόπυργος, Ελευσίνα, Καμάρι Βοιωτίας).

Με το νέο νομοσχέδιο η κατάσταση αυτή δυστυχώς επιδεινώνεται.
• Οι αποσπασματικές προβλέψεις σχετικά με την ανάκτηση (επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση κτλ) καθιστούν τις διαδικασίες από αναποτελεσματικές έως μη εφαρμόσιμες,
• Η αναποτελεσματικότητα έχει συνέπεια σε νησιωτικές περιοχές, οι οποίες (για λόγους οικονομικών συμφερόντων των μεταφορέων όπως είναι γνωστό) δεν έχουν πρόσβαση σε σύστημα ανακύκλωσης, να συνεχίσουν να θάβουν (ανεξέλεγκτα πολλές φορές) τα απορρίμματά τους.
• Όλο το βάρος του νομοθετήματος σχετικά με την επαναχρησιμοποίηση ουσιαστικά πέφτει στον παραγωγό, ο οποίος σε πολλές περιπτώσεις έχει οικονομικό συμφέρον να συνεχίσει να επιβαρύνει το περιβάλλον και όχι να δημιουργήσει δίκτυο επαναχρησιμοποίησης.
• Βάζει τον οικονομικό παράγοντα ως καθοριστικό παράγοντα για τη διαδικασία της ανάκτησης, η οποία γνώμονα θα έπρεπε να έχει το υγειονομικό και περιβαλλοντικό συμφέρον της χώρας (στο Άρθρο 19, 3δ υλικά εξαιρούνται από την ανάκτηση εφόσον η χωριστή συλλογή έχει δυσανάλογο οικονομικό κόστος).
• Όλη η προδιαγεγραμμένη αποτυχία του συστήματος θα καταλήγει με αυτό το νομοθέτημα στην αποτέφρωση τόνων σκουπιδιών σε όλη την Ελλάδα. Οι πόροι αυτοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη, καθώς και οικονομικά οφέλη για τους δήμους και τους πολίτες. Επιλέγεται όμως έτσι να ωφελήσουν μόνο μεγάλες εταιρείες που θα αναλάβουν την κατασκευή των εργοστασίων και την καύση τους, ενώ θα αποβούν μοιραίοι για τους εργαζόμενους στις μονάδες και τους πολίτες των γύρω περιοχών. Επίσης θα έχουν σημαντικές οικονομικές συνέπειες για τις τοπικές κοινωνίες, αφού τα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα αυτών θα καταστούν ακατάλληλα.
• Διατηρεί την καύση σε τσιμεντοβιομηχανίες και μάλιστα με πρόβλεψη της δικής σας κυβέρνησης, σύμφωνα με το ΕΣΔΑ 2020, στις τσιμεντοβιομηχανίες δίνεται άδεια να τριπλασιαστεί σχεδόν ο όγκος των σκουπιδιών που θα αποτεφρώνονται, και να προστεθεί η περιοχή του Δρεπάνου Αχαΐας στις περιοχές που θα πληγούν από την καύση. Αξιοσημείωτο είναι πως σε μεγάλο βαθμό οι τσιμεντοβιομηχανίες εισάγουν σκουπίδια από την Ιταλία, και αλλού. Εάν η καύση είναι όντως «πράσινος» τρόπος διαχείρισης γιατί η Ιταλία, η οποία χρησιμοποιεί καύση, εξάγει σκουπίδια; Είναι γεγονός πως υπάρχουν πληθώρα ποινικών υποθέσεων με Ιταλικές εταιρίες, οι οποίες καταδικάστηκαν για αποστολή παράνομων, τοξικών και νοσοκομειακών αποβλήτων προς άλλες χώρες (Γερμανία, Βουλγαρία, Ρουμανία) αναμεμειγμένα με άλλα σκουπίδια. Η Ελλάδα επιλέγοντας να έχει χαλαρό πλαίσιο ελέγχου, για το οποίο δε γίνεται καμία πρόσθετη μέριμνα στο νομοσχέδιο, δε μπορεί να αποκλείσει παρόμοιες περιπτώσεις, ούτε σε εισαγωγές σκουπιδιών ούτε και για απορρίμματα που προέρχονται από περιοχές εντός των συνόρων της.

Στον Βόλο οι πολίτες έχουμε δηλώσει επανειλημμένα την αντίθεσή μας στην καύση των σκουπιδιών. Έχουμε επιμορφωθεί, έχουμε διαμορφώσει εναλλακτική πρόταση, έχουν υπάρξει μαζικές κινητοποιήσεις, εκ των οποίων η πιο πρόσφατη κατέληξε σε άγρια καταστολή, και σκληρό ξυλοδαρμό διαδηλωτή ο οποίος κατέληξε ένα μήνα αργότερα, έχει διενεργηθεί δημοψήφισμα, και συνεχίζουν οι αγωνιώδεις υπενθυμίσεις επιστημόνων για τις επιπτώσεις της καύσης των σκουπιδιών σε άνθρωπο και περιβάλλον. Και όλα αυτά επειδή οι πολίτες καθημερινά ασφυκτιούν από την οσμή του καμένου πλαστικού και βλέπουν τους αγαπημένους τους να υποφέρουν από καρκίνο και αναπνευστικά προβλήματα, συνέπεια των τοξικών αερίων (διοξίνες, φουράνια, βαρέα μέταλλα).
Θεωρούμε ότι χρέος ενός Υπουργείου Περιβάλλοντος θα έπρεπε να είναι πράγματι η προστασία του περιβάλλοντος και των οργανισμών που ζουν σε αυτό, και όχι η οικονομική ή πολιτική κερδοσκοπία. Και θα επιμείνουμε μέχρι η φωνή μας να ακουστεί.
• Ζητάμε την πλήρη διαγραφή της πρότασης περί καύσης των απορριμμάτων.
• Ζητάμε να σταματήσει η καύση σε τσιμεντοβιομηχανίες.
• Ζητάμε να προβλεφθούν πραγματοποιήσιμες και ολοκληρωμένες διαδικασίες για περιορισμένη έως μηδενική παραγωγή απορριμμάτων, επαναχρησιμοποίηση, προώθηση της κομποστοποίησης και ανακύκλωση.
Η υγεία μας πάνω από τα κέρδη τους.

Το κόστος διαχείρισης υπολείμματος από τα ΚΔΑΥ είναι πολύ πιθανό ότι μπορεί να ξεπεράσει τα 35 €/t. Επίσης, για να μην υπάρξουν παρερμηνείες, πρέπει να καθορίζεται ότι το κόστος διαχείρισης του υπολείμματος περιλαμβάνει τουλάχιστον:
1. Την (τυχόν) προσωρινή αποθήκευση του ανεπεξέργαστου υπολείμματος
2. Την επεξεργασία του υπολείμματος προς παραγωγή απορριμματογενούς καυσίμου
3. Την προσωρινή αποθήκευση του απορριμματογενούς καυσίμου
4. Τη μεταφορά του τελικού υπολείμματος προς διάθεση και του απορριμματογενούς καυσίμου στην εγκατάσταση ανάκτησης ενέργειας
5. Το τέλος εισόδου (gate fee) του ΧΥΤΑ/Υ και της εγκατάστασης ανάκτησης ενέργειας.
Δεδομένης της πρόβλεψης ότι «Το απορριμματογενές καύσιμο σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αξιοποιείται ενεργειακά.», δεν μπορεί να μπαίνει όρος διοικητικής ρύθμισης της τιμής διάθεσης, διαφορετικά δεν εφαρμόζεται η αρχή του «ο ρυπαίνων πληρώνει». Πρέπει να υπάρξουν αντικίνητρα, διαφορετικά ο μπλε κάδος ή όποιο άλλο σύστημα επικρατήσει τελικά θα επιβαρύνεται με επιπλέον προσμίξεις που θα καταστρέφουν την ποιότητα των ανακυκλώσιμων υλικών.
Κατά συνέπεια προτείνεται έντονα η απαλοιφή του ορίου των 35 €/t, προκειμένου να αποδίδει η χωριστή ή μη συλλογή των ανακυκλώσιμων ρευμάτων.

Άρθρο 20 παρ. 5. Το συνολικό κόστος (περιλαμβάνει τουλάχιστον το κόστος κατεργασίας προς παραγωγή εναλλακτικού καυσίμου, μεταφορικό κόστος στον τελικό παραλήπτη και gate fee παραλαβής τελικού παραλήπτη) για το υπόλειμμα των ΚΔΑΥ δεν μπορεί να ρυθμίζεται διοικητικά στα €35/τόνο αλλά πρέπει να καθορισθεί από τον ελεύθερο ανταγωνισμό.

Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!
Οχι στην καυση σκουπιδιων!

Με την υφιστάμενη δομή, τον τρόπο λειτουργίας και τον υπάρχοντα εξοπλισμό τα ΚΔΑΥ αδυνατούν να κάνουν διαλογή ανά ΟΤΑ , με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα μεταξύ των ΟΤΑ της διαχειριστικής ενότητας, τόσο για τα ανακτώμενα υλικά όσο και για το υπόλειμμα.
Με δεδομένο δε ότι κόστος διαχείρισης του υπολείμματος βαρύνει τους ΟΤΑ, ο επιμερισμός του κόστους ανά ΟΤΑ είναι φανερό ότι δημιουργεί προϋποθέσεις δημιουργικής λογιστικής.
Από 1-1-2022 ορίζεται ότι το υπόλειμμα των ΚΔΑΥ , πρέπει να χρησιμοποιείται ως απορριμματογενές καύσιμο στην ενεργοβόρα βιομηχανία ή σε Μονάδες Ενεργειακής αξιοποίησης και η περαιτέρω επεξεργασία , όπου απαιτείται θα πραγματοποιείται σε νόμιμα αδειοδοτημένες μονάδες. Υπάρχουν τέτοιες μονάδες σήμερα? Θα υπάρχουν μέχρι στις 31/12/2021 και σε ποια περιοχή. Δηλαδή πχ ένα ΚΔΑΥ της Θεσσαλίας που θα πρέπει να στέλνει το υπόλειμμα για περαιτέρω επεξεργασία?
Το κόστος διαχείρισης του υπολείμματος των ΚΔΑΥ που βαρύνει τους ΟΤΑ με ανώτερο ποσό τα 35 € πως έχει υπολογισθεί και τι αφορά: α) Τα έξοδα μέχρι την παραγωγή του απορριμματογενούς καυσίμου ή ποινή γιατί δεν έγινε απορριμματογενές καύσιμο. Μέχρι να υπάρξουν τέτοιες μονάδες οι ΟΤΑ τι θα επιβαρύνονται? Θεωρώ ότι πρέπει η διατύπωση της παρ. 5 να γίνει ποιο ξεκάθαρα.

• Όλη η προδιαγεγραμμένη αποτυχία του συστήματος καταλήγει με αυτό το νομοθέτημα στην αποτέφρωση τόνων σκουπιδιών σε όλη την Ελλάδα. Οι πόροι αυτοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη, καθώς και οικονομικά οφέλη για τους δήμους και τους πολίτες. Επιλέγεται όμως έτσι να ωφελήσουν μόνο μεγάλες εταιρείες που θα αναλάβουν την κατασκευή των εργοστασίων και την καύση τους, ενώ θα αποβούν μοιραίοι για τους εργαζόμενους στις μονάδες και τους πολίτες των γύρω περιοχών. Επίσης θα έχουν σημαντικές οικονομικές συνέπειες για τις τοπικές κοινωνίες, αφού τα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα αυτών θα καταστούν ακατάλληλα.

• Διατηρεί την καύση σε τσιμεντοβιομηχανίες και μάλιστα με πρόβλεψη της δικής σας κυβέρνησης, σύμφωνα με το ΕΣΔΑ 2020, στις τσιμεντοβιομηχανίες δίνεται άδεια να τριπλασιαστεί σχεδόν ο όγκος των σκουπιδιών που θα αποτεφρώνονται, και να προστεθεί η περιοχή του Δρεπάνου Αχαΐας στις περιοχές που θα πληγούν από την καύση. Αξιοσημείωτο είναι πως σε μεγάλο βαθμό οι τσιμεντοβιομηχανίες εισάγουν σκουπίδια από την Ιταλία, και αλλού. Εάν η καύση είναι όντως «πράσινος» τρόπος διαχείρισης γιατί η Ιταλία, η οποία χρησιμοποιεί καύση, εξάγει σκουπίδια; Είναι γεγονός πως υπάρχουν πληθώρα ποινικών υποθέσεων με Ιταλικές εταιρίες, οι οποίες καταδικάστηκαν για αποστολή παράνομων, τοξικών και νοσοκομειακών αποβλήτων προς άλλες χώρες (Γερμανία, Βουλγαρία, Ρουμανία) αναμεμειγμένα με άλλα σκουπίδια. Η Ελλάδα επιλέγοντας να έχει χαλαρό πλαίσιο ελέγχου, για το οποίο δε γίνεται καμία πρόσθετη μέριμνα στο νομοσχέδιο, δε μπορεί να αποκλείσει παρόμοιες περιπτώσεις, ούτε σε εισαγωγές σκουπιδιών ούτε και για απορρίμματα που προέρχονται από περιοχές εντός των συνόρων της.

Στον Βόλο οι πολίτες έχουμε δηλώσει επανειλημμένα την αντίθεσή μας στην καύση των σκουπιδιών. Έχουμε επιμορφωθεί, έχουμε διαμορφώσει εναλλακτική πρόταση, έχουν υπάρξει μαζικές κινητοποιήσεις, εκ των οποίων η πιο πρόσφατη κατέληξε σε άγρια καταστολή, και σκληρό ξυλοδαρμό διαδηλωτή ο οποίος κατέληξε ένα μήνα αργότερα, έχει διενεργηθεί δημοψήφισμα, και συνεχίζουν οι αγωνιώδεις υπενθυμίσεις επιστημόνων για τις επιπτώσεις της καύσης των σκουπιδιών σε άνθρωπο και περιβάλλον. Και όλα αυτά επειδή οι πολίτες καθημερινά ασφυκτιούν από την οσμή του καμένου πλαστικού και βλέπουν τους αγαπημένους τους να υποφέρουν από καρκίνο και αναπνευστικά προβλήματα, συνέπεια των τοξικών αερίων (διοξίνες, φουράνια, βαρέα μέταλλα).
Θεωρούμε ότι χρέος ενός Υπουργείου Περιβάλλοντος θα έπρεπε να είναι πράγματι η προστασία του περιβάλλοντος και των οργανισμών που ζουν σε αυτό, και όχι η οικονομική ή πολιτική κερδοσκοπία. Και θα επιμείνουμε μέχρι η φωνή μας να ακουστεί.

Πλήρης διαγραφή της πρότασης περί καύσης των απορριμμάτων.
Να σταματήσει η καύση σε τσιμεντοβιομηχανίες.
Να προβλεφθούν πραγματοποιήσιμες και ολοκληρωμένες διαδικασίες για περιορισμένη έως μηδενική παραγωγή απορριμμάτων, επαναχρησιμοποίηση, προώθηση της κομποστοποίησης και ανακύκλωση.

Παράγραφος 5
Εφόσον οι μονάδες καύσης (ενεργειακής αξιοποίησης) θα είναι με σύμπραξη ιδιωτών, και οι τσιμεντοβιομηχανίες είναι ιδιώτες, δεν υπάρχει λογική στο να επωμίζονται το κόστος της διάθεσης οι δήμοι, ούτε να επωμίζονται αποκλειστικά οι δήμοι το κόστος της επεξεργασίας.
Εμείς θα παθαίνουμε καρκίνο, οι βιομηχανίες θα βγάζουν λεφτά, και θα τους πληρώνουμε και από πάνω.