Αρχική Διαβούλευση του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης για το εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό ΣχέδιοΚοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ) Σχόλιο του χρήστη ΚΟΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ | 17 Ιουλίου 2025, 23:26
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΚΟΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ' | 17 Ιουλίου 2025, 23:26

    Συμμετοχή του κόμματος «ΚΟΣΜΟΣ» στη Δημόσια Διαβούλευση για το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο Το πολιτικό κόμμα «ΚΟΣΜΟΣ» καταθέτει τις θέσεις του επί του προτεινόμενου Εθνικού Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου (ΚΚΣ). Η κλιματική κρίση είναι η μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας και η αντιμετώπισή της απαιτεί μια ριζική στροφή του παραγωγικού μας μοντέλου. Αυτή η μετάβαση, για να είναι επιτυχής, πρέπει να είναι κοινωνικά δίκαιη. Δεν νοείται πράσινη πολιτική χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη. Το κυβερνητικό σχέδιο, αν και αναγκαίο ως πρώτο βήμα, είναι θεμελιωδώς ανεπαρκές, διστακτικό και τεχνοκρατικό. Αντιμετωπίζει τη μετάβαση ως ένα πρόβλημα διαχείρισης που απαιτεί ένα απλό «δίχτυ ασφαλείας» , αντί να αδράξει την ευκαιρία για μια βαθιά κοινωνική και οικολογική αλλαγή. Το όραμα του ΚΟΣΜΟΥ δεν είναι η διαχείριση της φτώχειας, αλλά η εξάλειψή της μέσα από μόνιμες, διαρθρωτικές λύσεις που ενισχύουν την ενεργειακή δημοκρατία και την κοινωνική συνοχή. Η παρούσα παρέμβαση υιοθετεί και ενισχύει τις τεκμηριωμένες αναλύσεις και προτάσεις της κοινωνίας των πολιτών, και τις μετατρέπει σε μια συνεκτική και φιλόδοξη εναλλακτική πρόταση. Γενικές Παρατηρήσεις: Από τη Διαχείριση στην Αλλαγή 1. Ανεπαρκής Χρηματοδότηση και Έλλειψη Ολοκληρωμένου Σχεδιασμού: Το σχέδιο περιορίζεται στους πόρους του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου (ΚΚΤ) ύψους €4,783 δισ.. Αυτό το ποσό είναι δραματικά χαμηλότερο από τις πραγματικές ανάγκες, που εκτιμώνται μεταξύ €11,9 και €15,5 δισεκατομμυρίων. Η κυβέρνηση αποτυγχάνει να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο χρηματοοικονομικό σχέδιο και να κινητοποιήσει το σύνολο των διαθέσιμων εσόδων από την τιμολόγηση του άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των επιπλέον €2,75-€6,34 δισ. από τα εθνικά έσοδα του ΣΕΔΕΣ2 και των €4,33 δισ. από το υφιστάμενο ΣΕΔΕ1. Η πρόταση του ΚΟΣΜΟΥ: Απαιτούμε την άμεση κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου οδικού χάρτη που θα αξιοποιεί το σύνολο των εσόδων από το ΣΕΔΕΣ1 και το ΣΕΔΕΣ2 για την πλήρη κάλυψη των επενδυτικών αναγκών και την εξασφάλιση αυξημένου μεριδίου πόρων για τα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά. 2. Δημοκρατικό Έλλειμμα και Διακυβέρνηση πίσω από Κλειστές Πόρτες: Η πρώτη φάση διαβούλευσης του ΥΠΕΝ ήταν επιφανειακή και αποκλειστικά για προσκεκλημένους φορείς, αποκλείοντας το ευρύ κοινό, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους ίδιους τους ευάλωτους πληθυσμούς που υποτίθεται ότι αφορά. Η έλλειψη διαφάνειας και δημοσιευμένων πρακτικών υποδηλώνει μια άσκηση pro-forma. Η παρούσα δημόσια φάση πραγματοποιείται μέσα στην καλοκαιρινή περίοδο και με πολύ σύντομη διάρκεια. Η πρόταση του ΚΟΣΜΟΥ: Θεσμοθέτηση, με νόμο, ενός Μόνιμου Εθνικού Συμβουλίου για τη Δίκαιη Μετάβαση, με διευρυμένη και ισότιμη σύνθεση από κοινωνικούς εταίρους, ΜΚΟ, την ομοσπονδία ενεργειακών κοινοτήτων, δίκτυα καταπολέμησης της φτώχειας και την τοπική αυτοδιοίκηση. Το Συμβούλιο θα έχει υποχρεωτικές γνωμοδοτικές αρμοδιότητες και θα δημοσιεύει ετήσιες εκθέσεις προόδου. 3. Παράβλεψη της Ενεργειακής Δημοκρατίας: Η πιο σημαντική δομική παράλειψη του σχεδίου είναι η παντελής απουσία μέτρων στήριξης για τις ενεργειακές κοινότητες. Αυτό αποτελεί μια χαμένη ευκαιρία και υπονομεύει την έννοια της ενεργειακής δημοκρατίας, που αποτελεί κεντρικό πυλώνα της πολιτικής του ΚΟΣΜΟΥ. Οι κοινότητες είναι κρίσιμο εργαλείο για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και την επίτευξη οικονομιών κλίμακα. Η πρόταση του ΚΟΣΜΟΥ: Οι ενεργειακές κοινότητες πρέπει να τεθούν στο επίκεντρο του σχεδιασμού. 4. Κίνδυνος Εγκλωβισμού σε Ορυκτά Καύσιμα: Το σχέδιο κάνει επικίνδυνες αναφορές σε τεχνολογίες «χαμηλών εκπομπών». Η επιδότηση λύσεων που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα (π.χ. υβριδικοί λέβητες αερίου) αποτελεί στρατηγικό λάθος που κινδυνεύει να εγκλωβίσει τα νοικοκυριά σε εξάρτηση και υψηλό κόστος για δεκαετίες. Η πρόταση του ΚΟΣΜΟΥ: Το ΚΚΣ πρέπει να χρηματοδοτεί αποκλειστικά και μόνο τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών, όπως οι αντλίες θερμότητας και τα ηλεκτρικά οχήματα. Συγκεκριμένες Παρατηρήσεις & Εναλλακτικές Προτάσεις Πυλώνας 1: Κτίρια – Από τα Πιλοτικά Προγράμματα στην Εθνική Αποστολή Το κυβερνητικό σχέδιο χαρακτηρίζεται από διστακτικότητα και αποσπασματικότητα. ● Κοινωνική Κατοικία: Το «πιλοτικό» πρόγραμμα για την κατασκευή 1.000 κοινωνικών κατοικιών είναι προκλητικά ανεπαρκές μπροστά στην τεράστια στεγαστική κρίση. Η Ισπανία, αντίθετα, επενδύει €6 δισ. για 43.000 κατοικίες προσιτού ενοικίου, δείχνοντας τον δρόμο για μια πραγματικά μετασχηματιστική πολιτική. ○ Πρόταση ΚΟΣΜΟΥ: Αναβάθμιση του πιλοτικού μέτρου σε ένα Εθνικό Πρόγραμμα Κοινωνικής και Συνεταιριστικής Κατοικίας, με στόχο τη δημιουργία τουλάχιστον 20.000 νέων μονάδων έως το 2032 και τη θέσπιση κινήτρων για τη συνεταιριστική κατοικία, ένα μοντέλο που αποσυνδέει την κατοικία από την αγορά. ● Ενεργειακές Κοινότητες: Η πλήρης απουσία τους από τον σχεδιασμό είναι αδιανόητη. ○ Πρόταση ΚΟΣΜΟΥ: Δημιουργία ενός Ειδικού Ταμείου για τις Ενεργειακές Κοινότητες , με προϋπολογισμό τουλάχιστον 15% του πυλώνα των κτιρίων (περίπου €450 εκατομμύρια). Το ταμείο θα χρηματοδοτεί συλλογικές ανακαινίσεις, εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και τη λειτουργία των κοινοτήτων ως «υπηρεσίες μιας στάσης» (one-stop-shops) για τους πολίτες. ● Χρηματοδότηση Ευάλωτων: Η απαίτηση για ίδια συμμετοχή αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο για τους πιο φτωχούς. ○ Πρόταση ΚΟΣΜΟΥ: 100% επιδότηση για όλες τις διαρθρωτικές παρεμβάσεις (ανακαινίσεις, αντλίες θερμότητας, φωτοβολταϊκά) που απευθύνονται σε αποδεδειγμένα ευάλωτα νοικοκυριά, με βάση ευρωπαϊκά χρησιμοποιούμενους ορισμούς. Πυλώνας 2: Μεταφορές – Υιοθέτηση των Καλύτερων Ευρωπαϊκών Πρακτικών ● Social Leasing Ηλεκτρικών Οχημάτων: Το ελληνικό σχέδιο προτείνει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για 10.000 οχήματα χωρίς να προσδιορίζει το ύψος της επιδότησης, καθιστώντας το σχέδιο ανεπαρκές. Το γαλλικό μοντέλο, με επιδότηση €13.000 ανά όχημα, προσέλκυσε 90.000 αιτήσεις και ενέκρινε 50.000 στην πρώτη του φάση, αποδεικνύοντας την τεράστια ζήτηση. ○ Πρόταση ΚΟΣΜΟΥ: Πλήρης υιοθέτηση του γαλλικού μοντέλου. Ανασχεδιασμός του προγράμματος με γενναία επιδότηση (π.χ. €10.000 ανά όχημα) και αύξηση του στόχου σε τουλάχιστον 50.000 οχήματα έως το 2030. ● Δημόσιες Συγκοινωνίες: Οι οριζόντιες επενδύσεις είναι θετικές, αλλά δεν αρκούν. ○ Πρόταση ΚΟΣΜΟΥ: Θεσμοθέτηση ενός Εθνικού «Κλιματικού Εισιτηρίου» στα πρότυπα του επιτυχημένου γερμανικού μοντέλου. Χρήση πόρων του ΚΚΣ για τη συγχρηματοδότηση ενός ενιαίου, χαμηλού κόστους εισιτηρίου για απεριόριστη χρήση όλων των ΜΜΜ πανελλαδικά, με ειδικές εκπτώσεις ή δωρεάν παροχή για τις ευάλωτες ως προς τις μεταφορές ομάδες πολιτών. Πυλώνας 3: Άμεση Εισοδηματική Στήριξη – Από το Προσωρινό Επίδομα στο Μόνιμο Δίχτυ Ασφαλείας Το κυβερνητικό σχέδιο προβλέπει μια αόριστη, βραχυπρόθεσμη και μεταβατική εισοδηματική στήριξη , η οποία είναι θεμελιωδώς προβληματική, καθώς η επιβάρυνση από το ΣΕΔΕΣ θα είναι μόνιμη. ● Πρόταση ΚΟΣΜΟΥ: Υιοθέτηση της τεκμηριωμένης πρότασης του Green Tank. Θεσμοθέτηση ενός μόνιμου και στοχευμένου μηχανισμού άμεσων ετήσιων πληρωμών, που θα καλύπτει το 100% της πρόσθετης επιβάρυνσης από το ΣΕΔΕΣ για όλα τα ενεργειακά και μεταφορικά ευάλωτα νοικοκυριά. Το κόστος, εκτιμώμενο μεταξύ €0,74 και €1,42 δισεκατομμυρίων για την περίοδο 2027-2032, μπορεί να καλυφθεί πλήρως από το ΚΚΤ, παραμένοντας εντός του ευρωπαϊκού ορίου. Αυτό συνιστά ένα πραγματικό, στοχευμένο «κλιματικό μέρισμα». Συμπέρασμα: Η Επιλογή μιας Εθνικής Αποστολής Το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο δεν πρέπει να είναι μια άσκηση διαχείρισης, αλλά ο στρατηγικός μοχλός για μια δίκαιη πράσινη μετάβαση. Η κυβερνητική πρόταση είναι μια χαμένη ευκαιρία. Η εναλλακτική προσέγγιση που καταθέτει ο ΚΟΣΜΟΣ, βασισμένη στην καλύτερη διαθέσιμη τεχνογνωσία, προσφέρει έναν ολοκληρωμένο, φιλόδοξο και πλήρως χρηματοδοτήσιμο οδικό χάρτη. Η επιλογή δεν είναι μεταξύ κλιματικής δράσης και κοινωνικής προστασίας. Η επιλογή είναι μεταξύ της αποσπασματικής διαχείρισης και μιας ολοκληρωμένης εθνικής αποστολής που θα εξαλείψει την ενεργειακή φτώχεια, θα ενισχύσει την ενεργειακή δημοκρατία και θα διασφαλίσει ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω. Με εκτίμηση, ΚΟΣΜΟΣ