Αρχική Αναμόρφωση συστήματος προσλήψεων και καθολική υπαγωγή τους στον πλήρη έλεγχο του ΑΣΕΠΆρθρο 3 Κατάργηση του κριτηρίου της συνέντευξηςΣχόλιο του χρήστη Λάμπρος Σαμαράς | 18 Νοεμβρίου 2009, 11:17
  • Σχόλιο του χρήστη 'Λάμπρος Σαμαράς' | 18 Νοεμβρίου 2009, 11:17

    Είναι αλήθεια ότι χρειάζεται ένα τέτοιο νομοσχέδιο για να αντιμετωπίσει τα σχετικά με τις προσλήψεις θέματα. Η φιλοσοφία του γενικά κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Θα ήθελα όμως να κάνω μερικές ειδικές παρατηρήσεις σχετικά με το κριτήριο της συνέντευξης που πιστεύω ότι πρέπει να μας προβληματίσουν όλους (Άρθρο 3). Κατ’ αρχήν η συνέντευξη είναι ένα πολύ χρησιμό και ουσιαστικό κριτήριο για την επιλογή προσωπικού. Γενικά και πρακτικά χρησιμοποιείται ευρέως από πάμπολλους εργοδότες (ιδιωτικού και δημοσίου τομέα) διεθνώς. Παρόλ’ αυτά υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες η «δύναμη» και η χρησιμότητά της περιορίζονται και τα θετικά της στοιχεία σχεδόν εξαλείφονται από αρνητικές παρενέργειες. Σ’ αυτή την περίπτωση έχουμε μία στρέβλωση της επιθυμητής κατάστασης η οποία συνήθως συμβαίνει λόγω διαφόρων εγγενών κοινωνικών παραγόντων και προβλημάτων που βρίσκονται σε έξαρση στην ελληνική κοινωνία. Δηλαδή το πρόβλημα δεν απορρέει από τη «συνέντευξη» αυτή καθ’ εαυτή αλλά από άλλους στρεβλούς κοινωνικούς παράγοντες όπως για παράδειγμα τη διαφθορά, το ρουσφέτι, την ευνοιοκρατία και την αναξιοκρατία. Αυτές οι τελευταίες είναι οι γεννουσιουργές αιτίες και αυτές πρέπει να περιοριστούν ώστε τελικά η συνέντευξη να αποκτήσει ξανά τη χαμένη της αξία και χρησιμότητα. Αφορμή του παρόντος σχολίου μου στάθηκαν κάποια σχόλια, όπως αυτά που ακολουθούν, που ανεπιφύλακτα είναι υπέρ της κατάργησης του κριτηρίου της συνέντευξης: - «Η κατάργηση της συνέντευξης είναι απόλυτα σωστή και το νομοσχέδιο γενικά προς τη σωστή κατεύθυνση. Μπράβο σας, ελπίζω να συνεχίσετε με την ίδια όρεξη για αξιοκρατία και στο μέλον.» (http://www.opengov.gr/ypes/?p=121&cp=7) - «ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΡΟΥΣΦΕΤΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΜΗΡΙΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ.ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑ» (http://www.opengov.gr/ypes/?option=comment_view&comment_id=3014) Στην πραγματικότητα είμαι 100% σύμφωνος με όσους ζητούν ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ, αρκεί βέβαια να ξέρουμε τι πραγματικά σημαίνει. Έως ποιο βαθμό σχετίζεται με τα λεγόμενα «τυπικά προσόντα» και από ποιο σημείο και μετά οι δύο αυτές έννοιες αποκλίνουν; Αξιοκρατία είναι η επιλογή, προώθηση ή επικράτηση εκείνων που είναι και θεωρούνται οι πιο άξιοι και ικανοί. Ιδού μερικα κριτήρια και μέθοδοι που σχετίζονται και μπορούν μαζί (και όχι ξεχωριστά) να καθορίσουν/εντοπίσουν την πραγματική αξιοσύνη και ικανότητα ενός εργαζόμενου: - τυπικά προσόντα - αντικειμενικά/ουσιαστικά προσόντα και δεξιότητες - συνέντευξη - εμπειρία - πρακτική εξάσκηση (training) - δοκιμαστική περίοδος εργασίας - προσωπικότητα/χαρακτήρας κλπ. Στην πραγματικότητα η όλη συζήτηση και τα προβλήματα στις προσλήψεις ξεκινούν επειδή μερικά από τα παραπάνω είναι κάπως αφηρημένα, αναντικειμενοποίητα και μη επαρκώς μετρήσιμα. Το γεγονός αυτό αφήνει «παραθυράκια» στη διαφθορά, στην ευνοιοκρατία και στους επιτήδιους που σπεύδουν αμέσως να τα εκμεταλλευτούν. Στην προσπάθεια ορισμένων (καλοπροαίρετων συχνά) να γίνει το σύστημα αδιάβλητο και αμερόληπτο (παραβλέποντας την τελική αποδοτικότητα, λειτουργικότητα, παραγωγικότητα και ποιότητα), προκρίνουν εκείνα μόνο τα κριτήρια (δλδ κυρίως τα «τυπικά προσόντα») που είναι εύκολα μετρήσιμα• εις βάρος των υπολείπων ουσιαστικών κριτηρίων και χάνοντας τελικά την ουσία! «Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα»! Πρέπει να γίνει κτήμα της κοινωνίας ότι η κατάργηση της συνέντευξης δεν είναι από μόνη της καλή αλλά ίσως να είναι το λιγότερο κακό στη συγκερκιμένη περίπτωση. Υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα που έχουν να κάνουν με την αναντιστοιχία τυπικών και ουσιαστικών προσόντων που οι προϊστάμενοι και οι εργοδότες γνωρίζουν πολύ καλά από την εμπειρία τους. Π.χ. ποιά θα ήταν η χρησιμότητα ενός πτυχίου Mittelstufe σε κάποιο πόστο, που η καλή γνώση της γερμανικής γλώσσας είναι καθημερινή και απαραίτητη, αν ο κάτοχος το έχει αποκτήσει πριν από 15 χρόνια και δεν μπορεί πρακτικά να επικοινωνήσει στα γερμανικά; Δεν θα ήταν πράγματι αξιότερος κάποιος που κατα τη διάρκεια της συνέντευξης θα μπορούσε να αποδείξη την επάρκειά του στην προφορική επικοινωνία, στη γραφή και στην κατανόηση κειμένων; Ακόμη και αν δεν διαθέτει πτυχίο γλωσσομάθειας! (Χαρακτηριστικό παράδειγμα θα μπορούσε να είναι οι έλληνες που κάποια χρόνια της παιδικής τους ηλικίας τα έζησαν στη Γερμανία). Δυστυχώς όμως φαίνεται να υπάρχει η λανθασμένη και απλουστευτική αντίληψη της σχεδόν τέλειας εξίσωσης μεταξύ τυπικών προσόντων και αξιοκρατίας! Δηλαδή επικρατεί η λανθασμένη εντύπωση σε πολλούς συμπολίτες μας ότι λίγο πολύ ισχύουν τα παρακάτω: Αξιοκρατία = Τυπικά Προσόντα Συνέντευξη = Ρουσφέτι Τυπικά Προσόντα ≠ Ρουσφέτι (ή λίγο διαφορετικά) Τυπικά Προσόντα = -Ρουσφέτι Φαίνεται επίσης ότι δεν είναι αρκετά ξεκαθαρισμένες οι παραπάνω έννοιες και ποιοι παράγοντες σχετίζονται με την επιλογή προσωπικού. Πρέπει να αντιληφθούμε και να καταλάβουμε πρώτα ποια είναι η ουσιαστική αξία της συνέντευξης, ποιους σκοπούς/λόγους εξυπηρετεί, σε τι βοηθάει, ποια είναι τα όριά της κλπ. Φυσικά ούτε μηδενική ούτε απόλυτη είναι η αξία της αφού άλλωστε δεν θα πρέπει να είναι και το μοναδικό κριτήριο επιλογής. Δεν χωρούν απλοποιητικές, μανιχαϊστικές λογικές, ούτε τα πράγματα είναι μόνο άσπρο-μαύρο. Όχι λοιπόν στους αφορισμούς και τις απολυτότητες. Ναι στη νηφάλια συζήτηση χωρίς δογματισμούς και υπερβολές. Ναι στην εφαρμογή της βέλτιστης λύσης υπό τις παρούσες (σχετικά αρνητικές) συνθήκες. Στην πραγματικότητα αυτό που συμβαίνει έιναι ότι ενώ η συνέντευξη είναι χρήσιμη, την καταργούμε εντελώς (!) επειδή δεν μπορούμε να την εφαρμόσουμε σωστά (ή τουλάχιστον υπάρχει μεγάλη καχυποψία ότι η εφαρμογή της είναι πλημμελής). Δηλαδή η λογική του «πονάει καφάλι, κόψει κεφάλι»! Αυτό που πρέπει να προσπαθήσουμε (ως κοινωνία γενικά αλλά και το Υπ.Εσ. ειδικότερα) είναι να προσδιορίσουμε κατά πόσο αλληλοεπηρεάζονται οι διαφοροι κοινωνικοί παράγοντες με τα κριτήρια επιλογής, ποια είναι η σχέση τους και τελικά να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε, τι μπορούμε να βελτιώσουμε (και πως), ώστε μεσο-μακροπρόθεσμα να ξαναεισάγουμε τη συνέντευξη με καλύτερους και πιο αξιοκρατικούς όρους. Αυτός πρέπει να είναι ο τελικός σκοπός. Η δημόσια διαφάνεια και ο έλεγχος είναι πιστεύω παράγοντες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση βελτίωσης αυτών όρων. Η κυβέρνηση, ο υπουργός, οι αναλυτές/δημοσιογράφοι και η πνευματική ηγεσία πρέπει να αναλύσουν και να εξηγήσουν στην κοινωνία αυτά ακριβώς τα θέματα. Πρέπει να καταδειχτεί η χρησιμότητα της συνέντευξης. Η κοινωνική συναίνεση θα είναι πολύ σημαντική (αν όχι αναγκαία) στο εγγύς μέλλον για την αποδοχή αλλαγών και μεταρρυθμίσεων. Η συνέντευξη είναι δίκοπο μαχαίρι και χρειάζεται κατάλληλο κοινωνικό περιβάλλον (έλεγχοι, διαφάνεια, έλλειψη διαφθοράς) για να ευδοκιμίσει. Ενώ ουσιαστικά έιναι όπλο υπέρ της αξιοκρατίας, μπορεί να καταλήξει μπούμερανγκ και τελικά να ευνοήσει την αναξιοκρατία! Τέλος, θα ήθελα να καταθέσω την θετικότατη προσωπική μου εμπειρεία από συνέντευξη που είχα σε ΔΕΚΟ την περασμένη χρονιά. Δεν γνώριζα απολύτως κανέναν αλλά ούτε αυτοί γνωριζαν εμένα. Η όλη διαδικασία ήταν άψογη. Προφανώς όμως το θέμα είναι αν στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι συνεντεύξεις ήταν ανάλογες με τη δική μου. Δεν το γνωρίζω αλλά ούτε και έχω λόγους να αμφιβάλλω. Πάντα θα υπάρχουν προσπάθειες να γίνουν παρατυπίες αλλά θα πρέπει να είναι ελάχιστες και να μη νοθεύουν και προσβάλλουν το γενικό περί δικαίου αίσθημα. Να μην ξεπερνούν ορισμένα αποδεκτά όρια• αλλιώς η κοινωνική αδικία αυξάνεται δυσανάλογα και η συνέντευξη χάνει το νόημα της. Πρακτικά μιλώντας, αν αυτή την χρονική στιγμή/περίοδο η συνέντευξη δημιουργεί μεγαλύτερα προβλήματα και αδικίες (από όσα λύνει) τότε πραγματικά έχει νόημα να καταργηθεί προσωρινά (προσωρινή αναστολή). Προσωρινά όμως και με σκοπό να επαναεισαχθεί μελλοντικά σε εύθετο χρόνο με καλύτερους όρους• όταν δηλαδή οι συνθήκες θα είναι ωριμότερες. Ταυτόχρονα θα πρέπει να υπάρχει κάθαρη εικόνα για τις τρέχουσες ελλείψεις/δυσχέρειες που πρέπει να περιοριστούν ΚΑΙ πάνω απ’ όλα ξεκάθαρο όραμα για το που πρέπει να φτάσουμε στο μέλλον. Στην συγκεκριμένη περίπτωση εκεί που πρέπει να στοχεύουμε είναι στην εισαγωγή της συνέντευξης για τις προσλήψεις στο Δημόσιο.