1. Η ΕΠ.ΑΚΤ. αποτελείται αποκλειστικά από Εθελοντές και Εθελόντριες Ακτοφύλακες.
2. Υποψήφιος Εθελοντής Ακτοφύλακας/ Εθελόντρια Ακτοφύλακας (εφεξής Εθελοντής Ακτοφύλακας) δύναται να είναι κάθε Έλληνας και Ελληνίδα υπήκοος ή υπήκοος κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή υπήκοος τρίτου Κράτους ηλικίας 18 έως 60 ετών που διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα, κατά την τελευταία τουλάχιστον τριετία, εφόσον πληρεί τις προϋποθέσεις της επόμενης παραγράφου.
3. Οι ενδιαφερόμενοι, για να αποκτήσουν την ιδιότητα του εθελοντή, υποβάλλουν αίτηση στη Λιμενική Αρχή του τόπου μόνιμης διαμονής ή παραθεριστικής κατοικίας τους. Η αίτηση είναι ατομική και συνοδεύεται από τα ακόλουθα:
α. Επικυρωμένο αντίγραφο Αστυνομικής Ταυτότητας ή διαβατηρίου σε περίπτωση πολίτη προερχόμενου από κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή υπηκόου τρίτου Κράτους.
β. Υπεύθυνη Δήλωση του ν. 1599/1986 στην οποία να δηλώνεται ότι έχουν όλα τα νόμιμα προσόντα για την απόκτηση της ιδιότητας του εθελοντή και ότι τα αναγραφόμενα στοιχεία-προϋποθέσεις που περιλαμβάνονται στην αίτησή του είναι αληθή. Ειδικότερα, στην Υπεύθυνη Δήλωση δηλώνονται τα εξής:
αα. γνωρίζει και υποστηρίζει την αποστολή της ΕΠ.ΑΚΤ.
ββ. επιθυμεί την εθελοντική συμμετοχή του σε δράσεις που σχετίζονται με χερσαία, πλωτά, εναέρια μέσα, ραδιοεπικοινωνίες ή και άλλους υποστηρικτικούς τομείς του έργου των Λιμενικών Αρχών.
γγ. γνωρίζει κολύμβηση, ομιλεί και γράφει την ελληνική γλώσσα και δεν έχει υποβάλλει αντίστοιχη αίτηση σε άλλη Λιμενική Αρχή της Χώρας.
γ. Πιστοποιητικό ή Βεβαίωση ή Δίπλωμα γνώσεων ή δεξιοτήτων, που ενδεχομένως κατέχει. Ειδικότερα, στις περιπτώσεις που τα εν λόγω Πιστοποιητικά ή Βεβαιώσεις ή Διπλώματα έχουν εκδοθεί από Κράτος – Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή τρίτο κράτος, γίνονται αποδεκτά εφόσον είναι επίσημα μεταφρασμένα και συνοδεύονται από επίσημα θεωρημένη και μεταφρασμένη βεβαίωση περί της γνησιότητας του περιεχομένου τους, από την οικεία Πρεσβευτική ή Προξενική Αρχή του Κράτους έκδοσής τους.
δ. Ιατρική βεβαίωση από αρμόδιο κρατικό φορέα, για την καλή σωματική και ψυχική του υγεία. Η υγεία και καταλληλότητα βεβαιώνονται από ιατρό παθολόγο ή ιατρό ειδικότητας γενικής ιατρικής και ψυχίατρο.
ε. Αποδεικτικό ασφάλισης, ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης από αναγνωρισμένο ασφαλιστικό φορέα.
στ. Αποδεικτικό Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.)
ζ. Πιστοποιητικό ποινικού μητρώου προκειμένου να διαπιστώνεται ότι δεν έχει καταδικαστεί ή δεν διώκεται για αδικήματα που προβλέπονται για την πρόσληψη μόνιμου προσωπικού του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ.
4. Ο Προϊστάμενος της Λιμενικής Αρχής ορίζει με απόφασή του, ισχύος δύο ετών, τριμελή επιτροπή αποτελούμενη από βαθμοφόρους Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ., η οποία ελέγχει την πληρότητα και των δικαιολογητικών της παραγράφου 3 και συντάσσει πρακτικό στο οποίο γνωμοδοτεί αιτιολογημένα για την ένταξη ή μη του υποψηφίου στη δύναμη της ΕΠ.ΑΚΤ. Οι απορριφθείσες αιτήσεις και τα επισυναπτόμενα επιστρέφονται στους αιτούντες.
5. Οι υποψήφιοι που γίνονται αποδεκτοί εντάσσονται στη δύναμη της ΕΠ.ΑΚΤ. που εδρεύει στον τόπο υποβολής της παραπάνω αίτησης και προμηθεύονται «Δελτίο Ταυτότητας Εθελοντή Ακτοφύλακα», το οποίο εκδίδεται από το Τμήμα Εκπαίδευσης, Ευαισθητοποίησης του Πολίτη και Εθελοντισμού της Διεύθυνσης Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος του Αρχηγείου Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., στην οποία εφεξής τηρείται και το «Ειδικό Μητρώο Εθελοντών Ακτοφυλάκων».
6. Με την εγγραφή τους στο Ειδικό Μητρώο, απονέμεται στους Εθελοντές Ακτοφύλακες, με απόφαση του Αρχηγού Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., ο βαθμός του «Εθελοντή Ακτοφύλακα» εξαιρουμένων των περιπτώσεων του εδαφ. α της παρ. 6 του άρθρου 9.
7. Το έργο του εθελοντή είναι τιμητικό και άμισθο. Ο Εθελοντής Ακτοφύλακας μετέχει σε εθελοντικές δράσεις σύμφωνα με τις γνώσεις και τις δυνατότητές του.
8. Ο όρος «Εθελοντής Ακτοφύλακας» αναφέρεται αποκλειστικά στους πολίτες που είναι καταγεγραμμένοι στο «Ειδικό Μητρώο Εθελοντών Ακτοφυλάκων».