Ειδικές αρχές
Οι γενικές αρχές της «εθνικής πολιτικής» του άρθρου 4 εξειδικεύονται ως ακολούθως:
1. Απαγορεύεται η εισαγωγή αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων (ΑΚΡΑ) με σκοπό την διάθεσή τους εντός των συνόρων της χώρας.
2. Ο παραγωγός των ΑΚΡΑ έχει την αποκλειστική ευθύνη της διαχείρισής τους, μέχρι της φυσικής τους απομείωσης στα θεσμοθετημένα επίπεδα αποδέσμευσης ή μέχρι της αποστολής τους σε εγκεκριμένη εγκατάσταση διαχείρισης αναλωθέντος καυσίμου ή ραδιενεργών αποβλήτων εντός ή εκτός της χώρας. Σε κάθε περίπτωση, ο παραγωγός ΑΚΡΑ αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον τρόπο διαχείρισης και επιβαρύνεται με το οικονομικό κόστος διαχείρισής τους. Απαγορεύεται η μη εγκεκριμένη απόρριψη ΑΚΡΑ στο περιβάλλον.
3. Η «εθνική πολιτική» σχεδιάζεται βάσει των εκάστοτε εκτιμωμένων εθνικών αναγκών για τη διαχείριση των ΑΚΡΑ. Παράλληλα, διερευνώνται Ευρωπαϊκές συνεργασίες και κοινές δράσεις σε θέματα διαχείρισης ΑΚΡΑ, με σκοπό τη δυνατότητα σύναψης διακρατικών συμφωνιών για την αποστολή ραδιενεργών αποβλήτων στο εξωτερικό προς ανακύκλωση ή διάθεση. Για τα παραπάνω λαμβάνονται, ιδίως, υπόψη:
(α) η εθνική απογραφή αποβλήτων ,
(β) η εθνική βάση δεδομένων ΑΚΡΑ, ραδιενεργών πηγών, ραδιενεργών υλικών και πυρηνικών καυσίμων,
(γ) τα ρεύματα διαχείρισης ΑΚΡΑ (υφιστάμενα και προβλεπόμενα),
(δ) οι υφιστάμενες και οι προβλεπόμενες τεχνικές λύσεις και υποδομές διαχείρισης ΑΚΡΑ.
4. Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) τηρεί την εθνική βάση δεδομένων ΑΚΡΑ, ραδιενεργών πηγών, ραδιενεργών υλικών και πυρηνικών καυσίμων και διενεργεί την εθνική απογραφή αποβλήτων. Η απογραφή αφορά:
(α) τα είδη και τις ποσότητες των υφιστάμενων προς διαχείριση ΑΚΡΑ,
(β) τον αριθμό και το είδος των εν χρήσει ραδιενεργών πηγών, καθώς και το είδος και τις ποσότητες ραδιονουκλιδίων, και
(γ) τα εκτιμώμενα είδη και ποσότητες ΑΚΡΑ που αναμένεται να προκύψουν μελλοντικά.
5. Για τη διαχείριση των ΑΚΡΑ εφαρμόζονται επιστημονικά αποδεκτές και τεκμηριωμένες τεχνικές λύσεις και διαδικασίες, σύμφωνα με το «εθνικό πρόγραμμα» των άρθρων 11 και 12 του π.δ. 122/2013. Η ΕΕΑΕ εισηγείται ή γνωμοδοτεί στον αρμόδιο για την ΕΕΑΕ υπουργό για τις τεχνικές λύσεις και τις διαδικασίες διαχείρισης για κάθε ρεύμα ΑΚΡΑ.
6. Για την εισαγωγή κλειστών ραδιενεργών πηγών απαιτείται έγγραφη δήλωση του κατόχου άδειας, ότι, όταν τεθούν εκτός χρήσης, θα επιστραφούν στον κατασκευαστή τους ή σε άλλη εγκεκριμένη εγκατάσταση διαχείρισης ΑΚΡΑ του εξωτερικού, η οποία έχει αποδεχτεί εγγράφως και εκ των προτέρων την επιστροφή των πηγών, εκτός αν η ΕΕΑΕ κρίνει διαφορετικά.
7. Ο παραγωγός ραδιενεργών αποβλήτων λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ελαχιστοποίηση του όγκου και της ενεργότητας των ραδιενεργών αποβλήτων, όσο είναι λογικά εφικτό. Τα μέτρα εγκρίνονται από την ΕΕΑΕ, στο πλαίσιο της αδειοδότησης της σχετικής πρακτικής, δραστηριότητας ή εγκατάστασης.
8. Όλοι οι φορείς που εμπλέκονται στη χρήση ή στη διαχείριση ραδιενεργών πηγών μεριμνούν για τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης ραδιενεργών πηγών από άλλους ενδιαφερόμενους χρήστες, όπου αυτό είναι εφικτό, πριν αυτές καταστούν ραδιενεργά απόβλητα.
9. Σε περιοδική βάση δεκαετίας, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, ο αρμόδιος για την ΕΕΑΕ υπουργός προκηρύσσει προγράμματα απόσυρσης κλειστών ραδιενεργών πηγών και άλλων ραδιενεργών υλικών, με σκοπό την εξαγωγή τους για περαιτέρω διαχείριση σε εγκεκριμένες εγκαταστάσεις ανακύκλωσης και διαχείρισης ραδιενεργών υλικών του εξωτερικού, ώστε να μην καταστούν ραδιενεργά απόβλητα, και μεριμνά για την ανεύρεση των σχετικών κονδυλίων.
10. Ραδιενεργά υλικά και ραδιενεργά απόβλητα, τα οποία προκύπτουν από καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ατυχήματα ή συμβάντα καθώς και ραδιενεργά υλικά ή απόβλητα και έκθετες πηγές, η ύπαρξη των οποίων, κατά την κρίση της ΕΕΑΕ, ενέχει κίνδυνο ακτινοπροστασίας ή δημόσιας υγείας, φυλάσσονται προσωρινά σε εγκεκριμένη εγκατάσταση προσωρινής αποθήκευσης ΑΚΡΑ, μέχρι τη λήψη απόφασης για την τελική διαχείρισή τους.
11. Η αποθήκευση ραδιενεργών υλικών και αποβλήτων δεν συνιστά λύση τελικής διαχείρισης ΑΚΡΑ. Ο χρόνος προσωρινής αποθήκευσης καθορίζεται στους όρους αδειοδότησης της εγκατάστασης ή της διαδικασίας. Σε κάθε περίπτωση, ο μέγιστος χρόνος φύλαξης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 100 χρόνια.
12. Η «εθνική πολιτική» για τη διαχείριση των ΑΚΡΑ έχει ως ύψιστη προτεραιότητα την ασφάλεια και προάγει την νοοτροπία ασφάλειας (safety culture), μέσω της ορθής εφαρμογής των σχετικών νομοθετικών διατάξεων και της παροχής εκπαίδευσης, κατάρτισης και πληροφόρησης.
13. Οι απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τον προγραμματισμό και την υλοποίηση δράσεων διαχείρισης ΑΚΡΑ αναρτώνται στο διαδίκτυο, στο οποίο έχει πρόσβαση το κοινό.
14. Η «εθνική πολιτική» ενθαρρύνει την προώθηση της έρευνας και την περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνογνωσίας και εμπειρογνωμοσύνης στον τομέα της ασφαλούς διαχείρισης των ΑΚΡΑ.
15. Οι απαιτήσεις, οι λαμβανόμενες αποφάσεις, οι προτεινόμενες λύσεις καθώς και οι ρυθμιστικές επιθεωρήσεις και έλεγχοι, που αφορούν στην ασφαλή διαχείριση των ΑΚΡΑ, ακολουθούν κλιμακούμενη προσέγγιση.