Αρχική Διαβούλευση του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης για το εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό ΣχέδιοΚοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ) Σχόλιο του χρήστη Βασίλης Παπαστάμος | 16 Ιουλίου 2025, 16:30
  • Σχόλιο του χρήστη 'Βασίλης Παπαστάμος' | 16 Ιουλίου 2025, 16:30

    Το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ) συνιστά μια φιλόδοξη και αναγκαία προσπάθεια για την κοινωνικά δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Ωστόσο, το σχέδιο, όπως παρουσιάζεται στη διαβούλευση, παρουσιάζει σημαντικά κενά σε τρεις κρίσιμους τομείς που σχετίζονται άμεσα με την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα της μετάβασης: τις ενεργειακές κοινότητες, την ενίσχυση της ιδιοκατανάλωσης μέσω ΑΠΕ και την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, ιδίως σε τουριστικές και νησιωτικές περιοχές. Πρώτον, η ενεργειακή μετάβαση δεν μπορεί να θεωρηθεί κοινωνικά δίκαιη χωρίς τη θεσμική ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων. Οι ενεργειακές κοινότητες, όπως προβλέπονται στον Ν. 4513/2018 και την ευρωπαϊκή Οδηγία RED II, δίνουν τη δυνατότητα σε πολίτες, ΟΤΑ, μικρές επιχειρήσεις και φορείς να παράγουν, να καταναλώνουν και να διαχειρίζονται συλλογικά καθαρή ενέργεια. Η απουσία πρόβλεψής τους από το ΚΚΣ αποκλείει ευάλωτα νοικοκυριά που δεν έχουν ιδιόκτητο χώρο ή οικονομικούς πόρους για ατομική εγκατάσταση ΑΠΕ, ενώ ταυτόχρονα χάνεται η ευκαιρία δημιουργίας τοπικών, δημοκρατικών και συνεργατικών υποδομών ενεργειακής αυτάρκειας. Προτείνεται η ένταξή τους ως επιλέξιμες οντότητες στο ΚΚΣ, με εξειδικευμένα προγράμματα για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών ευάλωτων πολιτών. Δεύτερον, το ΚΚΣ ορθά αναγνωρίζει την ανάγκη για ιδιοκατανάλωση μέσω ΑΠΕ, αλλά περιορίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε μεμονωμένες επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης. Απουσιάζει ένα συνεκτικό πλαίσιο στήριξης της αυτοπαραγωγής με χρήση net metering και virtual net metering σε πολυκατοικίες, δημόσια κτήρια (Σχολεία, Νοσοκομεία κλπ) και τουριστικές μονάδες. Η ενίσχυση τέτοιων σχημάτων, με επιδότηση αρχικής εγκατάστασης και λειτουργίας, μπορεί να ενισχύσει την ενεργειακή ανεξαρτησία των ευάλωτων ομάδων και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του Σχεδίου. Τέλος, το πρόβλημα της λειψυδρίας παραμένει εκτός του ΚΚΣ, παρά το γεγονός ότι αποτελεί άμεση επίπτωση της κλιματικής κρίσης, ειδικά σε περιοχές έντονης τουριστικής ανάπτυξης. Το σχέδιο θα μπορούσε να ενσωματώσει δράσεις για την ανάκτηση γκρίζου νερού σε υφιστάμενα και νέα κτίρια (π.χ. για καζανάκια και άρδευση), την προώθηση δεξαμενών συλλογής βρόχινου νερού, καθώς και την ανάπτυξη τοπικών συνεργειών για βιώσιμη χρήση υδάτων σε δημοτικά δίκτυα, σχολεία και τουριστικές επιχειρήσεις. Η συμπερίληψη των παραπάνω προτάσεων στο ΚΚΣ θα ενίσχυε ουσιαστικά τον κοινωνικό, περιβαλλοντικό και τεχνικό του αντίκτυπο. Κυρίως, θα διασφάλιζε ότι η μετάβαση δεν θα είναι μόνο "πράσινη", αλλά και συμμετοχική, δίκαιη και ανθεκτική. Με εκτίμηση, Παπαστάμος Βασίλης