1. Η παράγραφος 1 του άρθρου 6 του ν. 3231/2004 (Α’ 45), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 του ν. 3636/2008 (A’ 11) και κωδικοποιήθηκε στο άρθρο 99 παρ. 2 του π.δ. 26/2012 (A’ 57), αντικαθίσταται ως εξής :
«1. Για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός, το σύνολο των ψήφων που συγκέντρωσε στην Επικράτεια πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό 300. Το γινόμενο τους διαιρείται με το άθροισμα των έγκυρων ψηφοδελτίων που συγκέντρωσαν στην Επικράτεια όσοι σχηματισμοί συμμετέχουν στην κατανομή των εδρών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5. Οι έδρες που δικαιούται κάθε σχηματισμός στην Επικράτεια είναι το ακέραιο μέρος του πηλίκου της διαίρεσης.
Αν το άθροισμα των ως άνω ακέραιων μερών των πηλίκων υπολείπεται του αριθμού 300, τότε παραχωρείται, κατά σειρά, ανά μία έδρα και ως τη συμπλήρωση αυτού του αριθμού στους σχηματισμούς, των οποίων τα πηλίκα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα δεκαδικά υπόλοιπα.»
2. Οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 6 του ν. 3231/2004 (Α’ 45), όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο 1 του ν. 3636/2008 (A’ 11)και κωδικοποιήθηκαν στο άρθρο 99 παρ. 3 και 4, αντίστοιχα, του π.δ. 26/2012 (A’ 57), καταργούνται.
3. α) Ο τίτλος του άρθρου 8 του ν. 3231/2004 (Α’ 45), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 του ν. 3636/2008 (A’ 11),αντικαθίσταται ως εξής :
«Κατανομή εδρών στις εκλογικές περιφέρειες»
β) Αντιστοίχως, ο τίτλος του άρθρου 100 του π.δ. 26/2012 (Α’ 57)αντικαθίσταται ως εξής :
«Κατανομή εδρών επικρατείας – Κατανομή εδρών στις εκλογικές περιφέρειες»
4. α) Η παράγραφος 4 του άρθρου 8 του ν. 3231/2004 (Α’ 45), όπως κωδικοποιήθηκε στο άρθρο 100 παρ. 7 του π.δ. 26/2012 (Α’57), αντικαθίσταται ως εξής :
«4. Τυχόν αδιάθετες έδρες διεδρικών και τριεδρικών εκλογικών περιφερειών διατίθενται, κατά σειρά και ανά μία, στον εκλογικό σχηματισμό που εμφανίζει σε καθεμία από αυτές τα μεγαλύτερα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα ψήφων.
Εάν σε κάποιο εκλογικό σχηματισμό διατεθούν συνολικά περισσότερες έδρες από όσες δικαιούται, σύμφωνα με το άρθρο 6 του παρόντος νόμου, οι πλεονάζουσες αφαιρούνται, ανά μια, από τις τριεδρικές περιφέρειες και αν υπάρξει ανάγκη από τις διεδρικές, στις οποίες ο συνδυασμός αυτός κατέλαβε έδρα, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, εμφανίζοντας τα μικρότερα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα ψήφων.»
β) Το πρώτο και δεύτερο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 8 του ν. 3231/2004 (Α’ 45), όπως κωδικοποιήθηκαν στο άρθρο 100 παρ. 8 του π.δ. 26/2012 (Α’57), αντικαθίστανται ως εξής :
«5. Οι εκλογικές περιφέρειες που εξακολουθούν να έχουν αδιάθετες έδρες διατάσσονται κατά φθίνoυσα σειρά, με βάση τα μετά την εφαρμογή της προηγούμενης παραγράφου εναπομείναντα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα ψήφων του εκλογικού σχηματισμού με το μικρότερο αριθμό εγκύρων ψηφοδελτίων στην επικράτεια που δικαιούται έδρα σύμφωνα με το άρθρο 5. Στον εκλογικό αυτό σχηματισμό παραχωρείται ανά μία έδρα από καθεμία από αυτές τις εκλογικές περιφέρειες και ως τη συμπλήρωση του αριθμού των εδρών που αυτός δικαιούται, σύμφωνα με το άρθρο 6.»
Αναλογικό εκλογικό σύστημα χωρίς ενιαίο ψηφοδέλτιο όλων των υποψηφίων βουλευτών από κάθε κόμμα, ανά εκλογική περιφέρεια, δεν έχει δημοκρατικό, πρακτικό και αντιπροσωπευτικό χαρακτήρα.
Η αναλογική εκλογή νομοθετικού σώματος πρέπει να διαχωρίζεται από την εκλογή της εκτελεστικής εξουσίας.
Κοινώς έναν ενιαίο ψηφοδέλτιο για όλους τους βουλευτές με δυνατότητα σταυροδοσίας ανεξαρτήτους κόμματος για να αναγκαστούν τα κόμματα να συμπεριλάβουν τους άριστους και όχι τους αρεστούς και ένα χωριστό ψηφοδέλτιο για την εκλογή Κυβερνήσεως (κόμματος).
Σε κάθε άλλη περίπτωση το αναλογικό εκλογικό σύστημα δε θα είναι ούτε λειτουργικό, ούτε δημοκρατικό.
Να μειωθεί το όριο του 3% για να μπει ένα κόμμα στη βουλή στο 1%.
Η πρόταση για ένα αναλογικό (ή, έστω, αναλογικότερο του υπάρχοντος) εκλογικό σύστημα είναι καλοδεχούμενη.
Με την αναλογική κατανομή των εδρών της Βουλής εκφράζεται άμεσα η λαϊκή βούληση. Το αποτέλεσμα θα είναι να εκλείψουν οι μειοψηφικές κυβερνήσεις που κατά κανόνα βρέθηκαν στην εξουσία τα τελευταία 40 χρόνια. Οι ανησυχίες περί μη κυβερνησιμότητας δε θα επαληθευτούν εάν οι πολίτες ψηφίσουν κόμματα ανοικτά σε συνεργασίες. Όσο για την πολιτική σταθερότητα, μία κυβέρνηση που θα εκπροσωπεί πάνω από το 50% του πληθυσμού, γιατί να μην αποδειχθεί μακροβιότερη από μία κυβέρνηση του 39%, όπως η σημερινή; Σίγουρα θα αναμένουμε λιγότερες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις.
Υπάρχουν όμως ορισμένα σημαντικά θέματα τα οποία δε θίγονται:
1. Παραδόξως, δε λαμβάνεται καμία μέριμνα για τους Έλληνες του εξωτερικού. Είναι καιρός να θεσμοθετηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι των μονίμων κατοίκων εξωτερικού. Αυτό μπορεί να γίνει με ξεχωριστή εκλογική περιφέρεια (είτε ενιαία, είτε με γεωγραφική κατανομή ανά τον κόσμο) συγκεκριμένου αριθμού βουλευτών.
2. Να δοθεί το δικαίωμα εκλέγειν σε προσωρινούς κατοίκους εξωτερικού μέσω επιστολικής/ηλεκτρονικής ψήφου ή στα κατά τόπους προξενεία.
3. Προτείνεται η ενοποίηση μονοεδρικών, διεδρικών κλπ. περιφερειών, ώστε να επιτυγχάνεται αναλογικότερη εκπροσώπηση του πληθυσμού και στην επαρχία. Κατάτμηση της υπερμεγέθους Β’ Αθηνών. Εκλογικές περιφέρειες με πληθυσμό τουλάχιστον 120.000, που θα εκλέγουν από 5 έως 15 κατά μέγιστο βουλευτές.
4. Διαχωρισμός νομοθετικής/εκτελεστικής εξουσίας. Η κυβέρνηση θα λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης από την εκλεγμένη βουλή, αλλά δε θα αποτελείται από βουλευτές.
5. Θέσπιση μόνιμων Γενικών Γραμματέων, οι οποίοι δε θα αλλάζουν κάθε φορά που γίνονται εκλογές. Αυτή η πρόβλεψη, μαζί με το διαχωρισμό νομοθετικής/εκτελεστικής εξουσίας θα έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη και ομαλότερη λειτουργία του κράτους, σε αντίθεση με σήμερα που όλα παραλύουν ένα μήνα πριν και μετά τις εκλογές.
6. Να εξεταστεί η μείωση του συνολικού αριθμού βουλευτών, για λόγους περιστολής δαπανών.
7. Τέλος, υπάρχει μία ανακολουθία στη χρονική σειρά των νομοθετικών ενεργειών: κανονικά, προηγείται η συνταγματική αναθεώρηση και έπειτα, με βάση αυτή, κατατίθεται νέος εκλογικός νόμος…
Σημειώνω και μία ενδιαφέρουσα ιδέα από την έως τώρα διαβούλευση, που ίσως θα άξιζε να διερευνηθεί:
– ιδέα των μετεκλογικών συνεργασιών και στα μικρά κόμματα: «να δίνεται η δυνατότητα στα κόμματα τα οποία δεν καταφέρνουν να περάσουν το συγκεκριμένο όριο να σχηματίζουν μεταξύ τους συνεργασίες, εντός ελάχιστων ημερών, με σκοπό τη είσοδό τους στο κοινοβούλιο» (ας θυμηθούμε το 19% Εκτός Βουλής στις πρώτες εκλογές του 2012).
Μια εναλλακτική πρόταση εκλογικού νόμου απλής αναλογικής με κύρια χαρακτηριστικά
Α) Τον ορθολογικότερο προσδιορισμό των εκλογικών περιφερειών.
Β) Την τεχνική δημιουργία ορίου για είσοδο στη βουλή ανά περιφέρεια. Στις 25-εδρικές περιφέρειες το όριο αυτό είναι περίπου 2%
Γ) Μικτό σύστημα εκλογής με σταυρό και με λίστα.
1. Εκλογικές Περιφέρειες
Ορίζονται όπως οι 13 περιφέρειες Β βαθμού αυτοδιοίκησης.
Γίνεται διάσπαση στις μεγάλες περιφέρειες (Αττική – Κεντρική Μακεδονία) έτσι ώστε καμιά περιφέρεια να μην έχει πάνω από το 10% του συνόλου των βουλευτών. Έτσι η Αττική διαιρείται σε τέσσερες περιφέρειες και η Κεντρική Μακεδονία σε δύο. Με αυτό τον τρόπο προκύπτουν οι παρακάτω δεκαεπτά εκλογικές περιφέρειες και οι αντίστοιχές έδρες. Α ΑΤΤΙΚΗΣ-24, Β ΑΤΤΙΚΗΣ-24, Γ ΑΤΤΙΚΗΣ-24, Δ ΑΤΤΙΚΗΣ-15,Α ΚΕΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-25,Β ΚΕΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-24,ΣΤΕΡΕΑ-16,ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ-6,ΘΕΣΣΑΛΙΑ-22,ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ-20,ΑΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΡΑΚΗ-17,ΔΥΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ-10,ΗΠΕΙΡΟΣ-12,ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ-18,Β ΑΙΓΑΙΟ-6,Ν ΑΙΓΑΙΟ-9,ΚΡΗΤΗ-16
2 Υποψήφιοι Βουλευτές συνδυασμών για κάθε περιφέρεια
Κάθε συνδυασμός (κόμματος, συνασπισμού κομμάτων, ανεξάρτητων υποψηφίων) μπορεί να περιλάβει αριθμό υποψήφιων βουλευτών ως τον αριθμό των βουλευτικών εδρών της εκλογικής περιφέρειας οπότε και θεωρείται πλήρης. Το 50% των υποψηφίων (με στρογγυλοποίηση προς τα επάνω) αναγράφονται σε διακριτή λίστα (ΛΙΣΤΑ Α) με σειρά που καθορίζει το κόμμα (ανάλογα αρθρ. 34 ΠΔ 152 /1985). Οι υπόλοιποι αναγράφονται σε άλλη λίστα (ΛΙΣΤΑ Β) με αλφαβητική σειρά. Ο ψηφοφόρος μπορεί να θέσει σταυρό επιλογής στους υποψήφιους της δεύτερης λίστας.
3. Αναλογική κατανομή στις εκλογικές περιφέρειες
Για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός, το σύνολο των ψήφων που συγκέντρωσε στην περιφέρεια πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό των εδρών της περιφέρειας. Το γινόμενο διαιρείται με το άθροισμα των έγκυρων ψηφοδελτίων που συγκέντρωσαν στην περιφέρεια όλοι οι σχηματισμοί Οι έδρες που δικαιούται κάθε σχηματισμός είναι το ακέραιο μέρος του πηλίκου της διαίρεσης.
Αν το άθροισμα των ως άνω ακέραιων μερών των πηλίκων υπολείπεται του αριθμού των εδρών της περιφέρειας, τότε παραχωρείται, κατά σειρά, ανά μία έδρα και ως τη συμπλήρωση αυτού του αριθμού στους σχηματισμούς, των οποίων τα πηλίκα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα δεκαδικά υπόλοιπα. Οι έδρες αυτές παραχωρούνται μόνο στους συνδυασμούς που συμμετέχουν με πλήρη ψηφοδέλτια στα ¾ των περιφερειών.
Επιτυχόντες ανακηρύσσονται οι υποψήφιοι από τις δύο λίστες εναλλάξ αρχίζοντας από την ΛΙΣΤΑ Α. Έτσι για παράδειγμα σε συνδυασμό που καταλαμβάνει πέντε έδρες εκλέγονται οι τρείς πρώτοι από τη ΛΙΣΤΑ Α και οι δύο με τους περισσότερους σταυρούς από τη ΛΙΣΤΑ Β