Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της ΕΤΑΚ και η μεγιστοποίηση της συνεισφοράς της στην ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα της χώρας, με την δημιουργία/αξιοποίηση νέων καινοτομικών προϊόντων, υπηρεσιών και μεθόδων και την αύξηση της οικονομικής απόδοσης των διατιθέμενων πόρων, αποτελεί βασική επιλογή της Πολιτείας. Για το σκοπό αυτό καταρτίζεται το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Έρευνας και Καινοτομίας (Ε.Σ.Π.Ε.Κ.), στο πλαίσιο του πολυετούς εθνικού και περιφερειακού στρατηγικού προγραμματισμού.
Οι ερευνητικές δραστηριότητες έχουν από τη φύση τους μακροχρόνια προοπτική και αποτελέσματα. Είναι κατά συνέπεια αναγκαίο να θεσμοθετηθεί ένα Πρόγραμμα-Πλαίσιο με πολυετή ορίζοντα. Ο πολυετής προγραμματισμός θα επιτρέψει την καλύτερη διαχείριση των πόρων, τη συγκέντρωση των προσπαθειών σε δράσεις εθνικής προτεραιότητας και την εξασφάλιση κανόνων διαφάνειας, αξιολόγησης και λογοδοσίας.
Το Ε.Σ.Π.Ε.Κ.:
• καλύπτει περίοδο πέντε ετών και διαμορφώνεται λαμβάνοντας υπόψη τις προτεραιότητες και τις ανάγκες του δημόσιου τομέα, τις ευρύτερες κοινωνικές ανάγκες της χώρας, το Ευρωπαϊκό πλαίσιο πολιτικής για την Ε.Τ.Α.Κ., το ύψος των διαθέσιμων και προβλεπόμενων πηγών δημόσιας χρηματοδότησης, τόσο από τον Τακτικό Προϋπολογισμό και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων όσο και από Κοινοτικούς πόρους, καθώς και τις εκάστοτε διαμορφούμενες οικονομικές συνθήκες της χώρας με έμφαση στους τομείς που μπορούν να επωφεληθούν από την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία
• έχει το χαρακτήρα συνολικού προγράμματος – πλαισίου στο οποίο αποτυπώνονται οι στρατηγικοί στόχοι και οι προτεραιότητες πολιτικής για την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία σε συγκεκριμένους θεματικούς τομείς ή/και σε οριζόντιους άξονες ενίσχυσης της ΕΤΑΚ, όπως είναι η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και των ερευνητικών υποδομών. Στο πλαίσιο αυτό καθορίζονται τα μέσα που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων του όπως νομοθετικές ή κανονιστικές ρυθμίσεις και προγράμματα, οι φορείς ή οι κατηγορίες φορέων που θα αναλάβουν την υλοποίηση τους, οι πόροι που προγραμματίζεται να διατεθούν και οι πηγές χρηματοδότησης, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, οι δείκτες και οι διαδικασίες παρακολούθησης και αποτίμησής του καθώς και οι όροι και οι διαδικασίες για την αναθεώρησή του
• καταρτίζεται με επιστημονική ευθύνη του ΕΣΕΤΕΚ και υποστήριξη της Γ.Γ.Ε.Τ. και τίθεται σε ανοικτή διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους ερευνητικούς και ακαδημαϊκούς φορείς, τον ιδιωτικό τομέα και τους ευρύτερους κοινωνικούς φορείς. Το Ε.Σ.Π.Ε.Κ. εγκρίνεται από τη Διυπουργική Επιτροπή για την Έρευνα, Τεχνολογία και Καινοτομία (Δ.Ε.Ε.ΤΕ.Κ.), έπειτα από σχετική εισήγηση του ΥΠΔΒΜΘ
• προβλέπει την ετήσια και σταθερή ενίσχυση της έρευνας, την ανάπτυξη όλων των επιστημονικών πεδίων, καθώς και την αποτελεσματική ανταπόκριση στη ζήτηση για τεχνολογική έρευνα και καινοτομία της οικονομίας, της διοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών.
Στο πλαίσιο του Ε.Σ.Π.Ε.Κ. μπορούν να εκτελούνται
έργα και μελέτες για την προώθηση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης, της καινοτομίας ή/και για την προβολή και διάδοση των αποτελεσμάτων τους, για την ενίσχυση του ανθρώπινου ερευνητικού δυναμικού ή για τη δημιουργία εθνικού δικτύου ερευνητικών υποδομών
από
δημόσιες υπηρεσίες, πάσης φύσεως και μορφής νομικά πρόσωπα του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα της ημεδαπής και της αλλοδαπής, καθώς και ενώσεις προσώπων και φυσικά πρόσωπα της ημεδαπής και της αλλοδαπής
με χρηματοδότηση
από δημόσιους πόρους του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, της Γ.Γ.Ε.Τ., άλλων Υπουργείων, των Περιφερειών, προερχόμενους από τον τακτικό προϋπολογισμό, το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, από κοινοτικούς πόρους, καθώς και από οποιαδήποτε άλλη πηγή.
Θεσμοθετείται ενιαία διαδικασία αξιολόγησης των προτάσεων που υποβάλλονται για χρηματοδότηση από δημόσιους πόρους, η οποία βασίζεται σε διεθνείς πρακτικές. Θεσμοθετείται επίσης η ενιαία καταγραφή και παρακολούθηση όλων των έργων Ε.ΤΑ.Κ που χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους, με στόχο τον συντονισμό των ενεργειών, την απλούστευση των διαδικασιών και την αποφυγή επικαλύψεων.
Οι υποβαλλόμενες προτάσεις, στο πλαίσιο προκηρύξεων ανταγωνιστικών προγραμμάτων που εντάσσονται στο Ε.Σ.Π.Ε.Κ., αξιολογούνται με ενιαία διαδικασία, που καταρτίζεται με μέριμνα της ΓΓΕΤ και γνώμη του ΕΣΕΤΕΚ.
Τα αποτελέσματα και οι επιπτώσεις από την υλοποίηση του Ε.Σ.Π.Ε.Κ. αποτυπώνονται στις ετήσιες εκθέσεις προόδου και την πενταετή απολογιστική έκθεση που συντάσσονται με ευθύνη και συντονισμό της Γ.Γ.Ε.Τ.. Οι εκθέσεις υποβάλλονται στο ΕΣΕΤΕΚ, στη Δ.Ε.Ε.ΤΕ.Κ. και στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής για θέματα έρευνας, είναι δημοσίως προσβάσιμες και λαμβάνονται υπόψη για την αναθεώρηση ή/και τον σχεδιασμό των νέων στρατηγικών πλαισίων.
Το Ε.Σ.Π.Ε.Κ. μπορεί να αναθεωρείται ανάλογα με τις ανάγκες που προκύπτουν έπειτα από σχετική εισήγηση του Ε.Σ.Ε.ΤΕ.Κ. ή ενός τουλάχιστον μέλους της Δ.Ε.Ε.ΤΕ.Κ. και λαμβάνοντας υπόψη την ετήσια έκθεση προόδου του Ε.Σ.Π.Ε.Κ.. Το αναθεωρημένο Ε.Σ.Π.Ε.Κ. εγκρίνεται από τη Δ.Ε.Ε.ΤΕ.Κ..
Για ερευνητές με εξαιρετική επίδοση σε θέματα έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας που συμβάλλουν στην υλοποίηση των στόχων του Ε.Σ.Π.Ε.Κ. προβλέπονται χρηματικά βραβεία.