1. Σε περίπτωση απόρριψης του αιτήματος χορήγησης ή ανανέωσης τίτλου διαμονής, καθώς και σε περίπτωση ανάκλησης ισχύοντος τίτλου, η αρμόδια αρχή εκδίδει απόφαση επιστροφής του υπηκόου τρίτης χώρας, προβλέποντας αυτοδικαίως χρονικό διάστημα τριάντα (30) ημερών για την οικειοθελή αναχώρησή του, με την επιφύλαξη του άρθρου 22 παρ. 5. Η απόφαση επιστροφής αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της απόφασης απόρριψης αιτήματος διαμονής ή ανάκλησης τίτλου διαμονής και εκδίδεται από την κατά περίπτωση αρμόδια αρχή του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη ή της κατά τόπον αρμόδιας υπηρεσίας αλλοδαπών και μετανάστευσης. Στις λοιπές περιπτώσεις, για τους υπηκόους τρίτης χώρας που διαμένουν παράνομα σε ελληνικό έδαφος, εκδίδεται απόφαση επιστροφής από τα αρμόδια, κατά το άρθρο 76 παρ. 2 του ν.3386/2005, όργανα. Οι αποφάσεις επιστροφής εκδίδονται με την επιφύλαξη των εξαιρέσεων που προβλέπονται στις παρ. 2 έως 5. Οι αποφάσεις επιστροφής και κάθε σχετικό με αυτές στοιχείο, όπως η συμμόρφωση του υπηκόου τρίτης χώρας προς την υποχρέωση οικειοθελούς αναχώρησης εντός της τεθείσας προθεσμίας και η υλοποίηση της απομάκρυνσης καταχωρούνται άμεσα από τις αρμόδιες Υπηρεσίες στα οικεία ηλεκτρονικά αρχεία ή μητρώα, που αυτές τηρούν σύμφωνα με το νόμο, και τα οποία, σε περίπτωση συμμετοχής περισσοτέρων υπηρεσιών στη διαδικασία επιστροφής, τελούν σε πλήρη λειτουργική διασύνδεση μεταξύ τους.
2. Οι υπήκοοι τρίτων χωρών, οι οποίοι διαμένουν παρανόμως στο ελληνικό έδαφος και διαθέτουν έγκυρο τίτλο διαμονής ή άλλη άδεια που παρέχει δικαίωμα παραμονής και έχει εκδοθεί από άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποχρεούνται να μεταβαίνουν αμέσως στο έδαφος του αυτού του άλλου κράτους. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του υπηκόου τρίτης χώρας με την ανωτέρω υποχρέωση ή όταν η άμεση αναχώρηση του υπηκόου τρίτης χώρας επιβάλλεται για λόγους εθνικής ασφάλειας ή δημόσιας τάξης, εκδίδεται απόφαση επιστροφής από τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές.
3. Οι αρμόδιες αρχές μπορούν να μην εκδίδουν απόφαση επιστροφής για υπήκοο τρίτης χώρας, ο οποίος διαμένει παράνομα στην ελληνική επικράτεια, εφόσον άλλο κράτος μέλος αναλαμβάνει τον εν λόγω υπήκοο δυνάμει διμερών συμφωνιών ή διευθετήσεων που ισχύουν κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ (13-1-2009). Στην περίπτωση αυτή, το κράτος μέλος που αναλαμβάνει το συγκεκριμένο υπήκοο τρίτης χώρας είναι υπεύθυνο για την έκδοση και υλοποίηση της απόφασης επιστροφής.
4. Οι αρμόδιες κατά περίπτωση αρχές μπορούν να χορηγούν σε υπήκοο τρίτης χώρας, ο οποίος διαμένει παράνομα στην ελληνική επικράτεια, άδεια διαμονής για λόγους φιλευσπλαχνίας, ανθρωπιστικούς ή άλλους λόγους σύμφωνα με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Η του ν.3386/2005 και της παρ. 4 του άρθρου 15 του ν.1975/1991, ως ισχύουν. Στην περίπτωση έκδοσης της ανωτέρω άδειας διαμονής, δεν εκδίδεται απόφαση επιστροφής. Εφόσον η απόφαση επιστροφής έχει ήδη εκδοθεί, τότε αυτή ανακαλείται ή αναστέλλεται για χρονικό διάστημα ίσο με την διάρκεια ισχύος της ανωτέρω άδειας.
5. Σε βάρος υπηκόου τρίτης χώρας που έχει καταθέσει εμπρόθεσμα αίτηση χορήγησης ή ανανέωσης άδειας διαμονής με όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και έχει λάβει τη σχετική βεβαίωση, που προβλέπεται από το άρθρο 11 παρ. 4 του ν.3386/2005 ή άλλη ανάλογη ειδική διάταξη, ότι διαμένει νομίμως στη Χώρα, δεν είναι δυνατή η έκδοση απόφασης επιστροφής για λόγους παράνομης διαμονής, έως ότου το αίτημά του κριθεί οριστικά, χωρίς να αυτό να συνιστά κώλυμα για τις αρμόδιες αρχές ως προς την έκδοση ενιαίας απόφασης λήξης της νόμιμης διαμονής και επιστροφής. Ομοίως, δεν είναι δυνατή η έκδοση απόφασης επιστροφής για υπήκοο τρίτης χώρας για τον οποίο έχει εκδοθεί απόφαση αναστολής ή προσωρινή διαταγή αναστολής του διοικητικού πρωτοδικείου επί διοικητικής πράξης κατά της οποίας έχει ασκήσει αίτηση ακύρωσης και αφορά την απόρριψη αιτήματος έκδοσης άδειας διανομής ή την ανάκληση άδειας διαμονής, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.