Άρθρο 76
Αρμοδιότητα υποθέσεων εκούσιας δικαιοδοσίας – Τροποποίηση παρ. 3 και προσθήκη παρ. 5 στο άρθρο 740 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 740 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί της αρμοδιότητας των υποθέσεων που υπάγονται στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην παρ. 3, αα) ο αριθμός «794» αντικαθίσταται από τον αριθμό «793», αβ) διαγράφονται οι αριθμοί «835 παρ. 3, 838,», β) προστίθεται παρ. 5 και το άρθρο 740 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 740
Αρμοδιότητα
1. Στην αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου και του δικαστή του μονομελούς πρωτοδικείου, όπου αυτός ορίζεται, υπάγονται οι υποθέσεις οι οποίες αναφέρονται στο άρθρο 739. Εξαιρούνται οι υποθέσεις που αφορούν στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, οι οποίες υπάγονται στην αρμοδιότητα των πολυμελών πρωτοδικείων.
2. Στις υποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 739 δεν επιτρέπεται παρέκταση της αρμοδιότητας.
3. Στην αρμοδιότητα των πολυμελών πρωτοδικείων υπάγονται και οι εφέσεις κατά των αποφάσεων των μονομελών πρωτοδικείων της περιφέρειάς τους των άρθρων 782, 789, 790, 792 έως 793, 797, 798, 811, 813 έως 818, 819 παρ. 3, 831 έως 833, 847, 848, 857, 861, 864 και 1023 του παρόντος, καθώς και κατά αποφάσεων των ν. 3869/2010 (Α’ 130), 4072/2012 (Α’ 86) και 4738/2020 (Α’ 207).
4. Στην αρμοδιότητα των μονομελών εφετείων υπάγονται οι εφέσεις κατά των αποφάσεων των μονομελών πρωτοδικείων της περιφέρειάς τους, για τις οποίες δεν είναι αρμόδια τα πολυμελή πρωτοδικεία κατά την παρ. 3, καθώς και κατά των αποφάσεων των μονομελών πρωτοδικείων, σε υποθέσεις που εκδικάζονται από αυτά με διάταξη νόμου. Στην αρμοδιότητα των τριμελών εφετείων υπάγονται οι εφέσεις κατά των αποφάσεων των πολυμελών πρωτοδικείων της περιφέρειάς τους.
5. Στην αρμοδιότητα του οικείου μονομελούς πρωτοδικείου υπάγεται και η ανακοπή κατά της διαταγής του δικαστή του μονομελούς πρωτοδικείου της παρ. 1, επί της οποίας εφαρμόζονται τα άρθρα 743 έως 781 και, αναλόγως, η παρ. 2 του άρθρου 773.».
Άρθρο 77
Αναλογική εφαρμογή διατάξεων – Τροποποίηση άρθρου 741 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 741 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί των εφαρμοζόμενων διατάξεων στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθεται τίτλος, β) προστίθενται οι λέξεις «, καθώς και οι περ. γ) έως στ) της παρ. 1 του άρθρου 591,» και το άρθρο 741 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 741
Εφαρμογή διατάξεων της εκούσιας δικαιοδοσίας
Τα άρθρα 1 έως 590, καθώς και οι περ. γ) έως στ) της παρ. 1 του άρθρου 591, εφαρμόζονται και κατά τη διαδικασία των άρθρων 743 έως 781, εκτός αν είναι αντίθετα προς ειδικές διατάξεις ή δεν προσαρμόζονται στη διαδικασία αυτή.».
Άρθρο 78
Ορισμός δικασίμου και κλητεύσεις – Τροποποίηση παρ. 1 και 3 άρθρου 748 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
1. Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 748 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί του ορισμού δικασίμου και κλητεύσεων στην εκούσια δικαιοδοσία, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθενται οι λέξεις «που απευθύνεται στο δικαστήριο», β) οι λέξεις «στο δικαστήριο» αντικαθίστανται από τις λέξεις «του δικαστηρίου αυτού στον δικαστή» και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Η αίτηση που απευθύνεται στο δικαστήριο υποβάλλεται χωρίς υπαίτια καθυστέρηση από τη γραμματεία του δικαστηρίου αυτού στον δικαστή και αν πρόκειται για πολυμελές πρωτοδικείο, στον πρόεδρο, για να ορίσει δικάσιμο. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζεται το άρθρο 226.».
2. Στην παρ. 3 του άρθρου 748 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, προστίθεται τρίτο εδάφιο και, μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις, η παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Ο δικαστής που είναι αρμόδιος κατά την παρ. 1 μπορεί να διατάξει την κλήτευση τρίτων που έχουν έννομο συμφέρον από τη δίκη. Η κλήτευση γίνεται με κοινοποίηση αντιγράφου της αίτησης στο οποίο σημειώνεται ο προσδιορισμός της δικασίμου. Κλήτευση από τον δικαστή δεν απαιτείται, όταν ο νόμος προβλέπει κοινοποίηση της αίτησης προς ορισμένο πρόσωπο και επ’ αυτής σημειώνεται η δικάσιμος, οπότε αυτό δύναται να παρίσταται με μόνη την κατάθεση προτάσεων.».
Άρθρο 79
Ερημοδικία στην εκούσια δικαιοδοσία – Αντικατάσταση άρθρου 754 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Το άρθρο 754 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί της ερημοδικίας στην εκούσια δικαιοδοσία, αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 754
Ερημοδικία στην εκούσια δικαιοδοσία
1. Αν κατά την εκφώνηση της υπόθεσης στην ορισμένη για τη συζήτηση της αίτησης δικάσιμο ο αιτών δεν εμφανιστεί ή εμφανιστεί, αλλά δεν μετέχει κανονικά στη συζήτηση, και εμφανισθεί ο καθ’ ου η αίτηση ή ο τρίτος που έχει κλητευθεί ή έχει παρέμβει, η συζήτηση προχωρεί σαν να είχε εμφανιστεί ο αιτών και το δικαστήριο εξετάζει την υπόθεση κατ’ ουσίαν.
2. Αν κατά την εκφώνηση της υπόθεσης στην ορισμένη για τη συζήτηση της αίτησης δικάσιμο ο αιτών εμφανιστεί και μετέχει κανονικά στη συζήτηση, ενώ δεν εμφανισθεί ή εμφανισθεί, αλλά δεν μετέχει κανονικά στη συζήτηση, ο καθ’ ου η αίτηση ή ο τρίτος που έχει κλητευθεί ή έχει παρέμβει, η συζήτηση προχωρεί σαν αυτός να είχε εμφανιστεί και το δικαστήριο εξετάζει την υπόθεση κατ’ ουσίαν.».
Άρθρο 80
Διεύρυνση των προσώπων που δικαιούνται να ασκήσουν έφεση στην εκούσια δικαιοδοσία – Τροποποίηση άρθρου 761 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 761 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί της ενεργητικής νομιμοποίησης έφεσης στην εκούσια δικαιοδοσία, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθεται τίτλος, β) μετά από τη λέξη «αίτηση» προστίθενται οι λέξεις «όταν αυτό προβλέπεται από τον νόμο, εκείνοι που κλητεύθηκαν κατ’ επιταγή του νόμου ή κατόπιν διαταγής του δικαστή κατά την παρ. 3 του άρθρου 748» και οι λέξεις «εκείνοι που προσεπικλήθηκαν στη δίκη,» και μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις, το άρθρο 761 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 761
Ενεργητική νομιμοποίηση στην έφεση στην εκούσια δικαιοδοσία
Έφεση έχουν το δικαίωμα να ασκήσουν και αν νίκησαν ο αιτών, εκείνος κατά του οποίου είχε στραφεί η αίτηση όταν αυτό προβλέπεται από τον νόμο, εκείνοι που κλητεύθηκαν κατ’ επιταγή του νόμου ή κατόπιν διαταγής του δικαστή κατά την παρ. 3 του άρθρου 748, εκείνοι που άσκησαν κύρια και πρόσθετη παρέμβαση, εκείνοι που προσεπικλήθηκαν στη δίκη, οι καθολικοί και ειδικοί διάδοχοί τους, καθώς και ο εισαγγελέας πρωτοδικών.».
Άρθρο 81
Παθητική νομιμοποίηση στην έφεση στην εκούσια δικαιοδοσία – Τροποποίηση άρθρου 762 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 762 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί της παθητικής νομιμοποίησης έφεσης στην εκούσια δικαιοδοσία, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθεται τίτλος, β) προστίθεται δεύτερο εδάφιο και το άρθρο 762 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 762
Παθητική νομιμοποίηση στην έφεση στην εκούσια δικαιοδοσία
Αν περισσότεροι έλαβαν μέρος στην πρωτόδικη δίκη, η έφεση που ασκεί ένας από αυτούς απευθύνεται κατά των άλλων ή των καθολικών διαδόχων ή των κληροδόχων τους. Όσοι έχουν κοινό συμφέρον με τον εκκαλούντα, κλητεύονται απλώς στη συζήτηση.».
Άρθρο 82
Ενεργητική νομιμοποίηση στην αίτηση για αναψηλάφηση στην εκούσια δικαιοδοσία – Τροποποίηση άρθρου 767 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 767 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί της ενεργητικής νομιμοποίησης αναψηλάφησης στην εκούσια δικαιοδοσία, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθεται τίτλος, β) στο πρώτο εδάφιο, βα) οι λέξεις «στρέφεται η αίτηση» αντικαθίστανται από τις λέξεις «έχει στραφεί η αίτηση, όταν αυτό προβλέπεται από τον νόμο», ββ) μετά τη λέξη «αναιρεσίβλητος,» προστίθενται οι λέξεις «εκείνοι που κλητεύθηκαν κατ’ επιταγή του νόμου ή κατόπιν διαταγής του δικαστή κατά την παρ. 3 του άρθρου 748,», βγ) μετά τη λέξη «παρέμβαση,» προστίθενται οι λέξεις «εκείνοι που προσεπικλήθηκαν στη δίκη,» και, μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις, το άρθρο 767 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 767
Ενεργητική νομιμοποίηση στην αναψηλάφηση στην εκούσια δικαιοδοσία
Αναψηλάφηση δικαιούνται να ασκήσουν ο αιτών, εκείνος κατά του οποίου έχει στραφεί η αίτηση όταν αυτό προβλέπεται από τον νόμο, ο εκκαλών, ο εφεσίβλητος, ο αναιρεσείων, ο αναιρεσίβλητος, εκείνοι που κλητεύθηκαν κατ’ επιταγή του νόμου ή κατόπιν διαταγής του δικαστή κατά την παρ. 3 του άρθρου 748, εκείνοι που άσκησαν κύρια και πρόσθετη παρέμβαση, εκείνοι που προσεπικλήθηκαν στη δίκη, οι καθολικοί και οι ειδικοί διάδοχοί τους και ο εισαγγελέας. Οι διατάξεις του άρθρου 762 εφαρμόζονται και εδώ. Ειδικά κατά την εφαρμογή της περ. 11) του άρθρου 544 η αναψηλάφηση επιτρέπεται με την επιφύλαξη των όρων και περιορισμών που προβλέπονται στις επιμέρους διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, περί προστασίας της εθνικής ασφάλειας, της δημόσιας τάξης, της πρόληψης του εγκλήματος, της προστασίας της υγείας ή ηθικής και της προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρίτων.».
Άρθρο 83
Ενεργητική νομιμοποίηση στην αίτηση αναίρεσης στην εκούσια δικαιοδοσία – Τροποποίηση άρθρου 769 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 769 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί της ενεργητικής νομιμοποίησης αναίρεσης στην εκούσια δικαιοδοσία, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθεται τίτλος, β) στο πρώτο εδάφιο, βα) οι λέξεις «στρέφεται η αίτηση» αντικαθίστανται από τις λέξεις «έχει στραφεί η αίτηση, όταν αυτό προβλέπεται από τον νόμο», ββ) μετά από τη λέξη «εφεσίβλητος,» προστίθενται οι λέξεις «εκείνοι που κλητεύθηκαν κατ’ επιταγή του νόμου ή κατόπιν διαταγής του δικαστή κατά την παρ. 3 του άρθρου 748,», βγ) μετά από τη λέξη «παρέμβαση,» προστίθενται οι λέξεις «εκείνοι που προσεπικλήθηκαν στη δίκη,», και μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις, το άρθρο 769 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 769
Ενεργητική νομιμοποίηση στην αναίρεση στην εκούσια δικαιοδοσία
Αναίρεση έχουν το δικαίωμα να ασκήσουν, και αν νίκησαν, ο αιτών, εκείνος κατά του οποίου έχει στραφεί η αίτηση όταν αυτό προβλέπεται από τον νόμο, ο εκκαλών, ο εφεσίβλητος, εκείνοι που κλητεύθηκαν κατ’ επιταγή του νόμου ή κατόπιν διαταγής του δικαστή κατά την παρ. 3 του άρθρου 748, εκείνοι που άσκησαν κύρια και πρόσθετη παρέμβαση, εκείνοι που προσεπικλήθηκαν στη δίκη, οι καθολικοί και ειδικοί διάδοχοί τους, καθώς και ο εισαγγελέας πρωτοδικών. Οι διατάξεις του άρθρου 762 εφαρμόζονται και εδώ.».
Άρθρο 84
Δεδικασμένο στην εκούσια δικαιοδοσία και απαράδεκτο αίτησης εξ αυτού – Τροποποίηση άρθρου 778 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 778 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί του δεδικασμένου στην εκούσια δικαιοδοσία, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθεται τίτλος, β) οι λέξεις «δεν είναι δυνατό να συζητηθεί» αντικαθίστανται από τις λέξεις «είναι απαράδεκτη» και το άρθρο 778 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 778
Δεδικασμένο στην εκούσια δικαιοδοσία
Αν στις υποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 739 γίνει δεκτή ή απορριφθεί με οριστική απόφαση αίτηση, είναι απαράδεκτη νέα αίτηση των διαδίκων για το ίδιο αντικείμενο κατά τη διαδικασία των άρθρων 741 έως 781.».
Άρθρο 85
Διαδικασία για την έκδοση προσωρινής διαταγής στην εκούσια δικαιοδοσία – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 781 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στην παρ. 1 του άρθρου 781 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί της προσωρινής διαταγής στην εκούσια δικαιοδοσία, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο πρώτο εδάφιο αα) μετά τη λέξη «μπορεί» προστίθενται οι λέξεις «από την κατάθεσή της και», αβ) μετά τη λέξη «αίτημα,» προστίθενται οι λέξεις «, υποβαλλόμενο και αυτοτελώς,», αγ) μετά τη λέξη «διαταγή» διαγράφονται οι λέξεις «που καταχωρίζεται στα πρακτικά», αδ) μετά τη λέξη «εξασφαλιστεί» διαγράφονται οι λέξεις «ή να διατηρηθεί δικαίωμα», β) προστίθεται δεύτερο εδάφιο και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Το δικαστήριο που δικάζει την αίτηση μπορεί από την κατάθεσή της και σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, ύστερα από σχετικό αίτημα, υποβαλλόμενο και αυτοτελώς, ή και αυτεπαγγέλτως, να εκδώσει προσωρινή διαταγή, με την οποία διατάζει τα αναγκαία ασφαλιστικά μέτρα έως την έκδοση της απόφασής του, για να εξασφαλιστεί ή να ρυθμιστεί κατάσταση. Όταν η προσωρινή διαταγή εκδίδεται κατά τη συζήτηση, καταχωρίζεται στα πρακτικά.».
Άρθρο 86
Προσδιορισμός αρμοδιότητας ως προς τον διορισμό πραγματογνώμονα – Τροποποίηση άρθρου 794 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 794 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί του διορισμού πραγματογνώμονα, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθεται τίτλος, β) οι λέξεις «απόφαση του δικαστηρίου» αντικαθίστανται από τις λέξεις «διαταγή του δικαστή του μονομελούς πρωτοδικείου» και, μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις, το άρθρο 794 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 794
Διορισμός πραγματογνώμονα στην εκούσια δικαιοδοσία
Αν κατά τον νόμο δικαιούται κάποιος να ζητήσει τον διορισμό πραγματογνωμόνων, ο διορισμός, η αντικατάσταση και η παύση τους γίνεται με διαταγή του δικαστή του μονομελούς πρωτοδικείου της περιφέρειας όπου πρόκειται να διεξαχθεί η πραγματογνωμοσύνη.».
Άρθρο 87
Αρμοδιότητα και διαδικασία δημοσίευσης διαθήκης – Αντικατάσταση παρ. 1 άρθρου 807 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Η παρ. 1 του άρθρου 807 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί της δημοσίευσης διαθήκης, αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Για τη δημοσίευση διαθήκης αρμόδιος είναι ο συμβολαιογράφος, ο οποίος τη συνέταξε ή στον οποίο έχει κατατεθεί ή προσκομισθεί.».
Άρθρο 88
Διαδικασία δημοσίευσης διαθήκης – Σύσταση Μητρώου Διαθηκών – Αντικατάσταση άρθρου 808 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Το άρθρο 808 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί της διαδικασίας δημοσίευσης διαθήκης, αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 808
Διαδικασία δημοσίευσης διαθήκης
1. Η δημοσίευση διαθήκης γίνεται με καταχώρισή της, ολόκληρης, στο πρακτικό που συντάσσεται και υπογράφεται από τον συμβολαιογράφο, στο οποίο βεβαιώνονται όλα τα εξωτερικά ελαττώματά της. Το πρακτικό καταχωρίζεται σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα δημοσίευσης διαθηκών (εφεξής «Μητρώο Διαθηκών»), η κυριότητα, διοίκηση και διαχείριση της οποίας ανήκει στους συμβολαιογραφικούς συλλόγους της χώρας.
2. Η δημοσίευση διαθήκης από προξενική αρχή γίνεται από τον πρόξενο ο οποίος συντάσσει πρακτικό που υπογράφεται από αυτόν και, αν πρόκειται για ιδιόγραφη διαθήκη, και από εκείνον που την παρέδωσε και αντίγραφο του πρακτικού δημοσίευσης αυτής καταχωρίζεται στην πλατφόρμα της παρ. 1.
3. Τα πρωτότυπα των διαθηκών που δημοσιεύονται, με τα περικαλύμματά τους, χρονολογούνται και υπογράφονται από τον συμβολαιογράφο ή τον πρόξενο και φυλάγονται στο αρχείο τους.
4. Αντίγραφα διαθηκών και ανακλήσεων διαθηκών, που δημοσιεύθηκαν στο εξωτερικό, μπορούν να κατατίθενται σε ελληνική προξενική αρχή, και αποστέλλονται στο Μητρώο Διαθηκών χωρίς καθυστέρηση, με επιμέλεια του προξένου που τα παρέλαβε. Η προξενική αρχή ή το Μητρώο Διαθηκών που παραλαμβάνει τα αντίγραφα συντάσσει επάνω σε αυτά πράξη κατάθεσης, όπου αναγράφει όσα κατατέθηκαν, εκείνον που τα κατέθεσε και την ημερομηνία της κατάθεσης αυτών. Τα αντίγραφα πρέπει να είναι επικυρωμένα από την αλλοδαπή αρχή που δημοσίευσε τη διαθήκη. Αν οι διαθήκες είναι διατυπωμένες ολόκληρες ή εν μέρει σε ξένη γλώσσα, πρέπει να επισυνάπτεται, κατά την κατάθεσή τους, μετάφραση στην ελληνική γλώσσα του ξενόγλωσσου μέρους τους, η οποία γίνεται από πιστοποιημένους μεταφραστές του «Μητρώου Πιστοποιημένων Μεταφραστών», μέσω της εφαρμογής «Πιστοποιημένοι Μεταφραστές» της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης «gov.gr», ελληνική προξενική αρχή ή δικηγόρο.
5. Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, καθορίζονται οι χρήστες, η δυνατότητα πρόσβασης, το περιεχόμενο και οι ειδικότεροι όροι λειτουργίας του Μητρώου Διαθηκών, η διαδικασία πιστοποίησης και εγγραφής χρηστών σε αυτό, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
6. Το πρακτικό δημοσίευσης διαθήκης του συμβολαιογράφου ή της προξενικής αρχής, προσβάλλονται με ανακοπή από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον ενώπιον του δικαστηρίου της κληρονομίας.».
Άρθρο 89
Κήρυξη ιδιόγραφης διαθήκης ως κύριας – Προσθήκη άρθρου 808Α στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182) προστίθεται άρθρο 808Α ως εξής:
«Άρθρο 808Α
Διαδικασία κήρυξης ιδιόγραφης διαθήκης
Εφόσον ζητηθεί η κήρυξη δημοσιευθείσας ιδιόγραφης διαθήκης ως κύριας, αυτή γίνεται με πράξη του συμβολαιογράφου, ο οποίος προέβη στη δημοσίευση αυτής. Στην περίπτωση αυτή, ο αιτών παρίσταται μετά πληρεξουσίου δικηγόρου και με δύο (2) μάρτυρες, οι οποίοι βεβαιώνουν τη γνησιότητα της γραφής και της υπογραφής του διαθέτη.
Όταν με ιδιόγραφη διαθήκη ορίζεται αποκλειστικός κληρονόμος πρόσωπο που δεν είναι σύζυγος του διαθέτη ή πρόσωπο, με το οποίο ο διαθέτης έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ή δεν έχει με τον διαθέτη συγγενική σχέση τουλάχιστον τέταρτου βαθμού, ο αιτών υποχρεούται να προσκομίζει γραφολογική πραγματογνωμοσύνη, προκειμένου να αποδεικνύεται η γνησιότητα της γραφής και της υπογραφής του διαθέτη. Στην περίπτωση αυτή, το πρακτικό δημοσίευσης κοινοποιείται από τον συμβολαιογράφο που προέβη στην κήρυξη της διαθήκης ως κύριας στο Ελληνικό Δημόσιο το αργότερο δέκα (10) ημέρες από την επομένη της κήρυξης της διαθήκης ως κύριας.
Όταν η διαθήκη δημοσιεύθηκε από προξενική αρχή, αρμόδιος να την κηρύξει κύρια είναι συμβολαιογράφος που ορίζεται μέσω του Μητρώου Διαθηκών, από σχετικό κατάλογο συμβολαιογράφων, μελών του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείων Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου.».
Άρθρο 90
Έκδοση του κληρονομητηρίου – Τροποποίηση παρ. 1 και 3 άρθρου 819 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
1. Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 819 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί έκδοσης κληρονομητηρίου, διαγράφονται οι λέξεις «πρωτοδικείου του» και η παρ. 1, μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις, διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Το πιστοποιητικό για το κληρονομικό δικαίωμα (κληρονομητήριο) χορηγείται μετά από πράξη δικηγόρου, μέλους του δικηγορικού συλλόγου της περιφέρειας του δικαστηρίου της κληρονομίας, κατόπιν αίτησης, η οποία κατατίθεται στο δικαστήριο της κληρονομίας από τον κληρονόμο ή τον καταπιστευματοδόχο ή τον κληροδόχο ή τον εκτελεστή διαθήκης και η οποία αναρτάται σε ειδικό χώρο του καταστήματος του δικαστηρίου για χρονικό διάστημα δέκα (10) ημερών. Η αίτηση του πρώτου εδαφίου υπογράφεται από πληρεξούσιο δικηγόρο και συνοδεύεται από το σχετικό γραμμάτιο προείσπραξης, καθώς και από ειδικό γραμμάτιο προκαταβολής της αποζημίωσης του δικηγόρου του πρώτου εδαφίου, που εκδίδει ο δικηγορικός σύλλογος του οποίου μέλος είναι ο ανωτέρω δικηγόρος. Όταν το Δημόσιο, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης ή λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου υποβάλλουν την αίτηση του πρώτου εδαφίου καταβάλλουν το ήμισυ της προβλεπόμενης αποζημίωσης για τον δικηγόρο του πρώτου εδαφίου που εκδίδει την πράξη.».
2. Στην παρ. 3 του άρθρου 819 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, περί έκδοσης κληρονομητηρίου, διαγράφονται οι λέξεις «ισχύ της πράξης και την» και η παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Αν εντός του χρονικού διαστήματος του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 ασκηθεί παρέμβαση τρίτου, προσδιορίζεται δικάσιμος για τη συζήτησή της, προκειμένου να εκδοθεί απόφαση επ’ αυτής. Η άσκηση της παρέμβασης του πρώτου εδαφίου αναστέλλει την έκδοση του πιστοποιητικού.».
Άρθρο 91
Ένδικα μέσα – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 824 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 824 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί ενδίκων μέσων, αντικαθίσταται και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Κάθε απορριπτική πράξη του δικηγόρου επί αίτησης χορήγησης πιστοποιητικού, προσβάλλεται με ανακοπή, εφαρμοζόμενης επ’ αυτής αναλόγως της παρ. 5 του άρθρου 740, από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον εντός προθεσμίας είκοσι (20) ημερών από τη δημοσίευσή της, ενώπιον του δικαστηρίου της κληρονομίας. Η προθεσμία της ανακοπής και η άσκησή της αναστέλλουν την ισχύ της πράξης και την έκδοση του πιστοποιητικού.».
Άρθρο 92
Αρμοδιότητα σφράγισης πραγμάτων – Τροποποίηση άρθρου 826 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 826 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί σφράγισης πραγμάτων, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθεται τίτλος, β) στο πρώτο εδάφιο, βα) η λέξη «ειρηνοδίκης» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστής του μονομελούς πρωτοδικείου», ββ) η λέξη «συμβολαιογράφο» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικό επιμελητή», γ) στο δεύτερο εδάφιο, η λέξη «ειρηνοδίκης» αντικαθίσταται από τη λέξη «δικαστής» και το άρθρο 826 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 826
Σφράγιση πραγμάτων
Ο δικαστής του μονομελούς πρωτοδικείου, με αίτηση οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον ή και αυτεπαγγέλτως, μπορεί, για να αποτραπεί κίνδυνος, να διατάξει τη σφράγιση πραγμάτων ορίζοντας συγχρόνως δικαστικό επιμελητή για να τη διενεργήσει. Αρμόδιος είναι ο δικαστής της περιφέρειας όπου βρίσκονται τα πράγματα.».
Άρθρο 93
Εύρεση διαθήκης ή εγγράφων – Τροποποίηση άρθρου 828 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 828 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί εύρεσης διαθήκης ή εγγράφων, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο δεύτερο εδάφιο, αα) η λέξη «συμβολαιογράφος» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικός επιμελητής», αβ) οι λέξεις «της δικαστήριο» αντικαθίστανται από τις λέξεις «συμβολαιογράφο ο οποίος τη δημοσιεύει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση σύμφωνα με το άρθρο 808», β) στο τρίτο εδάφιο, η λέξη «συμβολαιογράφος» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικός επιμελητής» και το άρθρο 828, μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις, διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 828
Εύρεση διαθήκης ή εγγράφων
Αν κάποιος από εκείνους που παρευρίσκονται κατά τη σφράγιση ισχυρίζεται ότι υπάρχει διαθήκη ή άλλο σημαντικό έγγραφο, όποιος ενεργεί τη σφράγιση οφείλει να ερευνήσει, αν υπάρχει. Αν βρεθεί η διαθήκη, ο δικαστικός επιμελητής που ενεργεί τη σφράγιση την παραλαμβάνει και τη στέλνει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση στον αρμόδιο για τη δημοσίευση συμβολαιογράφο ο οποίος τη δημοσιεύει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση σύμφωνα με το άρθρο 808. Αν βρεθεί άλλο σημαντικό έγγραφο, ο δικαστικός επιμελητής που ενεργεί τη σφράγιση το παραλαμβάνει και ο δικαστής του μονομελούς πρωτοδικείου διατάζει να παραδοθεί σε αυτόν που δικαιούται να το κατέχει, ή, ώσπου να εξακριβωθεί εκείνος που δικαιούται, να φυλάσσεται στο αρχείο της γραμματείας του δικαστηρίου.».
Άρθρο 94
Ορισμός συμβολαιογράφου και πραγματογνώμονα για απογραφή – Τροποποίηση άρθρου 832 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 832 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί ορισμού συμβολαιογράφου και πραγματογνώμονα για απογραφή, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθεται τίτλος, β) στην παρ. 1, βα) οι λέξεις «ο ειρηνοδίκης» αντικαθίστανται από τις λέξεις «το δικαστήριο», ββ) η λέξη «συμβολαιογράφο» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικό επιμελητή» και βγ) οι λέξεις «κατά το άρθρο 838 παράγραφοι 2 έως 4» αντικαθίστανται από τις λέξεις «με την ίδια απόφαση», γ) στην παρ. 2, γα) οι λέξεις «ο ειρηνοδίκης» αντικαθίστανται από τις λέξεις «ο πρωτοδίκης» και γβ) η λέξη «συμβολαιογράφο» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικό επιμελητή» και το άρθρο 832 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 832
Αποσφράγιση για απογραφή
1. Αν η αποσφράγιση διατάσσεται για να γίνει απογραφή, το δικαστήριο ορίζει δικαστικό επιμελητή και πραγματογνώμονες με την ίδια απόφαση.
2. Αν ο πρωτοδίκης κρίνει ότι δεν είναι αναγκαία η διατήρηση της σφράγισης και δεν πρόκειται να γίνει απογραφή, με απόφασή του που διατάζει την αποσφράγιση ορίζει τον δικαστικό επιμελητή που θα την ενεργήσει.».
Άρθρο 95
Εξέταση των σφραγίδων – Τροποποίηση άρθρου 835 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 835 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί εξέτασης των σφραγίδων, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην παρ. 2, η λέξη «συμβολαιογράφος» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικός επιμελητής», β) η παρ. 3 αντικαθίσταται και το άρθρο 835 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 835
Εξέταση των σφραγίδων
1. Όποιος ενεργεί την αποσφράγιση οφείλει να εξετάσει την κατάσταση των σφραγίδων που έχουν τεθεί.
2. Αν οι σφραγίδες που έχουν τεθεί δεν είναι άθικτες, ο δικαστικός επιμελητής που ενεργεί την αποσφράγιση διακόπτει κάθε παραπέρα ενέργεια και αυτό το αναφέρει αμέσως εγγράφως στο δικαστήριο που διέταξε την αποσφράγιση.
3. Ο δικαστής του μονομελούς πρωτοδικείου στις περιπτώσεις της παρ. 2 με διαταγή του διατάζει κάθε κατά την κρίση του πρόσφορο μέτρο.».
Άρθρο 96
Απογραφή προς αποτροπή κινδύνου – Τροποποίηση άρθρου 838 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 838 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί απογραφής προς αποτροπή κινδύνου, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθεται τίτλος, β) στην παρ. 1, βα) στο πρώτο εδάφιο, η λέξη «ειρηνοδίκης» αντικαθίσταται από τη λέξη «δικαστής», ββ) στο δεύτερο εδάφιο, η λέξη «ειρηνοδίκης» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστής του μονομελούς πρωτοδικείου», γ) στην παρ. 2, γα) στο πρώτο εδάφιο, i) η λέξη «συμβολαιογράφο» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικό επιμελητή», ii) οι λέξεις «την απόφαση» αντικαθίστανται από τις λέξεις «τη διαταγή», γβ) στο δεύτερο εδάφιο, η λέξη «συμβολαιογράφος» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικός επιμελητής», δ) στην παρ. 3, η λέξη «ειρηνοδίκης» αντικαθίσταται από τη λέξη «δικαστής», ε) στην παρ. 4, οι λέξεις «Αν οι διάδικοι που είναι παρόντες στη συζήτηση υποδείξουν από κοινού συμβολαιογράφο και πραγματογνώμονες, ο ειρηνοδίκης» αντικαθίστανται από τις λέξεις «Αν οι αιτούντες την απογραφή υποδείξουν από κοινού δικαστικό επιμελητή και πραγματογνώμονες, ο δικαστής» και το άρθρο 838 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 838
Διαταγή απογραφής πραγμάτων για αποτροπή κινδύνου – Αρμοδιότητα δικαστικού επιμελητή και ορισμός πραγματογνωμόνων
1. Ο δικαστής, με αίτηση οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον ή και αυτεπαγγέλτως μπορεί να διατάξει να γίνει απογραφή πραγμάτων για να αποτραπεί κίνδυνος. Αρμόδιος είναι ο δικαστής του μονομελούς πρωτοδικείου της περιφέρειας όπου βρίσκονται τα πράγματα.
2. Η απογραφή γίνεται από δικαστικό επιμελητή ο οποίος ορίζεται με τη διαταγή που τη διατάζει. Αν κωλύεται ο δικαστικός επιμελητής, την απογραφή την ενεργεί ο νόμιμος αναπληρωτής του.
3. Ο δικαστής που διατάζει την απογραφή ορίζει και δύο πραγματογνώμονες για να εκτιμήσουν τα αντικείμενα τα οποία θα απογραφούν.
4. Αν οι αιτούντες την απογραφή υποδείξουν από κοινού δικαστικό επιμελητή και πραγματογνώμονες, ο δικαστής ορίζει αυτούς που υποδείχθηκαν εκτός αν συντρέχουν σοβαροί λόγοι να μην οριστούν αυτοί.».
Άρθρο 97
Διενέργεια απογραφής – Τροποποίηση άρθρου 839 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 839 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί διενέργειας της απογραφής, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθεται τίτλος, β) στην παρ. 1, το πρώτο εδάφιο αντικαθίσταται, γ) στην παρ. 2, γα) οι λέξεις «την απόφαση» αντικαθίστανται από τις λέξεις «τη διαταγή», γβ) η λέξη «συμβολαιογράφου» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικού επιμελητή» και, μετά από νομοτεχνική βελτίωση, το άρθρο 839 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 839
Διενέργεια απογραφής
1. Ο δικαστικός επιμελητής ορίζει την ημέρα και την ώρα που γίνεται η απογραφή και καλεί εγγράφως ή προφορικώς τα πρόσωπα που την αιτήθηκαν, καθώς και τους πραγματογνώμονες που έχουν οριστεί με τη διαταγή που διατάζει την απογραφή να παραστούν κατά την απογραφή. Κατά την ενέργεια της απογραφής μπορεί να παραστεί όποιος έχει έννομο συμφέρον.
2. Οι πραγματογνώμονες που διορίστηκαν με τη διαταγή που διατάζει την απογραφή δίνουν ενώπιον του δικαστικού επιμελητή τον όρκο που αναφέρεται στην παρ. 1 του άρθρου 385.».
Άρθρο 98
Έκθεση απογραφής – Τροποποίηση άρθρου 840 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στο άρθρο 840 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί έκθεσης απογραφής, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθεται τίτλος, β) στην περ. 1), μετά τη λέξη «απόφαση» προστίθενται οι λέξεις «ή τη διαταγή», γ) στην περ. 2), η λέξη «συμβολαιογράφου» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικού επιμελητή», δ) στην περ. 3), η λέξη «συμβολαιογράφου» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικού επιμελητή», ε) στην περ. 4) προστίθεται η λέξη «τους», στ) στην περ. 6), η λέξη «συμβολαιογράφος» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικός επιμελητής» και, μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις, το άρθρο 840 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 840
Έκθεση απογραφής
Για την απογραφή συντάσσεται έκθεση η οποία, εκτός από ό,τι απαιτείται κατά το άρθρο 117, πρέπει να αναφέρει 1) την απόφαση ή τη διαταγή με την οποία διατάσσεται η απογραφή, 2) τα ονόματα των πραγματογνωμόνων που είναι παρόντες και βεβαίωση του δικαστικού επιμελητή ότι έδωσαν τον όρκο που αναφέρεται στην παρ. 2 του άρθρου 839, 3) βεβαίωση του δικαστικού επιμελητή ότι κάλεσε τα πρόσωπα που αναφέρονται στο άρθρο 834 και τον τρόπο με τον οποίο τα κάλεσε, 4) ακριβή περιγραφή των αντικειμένων και ακριβή εκτίμηση της αξίας τους από τους πραγματογνώμονες, κατά τον χρόνο που συντάσσεται η απογραφή, 5) ακριβή περιγραφή όλων των αξιογράφων και των μετρητών που βρέθηκαν, 6) ακριβή περιγραφή των εμπορικών ή οικιακών βιβλίων που βρέθηκαν, καθώς και όλων των εγγράφων που βρέθηκαν, και όλα αυτά τα μονογράφει ο δικαστικός επιμελητής και 7) αν η απογραφή γίνεται ύστερα από αποσφράγιση, τα πρόσωπα στα οποία παραδίδονται τα αντικείμενα ή βεβαίωση ότι τα αντικείμενα που απογράφηκαν ξανασφραγίστηκαν.».
Άρθρο 99
Διαφορές που ανακύπτουν κατά τη σφράγιση, αποσφράγιση ή απογραφή – Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 841 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Στην παρ. 2 του άρθρου 841 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α’ 182), περί των διαφορών που ανακύπτουν κατά τη σφράγιση, αποσφράγιση ή απογραφή, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο πρώτο εδάφιο η λέξη «συμβολαιογράφος» αντικαθίσταται από τις λέξεις «δικαστικός επιμελητής», β) στο δεύτερο εδάφιο διαγράφονται οι λέξεις «τη διαταγή ή» και το άρθρο 841, μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις, διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 841
Διαφορές που ανακύπτουν κατά τη σφράγιση, αποσφράγιση ή απογραφή
1. Κάθε διαφορά ή δυσχέρεια που προκύπτει κατά τη σφράγιση, την αποσφράγιση ή την απογραφή δικάζεται από το κατά περίπτωση δικαιοδοτικό όργανο που τις διέταξε.
2. Ο δικαστικός επιμελητής που ενεργεί τη σφράγιση, την αποσφράγιση και την απογραφή, αποφασίζει προσωρινά για τις διαφορές ή δυσχέρειες που παρουσιάζονται κατά τη διενέργειά τους και η απόφασή του καταχωρίζεται στην έκθεση και εκτελείται αμέσως. Οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον μπορεί να ζητήσει από το δικαιοδοτικό όργανο που αναφέρεται στην παρ. 1, να ανακαλέσει την απόφαση αυτή και να επαναφέρει τα πράγματα στην προηγούμενη κατάσταση.
3. Οι διαταγές ή αποφάσεις που εκδίδονται κατά την παρ. 1 έχουν προσωρινή ισχύ, δεν επηρεάζουν την κύρια υπόθεση και το δικαστήριο που είναι αρμόδιο να διατάξει ασφαλιστικά μέτρα μπορεί να τις τροποποιήσει ή να τις ανακαλέσει.».