Άρθρο 4 –Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών

Πρέπει να μη συνεχιστει το χαος που επικρατεί σημερα με τη διαχείριση και προστασία των περιοχών αυτών, δηλ. που ειναι υπευθυνοι πολλοι φορεις για την προστασια , η δασική υπηρεσία για τις δασικες περιοχές για τους υγρότοπους δε κανεις δεν ξερει ποιος ειναι υπευθυνος, ουτε και ποιοι ειναι υγρότοποι και ποιοί όχι, ποιος θα αντικρούει τους καταπατητες στις περιοχές αυτές κ.λ..π. Χρειάζεται ενας φορεας ή μια υπηρεσία προστασιας και διαχείρισης, αλιώς καθε προσπάθεια να χαθεί στη γραφειοκρατία.
Ποιές ειναι οι οικειες αρχές που λεει το αρθρο?…ειναι πολλες γιαυτό δεν αναφερονται??? από εδω ξεκιναει το προβλημα…γιατί δεν τις λεει αναλυτικά? μηπως και η ιδια η διοικηση δεν ξερει ποιες και ποσες ειναι ??

Αν κατάλαβα καλά το νομοσχέδιο δεν αγγίζει τη δομή των Φορέων Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών.
Μιλώντας ειδικά για τον Παρνασσό, μπορώ να πω ότι το ΔΣ του Φορέα Διαχείρισης που αποτελείται κατά πλειοψηφία από άτομα προερχόμενα από την τοπική αυτοδιοίκηση, δεν έχει κάνει τίποτα στη κατεύθυνση τη προστασίας του βουνού. Έτσι σήμερα, χρόνια από τη δημιουργία του Φορέα, τίποτα δεν έχει αλλάξει στο βουνό, όπου εργολάβοι και χιονοδρομικά αλωνίζουν.
Νομίζω ότι το σύστημα νοσεί και πρέπει να αλλάξει άμεσα. Η στελέχωση των Φορέων Διαχείρισης πρέπει να γίνεται από ανθρώπους που ενδιαφέρονται για τη φύση και όχι για τα οικόπεδα των ψηφοφόρων τους.

Θεωρητικά το νομοσχέδιο με όλες τις διορθώσεις του είναι σωστό χωρίς όμως να προσεγγίζει τους πραγματικούς λόγους που έχουν φτάσει το φυσικό περιβάλλον της χώρα μας σε αυτό το χάλι.
Συμφωνώντας και με τους υπόλοιπους σχολιαστές ποτέ δεν θα σταματήσει η καθημερινή καταστροφή που μαστίζει την χώρα μας αν δεν οριστεί ανας ανεξάρτητος φορέας τήρησης του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. Χωρίς αυτόν τον φορέα που καθημερινά θα δίνει μάχες για την προστασία αυτού του τόπου κανένα νομοσχέδιο όσο καλό και αν είναι δεν θα κάνει καμιά διαφορά στη προστασία της χώρας μας.

Οι Διευθύνσεις Συντονισμού Προστατεύομενων Περιοχών σε επίπεδο Αποκεντρωμένης Διοίκησης να συνίστανται από Επιστημονικό Προσωπικό αρμόδιο για να καλύψει τον απαιτητικό ρόλο τον οποίο θα κληθούν να έχουν. Το προσωπικό τους να αποτελείται από ειδικότητες οι οποίες θα καλύπτουν τα προστατευτέα αντικείμενα των Προστατευόμενων Περιοχών της περιοχής.
Σε συνέχεια του ίδιου άρθρου:
«Ευθύνη των διευθύνσεων είναι ….ο συντονισμός της φύλαξης από τα χωρικά αρμόδια σώματα ασφαλείας,… να προστεθεί επίσης: το προσωπικό φύλαξης των Φορέων Διαχείρισης, το προσωπικό φύλαξης των Δασικών Αρχών καθώς και των μελών εθελοντικών Ομάδων».

Σελ. 7. Άρθρο 4. 1. Γ.
«μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου του 2012, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, κατόπιν γνωμοδοτήσεως της Επιτροπής «Φύση», καθορίζονται εθνικοί στόχοι…» στη γνωμοδότηση να προστεθούν και αντίστοιχα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα.
Δεν μπορεί για τόσο σημαντικούς στόχους να γνωμοδοτεί μόνο η Επιτροπή «Φύση», η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ΜΚΟ και Δημόσιους Υπαλλήλους και να παραγκωνίζονται οι απόψεις κορυφαίων Πανεπιστημιακών Καθηγητών του είδους, επειδή δεν συμπεριλαμβάνονται στην Επιτροπή.

Σελ. 7. Άρθρο 4. 3.β.
Στα Καταφύγια Άγριας Ζωής υπάρχει πρόβλεψη για τη σύλληψη ειδών άγριας πανίδας μόνο για ερευνητικούς σκοπούς, αλλά δεν αναφέρεται κάτι αντίστοιχο και για τους ερευνητικούς σκοπούς της χλωρίδας.

Στη σελ. 9 στην παράγρ. 6 αντί του
«..ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000, σύμφωνα με την απόφαση 2006/13/ΕΚ…»
το σωστό είναι: η απόφαση 2006/613/ΕΚ;;;

Εντός του νομοσχεδίου αναφέρεται συνεχώς μεταξύ των επιστημόνων ακαδημαϊκών ή ερευνητικών ιδρυμάτων και οι Περιβαλλοντικές οργανώσεις και Μη κυβερνητικές οργανώσεις με αποδεδειγμένη εμπειρία, τεχνογνωσία και επιστημονική επάρκεια.
Πάνω σε αυτό πώς αποδεικνύεται η επιστημονική επάρκεια των ΜΚΟ, από την επιστημονική επάρκεια των διευθυντών τους; των εργαζομένων τους; ή των μη εξειδικευμένων εθελοντών που κατά καιρούς συμβάλλουν στην συλλογή των δεδομένων τους;;;
Οι νεοσύστατες ΜΚΟ αποκλείονται από μία μελλοντική συμμετοχή τους σε αυτά τα σχήματα;
Υπάρχει σήμερα ένα σύστημα αξιολόγησης της δράσης τους;

Από το κείμενο δημιουργούνται ερωτήματα για το ποιοί θα είναι οι αρμόδιοι να διεξάγουν τα: Σχέδια επιστημονικής παρακολούθησης, τις ΕΠΜ, τις ειδικές εκθέσεις, τα προγράμματα έρευνας και συγκέντρωσης στοιχείων και πληροφοριών για τον εμπλουτισμό της γνώσης κ.ά.
Εκτός από τους ανωτέρω δεν γίνεται κανένας λόγος για το επιστημονικό προσωπικό των Φορέων Διαχείρισης. Ερώτηση: ποιός ο ρόλος του επιστημονικού προσωπικού των Φορέων Διαχείρισης, μόνο η διεξαγωγή προκηρύξεων;;
Ενδεχομένως μελλοντικά να προκύψει η ανάγκη για τη δημιουργία ενός μητρώου στο οποίο να περιλαμβάνονται εκείνοι που έχουν επιστημονική αρτιότητα πάνω στα ανωτέρω αντικείμενα.

Άρθρο 4 – Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών
Παρ.2 α) «Οι διευθύνσεις μπορούν να συνεπικουρούνται από μη αμειβόμενη Συμβουλευτική Επιτροπή ………….καθώς και εκπροσώπους περιβαλλοντικών οργανώσεων με αποδεδειγμένη εμπειρία, τεχνογνωσία και επιστημονική επάρκεια σε θέματα οικολογίας και διαχείρισης της βιοποικιλότητας».
ΑΝ στις παραπάνω αναφερόμενες «περιβαλλοντικές οργανώσεις» το ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ δεχτεί και τις Κυνηγετικές Οργανώσεις ως τέτοιες και το σημειώσει ώστε να μην παρερμηνευτεί στο μέλλον, έχει καλώς. Διαφορετικά θα πρέπει να ΣΥΜΠΛΗΡΩΘΕΙ «και από κυνηγετικές οργανώσεις αντιστοίχως».

Α) Η προστατευόμενη περιοχή πρέπει να ορίζεται και να διαχειρίζεται σε επίπεδο γεωγραφικής ενότητας και όχι ανάλογα με τα διοικητικά όρια των περιοχών. Δράσεις και επεμβάσεις μακριά από την προστατευόμενη περιοχή μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στο εσωτερικό της. Πρέπει λοιπόν να θεσμοθετηθεί ο ρόλος της διαχειριστικής αρχής στην επέμβαση για όλες τις επικίνδυνες δραστηριότητες στην γεωγραφική ενότητα.
Β) Η διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών δεν μπορεί να σχεδιαστεί ανεξάρτητα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες που αναπτύσσονται στις γύρω μη προστατευόμενες περιοχές. Ο φορέας που θα ασκεί τη διαχείριση λοιπόν θα πρέπει να συμμετέχει και στον σχεδιασμό και την οριοθέτηση των αναπτυξιακών σχεδίων στις ζώνες γύρω από την περιοχή.
Γ) Πρέπει να θεσμοθετηθεί ένας διευρυμένος φορέας διαχείρισης για περιοχές που ανήκουν σε περισσότερες της μιας αυτοδιοικητικές δομές, που πολλές φορές αναπτύσσουν αντικρουόμενα σχέδια ανάπτυξης. Ο φορέας αυτός πρέπει να έχει δυνατότητα εφαρμογής των όποιων διαχειριστικών σχεδίων ακόμα και σε αντίθεση με τις τοπικές αρχές.

Πρεπει να υπαρξει συνολικη αναδιορθωση των μεσων εποπτειας και ελεγχου. Πρεπει να γινει μια σοβαρη εργασια , που θα περιλαμβανει την καταργηση της εως σημερα πολυδαιδαλης καταστασης και την αντικατασταση της με αποκεντρωμενες και πληρως στελεχομενες επιτοπιες υπηρεσιες με συνολικη και διυπουργικη ευθυνη!!!

Η εποπτεία της λειτουργίας και συντονισμός των επιμέρους Προστατευόμενων Περιοχών πρέπει να ασκείται από ιεραρχικά από τη δομή των υπηρεσιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, οι υπηρεσίες του οποίου πρέπει να συνεπικουρούνται στο έργο τους από τις άλλες κρατικές υπηρεσίες καθώς ιδίως από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη (Ελληνική Αστυνομία, Πυροσβεστικό και Λιμενικό Σώμα).
Στις περιπτώσεις στις οποίες η διαχείριση των προστατευόμενων αντικειμένων ανατίθεται σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες ή νομικά πρόσωπα, κατά τις διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 2742/1999 η πράξη ανάθεσης πρέπει να κανονίζει επακριβώς τον επιμερισμό των αρμοδιοτήτων ανάμεσα σε αυτά τα νομικά πρόσωπα και στις άλλες υπηρεσίες, τα σχετικά με την πρόσληψη του απαραίτητου μόνιμου προσωπικού, καθώς και να διασφαλίζει τη χρηματοδότηση της λειτουργίας τους.

Άρθρο 4 –Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών

Σε καμιά παράγραφο δεν γίνεται αναφορά στη συμμετοχή και συνεισφορά των πολιτών στο σύστημα διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών. Οι πολίτες δεν χρειάζονται μόνο ενημέρωση αλλά πρέπει να μπορούν να συνεισφέρουν στη διατήρηση και στην προστασία της βιοποικιλότητας. Προφανώς οι συντάκτες δεν έχουν αφουγκραστεί την σημερινή ελληνική κοινωνία και το δικαίωμα των πολιτών να συνεισφέρουν στο δύσκολο αυτό εγχείρημα. Η προστασία της βιοποικιλότητας δεν είναι τεχνοκρατική «υπόθεση» που αφορά μόνο τους ειδικούς. Αν από τα αρμόδια όργανα του κράτους, δεν προωθηθεί αυτή η συμμετοχή, η όλη προσπάθεια δεν θα επιτύχει τους επιθυμητούς στόχους.

Στο άρθρο αυτό θα πρέπει να αποσαφηνιστούν οι αρμοδιότητες, ο ρόλος και να υπάρξει σαφής καθορισμός των αρμοδιοτήτων των Φορέων Διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών σε σχέση με την Διεύθυνση Συντονισμού Προστατευόμενων Περιοχών σε επίπεδο Αποκεντρωμένης Διοίκησης, της «διοικητικής μονάδας» της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ, των Δασαρχείων κ.λπ. Για παράδειγμα όταν σε μια περιοχή που βρίσκεται στην χωρική αρμοδιότητα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης υπάρχει και θεσμοθετημένος Φορέας Διαχείρισης τότε ποιος θα έχει την ευθύνη εποπτείας και διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής.

Οποιαδήποτε αναφορά στους Φορείς Διαχείρισης περιέργως λείπει από τις παραγράφους του άρθρου αυτού αν και μέχρι σήμερα, σύμφωνα με την νομοθεσία, έχουν την αρμοδιότητα διαχείρισης των θεσμοθετημένων προστατευόμενων περιοχών.
Ομοίως, περίεργο είναι η έλλειψη αναφοράς συμμετοχής του επιστημονικού προσωπικού των Φορέων Διαχείρισης ή των επιστημόνων μελών των Διοικητικών τους Συμβουλίων στη «Συμβουλευτική Επιτροπή» της Διεύθυνσης Συντονισμού Προστατευόμενων Περιοχών σε επίπεδο Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ενώ αντίθετα αναφέρονται ως μέλη της Επιτροπής «εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων». Θα πρέπει να γίνουν οι σχετικές διορθώσεις στη παράγραφο 2.α.

Θα πρέπει να αποσαφηνιστεί ποιες θεωρεί ο νομοθέτης ως «οικείες αρχές» που θα είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση των κατηγοριών 4.3 και 5 στη παράγραφο. 1.

Για τις γνωμοδοτήσεις της παρ. 3 έχει ήδη γίνει αναφορά στο άρθρο 1.
Ομοίως και για τον Πρόεδρο (σωστή η σχετική παράγραφος) και τον αριθμό και τρόπο ορισμού των μελών των Δ.Σ. των Φορέων Διαχείρισης.
Είναι απαραίτητο η παρ. 5 να αποσαφηνιστεί διότι δεν βγαίνει νόημα από την πρόταση που απομένει στο εδάφιο δ΄ της παραγράφου 5 του 15 του ν. 2742/1999.

Άρθρο 4
Παραγρ. 2α). Παρατήρηση 1η : Η τελευταία πρόταση η οποία αφορά την συγκρότηση της συμβουλευτικής επιτροπής, διαπιστώνεται η απουσία εκπροσώπησης από τους οριζόμενους ρόλους που περιλαμβάνονται στη λειτουργία των Φορέων Διαχείρισης όπως του ειδικού επιστήμονα και δίνεται μεγάλη παρουσία γενικά π.χ. σε ΜΚΟ.
Παρατήρηση 2η : Οι ‘Δ/νσεις Συντονισμού’ παρατηρείται από το σύνολο του κειμένου του σχεδίου ότι έχουν ρόλο μονοσήμαντο και ξεκομμένο. Εάν υποτεθεί ότι είναι ο ενδιάμεσος κόμβος μεταξύ κεντρικής διοίκησης και Φορέων Διαχείρισης αυτό δεν θα είναι εφικτό. Εκτός και εάν υπάρχουν άλλοι προγραμματισμοί για μετά το 2014 περί του διοικητικού σχήματος των προστατευόμενων περιοχών.
Παραγρ. 4. Παρατήρηση : Δίνεται η ευκαιρία στο σημείο αυτό να περιληφθούν σημεία και να επιλυθούν ζητήματα που συζητούνται εδώ και χρόνια για την αποτελεσματική λειτουργία των Φ.Δ. Ενδεικτικά είναι : η χρηματοδότηση (π.χ. εξεύρεση οικονομικών πόρων από εκτελούντα/ λειτουργούντα έργα στην περιοχή των προστ.περιοχών για την οικονομική ενίσχυση/ λειτουργία των Φ.Δ. όπως % επί των μεικτών εσόδων από τους εργολάβους που εκτελούν αμμοληψίες σε ποτάμια), η οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων σε σχέση με άλλους παρακείμενους φορείς, κ.ά.

Παρ. 2. Να καθοριστεί η διαδικασία πιστοποίησης των περιβαλλοντικών οργανώσεων ως προς την εμπειρία, τεχνογνωσία και επιστημονική επάρκεια σε θέματα οικολογίας και διαχείρισης της βιοποικιλότητας.
Το σχόλιο αυτό αφορά και πολλά άλλα άρθρα όπου γινεται αναφορά στις περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Τ. Λεγάκις
Επίκ. καθηγητής, Τμ. Βιολογίας, Παν. Αθηνών

Υπάρχει αξιόλογο προσωπικό στους Φορείς Διαχείρισης των Εθνικών Πάρκων το οποία τα εποπτεύει χωρίς όμως να έχουν οι ΦΔ την αρμοδιότητα της φύλαξης. Αρμοδιότητα φύλαξης έχουν οι Φύλακες των κυνηγετικών συλλόγων αλλά όχι το προσωπικό των αρμόδιων από την πολιτεία φορέων να τα προστατέψουν. Πρέπει να διευρυνθούν οι αρμοδιότητες των ΦΔ τουλάχιστον στον τομέα της φύλαξης και της ουσιαστικής διαχείρισης των Εθνικών Πάρκων.

Άρθρο 4 –Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών

1. Η διοίκηση και διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών των κατηγοριών 1, 2, 3, 4.1 και 4.2 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986, όπως τροποποιείται με την παράγραφο 2 του άρθρου 3 του παρόντος είναι δυνατόν να ανατίθεται στους φορείς και τα άλλα σχήματα διαχείρισης του άρθρου 15 του ν. 2742/1999. Για τις κατηγορίες 4.3 και 5, η ευθύνη διαχείρισης ανήκει κατά περίπτωση στις οικείες αρχές.

2. α) Μετά το εδάφιο γ της πρώτης παραγράφου του άρθρου 15 του ν. 2742/1999, προστίθεται εδάφιο δ, ως εξής: «Με προεδρικό διάταγμα ύστερα από πρόταση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, καθίσταται δυνατή η ίδρυση Διευθύνσεων Συντονισμού Προστατευόμενων Περιοχών σε επίπεδο Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Ευθύνη των διευθύνσεων είναι η εποπτεία και διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών που υπάγονται στη χωρική αρμοδιότητα των οικείων αποκεντρωμένων διοικήσεων, ο συντονισμός της φύλαξης από τα χωρικά αρμόδια σώματα ασφαλείας, καθώς και ο σχεδιασμός και η εφαρμογή μέτρων και δράσεων διαχείρισης, έρευνας, προστασίας και ενημέρωσης. Οι διευθύνσεις μπορούν να συνεπικουρούνται από μη αμειβόμενη Συμβουλευτική Επιτροπή αποτελούμενη από επιστήμονες ακαδημαϊκών ή ερευνητικών ιδρυμάτων, ειδικούς σε γνωστικά αντικείμενα συναφή με τον χαρακτήρα και τις οικολογικές απαιτήσεις των υπό διαχείριση προστατευόμενων περιοχών, καθώς και εκπρόσωπους περιβαλλοντικών οργανώσεων με αποδεδειγμένη εμπειρία, τεχνογνωσία και επιστημονική επάρκεια σε θέματα οικολογίας και διαχείρισης της βιοποικιλότητας».

β) To εδάφιο δ της πρώτης παραγράφου, όπως ισχύει, αναριθμείται σε ε.

3. Το τρίτο εδάφιο της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 15 του ν. 2742/1999 αντικαθίσταται ως εξής: «Η παροχή αιτιολογημένων γνωμοδοτήσεων πριν από την προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση και την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων των έργων και δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στις περιοχές ευθύνης τους ή των οποίων οι επιπτώσεις επηρεάζουν, άμεσα ή έμμεσα, τις περιοχές αυτές καθώς και σε κάθε άλλο θέμα για το οποίο ζητείται η γνώμη τους από τις αρμόδιες αρχές.»

4. Η δεύτερη πρόταση του πρώτου εδαφίου της τέταρτης παραγράφου του άρθρου 15 του ν. 2742/1999 αντικαθίσταται ως εξής: «Ο πρόεδρος του Δ.Σ. ορίζεται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Είναι πρόσωπο με απαιτούμενη προϋπόθεση την αναγνωρισμένη επιστημονική επάρκεια, εμπειρία και ενεργό δράση στα ζητήματα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και δεν έχει καταδικαστεί με αμετάκλητη δικαστική απόφαση για τα πλημμελήματα που προβλέπονται στον ν. 1650/1986, π.δ. 55/98, ν. 998/1979, ν. 86/1969 και στη νομοθεσία περί αυθαιρέτων».

5. Από το εδάφιο δ΄ της παραγράφου 5 απαλείφονται οι λέξεις «αποδίδεται ετησίως στο ΕΤΕΡΠΣ».

6. Μετά το εδάφιο ε’ της παραγράφου 5 προστίθεται εδάφιο στ΄ ως εξής: «Στη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής συνίσταται διοικητική μονάδα, για τον συντονισμό και την υποστήριξη των διοικητικών σχημάτων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών. Στη μονάδα αυτή ανατίθεται η αρμοδιότητα συντονισμού, η νομική και διοικητική υποστήριξη των φορέων, η παρακολούθηση των προγραμμάτων τους, καθώς και η διευκόλυνση της οικονομικής λειτουργίας τους.»

Παρ. 2α) «… ο συντονισμός της φύλαξης από τα χωρικά αρμόδια σώματα ασφαλείας…κ.λπ.». Εδώ για άλλη μια φορά ανακύπτει το θέμα της έλλειψης θεσμικής θωράκισης για την άσκηση της φύλαξης από τους Φορείς Διαχείρισης, αλλά και η μη αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων στις προστατευόμενες περιοχές που αποτελούν περιοχή ευθύνης, π.χ. τόσο των Φορέων Διαχείρισης, όσο και των υπό ίδρυση διευθύνσεων, αλλά και των υφιστάμενων υπηρεσιών με υπαρκτό ρόλο σε αυτές τις περιοχές.
– Επίσης, στην Συμβουλευτική Επιτροπή θα πρέπει κατά περίπτωση να συμμετέχουν και εκπρόσωποι των Φορέων Διαχείρισης.

Παρ. 6) Η θέση που προτείνεται να προστεθεί το εδάφιο στ΄ είναι λάθος. Τα εδάφια της συγκεκριμένης παραγράφου στον 2742/1999, περιγράφουν τους πόρους των Φ.Δ.