Με σκοπό τη διευκόλυνση της ένταξης στην αγορά εργασίας των ανέργων με αυξημένες κοινωνικές ανάγκες απαιτείται ενίσχυση του συντονισμού των μέτρων ενεργοποίησης και των υπηρεσιών κοινωνικής υποστήριξης.
Κατάσταση και πρόσφατες εξελίξεις
Η αύξηση των ποσοστών της φτώχειας στην Ελλάδα συνδέεται στενά με την αύξηση της ανεργίας. Αυτές οι δύο προκλήσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν με ολοκληρωμένο τρόπο. Ειδικότερα, η μακροχρόνια ανεργία τείνει να συνδέεται με μεγαλύτερη συχνότητα με την εμφάνιση προβλημάτων υγείας και φτώχειας των νοικοκυριών και αυξάνει τον κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού. Εκτός από τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης, πολλοί άνεργοι χρειάζονται συμπληρωματικές υπηρεσίες υποστήριξης για να ξεπεράσουν τα πολλαπλά εμπόδια που αντιμετωπίζουν ώστε να εργαστούν. Αυτές μπορεί να αφορούν συμβουλευτικές υπηρεσίες για την αντιμετώπιση δανείων, κοινωνικές υπηρεσίες, υπηρεσίες φροντίδας, ένταξη μεταναστών ή υποστήριξη στέγασης και μετακινήσεων.
Η συντονισμένη παροχή υπηρεσιών απασχόλησης και κοινωνικής στήριξης από ένα ενιαίο σημείο επαφής, όπως προτείνεται από το Συμβούλιο της ΕΕ, εξακολουθεί να λείπει. Ο ΟΑΕΔ είναι υπεύθυνος για τα επιδόματα ανεργίας, για τα περισσότερα προγράμματα ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης και για περιορισμένο αριθμό κοινωνικών προγραμμάτων και έχει εβδομαδιαίες συνδέσεις με άλλες αρχές κοινωνικής πρόνοιας και φορείς παροχής κοινωνικών υπηρεσιών.
Τα βήματα προς την κατεύθυνση μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης γίνονται στο πλαίσιο του κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
Το ΚΕΑ έχει ως βασικό στόχο την προστασία των νοικοκυριών από την ακραία φτώχεια, μέσω της καταβολής της μηνιαίας εισοδηματικής ενίσχυσης (1ος πυλώνας). Ο 2ος και ο 3ος πυλώνας του προγράμματος, δηλαδή η διασύνδεση των δικαιούχων του ΚΕΑ με άλλες κοινωνικές υπηρεσίες, παροχές και αγαθά – 2ος πυλώνας – και η ενεργοποίηση τους με στόχο την (επαν)ένταξη τους στην αγορά εργασίας -3ος πυλώνας) του προγράμματος, έχουν ξεκινήσει, σταδιακά να υλοποιούνται.
Σημαντικό ρόλο στην επιτυχή εφαρμογή των δράσεων του 2ου και 3ου πυλώνα θα διαδραματίσουν τα Κέντρα Κοινότητας. Τα Κέντρα Κοινότητας αναμένεται να συνεργάζονται με τον ΟΑΕΔ, τις υπηρεσίες δια βίου μάθησης και την τοπική αγορά εργασίας με στόχο την ένταξη των ανέργων στην αγορά εργασίας. Επίσης, το επιστημονικό προσωπικό των Κέντρων Κοινότητας δύναται να παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού.
Προκλήσεις και απαιτούμενες ενέργειες
Καθορισμός της διαδικασίας συνεργασίας μεταξύ των Δήμων/ Κέντρων Κοινότητας και των Κέντρων Προώθησης της Απασχόλησης (ΚΠΑ), ώστε οι δικαιούχοι του ΚΕΑ που δύναται να εργαστούν και προτεραιοποιούνται από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εργασίας, σύμφωνα με όσα περιγράφονται στην «Μεθοδολογία Διασύνδεσης με Συμπληρωματικές Κοινωνικές Υπηρεσίες, Παροχές και Αγαθά & Υπηρεσίες Ενεργοποίησης», να παραπέμπονται για την ένταξη τους στις υπηρεσίες του 3ου πυλώνα.
παροχή σαφών κατευθυντήριων γραμμών στο προσωπικό των Κέντρων Κοινότητας για την παραπομπή των δικαιούχων του ΚΕΑ, που δύνανται να εργαστούν, στα ΚΠΑ, είτε για να επικαιροποιήσουν το καθεστώς ανεργίας τους, είτε για να εγγραφούν ως άνεργοι και παρακολούθηση της διαδικασίας ώστε να διασφαλίζεται ότι η εγγραφή έχει πραγματοποιηθεί.
παροχή σαφών κατευθυντήριων γραμμών στους εργασιακούς συμβούλους και γενικότερα στο προσωπικό των ΚΠΑ για τους ανέργους που με τη νέα μεθοδολογία ταξινόμησης εντάσσονται στην κατηγορία 5 (δηλαδή άνεργοι με μεγάλα εμπόδια στην ένταξη στην αγορά εργασίας που χρειάζονται ειδική στήριξη).
εξασφάλιση των αναγκαίων διασυνδέσεων μεταξύ των σχετικών βάσεων δεδομένων και των πλατφόρμων πληροφορικής (μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, πλατφόρμα ΗΔΙΚΑ, πλατφόρμες που χρησιμοποιούνται από τα Κέντρα Κοινότητας, κλπ.)