- Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών - http://www.opengov.gr/minfin -

Άρθρο 04-Υπολογισμός του φόρου

1.             Ο ΕΝ.Φ.Α. που αναλογεί στα δικαιώματα επί των κτισμάτων υπολογίζεται με βάση τη γεωγραφική θέση, την επιφάνεια, τη χρήση, την παλαιότητα, τον όροφο  και τον αριθμό προσόψεων του κτίσματος. Ειδικότερα:

 

α) Η γεωγραφική θέση του κτίσματος προσδιορίζει την τιμή ζώνης, στην οποία υπάγεται αυτό σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν.1249/1982 (Α’ 43) και των αποφάσεων του Υπουργού Οικονομικών που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότησή τους κάθε φορά. Ανάλογα με την τιμή ζώνης  που ισχύει την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας, γίνεται κατάταξη του κτίσματος  σε αντίστοιχη φορολογική ζώνη.

 

β) Η επιφάνεια υπολογίζεται  σε τετραγωνικά μέτρα.

 

γ) Προκειμένου για ειδικά κτίρια, η επιφάνεια απομειώνεται με την εφαρμογή Συντελεστή Απομείωσης Επιφανείας (Σ.Α.Ε.). Ως ειδικά κτίρια για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου νοούνται τα κτίσματα των περιπτώσεων δ’, ε’, στ’, ζ’, η’ και θ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 2 της υπ’αριθμ.1129485/479/3-12-1996 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών (Β’ 1152), 

 

δ) Η χρήση των χώρων του κτίσματος διακρίνεται σε κύρια και βοηθητική.

 

ε) Η παλαιότητα του κτίσματος προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ του έτους φορολογίας και του έτους έκδοσης της νεώτερης οικοδομικής άδειας. Αν δεν υπάρχει οικοδομική άδεια, ως έτος έκδοσής της λαμβάνεται το έτος κατασκευής το οποίο προκύπτει από δημόσιο έγγραφο. Αν το έτος κατασκευής δεν προκύπτει από δημόσιο έγγραφο ή από τη δήλωση στοιχείων ακινήτων, ως έτος έκδοσης της άδειας λαμβάνεται το έτος κατά το οποίο δηλώθηκε το κτίσμα με την υποβολή προς τη Φορολογική Διοίκηση της δήλωσης στοιχείων ακινήτων.

 

  1. 2.             Για τον  υπολογισμό του ΕΝ.Φ.Α., με βάση τα κριτήρια της προηγούμενης παραγράφου, καθορίζονται  συντελεστές ως εξής:

 

α)  Βασικός Φόρος (ΒΦ), που προκύπτει από την τιμή ζώνης σε συνδυασμό με τη φορολογική ζώνη, σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί:

 

 

Τιμή ζώνης

(€/μ2)

Φορολο-γική ζώνη

 

Βασικός Φόρος

(€/μ2)

0

500

1

2,3

501

750

2

2,7

751

1.000

3

3,0

1.001

1.250

4

3,2

1.251

1.500

5

3,6

1.501

1.750

6

4,0

1.751

2.000

7

4,5

2.001

2.250

8

5,0

2.251

2.500

9

6,0

2.501

2.750

10

7,0

2.751

3.000

11

8,0

3.001

3.250

12

9,0

3.251

3.500

13

10,0

3.501

3.750

14

11,0

3.751

4.000

15

12,0

4.001

4.250

16

13,0

4.251

4.500

17

14,0

4.501

4.750

18

15,0

4.751

5.000

19

16,0

5.001

+

 

20

17,0

 

Κτίσματα εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού, για τα οποία δεν έχει καθοριστεί τιμή ζώνης, καθώς και τα ειδικά κτίρια της υποπαραγράφου γ’ της παραγράφου 1, εντάσσονται στην κατώτερη τιμή ζώνης της Δημοτικής  Ενότητας στην οποία βρίσκονται. Αν δεν έχουν καθοριστεί τιμές ζώνης στη Δημοτική Ενότητα, εντάσσονται στην κατώτερη τιμή ζώνης του οικείου Δήμου και, αν δεν έχουν καθοριστεί τιμές ζώνης στο Δήμο, εντάσσονται στην κατώτερη τιμή ζώνης της οικείας Περιφερειακής Ενότητας.

 

β) Συντελεστής Παλαιότητας Κτίσματος (ΣΠΚ), σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί:

 

Παλαιότητα

 

Συντελεστής

Παλαιότητας

26 έτη και άνω

1,00

20 έως 25 έτη

1,05

15 έως και 19 έτη

1,10

10 έως και 14 έτη

1,15

5 έως και 9 έτη

1,20

Μέχρι και 4 έτη

1,25

 

γ) Συντελεστής Απομείωσης Επιφάνειας (ΣΑΕ) κτίσματος, προκειμένου για  κύριους χώρους ειδικών κτιρίων, ο οποίος προκύπτει για το κλιμάκιο επιφάνειας στο οποίο αντιστοιχεί, σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί:

 

Κλιμάκιο Επιφάνειας

2)

Συντελεστής

απομείωσης

0 – 500

1,00

500,01 – 1.500

0,80

1.500,01-3.000

0,75

3,000,01-5.000

0,65

5,000,01-10.000

0,55

10.000,01-25.000

0,45

25.000,01-50.000

0,35

50.000,01 και άνω

0,25

 

δ) Συντελεστής ορόφου (ΣΟ), ο οποίος προκύπτει από τον όροφο στον οποίο  βρίσκεται το κτίσμα, σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί:

 

Όροφος

Συντελεστής ορόφου

Υπόγειο

0,98

Ισόγειο και 1ος

1,00

2ος και 3ος

1,02

4ος και 5ος

1,03

6ος και άνω

1,04

 

Σε περίπτωση που το κτίσμα εκτείνεται σε  περισσότερους από έναν ορόφους,  ως Συντελεστής Ορόφου λαμβάνεται  εκείνος του υψηλότερου ορόφου.

 

Ο Συντελεστής Ορόφου δεν εφαρμόζεται στα ειδικά κτίρια και τις μονοκατοικίες. 

 

ε) Προκειμένου για μονοκατοικία, εφαρμόζεται Συντελεστής Μονοκατοικίας (ΣΜ), ο οποίος ορίζεται σε  1,02.

 

στ) Συντελεστής πρόσοψης (ΣΠ), ο οποίος ορίζεται σε 1 για μηδενικό αριθμό προσόψεων, 1,01 για κτίρια με μία πρόσοψη και 1,02 για κτίρια με δύο ή περισσότερες προσόψεις. Ο συντελεστής αυτός δεν εφαρμόζεται στους βοηθητικούς χώρους, καθώς και στα  ειδικά κτίρια. 

 

ζ) Συντελεστής Βοηθητικών Χώρων (ΣΒΧ), ο οποίος ορίζεται σε 0,1.

 

η) Συντελεστής ημιτελών κτισμάτων (ΣΗΚ), ο οποίος ορίζεται σε  0,4 και εφαρμόζεται στα ημιτελή κτίσματα, τα οποία δεν ηλεκτροδοτούνται ή ηλεκτροδοτούνται με «εργοταξιακό» ρεύμα και παραμένουν  κενά. 

 

 

  1. 3.             α. Ο ΕΝ.Φ.Α. για τα δικαιώματα επί των κτισμάτων, εκτός των ειδικών κτιρίων, ισούται με το  γινόμενο της επιφάνειας, του βασικού φόρου, του συντελεστή παλαιότητας κτίσματος, του συντελεστή ορόφου ή μονοκατοικίας και του συντελεστή πρόσοψης, καθώς και του συντελεστή βοηθητικών χώρων, και του συντελεστή ημιτελούς κτίσματος, κατά περίπτωση,  ως εξής:

 

Φόρος = Επιφάνεια κτίσματος (μ2) x ΒΦ x ΣΠΚ x ΣΟ ή ΣΜ   x ΣΠ  x ΣΒΧ (όπου εφαρμόζεται ) x ΣΗΚ (όπου εφαρμόζεται).

 

β. Προκειμένου για τα ειδικά κτίρια της παραγράφου 1γ) του παρόντος άρθρου, ο ΕΝ.Φ.Α. ισούται με το γινόμενο της επιφάνειας, του βασικού φόρου, του συντελεστή παλαιότητας κτίσματος, του συντελεστή απομείωσης επιφάνειας, του συντελεστή βοηθητικών χώρων και του συντελεστή ημιτελούς κτίσματος, κατά περίπτωση, ως εξής:

 

Φόρος = Επιφάνεια κτίσματος (μ2) x ΒΦ x ΣΠΚ x ΣΑΕ x ΣΒΧ (όπου εφαρμόζεται) x ΣΗΚ (όπου εφαρμόζεται).

 

  1. 4.             α) Γήπεδο το οποίο βρίσκεται εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού (οικόπεδο) εντάσσεται σε φορολογική ζώνη και προσδιορίζεται συντελεστής φόρου με βάση τη μοναδιαία αξία του οικοπέδου, σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί:

 

Μοναδιαία Αξία οικοπέδου

(€/μ2)

 

Φορολογική ζώνη

Συντελεστής φόρου

(€/μ2)

 

0,01

2,00

1

0,020

2,01

4,00

2

0,050

4,01

6,00

3

0,100

6,01

10,00

4

0,150

10,01

14,00

5

0,200

14,01

20,00

6

0,250

20,01

50,00

7

0,300

50,01

75,00

8

0,400

75,01

100,00

9

0,500

100,01

150,00

10

0,700

150,01

200,00

11

1,000

200,01

300,00

12

1,500

300,01

400,00

13

2,000

400,01

500,00

14

3,000

500,01

600,00

15

4,000

600,01

700,00

16

5,000

700,01

800,00

17

6,000

800,01

900,00

18

7,000

900,01

1.000,00

19

8,000

1.000,01

1.500,00

20

9,000

1.500,01

2.000,00

21

10,000

2.000,01

3.000,00

22

15,000

3.000,01

4.000,00

23

20,000

4.000,01

5.000,00

24

25,000

5.000,01

+

 

25

30,000

 

β) Η Μοναδιαία Αξία του οικοπέδου ανά τετραγωνικό μέτρο είναι ο λόγος της φορολογητέας αξίας του οικοπέδου προς τη συνολική επιφάνειά του.

 

γ) Η φορολογητέα αξία του οικοπέδου ισούται με το γινόμενο του συντελεστή οικοπέδου επί την συνολική τιμή εκκίνησης του οικοπέδου, τον συντελεστή πρόσοψης και την επιφάνεια του οικοπέδου. Για τον υπολογισμό της φορολογητέας αξίας, λαμβάνονται υπόψη τα παρακάτω:

 

αα) Ο συντελεστής οικοπέδου (ΣΟικ) και η συνολική τιμή εκκίνησης του οικοπέδου, καθώς και ο συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου (ΣΑΟ) για τον υπολογισμό της συνολικής τιμής εκκίνησης του οικοπέδου, λαμβάνονται όπως ορίζονται κάθε φορά στις αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 41 του ν.1249/1982, ανεξάρτητα αν ο συντελεστής δόμησης που ισχύει για τα ακίνητα είναι διαφορετικός από τον ΣΑΟ.  

 

ββ) Αν το οικόπεδο βρίσκεται σε περιοχή, στην οποία δεν έχουν καθοριστεί με τις αποφάσεις που προβλέπονται στο προηγούμενο εδάφιο, συντελεστής οικοπέδου (ΣΟικ), συνολική τιμή εκκίνησης του οικοπέδουκαι συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου (ΣΑΟ), λαμβάνονται οι χαμηλότεροι ΣΟικ και ΣΑΟ της χαμηλότερης τιμής ζώνης της οικείας Δημοτικής Ενότητας, όπως ορίζονται κάθε φορά στις αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 41 του ν.1249/1982. Αν δεν έχουν καθοριστεί τέτοιες ζώνες και τέτοιοι συντελεστές στη Δημοτική Ενότητα λαμβάνονται οι κατώτερες αντίστοιχες τιμές του οικείου Δήμου, και αν δεν έχουν καθοριστεί ούτε στο Δήμο, λαμβάνονται οι κατώτερες αντίστοιχες τιμές στην οικεία Περιφερειακή Ενότητα.  

 

γγ) Ανάλογα με την πρόσοψη εφαρμόζεται Συντελεστής Πρόσοψης (ΣΠ), ως εξής: 1,00 για πρόσοψη σε μια μόνο οδό, 1,08 για προσόψεις σε δύο ή περισσότερες οδούς ή σε οδό και πλατεία και 0,80, αν δεν υπάρχει  πρόσοψη σε οδό.     

 

δ) Οικόπεδα, τα οποία είναι επιφάνειες που χρησιμοποιούνται για τον ελλιμενισμό αεροσκαφών ή είναι λωρίδες γης, στις οποίες βρίσκονται σιδηροτροχιές, ή οικόπεδα έδρασης πύργων και γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ή βρίσκονται εντός των ορίων των περιοχών που ορίζονται από τις διατάξεις των ν.4458/1985 (Βιομηχανικές Περιοχές), ν.2545/1997 (Βιομηχανικές Επιχειρηματικές Περιοχές) και ν.3982/2011 (Επιχειρηματικά Πάρκα), εντάσσονται στην πρώτη φορολογική ζώνη.

 

ε) Αν στο οικόπεδο υπάρχει κτίσμα, η επιφάνεια του οικοπέδου για την οποία επιβάλλεται ΕΝ.Φ.Α. ισούται με το υπόλοιπο της συνολικής επιφάνειας αφού αφαιρεθεί η επιφάνεια του οικοπέδου, η οποία αναλογεί στον συντελεστή αξιοποίησης του οικοπέδου, με βάση τη δόμηση η οποία έχει πραγματοποιηθεί στο οικόπεδο, ως εξής:

 

Επιφάνεια οικοπέδου για την οποία επιβάλλεται ΕΝ.Φ.Α. όταν υπάρχει  κτίσμα = συνολική επιφάνεια οικοπέδου –  επιφάνεια  οικοπέδου που αναλογεί στον ΣΑΟ με βάση τη δόμηση που έχει πραγματοποιηθεί.      

 

Για τον Συντελεστή Αξιοποίησης Οικοπέδου (ΣΑΟ) που κατά τα ανωτέρω λαμβάνεται υπόψη ισχύουν όσα ορίζονται στην περίπτωση γ (αα)’ της παρούσας παραγράφου.

 

στ)   Ο ΕΝ.Φ.Α. ισούται με το γινόμενο της επιφάνειας σε τετραγωνικά μέτρα  επί τον συντελεστή φόρου, όπως αυτό προκύπτει σύμφωνα με τις διατάξεις των προηγούμενων εδαφίων, ως εξής: 

 

Φόρος = Επιφάνεια γηπέδου (μ2) x ΣΦ.

 

ζ) Για τα οικόπεδα της υποπαραγράφου ε) της παρούσας παραγράφου, ο ΕΝ.Φ.Α. ισούται με το γινόμενο της επιφάνειας του οικοπέδου σε τετραγωνικά μέτρα, όπως προσδιορίζεται στην υποπαράγραφο ε) επί τον συντελεστή φόρου, όπως υπολογίζεται στην προηγούμενη υποπαράγραφο στ) επί τον συντελεστή 0,75

 

Φόρος = Υπόλοιπο συνολικής Επιφάνειας γηπέδου (μ2) x ΣΦ x 0,75.

 

  1. 5.             Για γήπεδα τα οποία βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού, ο ΕΝ.Φ.Α. προκύπτει από το Βασικό Συντελεστή Φορολογίας που καθορίζεται σε 0,0015 του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (1,5 ευρώ ανά στρέμμα) με την εφαρμογή των συντελεστών θέσης, χρήσης, απόστασης από τη θάλασσα και κατά περίπτωση των συντελεστών απομείωσης επιφάνειας, πρόσοψης σε εθνική ή επαρχιακή οδό και ύπαρξης κατοικίας, ως εξής:

α) Συντελεστής Θέσης (ΣΘ), ο οποίος ορίζεται  ανάλογα με τη θέση που αντιστοιχεί στην ελάχιστη Αρχική Βασική Αξία (ΑΒΑ) της Δημοτικής Ενότητας στην οποία εμπίπτει το γήπεδο, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:

 

Ελάχιστη ΑΒΑ (€/μ2)

Συντελεστής Θέσης (ΣΘ)

0,1

0,49

1

0,5

0,99

1,2

1

1,99

1,5

2

2,99

1,8

3

4,99

2,2

5

6,99

2,5

7

9,99

2,8

10

14,99

3,0

15

19,99

3,2

20

+

 

3,5

 

Η ελάχιστη Αρχική Βασική Αξία (ΑΒΑ) λαμβάνεται όπως ορίζεται κάθε φορά στις αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 49 Α του ν.1249/1982. 

 

β) Συντελεστής Χρήσης (ΣΧ), ο οποίος  ορίζεται ανάλογα με τη χρήση του γηπέδου, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:

 

Είδος Χρήσης

Συντελεστής Χρήσης (ΣΧ)

Δάσος ή Δασική έκταση

0,5

Βοσκότοπος

0,6

Μονοετής Καλλιέργεια

1,0

Μεταλλείο – Λατομείο

1,2

Υπαίθρια Έκθεση/Χώροι  στάθμευσης αυτοκινήτων και αναψυχής

1,5

Ελαιοκαλλιέργεια

1,8

Δενδροκαλλιέργειες

2,0

 

γ) Συντελεστής Απόστασης από Θάλασσα  (ΣΑΘ), ο οποίος ορίζεται ανάλογα με την απόσταση του γηπέδου από τη θάλασσα, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:

Απόσταση γηπέδου  από τη θάλασσα (μέτρα)

Συντελεστής Απόστασης από Θάλασσα (ΣΑΘ)

≤100

3

>100 και ≤200

2

>200 και ≤500

1,5

>500 και ≤800

1,2

>800

1

 

δ) Συντελεστής Απομείωσης Επιφάνειας (ΣΑΕ), ο οποίος ορίζεται ανάλογα με την επιφάνεια του γηπέδου και εφαρμόζεται για το κλιμάκιο επιφανείας στο οποίο αντιστοιχεί,  σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:

 

Κλιμάκιο

Επιφάνειας Γηπέδου (μ2)

Συντελεστής Απομείωσης Επιφάνειας  Γηπέδου

(ΣΑΕΓ)

από 130.001 έως και 500.000

0,6

από 500.001

0,4

 

 

ε) Συντελεστής Πρόσοψης (ΣΠ), ο οποίος ορίζεται σε 1,2 αν το γήπεδο έχει πρόσοψη  σε εθνική  οδό και σε 1,1 αν το γήπεδο έχει πρόσοψη σε επαρχιακή οδό. 

 

στ) Συντελεστής Κατοικίας (ΣΚ), ο οποίος ορίζεται ίσος με 5, αν  υπάρχει  κατοικία εντός του γηπέδου.

 

Αν ο φορολογούμενος, η σύζυγος και τα εξαρτώμενα, κατά τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε., ν.4172/2013, Α’ 167), τέκνα της οικογένειάς του, δεν έχουν εμπράγματα δικαιώματα της παραγράφου 2 του άρθρου 1 σε άλλη κατοικία, σύμφωνα με τη δήλωση στοιχείων ακινήτων και τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, και η κατοικία που υπάρχει στο γήπεδο έχει επιφάνεια κύριων χώρων μικρότερη των 150 μ2, ο συντελεστής δεν εφαρμόζεται.

 

Ο Συντελεστής Κατοικίας εφαρμόζεται στη συνολική επιφάνεια του γηπέδου, χωρίς να αφαιρείται η επιφάνεια του κτίσματος. Αν το γήπεδο έχει επιφάνεια άνω των δέκα χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων (10.000 μ2), ο συντελεστής εφαρμόζεται μέχρι και τις δέκα χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα.

 

ζ) Ο ΕΝ.Φ.Α. της παρούσας παραγράφου ισούται με το  γινόμενο της επιφάνειας του γηπέδου σε τετραγωνικά μέτρα, του βασικού συντελεστή φορολογίας, του συντελεστή θέσης, του συντελεστή χρήσης, του συντελεστή απόστασης από τη θάλασσα, καθώς και των συντελεστών απομείωσης επιφανείας, πρόσοψης και κατοικίας, όπως  προβλέπεται, ως εξής:

 

 Φόρος = Επιφάνεια γηπέδου (μ2) x ΒΣΦ x  ΣΘ x ΣΧ x ΣΑΘ  x ΣΑΕΓ (όπου εφαρμόζεται) x ΣΠ (όπως εφαρμόζεται) x ΣΚ (όπως προβλέπεται).

 

η) Ειδικά για γήπεδα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού , τα οποία χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τον ελλιμενισμό αεροσκαφών ή είναι λωρίδες γης στις οποίες βρίσκονται σιδηροτροχιές, ή εδαφοτεμάχια έδρασης πύργων και γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ή βρίσκονται εντός των ορίων των περιοχών που ορίζονται από τις διατάξεις των ν.4458/1985 (Βιομηχανικές Περιοχές), ν.2545/1997 (Βιομηχανικές Επιχειρηματικές Περιοχές) και ν.3982/2011 (Επιχειρηματικά Πάρκα), ο ΕΝ.Φ.Α ισούται με το γινόμενο της επιφάνειας του γηπέδου επί το βασικό συντελεστή φορολογίας του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου.