ΑΡΘΡΟ ΠΡΩΤΟ [Άρθρο 2 Στόχοι του Ειδικού Πλαισίου]

Οι οξείες αντιπαραθέσεις που προκύπτουν από τα μέχρι σήμερα σχόλια επί της διαβούλευσης αποδεικνύουν τις μεγάλες συγκρούσεις συμφερόντων, και κυρίως συγκρούσεις ανταγωνιστικών χρήσεων, συνεπεία ακριβώς των οποίων, ο νομοθέτης καθυστέρησε επί 17 ολόκληρα χρόνια να προβεί στη θέσπιση χωροταξικού σχεδίου για τον κλάδο. Πράγματι, με το άρθρο 6 του Ν. 2242/1994 προβλεπόταν ότι η εγκατάσταση μονάδων υδατοκαλλιέργειας είναι επιτρεπτή μόνο σε περιοχές που εκ των προτέρων και με βάση νόμιμα κριτήρια έχουν καθορισθεί ως περιοχές προοριζόμενες για την ανάπτυξη της δραστηριότητας αυτής και προέβλεπε την διά νόμου θέσπιση χωροταξικών σχεδίων, τα οποία ουδείς μέχρι σήμερα ανέλαβε να εκπονήσει. Ο λόγος είναι προφανής. Οι συνέπειες, όμως, της σκόπιμης ολιγωρίας του νομοθέτη υπήρξε καταστροφική για τον κλάδο, που επί 17 χρόνια λειτούργησε σε καθεστώς πλήρους νομικής ανασφάλειας, με αποτέλεσμα σωρεία αιτήσεων ακυρώσεως «ενδιαφερομένων», κυρίως δήμων και ιδιωτικών συλλόγων, κατά των διοικητικών πράξεων χωροθετήσεως ή μετεγκαταστάσεως μονάδων ενώπιον του ΣτΕ, έβρισκαν μοναδικό έρεισμα στην έλλειψη χωροταξικών σχεδίων και οδηγούσαν τις επιχειρήσεις στον αφανισμό άνευ άλλου τινός.
Στα πολλά χρόνια που μεσολάβησαν η θέσπιση περιοχών οργανωμένης ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών βρήκε θερμούς υποστηρικτές ως μια λύση που θα βοηθούσε στην συγκέντρωση ομοειδών δραστηριοτήτων σε έναν χώρο, ευχερέστερη αδειοδότηση και έλεγχο επ’ αυτών.
Προφανώς, το ΥΠΕΚΑ έχει συνεκτιμήσει, ως φαίνεται και από το προοίμιο του σχεδίου αποφάσεως, τα μέχρι σήμερα προβλήματα του κλάδου, τη συμβολή του, στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας και έχει σταθμίσει τις πραγματικές επιπτώσεις που προκύπτουν από την συγκεκριμένη δραστηριότητα για το περιβάλλον. Και ναι μεν, το χωροταξικό σχέδιο έρχεται να καλύψει το κενό δικαίου πολλών ετών, πλην όμως, εάν ο στόχος είναι να ενισχυθεί και αναπτυχθεί ο κλάδος, θα πρέπει να συνδυασθεί και με σειρά μέτρων που θα αφορούν, κατά κύριο λόγο, την απλούστευση και επιτάχυνση της διοικητικής διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης και την εξ αρχής θέσπιση σαφών και ακριβών κριτηρίων, που δεν θα επιδέχονται αμφισβητήσεις και ερμηνείες ούτε από την διοίκηση, ούτε από τους τρίτους. Η παρούσα κατάσταση και συγκυρία, την οποία βιώνουμε όλοι, απαιτεί την αντιμετώπιση κάθε φορά και για κάθε περίπτωση, ολοκληρωμένων λύσεων και όχι μεσοβέζικων αντιλήψεων του τύπου ναι μεν αλλά….προκειμένου να ικανοποιηθούν και οι δύο πλευρές.
Ως παράδειγμα, σας αναφέρω αίτημα μικρής μονάδος υδατοκαλλιέργειας για ανανέωση της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων που απαντήθηκε μετά από τρία ολόκληρα χρόνια. Υποβλήθηκε το 2006 και εξεδόθη ΑΕΠΟ το 2010!!! κατά παράβαση κάθε νόμιμης προβλεπόμενης προθεσμίας. Γιατί; Γιατί υπήρχαν αντιδράσεις… Αντιδράσεις όπως αυτές που διαβάζουμε στα σχόλια της διαβούλευσης, πανομοιότυπες ακόμη και ως προς το λεξιλόγιο, παρά ταύτα εντελώς ατεκμηρίωτες και αναπόδεικτες. Κατά το διάστημα των 3 ετών της ολιγωρίας της διοικήσεως, ο ιδιοκτήτης της μονάδος καταγγέλθηκε πλείστες όσες φορές και υπεβλήθη σε διοικητικά πρόστιμα και ποινές για τον λόγο ότι λειτουργούσε χωρίς ΑΕΠΟ, άνευ υπαιτιότητάς του!!! Η παρέμβαση τρίτων ενδιαφερομένων στην διοικητική διαδικασία της εκδόσεως ΑΕΠΟ με σκοπό την καθυστέρησή της και η ταυτόχρονη υποβολή συνεχών καταγγελιών σε βάρος της, ισοδυναμεί ουσιαστικά με εκβίασή της να εγκαταλείψει και να φύγει!!!! ανεξαρτήτως εάν πληρεί ή όχι τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις του νόμου …. Είναι φανερό ότι η παρούσα γενναία νομοθετική πρωτοβουλία πρέπει να συνδυαστεί και με μέτρα που θα αφορούν την απλούστευση και εκλογίκευση της διοικητικής διαδικασίας για να επιτύχει τον στόχο της.

Η Χωροθετηση ιχθυοτροφικών μοναδων στον Κόλπο Θεολόγου –Αταλάντης-Λιβανατών είναι απολύτως καταστροφική για την θαλάσσια περιοχή. Άλλωστε το ότι οι υδατοκαλλιέργειες στην Ελλάδα αποτελούν σημαντική πηγή μόλυνσης του υδάτινου περιβάλλοντος διαπιστώνεται από τον σημαντικότατο φορέα Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης του Προγράμματος Περιβάλλοντος του ΟΗΕ (United Nations Environment Program – Mediterranean Action Plan, ^[1] ) που λειτουργεί στο πλαίσιο της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την προστασία της Μεσογείου.
Σύμφωνα με αυτό, τα ιχθυοτροφεία απελευθερώνουν στο περιβάλλον περιττώματα ψαριών, χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για τον
καθαρισμό διχτύων, φάρμακα κατά παρασίτων και ασθενειών, αλλά και σημαντική ποσότητα τροφής. Η τροφή των ψαριών είναι πλούσια σε άζωτο και φώσφορο, με αποτέλεσμα να προκαλεί ευτροφισμό επειδή λειτουργεί ως λίπασμα για τα φύκια και οδηγεί σε υποβάθμιση του πυθμένα σε λίμνες και στη θάλασσα.
Επίσης η καλλιέργεια σε ιχθυοκλωβούς ενισχύει σημαντικά την παραγωγή οργανικής ύλης από τη σκόνη της τροφής, τις απώλειες τροφής και τα περιττώματα των ψαριών με αποτέλεσμα να προκληθεί αλλοίωση του περιβάλλοντος και ευτροφισμός. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι :
«παραγωγή 100 τόνων ψαριών ετησίως ισοδυναμεί με ετήσιο φορτίο BOD λυμάτων 6900 κατοίκων τα οποία θα διασπείρονται στις ακτές»,

Κατά συνέπεια μια Χωροθέτηση ιχθυοκαλλιεργειών στον κλειστό Κόλπο Θεολόγου-Αταλάντης -Λιβανατών δυναμικότητας 3045 τόνων ψαριών ετησίως, όπως προβλέπει στο Παράρτημα το εν λόγω Ειδικό Χωροταξικό για τις Υδατοκαλλιέργειες αποτελεί ΕΓΚΛΗΜΑ για το περιβάλλον της περιοχής.

ΥΓ Για όσους ισχυρίζονται ότι
—–Αντιδράσεις όπως αυτές που διαβάζουμε στα σχόλια της διαβούλευσης, πανομοιότυπες ακόμη και ως προς το λεξιλόγιο, παρά ταύτα εντελώς ατεκμηρίωτες και αναπόδεικτες——–
να τους υπενθυμίσουμε πως οι μελετες τις οποίες καταθετουμε εδώ μεσα ως σχόλια στα επιμέρους άρθρα, ανήκουν σε Καθηγητές, Διδάσκοντες, Πρυτάνεις και Προέδρους των Διοικουσών Επιτροπών των Ελληνικών Πανεπιστημίων , μελών Επιστημονικών Επιτροπών ,Εθνικών Ιδρυμάτων, Δικτύου Ερευνητών Διαχείρισης Περιβάλλοντος , επιστήμονες βραβευμένους από την Ακαδημία Αθηνών για τη δράση τους στον τομέα της Προστασίας του Περιβάλλοντος,έχουν δημοσιευθει, τις μεταφέρουμε μάλιστα με τα ονόματα τους και την ιδιότητά τους, και ουδείς τις αμφισβητεί.

^[2]

Αναρωτιέμαι γιατί η κ. Τάνια Σωτηροπούλου, την οποία δεν γνωρίζω αλλά πιστεύω στην αξία της, κόπτεται υπέρ των ιχθυοτρόφων χωρίς να σκεφτεί η αναλύσει τα προβλήματα τα οποία μια τέτοια απόφαση θα επιφέρει σε μικρές κοινωνίες που, ως επί το πλείστον αποτελούνται από ανθρώπους που η φυσική αλιεία η ο αγροτουρισμός είναι τα μόνα μέσα βιοπορισμού. Αυτοί οι εργάτες δεν προσφέρουν τίποτα στην εθνική οικονομία? Μήπως εδώ ταιριάζει η ρήση «γκρεμίζω εκκλησιά για να κτίσω μοναστήρι»? Το περιβάλλον το οποίο η βιομηχανία των ι/κ συνεχώς μολύνει και επιβαρύνει, δεν ενδιαφέρει την κ. Σωτηροπούλου και την κατά τα άλλα συγκροτημένη σκέψη της? Τα παιδιά και τα εγγόνια μας δεν έχουν δικαίωμα να κολυμπούν σε καθαρές θάλασσες, να ζουν σε καθαρό περιβάλλον, να αναπνέουν καθαρό αέρα? Ολα θα θυσιαστούν για να επιβιώσουν μερικές ήδη χρεωκοπημένες εταιρείες που, δεν ξέρω για ποιούς λόγους, ακόμα συντηρούνται από το «σύστημα»? Στο άρθρο της η κ. Σωτηροπούλου ενδιαφέρεται περισσότερο για το «κενό δικαίου» υπέρ των ιχθυοτρόφων, παρά για τα πλείστα άλλα προβλήματα που μια τέτοια απόφαση θα επιφέρει. Στην περίπτωση αυτή δεν θα υπάρξει «κενό δικαίου» για τις τοπικές κοινωνίες και την κοινωνία εν γένει?

Αξιότιμε κε Πρωθυπουργέ
Αναφερόμενος στο άρθρο 2 ( σελ 12) του σχεδίου της Υπουργικής απόφασης που αφορά το ειδικό χωροταξικό θα ήθελα να επισημάνω τα εξής :
Μεσα στη λαίλαπα του άκρατου λαικισμού και της πραγματικής τραγικής οικονομικής κατάστασης που εχει οδηγηθεί η Χώρα από τις θλιβερές επιλογές των κυβερνήσεων των τριών τουλάχιστον τελευταίων δεκαετιών όπου μετατράπηκε το κράτος σε ένα κράτος μη αποτελεσματικό και μη παραγωγικό , που αντικαταστάθηκαν οι λέξεις ΄΄έπιασε δουλειά ΄΄ με τη λέξη ΄΄βολεύτηκε ¨ στον Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα , οι λέξεις ΄΄δούλεψε και πρόκοψε ΄΄ με τις λέξεις ΄΄ταρπαξε΄΄ , στο κράτος που τέσσερις σιδηροδρομικοί ( ας μου συγχωρηθεί από το συμπαθή αυτό κλάδο το παράδειγμα) έφτασε να μεταφέρουν 3 επιβάτες, που γεμίσαμε με στρατό που δήθεν φυλάει τα σύνορα και τιγκάραμε με λαθρομετανάστες , αστυνομίες που δήθεν φυλάνε το πολίτη και οι κλέφτες καταρήμαξαν όλα τα νοικοκυριά , εκπαιδευτικούς που δήθεν μαθαίνουν Γερμανικά!!! Μουσική!!!! κλπ τα παιδιά μας στο σχολείο και εμείς εχουμε καταστραφεί οικονομικά από τα φροντιστήρια , αλλα πάνω απόλα που η λέξη διαφθορά έγινε πλέον συνώνυμο της λέξης πολιτική σε μεγάλο βαθμό , να φωνάζουν κάποιοι ιδιοκτήτες με βίλες παραθαλάσσιες αξίας εκατομμυρίων ευρώ που μπορεί να απέκτησαν είτε φοροδιαφεύγοντας ,είτε παίρνοντας κατι αδιανόητους μισθούς από διάφορους οργανισμούς που πληρώθηκαν με τον ιδρωτα και το αίμα του Ελληνικού λαού, να φύγουν οι παραγωγοί της ιχθυοκαλλιέργειας που αποτελούν τη μόνη συναλλαγματοφόρα πλέον δραστηριότητα στον πρωτόγεννη τομέα οφείλω να ομολογήσω ότι δυστυχώς δεν υπάρχει σχεδόν καμιά ελπίδα πλέον για μας και τα παιδιά μας.
Επιτέλους θα πρέπει να καταλάβουμε ότι κάτι πρέπει να παράγουμε σαυτή τη Χώρα εκτός από επιτήδιους. Η Γερμανία για παράδειγμα κλείνει την ημερήσια παραγωγή της με τη κατασκευή 10.000 αυτοκινήτων και εμείς δεν παράγουμε αντίστοιχα ούτε 10.000 πατάτες!! !

Ετσι στο άρθρο 2 θα πρότεινα το ειδικό χωροταξικό της ιχθυοκαλλιέγειες να έχει ως γενικό στόχο τη προώθηση ενός χωρικού προτύπου ανάπτυξης με στόχο ΤΟ ΔΕΚΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ 100.000 τόνους στο 1.000.000 τόνους.
Αυξάνοντας την παραγωγή μας ενισχύουμε τις εξαγωγές μας , αυξάνουμε τη απασχόληση κυρίως σε εγκαταλειμμένες περιοχές της περιφέρειας ,και τονώνουμε την τοπική οικονομία και μάλιστα σε μια δραστηριότητα που είμαστε Leader στην Μεσόγειο και την ΕΕ. Σε όλα τα άλλα διστυχώς καταφέραμε να είμαστε τελευταίοι.
Μετα τιμής

Διαβαζουμε σε σχολιο-προταση
……. το ειδικό χωροταξικό της ιχθυοκαλλιέγειες να έχει ως γενικό στόχο τη προώθηση ενός χωρικού προτύπου ανάπτυξης με στόχο ΤΟ ΔΕΚΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ 100.000 τόνους στο 1.000.000 τόνους…….

Και λίγα λετε
Να το κανετε 10.000.000 τονους να εχει ο καθε ελληνας απο ενα δικο του τονο ψάρια να πορεύεται!
Που να σφιξουν οι ζέστες!

^[2]

Άρθρο 2
Να προστεθεί μετά τη δεύτερη παύλα η παρακάτω παράγραφος (ως επιπλέον παύλα):

 Διατήρηση των υψηλών ποιοτικών χαρακτηριστικών όλων ανεξαιρέτως των τουριστικών μας ακτών, με απόλυτο σεβασμό στο δικαίωμα του πολίτη και των τουριστών της χώρας μας να απολαμβάνουν ένα καλό ποιοτικό επίπεδο θαλασσίου περιβάλλοντος.

Να διαγραφούν και προστεθούν στις παραγράφους που αντιγράφονται από την ΚΥΑ οι λέξεις που ακολουθούν τα αποσιωπητικά:

Προώθηση της ενσωμάτωσης της περιβαλλοντικής συνιστώσας στη χωρική διάρθρωση της υδατοκαλλιεργητικής δραστηριότητας σύμφωνα με τους βασικούς στόχους του Γενικού Πλαισίου για ορθολογική διαχείριση του χώρου, προστασία των ευαίσθητων φυσικών πόρων…., διατήρηση αμόλυντων των τουριστικών θερέτρων και όλων των ακτών με αξιόλογη ή μη τουριστική ή παραθεριστική συγκέντρωση, προστασία της αισθητικής του// τοπίου και περιορισμό των παραγόντων υποβάθμισης του χώρου.

Εξασφάλιση αναγκαίου χώρου για την ανάπτυξη του τομέα και την κάλυψη των αναγκών που προκύπτουν για την ανάπτυξη νέων….. τεχνολογιών και μεθόδων καλλιέργειας,// νέων μονάδων, για επεκτάσεις ή μετεγκαταστάσεις και εκσυγχρονισμούς υφισταμένων μονάδων.
Διασφάλιση των χωρικών προϋποθέσεων για την αύξηση της εθνικής παραγωγής προϊόντων υδατοκαλλιέργειας, τη διεύρυνση των εκτρεφομένων ειδών και την υποστήριξη της παραγωγής προϊόντων υδατοκαλλιέργειας τα οποία είναι ασφαλή και υψηλής ποιότητας, με υποστήριξη της στροφής προς τη βιολογική υδατοκαλλιέργεια….., την καλλιέργεια σε ανοικτούς κόλπους (όπως ορίζεται στο παρακάτω Άρθρο) και σε κλειστά ή ανοικτά κυκλώματα καλλιέργειας ψαριών, οστράκων κλπ στην ξηρά.//

Εξορθολογισμός της χωροθέτησης των υδατοκαλλιεργειών με ενίσχυση της οργανωμένης λειτουργίας των μονάδων έναντι της σημειακής χωροθέτησης και θέσπιση ειδικών όρων και περιορισμών χωροθέτησης…. και περιβαλλοντικών όρων //των μεμονωμένων μονάδων.

Ρύθμιση…. με βάσει αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια //των σχέσεων της υδατοκαλλιεργητικής δραστηριότητας με κλάδους ή δραστηριότητες με τις οποίες υπάρχει δυνητικά σύγκρουση ή ανταγωνισμός, με επιδίωξη την επίτευξη συμπληρωματικότητας μεταξύ τους, έτσι ώστε να προωθείται η ανάπτυξη περιοχών απομακρυσμένων ή / και μειονεκτικών, μέσω της δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης, της πολυδραστηριότητας, της προαγωγής και βελτίωσης των επαγγελματικών δεξιοτήτων και της ισότητας των δύο φύλων.

Προσαρμογή της πολιτικής ανάπτυξης του τομέα στις νέες ….τεχνολογίες, τις// προκλήσεις των αγορών των αλιευτικών προϊόντων, στην Κοινή Αλιευτική Πολιτική της Ε.Ε. και άλλες συναφείς πολιτικές.

Αξιότιμε κε Πρωθυπουργέ
Αναφερόμενος στο άρθρο 2 ( σελ 12) του σχεδίου της Υπουργικής απόφασης που αφορά το ειδικό χωροταξικό θα ήθελα να επισημάνω τα εξής
Στο άρθρο 2 θα πρότεινα το ειδικό χωροταξικό της ιχθυοκαλλιέγειες να έχει ως γενικό στόχο τη προώθηση ενός χωρικού προτύπου ανάπτυξης που να περιλαμβάνει εκτός των άλλων ως στόχο και την αύξηση της παραγωγής δίνοντας μια αμυδρή ελπίδα στις εξαγγελίες σας για ανάπτυξης και την αποφυγή της χρεοκοπίας που είναι προ των πυλών μας αγνοώντας της επιταγές αρκετών οικολογούντων που ενδεχομένως μερικοί εξ αυτών να έχουν ταυτίσει την έννοια της παραθαλάσσιας βίλας των με τη προστασία του περιβάλλοντος. Γιατί όπως πάμε νομίζω ότι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό θέμα μας θα είναι σε λίγο αυτό της πείνας και της ανεργίας .Η υδατοκαλλιέργεια αποτελεί έναν εναλλακτικό τρόπο ανάπτυξης με τις ηπιότερες δράσεις στο περιβάλλον. Θα πρέπει να προβλεφθεί μια άυξηση της παραγωγής τουλάχιστον για τα επόμενα 10 χρόνια από τους 93.000 τόνους που είναι σήμερα στο διπλάσιο 200.000 τόνους. Ετσι αυξάνοντας την παραγωγή μας θα ενισχύουμε τις εξαγωγές μας και θα αυξήσουμε τη απασχόληση κυρίως σε περιοχές της περιφέρειας που βρίσκονται εγκαταλειμμένες.

Μετά τιμής

Και στις δύο περιπτώσεις οι προτάσεις των δήθεν ενδιαφερομένων ιδιωτών αφορούν την εξυπηρέτηση των ιχθυοκαλλιεργητών και μόνο και δεν μπορούν να χαρακτηριστούν αντικειμενικές.

Με τον προτεινόμενο χωροταξικό σχεδιασμό των υδατοκαλλιεργειών επιχειρείται η δημιουργία περιοχών ανάπτυξης των υδατοκαλλιεργειών, μια προσπάθεια που είχε αρχικά ξεκινήσει με νομοθετική ρύθμιση, με τα Περιφερειακά Χωροταξικά και κατόπιν με τις μελέτες Π.Ο.Α.Υ. (όχι για όλες τις θαλάσσιες περιοχές) και συγχρόνως ο εκσυγχρονισμός της λειτουργίας των μονάδων και η απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησής τους. Πρόκειται δηλαδή για ένα σχέδιο σε διάφορες κατευθύνσεις και για μια χρονική περίοδο, που επιχειρούνται σημαντικές αλλαγές στις υδατοκαλλιέργειες, όσον αφορά τη διοικητική τους οργάνωση.
Προβλέπονται περιοχές Π.Α.Υ. μέσα στις οποίες θα εντάσσονται περιοχές Π.Ο.Α.Υ. και περιοχές Π.Α.Σ.Μ. Οι τελευταίες, που αποτελούν μια μεταβατική φάση, σαν Περιοχές Άτυπης Συγκέντρωσης Μονάδων, αποτελούν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ελληνικής παθογένειας. Ό,τι δεν μπορούμε να το λύσουμε αμέσως, μεταθέτουμε τη λύση του στο μέλλον με αβέβαιες συνέπειες. Αυτό είχε γίνει για αρκετά χρόνια τώρα με τη χωροθέτηση των υδατοκαλλιεργειών. Οι μονάδες έπαιρναν σημειακή χωροθέτηση-αδειοδότηση, σύμφωνα με τις άδειες (ΑΕΠΟ, άδεια λειτουργίας) και λειτουργούσαν και με το ενδεχόμενο προσφυγής στο ΣτΕ. Η χωροθέτηση των υδατοκαλλιεργειών πρέπει να γίνει τώρα (ήδη είναι αργά, έχουν περάσει τουλάχιστον 20 χρόνια) και όχι να αφήσει παράθυρα για το μέλλον. Επομένως, μόνο ΠΟΑΥ εντός των ΠΑΥ. Δηλαδή με το προτεινόμενο σχέδιο χωροθέτησης να αποφασιστεί τώρα σε ποιες ευρύτερες περιοχές (Π.Α.Υ.) θα οργανωθούν τα πάρκα των ιχθυοκαλλιεργειών, χωρίς μεταβατικές περιόδους.
Οι ΠΟΑΥ να καθοριστούν, λαμβάνοντας υπόψη νεα δεδομένα που θα προκύψουν από αξιόπιστες μετρήσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον, ειδικά σε περιοχές NATURA.
Όμως, δεν έχουν γίνει σε όλες τις περιοχές μελέτες της φέρουσας ικανότητας, δηλαδή πόσες μονάδες συγκεκριμένης δυναμικότητας αντέχουν οι θαλάσσιες περιοχές (οικοσυστήματα). Έχουν περάσει τόσα Κ.Π.Σ. και δεν έχει γίνει σοβαρή δουλειά, ενώ συγχρόνως οι μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας αναπτύσσονταν συνεχώς, χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο που να λαμβάνει υπόψη όλες τις περιβαλλοντικές παραμέτρους. Δηλαδή, προτείνεται ένα χωροταξικό σχέδιο, χωρίς να υπάρχουν προηγουμένως τα αποτελέσματα αξιόπιστων μελετών για τις δυνατότητες των περιοχών ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών. Απ’ ότι φαίνεται πρώτα χωροθετούνται οι μονάδες και μετά, μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, εκπονούνται μελέτες φέρουσας ικανότητας. Αυτό δεν μπορεί να είναι επιτρεπτό. Αν χρειαστεί, ας καθυστερήσει για λίγο η οριστικοποίηση του χωροταξικού, έως ότου ολοκληρωθούν μελέτες φέρουσας ικανότητας σε όλες τις περιοχές. H μεθοδολογία για αυτό υπάρχει, καθώς και το απαραίτητο εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.
Το προτεινόμενο χωροταξικό, όσον αφορά τη δυναμικότητα των μονάδων και τις αποστάσεις των θαλάσσιων πάρκων μεταξύ τους ή από οικισμούς, πρέπει να μελετηθεί σε συνδυασμό με την εγκύκλιο 121570/1866/2009 (ΥΠΕΧΩΔΕ-ΥΠΑΑΤ) που καθορίζει τις παραμέτρους για τον υπολογισμό της συνολικής δυναμικότητας των μονάδων υδατοκαλλιέργειας. Από το συνδυασμό αυτό μπορεί να προκύψει το συμπέρασμα ότι σε απόσταση ενός μιλίου η αθροιστική ετήσια δυναμικότητα δυο θαλάσσιων πάρκων θα φθάνει και ίσως θα ξεπερνάει τους 5.000 τόνους. Αυτό για κάποιες περιοχές σημαίνει σημαντική επιβάρυνση ενώ για άλλες όχι, ιδιαίτερα όταν ληφθεί υπόψη ότι οι μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας αδειοδοτούνται για 10+10 χρόνια σε μια θέση. Π.χ. για τον Κόλπο της Αταλάντης και της Λάρυμνας προκύπτει σημαντική επιβάρυνση, ενώ για τον δυτικό Κορινθιακό όχι.
Χωροθέτηση λοιπόν δεν σημαίνει απλώς τοποθέτηση στο χάρτη, ούτε κατ΄ ανάγκη αποδοχή των υφιστάμενων θέσεων των μονάδων, αλλά εκ νέου σχεδιασμό, λαμβάνοντας υπόψη πραγματικά, εκτός των περιβαλλοντικών παραμέτρων, τις χρήσεις γης και τις ανάγκες ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών.
Ερώτημα: Σε κάθε θαλάσσια περιοχή που κριθεί κατάλληλη για ανάπτυξη υδατοκαλλιεργειών, θα επιτραπεί η χωροθέτησή τους; Μήπως πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη και άλλα κριτήρια, καθώς και τι μορφής ανάπτυξη είναι αποδοτικότερη; π.χ. (α) για την περιοχή του Μαλιακού ποιάς μορφής ανάπτυξη είναι προτιμητέα, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι ανήκει στις περιοχές NATURΑ 2000; Οι παραδοσιακές μορφές αλιείας, οι χαμηλής δυναμικότητας οστρακοκαλλιέργειες και ο οικοτουρισμός μήπως προσφέρουν στη συγκεκριμένη περιοχή μεγαλύτερες δυνατότητες ανάπτυξης; Σημείωση: Δεν έχει εκτιμηθεί η φέρουσα ικανότητα του θαλάσσιου οικοσυστήματος του Μαλιακού. (β) Στη περιοχή του Κόλπου της Αταλάντης οι προοπτικές ανάπτυξης ήπιων τουριστικών δραστηριοτήτων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων (άθλησης και τουρισμού) είναι σημαντικές. Ποιας μορφής ανάπτυξη ωφελεί μακροπρόθεσμα την περιοχή, δεδομένου ότι οι ιχθυοκαλλιέργειες, ναι μεν δεν αποτελούν σημαντική πηγή επιβάρυνσης, όταν υφίστανται ορθολογική διαχείριση, δεν προσφέρουν όμως αρκετές θέσεις εργασίας, ούτε προσελκύουν τουρισμό. Με ποιόν τρόπο προσφέρουν άμεσα οι ιχθυοκαλλιέργειες στην ανάπτυξη της περιοχής; Η χωροθέτηση των υδατοκαλλιεργειών, εάν δεν πρόκειται για δυσπρόσιτες περιοχές ή περιοχές με άλλες χρήσεις γης και προοπτικές, πρέπει να συμβαδίσει με τις προοπτικές ανάπτυξης των περιοχών. Βέβαια, η υδατοκαλλιέργεια προσφέρει στην εθνική οικονομία σημαντικά οφέλη, καθώς (όχι στο μέτρο που μπορούσε) και έρευνα – τεχνολογία.
Εφόσον θεσμοθετηθούν οι Π.Α.Υ., δεν υπάρχει λόγος λειτουργίας μεμονωμένων μονάδων εκτός Π.Α.Υ., όπως προβλέπει το σχέδιο. Αφού η ίδρυση των Π.Α.Υ. έχει σαν στόχο μεταξύ των άλλων και την καλύτερη διαχείριση των μονάδων από τους φορείς που προβλέπει η νομοθεσία, δεν υπάρχει λόγος για μεμονωμένες μονάδες. Σωστά στο σχέδιο προτείνεται να συμμετέχουν στους φορείς διαχείρισης των ΠΟΑΥ και κρατικοί φορείς. Έτσι θα υπάρχει καλύτερος έλεγχος.
Αναφέρεται στο σχέδιο ότι εντός τριών ετών από την ισχύ του ΕΠΣΧΑΑΥ πρέπει να υποβληθούν αιτήματα για ίδρυση ΠΟΑΥ και να έχει ολοκληρωθεί η θεσμοθέτησή τους εντός πενταετίας. Πρόκειται για πολύ αργή διαδικασία. Οι περισσότερες περιοχές τουλάχιστον στη Στερεά Ελλάδα είναι κορεσμένες και δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για καθυστερήσεις στη θεσμοθέτηση ΠΟΑΥ, εκτός των μελετών φέρουσας ικανότητας. Δεν χρειάζεται ένα ακόμα νομοσχέδιο για άσκηση επί χάρτου. Είναι επείγον να θεσμοθετηθούν οι ΠΟΑΥ, ό,που κριθούν περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά κατάλληλες, ώστε να υπάρξει καλύτερος έλεγχος, διαχείριση και ορθολογική λειτουργία των μονάδων υδατοκαλλιέργειας, χωρίς επικαλύψεις με άλλες χρήσεις γης.
Να γίνει υποχρεωτική η λεγόμενη υδρανάπαυση, η περιοδική δηλαδή μετακίνηση των ιχθυοκλωβών εντός της μισθωμένης έκτασης, αρκεί αυτή να είναι αρκετά μεγάλη, ώστε να το επιτρέπει. Είναι γνωστό ότι η επίδραση από τους ιχθυοκλωβούς εκτείνεται σε μια ακτίνα περίπου 50-100 μέτρα.
Οι μονάδες που βρίσκονται εντός περιοχών NATURA 2000 να μην αυξήσουν τη δυναμικότητά τους και εφόσον από μελέτες φέρουσας ικανότητας προκύψει ότι ξεπερνούν τις δυνατότητες της περιοχής, να απομακρυνθούν.
Στις περιοχές Π.Α.Υ.–Α, όπου ήδη λειτουργούν αρκετές μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας, το σχέδιο προβλέπει τη δυνατότητα ίδρυσης νέων. Να επανεξετασθεί μια τέτοια δυνατότητα, δεδομένου ότι η εγκύκλιος 121570/1866/2009 δίνει την δυνατότητα στις υφιστάμενες να αυξήσουν τη δυναμικότητά τους. Απαραίτητος είναι μόνο ο συνεχής εκσυγχρονισμός των μονάδων και εφόσον από τις μελέτες εκτίμησης της φέρουσας ικανότητας κριθεί αναγκαίο, να μετακινηθούν. Π.χ. το σχέδιο (χάρτης) προβλέπει μια ζώνη ΠΑΥ – Α από Αλιβέρι μέχρι και Μαρμάρι στην Εύβοια. Στην περιοχή ήδη λειτουργούν αρκετές μονάδες εδώ και πολλά χρόνια. Υπάρχει άραγε η δυνατότητα ίδρυσης και άλλων;
Χερσαίες εγκαταστάσεις: Να μην έχει κάθε μονάδα τις δικές της χερσαίες εγκαταστάσεις, αλλά για κάθε ΠΟΑΥ να υπάρχουν σχετικά κοντά στις πλωτές και οργανωμένες χερσαίες εγκαταστάσεις με όλες τις υποδομές και κυρίως διαχείρισης απορριμμάτων και οργανικών αποβλήτων, σύμφωνα με την Κοινοτική νομοθεσία. Να μην καταλαμβάνονται σε καμία περίπτωση οι ζώνες παραλίας – αιγιαλού, όπως άλλωστε προβλέπει και η νομοθεσία.
Σε περιοχές, όπως ο ευρύτερος Μαλιακός και η Σκάλα Αταλάντης να δοθούν επαρκή κίνητρα ανάπτυξης οικοτουριστικών δραστηριοτήτων με τη συμμετοχή και μονάδων υδατοκαλλιέργειας χαμηλής δυναμικότητας, ώστε και η περιοχές να προστατεύονται από την εντατικοποίηση, αλλά και η αξιοποίηση να μην αποκλείσει δραστηριότητες όπως οι χαμηλής δυναμικότητας υδατοκαλλιέργειας που θα είναι επισκέψιμες από μαθητές, ερευνητές και ευρύ κοινό.
Σημαντική παράμετρος της λειτουργίας των υδατοκαλλιεργειών που επιχειρείται να τροποποιηθεί με το παρόν χωροταξικό είναι η διαδικασία αδειοδότησής τους. Πρέπει χωρίς καμία καθυστέρηση να απλοποιηθεί και να συντομευθεί. Δύο άδειες: Μια περιβαλλοντική (ΑΕΠΟ) και μια μίσθωση/λειτουργία. Και οι δύο άδειες να δίνονται από υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αφού η θάλασσα αποτελεί δημόσιο χώρο (όπως και τα Δάση) και οφείλει το «στενό» κράτος να αδειοδοτεί και να ελέγχει. Να εφαρμοστεί κατά τη διαδικασία της αδειοδότησης η ηλεκτρονική διαδικασία. Υποβολή αιτήματος, με συνημμένα CD (όχι φακέλους), ηλεκτρονική διαβίβαση για γνωμοδότηση, άμεση γνωμοδότηση εντός εύλογου χρονικού διαστήματος από τις υπηρεσίες (απαιτείται φυσικά όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να είναι ικανοί να ανταποκριθούν σε νέες διαδικασίες). Να γίνεται από διαπιστευμένους φορείς του Δημοσίου τακτικός έλεγχος της λειτουργίας των μονάδων και να επιδιωχθεί η συνεχής συνεργασία κράτους και υδατοκαλλιεργητών. Χωρίς αυτή τη συνεργασία, το προτεινόμενο σχέδιο θα αποτύχει στην πράξη.
Συμπερασματικά: Είναι θετική η γενική κατεύθυνση του σχεδίου χωροταξικού σχεδιασμού, αλλά πρέπει να προηγηθούν μελέτες φέρουσας ικανότητας για όλες τις περιοχές, πριν την οριστικοποίηση των ΠΟΑΥ, να αφαιρεθούν περιοχές NATURA 2000 και περιοχές με άλλες δυνατότητες αξιοποίησης (τουρισμός, αθλητισμός, κτλ), να αξιοποιηθούν στο μέγιστο πρώτα δυσπρόσιτες περιοχές και φυσικά να ληφθεί υπόψη η τεκμηριωμένη άποψη των Δήμων και τοπικών κοινωνιών που έχουν σχετική εμπειρία για κάθε περιοχή. Γενική κατεύθυνση η όρθολογική χρήση των φυσικών πόρων, η βιωσιμότητα του κλάδου των υδατοκαλλιεργειών και η ανάπτυξη της χώρας.

ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΜΟΥ
Διατυπώνεται στο άρθρο αυτό και κατά σειρά 7ος , ο ακόλουθος στόχος
«- Συνδυασμένη ανάπτυξη υδατοκαλλιεργειών και τουρισμού, κυρίως στα εσωτερικά ύδατα (Λιμνοθάλασσες – Λίμνες – Ποτάμια) λόγω της φύσης των υδατοκαλλιεργητικών δραστηριοτήτων στα ύδατα αυτά στο πλαίσιο προώθησης της πολυδραστηριότητας και των ενεργειών για τη χωρική διάρθρωση, εξειδίκευση και εξασφάλιση της συμπληρωματικότητας των τομέων παραγωγής.»

ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΜΟΥ
Ενώ για τα εσωτερικά ύδατα ο στόχος αυτός είναι προφανώς ρεαλιστικός και καινοτόμος , αντίθετα για τα θαλάσσια ύδατα ο στόχος αυτός είναι παραπλανητικός και καταστροφικός εκτός του ότι υιοθετεί με αυθαίρετο τρόπο την a priori παραδοχή ότι η πολυδραστηριότητα είναι κάτι το καλό , αποσιωπώντας ότι αναφέρεται σε πολυδραστηριότητα εντός συγκεκριμένου χώρου και έκτασης και αποσιωπώντας και υποκρύπτοντας κυρίως ότι μιλώντας για πολυδραστηριότητα στον θαλάσσιο χώρο σε σχέση με την υδατοκαλλιέργεια ουσιαστικά εννοούμε και δεν το λέμε σαφώς ότι μπορεί να συνυπάρξει σε ένα συγκεκριμένο χώρο-έκτασης η ιχθυοκαλλιεργητική και η τουριστική δραστηριότητα. Αυτό είναι μια συνειδητή ,πλάγια και υποκρυπτόμενη στόχευση των ιχθυοκαλλιεργητών εδώ και χρόνια που βασίζεται μόνο στην επινόηση λεκτικών παραπλανητικών εκφράσεων ενώ η πραγματικότητα της προσπάθειας για τουριστική ανάπτυξη των νησιών ΦΩΝΑΖΕΙ για την ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΜΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ , ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΚΟΝΤΑ ΣΕ ΑΥΤΗΝ ΜΙΑΣ ή ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΩΝ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ. Η αμοιβαία ωφέλεια των δύο κλάδων στα θαλάσσια ύδατα ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΤΟΝ ΑΠΟΛΥΤΟ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟ ΤΟΥΣ και την εξαφάνιση κάθε σύνδεσης τους στην προβολή και προώθηση του κάθε τομέα.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΟΥ
Στον ανωτέρω στόχο να επαλειφθεί η λέξη «κυρίως» και να μείνει ως ακολούθως:
«- Συνδυασμένη ανάπτυξη υδατοκαλλιεργειών και τουρισμού, στα εσωτερικά ύδατα (Λιμνοθάλασσες – Λίμνες – Ποτάμια) λόγω της φύσης των υδατοκαλλιεργητικών δραστηριοτήτων στα ύδατα αυτά στο πλαίσιο προώθησης της πολυδραστηριότητας και των ενεργειών για τη χωρική διάρθρωση, εξειδίκευση και εξασφάλιση της συμπληρωματικότητας των τομέων παραγωγής.»

Αναφορικά με την ‘Απλούστευση των διαδικασιών ίδρυσης και λειτουργίας των υποδοχέων και μονάδων υδατοκαλλιεργητικής δραστηριότητας’ θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο πρόβλημα της εισβολής ξενικών ειδών στα φυσικά οικοσυστήματα λόγω διαφυγής τους από τις εγκαταστάσεις εκτροφής ή ακούσιας μεταφοράς τους μαζί τα είδη που εισάγονται στην Ελλάδα για καλλιέργεια. Μάλιστα, 6 από τα 47 ξενικά είδη ιχθύων που έχουν παρατηρηθεί σε θαλάσσια και εκβολικά νερά προέρχονται από υδατοκαλλιέργειες [1].

Η παρουσία ξενικών ειδών δύναται να επηρεάσει δυσμενώς τα φυσικά οικοσυστήματα και να συμβάλει στην απώλεια της βιοποικιλότητας με διάφορους τρόπους. Κατ’ αρχάς, τα διαφεύγοντα είδη ανταγωνίζονται (χώρο, τροφή, αναπαραγωγή) τους ντόπιους πληθυσμούς και συχνά προκαλούν τη μείωση των εγχώριων ειδών θηρεύοντάς τα (π.χ. αμερικάνικη πέστροφα Oncorhynchus mykiss). Άλλη μια σημαντική αρνητική επίπτωση είναι η διασταύρωση ενός ξενικού είδους με ένα ενδημικό με αποτέλεσμα την δημιουργία υβριδίων, κάτι που προκαλεί την αλλοίωση της γενετικής δομής των άγριων, φυσικών πληθυσμών [2].

Οι προδιαγραφές και οι όροι ίδρυσης και λειτουργίας μονάδων θα πρέπει να προβλέπουν την προστασία από την εξάπλωση ξενικών ειδών έτσι ώστε να είναι εφικτή η πρόληψη των δυσμενών επιπτώσεων στους αυτόχθονες πληθυσμούς και τα φυσικά ενδιαιτήματα. Στο πλαίσιο αυτό, ο Κανονισμός (ΕΚ) 708/2007 θεσπίζει το πλαίσιο που διέπει τις πρακτικές στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας σε σχέση με ξένα και απόντα σε τοπικό επίπεδο είδη [3]. Έχει ληφθεί υπόψη ο παραπάνω Κανονισμός στη σύνταξη του Χωροταξικού; Είναι ορθή η εφαρμογή του στην Ελλάδα;

[1] Corsini- Foka M. & Economidis P.S., 2007. Allochthonous and vagrant ichthyofauna in Hellenic marine and estuarine waters. Mediterranean Marine Science, 8/1: 67–89.

[2] Οικονόμου Α.Ν., Ζόγκαρης Σ., Χατζηνικολάου Γ., Τάχος Β.Α., Για¬κουμή Σ., Κομματάς Δ., Κούτσικος Ν., Βαρδάκας Λ., Blasel K. και Dussling U., 2007. Δημιουργία Ιχθυολογικού Πολυπαραμετρικού Δείκτη για την Εκτίμηση της Οικολογικής Κατάστασης Ορεινών Ρεμάτων και Ποταμών. Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, Ιν¬στιτούτο Εσωτερικών Υδάτων. Υπουργείο Ανάπτυξης, Δ/ση Υδα¬τικού Δυναμικού & Φυσικών Πόρων.

[3] Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 708/2007 του Συμβουλίου της 11ης Ιουνίου 2007 για τη χρήση στην υδατοκαλλιέργεια ξένων και απόντων σε τοπικό επίπεδο ειδών, όπως τροποποιήθηκε από τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 506/2008 της Επιτροπής, της 6ης Ιουνίου 2008 και τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 304/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2011.

Παρατηρήσεις επί του σχεδίου χωροταξικού:
Παρατήρηση 1:
α) το Αρθρο 9΄παράγραφος 3.β που αφορά το Θεσμικό καθεστώς μισθώσεων στο οποίο προτείνεται ότι το ‘ τίμημα του μισθώματος θα καταβάλλεται από την επόμενη της έκδοσης άδειας λειτουργίας της παραγωγικής μονάδας, ώστε να αποφευχθεί η επιβάρυνση του μισθωτή το διάστημα απόκτησης των απαραίτητων αδειών’.
β) την μεταβατική διάταξη του Άρθρου 12 παράγραφος 7 όπου προτείνεται οι ‘Διαδικασίες αδειοδότησης μονάδων θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας ή δημιουργίας Π.Ο.Α.Υ. σε εξέλιξη, κατά τη δημοσίευση της παρούσας απόφασης μπορούν να ακολουθούν τις προϋφιστάμενες διατάξεις’ .
Να ληφθεί υπόψη και να συμπληρωθεί στην μεταβατική διάταξη του Άρθρου 12 παράγραφος 7 ότι σε μονάδες υδατοκαλλιέργειας όπου οι διαδικασίες αδειοδότησης βρίσκονται . σε εξέλιξη ( έχουν γίνει μισθώσεις αλλά δεν έχουν δοθεί άδειες λειτουργίας ) , τα μισθώματα να ισχύσουν και σε αυτές τις περιπτώσεις από την επομένη της λήψης άδειας. Τυχόν χρεώσεις ή καταβολές που έχουν γίνει μέχρι στιγμής να ισοσκελιστούν με χρεώσεις μετά την λήψη της άδειας ως προκαταβολές μισθωμάτων.
Παρατήρηση 2
Σχετικά με το Άρθρο 5
II) Καθορισμός Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ)
Για να προσδιοριστούν ορθά οι αποστάσεις των μονάδων και κατά συνέπεια η χωροθέτησή τους θα πρέπει να διασαφηνιστεί το θέμα των αγκυροβολίων. Δεν φαίνεται πουθενά αν ο προσδιορισμός της απόστασης μονάδας από μονάδας γίνεται με βάση την θέση των αγκυροβολίων ή του ωφέλιμου χώρου εκτροφής. Επειδή οι υφιστάμενες μονάδες σε όλη την Ελλάδα έχουν διαφορετικό τρόπο προσδιορισμού του χώρου αγκυροβόλησης στα μισθωτήρια συμβόλαια (κάποιες έχουν αγκυροβόλια εκτός ενώ άλλες εντός του μισθωμένου χώρου αλλά εκτός του ωφέλιμου χώρου εκτροφής, όπως επίσης και στις προδιαγραφές για τις ΜΠΕ έχουμε υποδείξεις ότι στα 10 στρεμματα η μέγιστη παραγωγή μπορεί να είναι 100 τόνοι μύδια–θεωρώντας αξιωματικά ότι ο εκτιμώμενος χώρος της μονάδας είναι οφέλιμος στο σύνολό του, -με αυτό τον τρόπο εχουν προσδιοριστεί και οι ζώνες των ΠΟΑΥ στην Μελέτη για τον Μαλιακό Κόλπο ή οποία χρησιμοποιήθηκε για την σύνταξη του σχεδίου προς Διαβούλευση.
Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι θα πρέπει οι μονάδες (ιδίως οστρακοκαλλιεργειας διότι εκει υφίσταται κυρίως το πρόβλημα) να έχουν σαφώς προσδιορισμένα τα αγκυροβόλια τους και τον ωφέλιμο χώρο εκτροφής τους. Τα μισθωτήρια συμβόλαια να αναφέρουν και τα δύο ενώ η μίσθωση να γίνεται με βάση τον ωφέλιμο χώρο εκτροφής. Οι αποστάσεις από μονάδα σε μονάδα στην χωροθέτηση να λαμβάνονται από τις θέσεις των αγκυροβολίων.
Οι ΠΟΑΥ που έχουν προταθεί μέχρι σήμερα στο πλαίσιο μελετών του ΕΠ «Αλιεία 2000-2006» σε περιοχές με μη κορεσμένη ή υπό ανάπτυξη οστρακοπαραγωγική δραστηριότητα όπως πχ ο Μαλιακός Κόλπος θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν με βάση μια ποιο διευρυμένη χωροθέτηση ζωνών λαμβάνοντας υπόψη την σημειακή οριοθέτηση των υφιστάμενων μονάδων. ΄Ο γεωμετρικός σχεδιασμός επί χάρτου των ορίων μιας δραστηριότητας, ενώ μπορεί να είναι ικανοποιητική για τα εντατικά συστήματα όπως οι ιχθυοκαλλιέργειες όπου η εκτροφή είναι ελεγχόμενη αφού βασίζεται στην πρόσθεση πρώτων υλών (γόνος &τροφή) στο σύστημα και έξοδος τελικού προϊόντος (ψάρι) , στα εκτατικά όπως οι οστρακοκαλλιέργειες δεν ισχύει κάτι τέτοιο καθότι οι μονάδες εκτροφής μοιράζονται την φυσική παραγωγικότητα του οικοσυστήματος η οποία δεν είναι μετρημένη στις περισσότερες περιοχές της χώρας και κατά συνέπεια δεν έχουμε τεκμηριωμένες απόψεις όσον αφορά την φέρουσα ικανότητα του οικοσυστήματος για οστρακοκαλλιέργειες. Καθότι αυτά τα στοιχεία είναι δυναμικά και όχι στατικά υπάρχουν αποκλίσεις ακόμη και μέσα στον ίδιο χωρο εκτροφής αφού οι εξωτερικές σειρές έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση στην τροφή από τις εσωτερικές. Η προτεινόμενη υπερσυγκέντωση των μονάδων σε αποστάσεις μεταξύ τους 100-200 μ . σε περιοχές με μεσοτροφικό περιβάλλον όπως πχ ο Μαλιακός Κόλπος, Σαγιάδα όπου το περιεχόμενο σάρκας με δυσκολία εποχικά μπορεί φθάνει το ικανοποιητικό για εξαγωγές μέγεθος πάνω από 23%, μπορεί να δημιουργήσει κατάρρευση της δραστηριότητας καθότι θα υποβαθμίσει το ίδιο το προϊόν. Δεδομένης της μείωσης των γλυκών νερών στα εκβολικά συστήματα ιδίως τους θερινούς μήνες λόγω αδρευτικής χρήσης τους στην γεωργία , την σταδιακή τροπικοποίηση του κλίματος και την μείωση των βροχοπτώσεων η διαθεσιμότητα της τροφής (φέρουσα ικανότητα) και η κατανομή της θα πρέπει να είναι το κύριο χωροταξικό κριτήριο τα οποίο σε συνδυασμό με μια ποιο διευρυμένη ενοιολογικά χωροταξία να μπορεί να δώσει ένα αειφόρο αποτέλεσμα τόσο για το περιβάλλον όσο και για την δραστηριότητα. Η πιό διευρυμένη διασπορά μονάδων στα όστρακα ελαχιστοποιεί επίσης και τις περιβαλλοντικές συνέπειες από μια υπερφόρτωση που μπορεί να εχει μια περιοχή αυστηρά γεωγραφικά προσδιορισμένη με αποστάσεις 100-200μ μεταξύ μονάδων.
III) Καθορισμός Περιοχών Άτυπης Συγκέντρωσης Μονάδων (ΠΑΣΜ)
Ο προσδιορισμός ενός ναυτικού μιλίου ως ανώτατο μετρούμενο όριο μετρούμενο σε ευθεία θα πρέπει να μην είναι περιοριστικός παράγοντας αλλά να δίνεται η δυνατότητα να προσδιορίζεται το ανώτατο όριο κατά περιπτωση με βάση τις τοπικές μορφολογικές συνθήκες της ακτογραμμής.
Η αξιολόγιση των ΠΑΣΜ θα πρεπει να μην σχετίζεται με την χρήση γης αν αυτές βρίσκονται μέχρι 500 μ από την ακτή.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 3
Σχετικά με το Αρθρο 6
και την Υδρανάπαυση –στην Θαλάσσια υδατοκαλλιέργεια είναι ετεροβαρές γιατί ενώ προσδιορίζει το τι πρέπει να γίνεται με τα ψάρια δεν λαμβάνει υπόψη του καθόλου την οστρακοκαλλιέργεια. Θα πρέπει να γίνει σαφές ιδίως για τις μη κορεσμένες περιοχές ότι δεν θα πρέπει να δοθούν νέες άδειες χωρίς να έχει προβλεφτεί και ο αντίστοιχος χώρος αγρανάπαυσης των υφιστάμενων. Αν συνεχιστεί το υφιστάμενο καθεστώς τότε δεν θα υπάρξει καμία τέτοια δυνατότητα στο μέλλον καθότι οι χώροι με ικανοποιητική παραγωγικότητα είναι περιορισμένοι για δοθούν για τον σκοπό αυτό.
Οσον αφορά ¨την ιχθυοκαλλιέργεια, ενώ προτείνεται η χρήση καινοτόμων εφαρμογών ως προαιρετικά μέτρα όπως η καλλιέργεια φυκών σε συνδυασμό με την ιχθυοκαλλιέργεια, ως εργαλείο για τη μείωση της απελευθέρωσης των ανόργανων θρεπτικών αλάτων ή η καλλιέργεια οστρακοειδών (κυρίως μυδιών) σε συνδυασμό με την ιχθυοκαλλιέργεια, ως εργαλείο για τη μείωση (ή τη μετατροπή του σε περισσότερο βιοδιασπώμενη μορφή) του σωματιδιακού υλικού, δεν προβλέπεταιτα η αδειοδοτηση τέτοιων περιπτώσεων όπου μικρές εκτροφές πχ μέχρι 40 μυδιών σε ιχθυοτροφεία να μπορούν να αδειοδοτηθούν ύστερα από πιλοτικές εφαρμογές. Συνεπώς πρέπει να προσδιοριστεί ότι μικρές δυναμικότητες παραγωγής μυδιών εώς 40 τόνους να μπορούν να δίνονται για αδειοδότηση πχ με την χρήση της περιμετρικής περίφραξης των ιχθυοτροφείων και των αγκυροβολίων τους για την παραγωγή μυδιών.
Διαχείριση απορριμάτων
Τα- απορρίμματα ζωικών υπολειμμάτων όπως νεκρά άτομα ή απορριπτόμενα κελύφη από την αποφλοίωση οστρακοειδών, αφορούν απορρίματα κέντρου αποστολής και συσκευαστηρίου αποκελυφωτηρίου και δεν σχετίζεται με την παραγωγή στις οστρακοκαλλιέργειες.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 4
ΕΣΟΔΑ ΠΟΑΥ
Δεν έχουν διευκρινιστεί από πού θα έχουν έσοδα οι ΠΟΑΥ καθότι τα μισθώματα δεν συγκαταλέγονται σε αυτά αφού φαίνεται ότι μάλλον θα εισπράττονται από την αναβαθμισμένη τοπική αυτοδιοίκηση.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ μέλος του ΠΑΝΔΟΙΚΟ
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΟΙΚΟ-ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Γαζή 216, 382.22-Βόλος τηλ.&φαξ 24210-38387/ 6977-686838 email:info@oikoen.gr web site:oikoen.g
Βόλος 27/05/2011

Η Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Μαγνησίας επιθυμεί να εκφράσει τις απόψεις της, στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης για τις ιχθυοκαλλιέργειες.

1) Η θαλάσσια ιχθυοκαλλιέργεια είναι νόθο τέκνο της αλιείας που γεννήθηκε από το βιασμό της φύσης.
2) Δε θα χρειαζόμασταν στην Ελλάδα τους «θαλάσσιους στάβλους» αν προσέχαμε τις βαθύπλουτες θάλασσές μας από άποψη οργάνωσης, παράνομης αλιείας, ρύπανσης κ.α. Θα αρκούσαν και για τις διατροφικές μας ανάγκες και τις εξαγωγικές δραστηριότητες μας σε φυσικά, γνήσια (real) ψάρια. Είναι σαν να έχουμε ένα εύφορο περιβόλι που μας δίνει όλων των ειδών τα φρούτα και τα λαχανικά και εμείς να τα ποδοπατάμε, να το μπατώνουμε, να το τσιμεντώνουμε και να καλλιεργούμε τα φυματικά φυτά μας σε γλάστρες και σε κονσερβοκούτια της βεράντας μας.
3) Δε θα χρειαζόμασταν ακόμα τους στάβλους αυτούς, αν γνωρίζαμε τη δύναμη της βιοποικιλότητας και την αδυναμία της μονοκαλλιέργειας. Διώχνουμε από τις ακτές μας, τους κόλπους μας, μια μεγάλη ποικιλία ψαριών και θαλάσσιων οργανισμών που γεννιούνται, αναπτύσσονται, πολλαπλασιάζονται σ΄ αυτούς για να εγκαταστήσουμε τους πλαστικούς κλωβούς της μαϊμούς τσιπούρας. Χωρίς βιοποικιλότητα το θαλάσσιο περιβάλλον καταρρέει.
4) Με το κείμενο διαβούλευσης:
– Διευκολύνεται η εγκατάσταση ιχθυοτροφείων σχεδόν παντού. Δίνονται δυνατότητες παραχωρήσεων ακόμα και σε βραχονησίδες, σε περιοχές Natura, λιβάδια Ποσειδωνίας, ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους κλπ.
– Οι ορισμοί ταξινόμησης ιχθυοκαλλιεργειών και οι όροι που ισχύουν για κάθε κατηγορία είναι πλουσιοπάροχοι και ευνοϊκοί για τους επενδυτές. Χωροθετήσεις μεταξύ μονάδων, μισθούμενες εκτάσεις, τεχνικές «πέραν των φυσικών ικανοτήτων του περιβάλλοντος», ζώνες προσέγγισης, χερσαίες εγκαταστάσεις (παρόλο που στη στεριά δεν ζει το ψάρι) εντάσσονται στη «στρατηγική» ανάπτυξης της ιχθυοτροφίας.
– Οι αποστάσεις μεταξύ μονάδων είναι πολύ μικρές για να αποσοβούν τυχόν μετάδοση ασθενειών.
– Θύματα της επιχειρούμενης ανάπτυξης θα είναι μελλοντικά, εκτός από το θαλάσσιο περιβάλλον, οι παράκτιοι επαγγελματίες αλιείς, οι ερασιτέχνες αλιείς και οι ασχολούμενοι με τον τουρισμό.
– Κερδισμένοι (προσωρινά) οι ψαράδες Μέσης αλιείας που θα «αξιοποιήσουν» το κενό της απουσίας των παράκτιων οι οποίοι πιέζονται από παντού να εξαφανιστούν από προσώπου θάλασσας.
– Θετική θεωρούμε ότι είναι η διατήρηση της δυνατότητας των συνεταιρισμών να εκμεταλλεύονται λιμνοθάλασσες.

Ακολουθούν οι απόψεις για τη θαλάσσια ιχθυοκαλλιέργεια που εκτίθενται στο βιβλίο του μέλους μας Μανώλη Γκαγκάκη, βραβευμένου από την Ακαδημία Αθηνών, με τίτλο: «ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ – Στάβλοι στη θάλασσα – Βόλος 2009», που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα «ΟΙΚΟ-ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ», που εκδίδει η οργάνωσή μας.

Εάν επιθυμείτε να διαβάσετε το βιβλίο του Μανώλη Γκαγκάκη για τα ιχθυοτροφεία μπείτε στο παρακάτω:
^[3]

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

Γιάννης Γερόπουλος Κώστας Βολιώτης