ΤΜΗΜΑ Γ: Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση

 Εισαγωγή

Το παρόν τμήμα του Εθνικού Σχεδίου Δράσης αφορά το άρθρο 21 και 37 του νόμου 4036/2012 (ΦΕΚ Α΄8) σχετικά με τις διαδικασίες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για τα γεωργικά φάρμακα , με τα οποία εναρμονίζεται η εθνική νομοθεσία με το άρθρο 7 της οδηγίας 2009/128/ΕΚ, με σκοπό την επίτευξη της ορθολογικής χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού

Με εγκύκλιο του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μετά από πρόταση της Διεύθυνσης Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θεσπίζεται διαδικασία για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού για τη χρήση των γεωργικών φαρμάκων και ιδίως όσον αφορά τους κινδύνους και τις ενδεχόμενες οξείες και χρόνιες επιπτώσεις για την υγεία του ανθρώπου, τις ενδεχόμενες επιπτώσεις στους οργανισμούς μη στόχους και το περιβάλλον, καθώς επίσης και για την ύπαρξη εναλλακτικών λύσεων φυτοπροστασίας χωρίς χημικά μέσα.

Η διαδικασία αυτή προβλέπει την έκδοση γενικών κατευθυντήριων οδηγιών από τη Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής, ως Συντονιστική Εθνική Αρχή σε θέματα γεωργικών φαρμάκων λαμβάνοντας υπόψη στατιστικά στοιχεία πωλήσεων γεωργικών φαρμάκων, γνωστοποιήσεις περιστατικών οξείας δηλητηρίασης και στατιστικά στοιχεία παραβάσεων και τον συνδυασμό τους με τα προβλήματα που μπορεί να υφίστανται σε συγκεκριμένες περιοχές έτσι ώστε να παρέχονται στο ευρύ κοινό ακριβής και ισορροπημένες πληροφορίες.

Οι κατά τόπους αρμόδιες για θέματα φυτοπροστασίας περιφερειακές και τοπικές υπηρεσίες και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, είναι υπεύθυνες για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού για τη χρήση των γεωργικών φαρμάκων.

Η ενημέρωση γίνεται με έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, καθώς και μέσω διαδικτύου. Οι πληροφορίες ανανεώνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα προκειμένου να ανταποκρίνονται στις νεότερες επιστημονικές και τεχνικές εξελίξεις.

Η πληροφόρηση του κοινού αφορά τα κάτωθι:

• ·         Κινδύνους που σχετίζονται με τη χρήση των γεωργικών φαρμάκων για τον άνθρωπο και μέτρα προστασίας ευαίσθητων ομάδων από μη επαγγελματική ή ηθελημένη έκθεση σε γεωργικά φάρμακα.

• ·         Κινδύνους που σχετίζονται με τη χρήση των γεωργικών φαρμάκων για το περιβάλλον, τους οργανισμούς μη στόχους (πχ πουλιά, ωφέλιμα έντομα, υδρόβιους οργανισμούς), τη χλωρίδα και την πανίδα των αγρο-συστημάτων.

• ·         Αναγνώριση των πηγών ρύπανσης από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων και μέτρα πρόληψης.

• ·         Πρώτες βοήθειες για περίπτωση έκθεσης σε γεωργικά φάρμακα από ατύχημα ή από επαγγελματική έκθεση.

Περιστατικά οξείας δηλητηρίασης ή άλλων επιπτώσεων από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων

Η Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως Συντονιστική Εθνική Αρχή σε θέματα γεωργικών φαρμάκων, σε συνεργασία με το Κέντρο Δηλητηριάσεων του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης θεσπίζει διαδικασία για την αξιολόγηση των περιστατικών οξείας δηλητηρίασης από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων.

Ιδιαίτερο βάρος δίνεται:

α) σε περιστατικά οξείας δηλητηρίασης από ατύχημα και

β) σε περιστατικά οξείας δηλητηρίασης από τοξικές ουσίες με ιδιαίτερα δυσμενή πρόγνωση σε περίπτωση οξείας δηλητηρίασης

Στη διαδικασία λαμβάνεται μέριμνα για την προστασία προσωπικών δεδομένων και για το λόγο αυτό τόσο η διαδικασία όσο αι κάθε τηρούμενο αρχείο πρέπει να φέρει την έγκριση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.

Το Κέντρο Δηλητηριάσεων συλλέγει πληροφορίες και στοιχεία και καταγράφει κατά τρόπο συστηματικό, περιστατικά οξείας δηλητηρίασης ή άλλων επιπτώσεων από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων. Αντίγραφο των καταστάσεων των συμβάντων οξείας δηλητηρίασης ή άλλων επιπτώσεων διαβιβάζονται στη Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προκειμένου να γίνει αξιολόγηση αυτών και να ληφθούν τα ενδεικνυόμενα μέτρα όπως ενημέρωση του κοινού, των κατόχων εγκρίσεων και των πωλητών γεωργικών φαρμάκων, τροποποίηση ή ανάκληση της άδειας κυκλοφορίας. Τα στοιχεία αυτά χρησιμοποιούνται κατά την κατάρτιση των Εθνικών Σχεδίων Δράσης.

Με σκοπό τη βελτίωση της ταχύτητας της κλινικής διάγνωσης και της θεραπευτικής αντιμετώπισης, η Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σχεδιάζει και συνδράμει το Κέντρο Δηλητηριάσεων στην οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε αγροτικούς ιατρούς ή ιατρούς τοπικών νοσοκομείων που αναμένεται να αντιμετωπίσουν πρώτοι περιστατικά οξείας δηλητηρίασης από γεωργικά φάρμακα. Για το σκοπό αυτό είναι απαραίτητη η συμμετοχή και της βιομηχανίας καθώς και τοπικών φορέων.

Η συμβολή του Κέντρου Δηλητηριάσεων είναι αποφασιστική στην αντιμετώπιση των δηλητηριάσεων καθώς και στη δημιουργία συνείδησης στη χώρα μας γύρω από το αντικείμενο αυτών. Η Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως Συντονιστική Εθνική Αρχή σε θέματα γεωργικών φαρμάκωνσυμβάλλει αποφασιστικά στη διερεύνηση των περιστατικών και στην πρόληψη νέων περιστατικών δια της διενέργειας ελέγχων από τις τοπικές ελεγκτικές αρχές και της λήψης άμεσων διοικητικών μέτρων.

Στόχος του Εθνικού Σχεδίου Δράσης σχετικά με την κατάρτιση και ευαισθητοποίηση είναι η κατά δέκα τοις εκατό (10%) κατ’ έτος μείωση των περιστατικών οξείας δηλητηρίασης από ατύχημα καθώς και η κατά είκοσι τοις εκατό (20%) μείωση των απωλειών ζωών μετά από περιστατικά οξείας δηλητηρίασης από γεωργικά φάρμακα.