Υφιστάμενη κατάσταση-πρόσφατες εξελίξεις
Μέσω του Προγράμματος «Επανασχεδιασμός Επιχειρησιακού Μοντέλου του ΟΑΕΔ» υλοποιούνται ενέργειες που οδηγούν:
στην ενίσχυση των μηχανισμών και εργαλείων υποστήριξης και διευκόλυνσης της πρόσβασης αναζητούντων εργασία στην αγορά εργασίας,
στη στόχευση υπηρεσιών και ενεργητικών προγραμμάτων απασχόλησης και του Οργανισμού ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες και συνθήκες της αγοράς εργασίας,
στην ανάπτυξη συνεργασιών και συμπράξεων μεταξύ του ΟΑΕΔ και φορέων του δημοσίου τομέα, των κοινωνικών εταίρων και των ινστιτούτων τους με στόχο την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της ανεργίας,
στην αποτελεσματικότερη προσέγγιση των μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων
έχει εκπονηθεί και θα εφαρμοστεί η μεθοδολογία για την καταγραφή του προφίλ και την τμηματοποίηση και κατηγοριοποίηση των ανέργων (profiling and segmentation methodology). Η νέα μεθοδολογία βασίζεται στον καθορισμό συγκεκριμένων προσδιοριστικών παραγόντων (κριτηρίων) που συμβάλλουν στην κατάταξη των αναζητούντων εργασία σε ομάδες, με βάση ατομικά χαρακτηριστικά τους που καταγράφονται τόσο κατά την εγγραφή τους όσο και μέσω ειδικά διαμορφωμένου ερωτηματολογίου που συμπληρώνουν οι ίδιοι. Από τα ανωτέρω στοιχεία προκύπτει αυτόματα η κατηγοριοποίηση των αναζητούντων εργασία, χωρίς την παρέμβαση του εργασιακού συμβούλου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται μια «αντικειμενική» κατάταξη και διασφαλίζεται η ομοιογένεια της όλης διαδικασίας. Εφαρμόζει σε όλους ενιαία κριτήρια με αυτόματο και αδιάβλητο τρόπο και την χρήση της τεχνολογίας, προκειμένου να εξασφαλίσει την ίση μεταχείριση των αναζητούντων εργασία.
Οφέλη της νέας μεθοδολογίας
να μπορεί να υποστηριχθεί η διαδικασία της σύζευξης προσφοράς και ζήτησης εργασίας (αντιστοίχιση του προφίλ των αναζητούντων εργασία με το προφίλ των κενών θέσεων)μέσω της συλλογής και καταγραφής πλήθους δεδομένων που αφορούν τα ατομικά χαρακτηριστικά των ανέργων
να πραγματοποιείται καλύτερα, βάσει του πλήρες προφίλ του κάθε ανέργου, η διαδικασία της εξατομικευμένης προσέγγισής του από τους εργασιακούς συμβούλους (Ε.Σ.), δηλαδή η διάγνωση των αναγκών υποστήριξης του βάσει των εμποδίων ένταξης ή επανένταξης που αντιμετωπίζει, καθώς και η παροχή στοχευμένων και αποτελεσματικών υπηρεσιών που να αντιστοιχούν στην κατηγορία και το ατομικό προφίλ του.
να μειωθεί ο χρόνος που αφιερώνεται σήμερα από τον Ε.Σ. στη συλλογή και καταχώριση δεδομένων για τους αναζητούντες εργασία, προκειμένου ο Ε.Σ. να επικεντρωθεί στην σύνταξη ενός λεπτομερούς, εξατομικευμένου και αποτελεσματικού ατομικού σχεδίου δράσης (ΑΣΔ).
να προσδιοριστούν οι κατηγορίες ανέργων με τις οποίες οι Ε.Σ. ασχολούνται κατά προτεραιότητα, καθώς και η ομάδα που χρήζει παραπομπής σε άλλους φορείς (π.χ κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες υγείας) ως προϋπόθεση για την αξιοποίηση των υπηρεσιών στήριξης που παρέχονται από τον Οργανισμό.
επαναπροσδιορίστηκε ο ρόλος των Εργασιακών Συμβούλων στα ΚΠΑ2 αναφορικά με το προφίλ, τον διακριτό ρόλο εργασιακών συμβούλων αναζητούντων εργασία και εργοδοτών, τις αρμοδιότητες, μεθοδολογίες και εργαλεία που τίθενται στη διάθεσή τους.
στον χώρο της Αρχικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης ο ΟΑΕΔ λειτουργεί 50 Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑ.Σ) Μαθητείας διετούς φοίτησης και 30 Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ). Στις δομές των ΕΠΑ.Σ λειτουργούν 30 Γραφεία Διασύνδεσης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΓΔΕΕ) με στόχο την αποτελεσματικότερη σύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας. Από το 2017 ο ΟΑΕΔ είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για τη Μαθητεία και συμμετέχει μαζί με το ΥΠΠΕΘ στην υλοποίηση συμπράξεων με την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων (ΚΕΕ) στην προσέλκυση επιχειρήσεων με στόχο τη διάθεση περισσότερων θέσεων Μαθητείας.
με στόχο την αποτελεσματικότερη σύνδεση της εκπαίδευσης και της αγοράς εργασίας αλλά και την τόνωση της συνεργασίας με τις επιχειρήσεις ήδη λειτουργούν 30 Γραφεία Διασύνδεσης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΓΔΕΕ) στις σχολές Μαθητείας ΟΑΕΔ, ως σημεία εξυπηρέτησης μιας στάσης για προσφορά υπηρεσιών για τη Μαθητεία, και είναι σε εξέλιξη διαδικασία για την επέκταση της ίδρυσης και λειτουργίας γραφείων διασύνδεσης και σε άλλες εκπαιδευτικές μονάδες του Οργανισμού.
έχει τεθεί σε εφαρμογή η λειτουργία του on line portal του ΟΑΕΔ μέσω του οποίου:
o Παρέχεται η δυνατότητα σε πιστοποιημένους εργοδότες να υποβάλλουν αγγελίες κενών θέσεων εργασίας, να τις διαχειριστούν, να τις απενεργοποιήσουν και να τις επανενεργοποιήσουν.
o Παρέχεται η δυνατότητα σε πιστοποιημένους εργοδότες να αναζητήσουν βιογραφικά ανέργων μέσω απλής και σύνθετης αναζήτησης χωρίς να τους δίνεται πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα.
o Παρέχεται η δυνατότητα στους αναζητούντες εργασία, μέσω του εργαλείου αναζήτησης στο νέο Portal του ΟΑΕΔ, να αναζητήσουν θέσεις εργασίας με βάση την ειδικότητά τους και την περιοχή που επιθυμούν να εργαστούν.
o Από το 2017 έχει τεθεί σε λειτουργία η on line εφαρμογή στο portal του Οργανισμού, μέσω του οποίου παρέχεται η δυνατότητα σε πιστοποιημένους εργοδότες να υποβάλλουν προσφερόμενες θέσεις Μαθητείας/Πρακτικής Άσκησης για όλες τις δομές Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Στόχος είναι ένας αριθμός θέσεων Μαθητείας να μετατραπεί στο μέλλον σε θέσεις εργασίας.
o Παρέχεται μέσω του Portal διασύνδεση με το Δίκτυο EURES για αναζήτηση ευκαιριών απασχόλησης από του αναζητούντες εργασία στις χώρες του δικτύου EURES.
Στο πλαίσιο του ανωτέρω προγράμματος αναπτύσσεται στοχευμένη επικοινωνία με εργοδότες με στόχο να αυξηθούν οι κενές θέσεις και ειδικότερα:
Απεστάλησαν στα 118 ΚΠΑ 2 νέοι Οδηγοί. 1. Οδηγός ΚΠΑ2 (νέοι ρόλοι- διαδικασίες – εργαλεία) και 2. Οδηγός προσέγγισης επιχειρήσεων. Βάσει των νέων ρόλων και διαδικασιών έχουν εκπαιδευθεί 44 εκπαιδευτές εργασιακών συμβούλων (πολλαπλασιαστές και των 2 ρόλων – εργασ. συμβούλων αναζητούντων και εργοδοτών) στο πλαίσιο επανενεργοποίησης των εργασιακών συμβούλων.
Διαμορφώθηκε πρόταση σχετικά με το νέο μοντέλο υποδείξεων ανέργων σε κενές θέσεις εργασίας και σε προγράμματα προώθησης της απασχόλησης. Τελικός στόχος είναι η ποιοτική σύζευξη προσφοράς και ζήτησης εργασίας, η οποία θα υποστηρίξει την αξιοπιστία του Οργανισμού προς τις επιχειρήσεις. Μία αποτελεσματική διαδικασία Υποδείξεων είναι σημαντική για την εφαρμογή του νέου μοντέλου παροχής υπηρεσιών με ενδυναμωμένο τον ρόλο των Ε.Σ (βλ. κεφάλαιο 7.1).
Εγκαταστάθηκε Μητρώο Εργοδοτών με στόχο την διευκόλυνση προσέγγισης και επικοινωνίας των εργασιακών συμβούλων εργοδοτών με την τοπική αγορά εργασίας.
Από το 2016 λειτουργεί η Μονάδα Μεγάλων Επιχειρήσεων του ΟΑΕΔ που συνεργάζεται με το δίκτυο των εξειδικευμένων συμβούλων εργοδοτών των 118 Κέντρων Προώθησης Απασχόλησης (ΚΠΑ2) του Οργανισμού στη χώρα για την οργανωμένη αντιμετώπιση και διαχείριση των κενών θέσεων των μεγάλων αλλά και των ΜΜΕ μέσω της καθιέρωσης τυποποιημένων διαδικασιών προσέγγισης εργοδοτών.
Ο ΟΑΕΔ, ως μέλος του επιχειρησιακού δικτύου του Μηχανισμού Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας, αρχικά λαμβάνει υπόψη του τις εκροές του συστήματος. Το ΕΙΕΑΔ έχει παράξει ένα φιλικό στο χρήστη εργαλείο για τον δυναμισμό επαγγελμάτων και κλάδων προκειμένου να αξιοποιηθεί από τους εργασιακούς συμβούλους του ΟΑΕΔ.
Πιλοτική λειτουργία μεθοδολογίας Profiling (Ιούνιος-Σεπτέμβριος 2017).
Χρήση εργαλείου του Μηχανισμού Διάγνωσης αναγκών για την αγορά εργασίας από τους εργασιακούς συμβούλους ( Β εξάμηνο 2017).
Ενεργοποίηση των εργασιακών συμβούλων εργοδοτών προκειμένου να γίνει αποτελεσματικότερη η συνεργασία τους με την κάθε τοπική αγορά εργασίας.
Οι εργασιακοί σύμβουλοι εργοδοτών προσεγγίζουν ενεργά τους εργοδότες με κάθε διαθέσιμο μέσο (π.χ τηλεφωνικώς, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, προσωπικά ραντεβού, ή μέσω ομαδικών συναντήσεων για επιλεγμένους εργοδότες) προκειμένου να τους ενημερώσουν σχετικά με τις διαθέσιμες υπηρεσίες των ΚΠΑ2 και του Οργανισμού γενικότερα, αλλά και να τους ενθαρρύνουν ώστε να καταχωρήσουν τις κενές θέσεις εργασίας τους. Η συλλογή ποσοτικών στοιχείων που συλλέγονται από την Κάρτα Επίδοσης (scorecard) σε μηνιαία βάση από τα ΚΠΑ2 (π.χ αριθμός νέων ραντεβού με εργοδότες) συμβάλλει επίσης σημαντικά, στη προσπάθεια της Διοίκησης του Οργανισμού, να βελτιώσει τη συνεργασία του με τον επιχειρηματικό κόσμο. Στόχος η οικοδόμηση μακροπρόθεσμων σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των ΚΠΑ και των εργοδοτών της κάθε τοπικής αγοράς εργασίας.
Βελτιστοποίηση του εργαλείου αναζήτησης αναζητούντων εργασία μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του ΟΑΕΔ ώστε να μεγιστοποιηθούν τα αποτελέσματα της σύζευξης προσφοράς και ζήτησης της εργασίας (Β εξάμηνο 2017).
Θέσπιση των αμοιβαίων υποχρεώσεων, δηλαδή των υποχρεώσεων των δημοσίων υπηρεσιών απασχόλησης απέναντι στους εγγεγραμμένους ανέργους και αντίστοιχα τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των επιδοτούμενων και μη ανέργων.
Η εφαρμογή των ανωτέρω δράσεων οδηγεί τον ΟΑΕΔ στη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών στους πολίτες.
Προκλήσεις-Απαιτούμενες Δράσεις
Καθολική εφαρμογή μεθοδολογίας profiling (2018)
Πρόσληψη 360 εργασιακών συμβούλων (2018) και ανακατανομή του υπάρχοντος προσωπικού στα ΚΠΑ με στόχο να μειωθεί η αναλογία εγγεγραμμένων ανέργων ανά εργασιακό σύμβουλο από 3.500/εργασιακό σύμβουλο σε 1500/εργασιακό σύμβουλο
Κατάρτιση υπαλλήλων των τμημάτων απασχόλησης στις περιφερειακές διευθύνσεις και στα ΚΠΑ του Οργανισμού σε θέματα διαχείρισης νέας γενιάς προγραμμάτων απασχόλησης » ανοιχτού τύπου» ( Α εξάμηνο 2018).
Πλήρης ενεργοποίηση των εργασιακών συμβούλων εργοδοτών προκειμένου να γίνει αποτελεσματικότερη η συνεργασία τους με την κάθε τοπική αγορά εργασίας. Η απεμπλοκή τους από παράλληλα καθήκοντα εντός του ΚΠΑ, κρίνεται σημαντική αφού τους δεσμεύει χρόνο εργασίας (αρχές 2018 και υπό την προϋπόθεση πρόσληψης των 360 νέων εργασιακών συμβούλων).
Εμπλουτισμός μεθοδολογίας προσέγγισης επιχειρήσεων, αξιοποιώντας το νέο εργαλείο του Μηχανισμού Διάγνωσης Αναγκών για την αγορά εργασίας για τους εργασιακούς συμβούλους.
Συστηματική συνεργασία των εργασιακών συμβούλων αναζητούντων εργασία με τους ανέργους, μέσω προγραμματισμένων ραντεβού, σε χρονικά διαστήματα προκαθορισμένα -ανάλογα με την Ομάδα κατάταξης- (αρχές 2018 και υπό την προϋπόθεση πρόσληψης των 360 νέων εργασιακών συμβούλων).
Για τα πιλοτικά προγράμματα που θα υλοποιηθούν, οι αμοιβαίες υποχρεώσεις θα αποτελούν προϋπόθεση ένταξης στο πρόγραμμα, κατόπιν δήλωσης συμμετοχής του ενδιαφερόμενου, μετά τη διαδικασία ολοκλήρωσης του profiling. Ως αμοιβαίες υποχρεώσεις νοούνται η δέσμευση του ανέργου να ακολουθήσει τις ενέργειες που συμφωνούνται στο ΑΣΔ του και η δέσμευση του ΟΑΕΔ να του προσφέρει τις κατάλληλες υπηρεσίες.
Αναλυτικός ανασχεδιασμός του Ατομικού Σχεδίου Δράσης με βάση τη νέα μεθοδολογία profiling-τμηματοποίηση(profiling and segmentation). Για κάθε κατηγορία αναζητούντων εργασία θα αντιστοιχεί ένα συγκεκριμένο μενού υπηρεσιών, διαφοροποιημένο ανά κατηγορία ανέργων, ως προς το είδος και την ένταση των παρεχόμενων υπηρεσιών και ως προς τα προγράμματα ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης. Το Ατομικό Σχέδιο Δράσης (ΑΣΔ) θα χτίζεται με βάση την τμηματοποίηση. Θα είναι επικεντρωμένο στις εξατομικευμένες ανάγκες του /της αναζητούντα/ ούσας εργασία και θα αναφέρει τις δράσεις που οφείλει να ακολουθήσει ο /η άνεργος/η με αλληλουχία, με στόχο την ένταξη-επανένταξη του στην αγορά εργασίας. Ο ανασχεδιασμός του ΑΣΔ θα γίνει μετά τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της πιλοτικής εφαρμογής του profiling (Οκτώβριο 2017).
Υπεύθυνος έργου
Ο ΟΑΕΔ με την αρωγή της Διοικούσας Επιτροπής του Προγράμματος.
6. Στην υπο-ενότητα 7.3 «Εκσυγχρονισμός του ΟΑΕΔ – Επανασχεδιασμός Επιχειρησιακού Μοντέλου» το παρακάτω σημείο (σελ. 44) να συμπληρωθεί ως ακολούθως:
«-στην ανάπτυξη συνεργασιών και συμπράξεων μεταξύ του ΟΑΕΔ και φορέων του δημοσίου τομέα, των κοινωνικών εταίρων και των ινστιτούτων τους καθώς και του «Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας» της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), με στόχο την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της ανεργίας».
Η προαναφερθείσα πρότασή μας βασίζεται στην παρ. 3 του άρθρου 68 του ν.4488/2017, σύμφωνα με την οποία: «3. Η Ελληνική Στατιστική Αρχή και οι υπηρεσίες και φορείς που περιλαμβάνονται στο Ελληνικό Στατιστικό Σύστημα (μεταξύ των οποίων και το Υπουργείο Εργασίας στο οποίο υπάγεται ο ΟΑΕΔ) αναπτύσσουν, παράγουν και διαδίδουν σύμφωνα με τις αρχές του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος και την κείμενη νομοθεσία επίσημες στατιστικές σχετικά με τα ΑμεΑ, καθώς και με τα εμπόδια που αυτά αντιμετωπίζουν κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους. Για τους σκοπούς του σχεδιασμού των ως άνω στατιστικών και της διάχυσης των παραγόμενων δεδομένων τελούν σε διαβούλευση με το Παρατηρητήριο για τα Θέματα Αναπηρίας της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)».
Επιπρόσθετα, θα στο Στρατηγικό Πλαίσιο να περιληφθεί ρητή αναφορά ως ακολούθως: όλες οι διαδικτυακές/ηλεκτρονικές εφαρμογές (όπως π.χ. online portal του ΟΑΕΔ βλ. σελ.46) θα πρέπει να καταστούν προσβάσιμες στα άτομα με αναπηρία, και δη σε επίπεδο προσβασιμότητας «ΑΑ», έκδοση 2.0 (βλ. αιτιολόγηση σημείου 4β).
Η προσφορά των εργασιακών συμβούλων του ΟΑΕΔ, στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης στην λειτουργία της αγοράς εργασίας, θα έχει θετικό πρόσημο αν προσλάβει έναν περισσότερο «επαγγελματικό» χαρακτήρα, όχι βέβαια χωρίς τις απαιτούμενες ευαισθησίες ως προς το προσφερόμενο λειτούργημα προς ευάλωτες κατά βάση ομάδες του εργατικού δυναμικού, αλλά και ως προωθητική δύναμη στο πλαίσιο της ενίσχυσης της αγοράς εργασίας και των αναπτυξιακών δυνατοτήτων των τοπικών και ευρύτερων οικονομιών της χώρας.
Η εξειδίκευση και ο διαχωρισμός των Εργασιακών Συμβούλων σε Συμβούλους Εργοδοτών και Συμβούλους Ανέργων, θα πρέπει να επανεξετασθεί, ώστε αφενός να λαμβάνεται υπόψη ο περιορισμένος αριθμός τους ανά Υπηρεσία και αφετέρου η δυνατότητα ταυτόχρονης και επαρκούς γνώσης των χαρακτηριστικών και των απαιτήσεων των προσφερόμενων και ζητούμενων θέσεων εργασίας. Ο Εργασιακός Σύμβουλος θα πρέπει να αποτελεί συνδετικό κρίκο μεταξύ των ανέργων και των εργοδοτών, γνωρίζοντας τις απαιτήσεις και τις δυνατότητες των δύο μερών, ώστε η επιλογή και υπόδειξη να ανταποκρίνεται και να καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες και το προφίλ των κενών θέσεων εργασίας και των υποψηφίων για την κάλυψή τους ανέργων. Επιπρόσθετα, η ενεργή ενασχόληση των Εργασιακών Συμβούλων με το σύνολο των αντικειμένων και λειτουργιών των Υπηρεσιών του ΟΑΕΔ (ΚΠΑ2) θα τους δίνει τις γνώσεις και την δυνατότητα παροχής ενός πλήρους πακέτου υπηρεσιών προς τους ενδιαφερόμενους ανέργους και εργοδότες που απευθύνονται στον Οργανισμό.