• Αξιότιμοι κύριοι, Με την παρούσα επιστολή επιθυμούμε να σας εκθέσουμε την άποψη του Συλλόγου Ελλήνων Μηχανικών Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΣΕΜΠΧΠΑ) για το υπό διαβούλευση Σχέδιο Νόμου “Δασικά οικοσυστήματα: Ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης”, που τέθηκε σε διαβούλευση και αναρτήθηκε στο σχετικό δικτυακό τόπο (www.opengov.gr) στις 18/09/2013. Πέραν του ανεπαρκούς, σαφέστατα, χρονικού περιθωρίου για την κατάθεση απόψεων στη δημόσια διαβούλευση (ημερομηνία λήξης της διαβούλευσης στις 27/9/2013), για ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα όπως είναι η προστασία, ανάπτυξη και διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, χαιρετίζουμε την πρόθεση του Υπουργείου να προβεί, όπως αναφέρεται στο εισαγωγικό κείμενο που συνοδεύει τη δημόσια διαβούλευση, στην κωδικοποίηση διάσπαρτων διατάξεων και ρυθμίσεων, στην προσαρμογή της δασικής νομοθεσίας στη νομολογία του ΣτΕ, στην παροχή δυνατοτήτων δραστηριοποίησης σε δάση και δασικές εκτάσεις κυρίως στη μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα (υπό προϋποθέσεις), στην αύξηση της προστασίας των δασικών εκτάσεων και στην αύξηση των ποινών στους παραβάτες της δασικής νομοθεσίας. Ωστόσο, όσον αφορά συγκεκριμένα στην πρόθεση κωδικοποίησης των διάσπαρτων διατάξεων και ρυθμίσεων, από τη μελέτη του σχεδίου νόμου προκύπτει ότι αυτό είναι δυσανάγνωστο, χωρίς συνοχή και συχνά χαοτικό, παραπέμποντας συνεχώς σε προηγούμενα ή επόμενα άρθρα και σε προηγούμενα νομοθετήματα που τροποποιούνται. Ο χειρισμός αυτός -η συνεχής παραπομπή δηλαδή σε προηγούμενα νομοθετήματα και τροποποιήσεις τους- ενέχει τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρότατων προβλημάτων κατά την εφαρμογή του νόμου. Η διατύπωση του σκοπού του νόμου ως «ο προσδιορισμός κατά περίπτωση των όρων και προϋποθέσεων υπό τις οποίες οι προστατευτέες εκτάσεις μπορεί στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης να μεταβάλλουν την κατά προορισμό χρήση τους ή να εξυπηρετούν και άλλες χρήσεις, για λόγους επιβαλλόμενους από το δημόσιο συμφέρον", συνδέει/συσχετίζει όρους και έννοιες όπως το δημόσιο συμφέρον, η βιώσιμη ανάπτυξη, η προστασία εκτάσεων, οι (διαφορετικές από την κατά προορισμό) χρήσεις γης με τρόπο γενικό και αξιωματικό, χωρίς αυτό να επαληθεύεται από χειρισμούς που αφορούν τις επιτρεπόμενες χρήσεις και ακολουθούν σε επόμενα άρθρα του νομοσχεδίου. Τέτοιοι χειρισμοί/προθέσεις μοιάζει να οδηγούν σε μία απίστευτη «σύμπηξη» χρήσεων εντός των δασών/δασικών εκτάσεων/δημόσιων γαιών, η οποία, υπό την επίφαση της ανάπτυξης, κινδυνεύει να οδηγήσει στην πέραν κάθε σχεδιασμού εκμετάλλευσή τους, καθώς και στη βίαιη αποτροπή της εκπλήρωσης του σκοπού τους. Κρίνονται ιδιαιτέρως εύστοχα και αναγκαία τα ακόλουθα: • η κατάρτιση Σχεδίων Τουριστικής Ανάπτυξης για τον καθορισμό των τουριστικών εγκαταστάσεων, ως αναγκαία συνθήκη για τη βιώσιμη αξιοποίηση κάθε ευαίσθητου φυσικού οικοσυστήματος. • η ρητή διατύπωση για απαγόρευση επέκτασης εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως ή επέκτασης οικισμού υφισταμένου προ του 1923 ή δημιουργίας οικιστικής περιοχής εντός δάσους ή δασικής έκτασης καθώς και της καθ' οιονδήποτε τρόπο παραχώρησης ή εκχώρησης δημοσίου ή ιδιωτικού δάσους ή δασικής έκτασης, αντιστοίχως, προς δημιουργία ή επέκταση πόλεων, οικισμών ή οικιστικών περιοχών. Αναλόγως, θα μπορούσε να θεωρηθεί θεμιτή η ένταξη δημοσίων γαιών σε οικιστική περιοχή, αφού όμως προσδιοριστεί σαφώς στην εν λόγω διάταξη, εντός του νομοσχεδίου για να μην προκύψουν στο μέλλον προβλήματα ερμηνείας, η φράση «εφ’ όσον η ένταξη αυτών επιβάλλεται από τον πολεοδομικό σχεδιασμό» (άρθρο 60 του έκτου Κεφαλαίου του Ν. 998/1979, όπως αντικαθίσταται με το άρθρο 5 του νομοσχεδίου). Εφόσον η πρόθεση του νομοθετήματος είναι η ανάπτυξη μιας βιώσιμης σχέσης της οικιστικής περιοχής με το περιβάλλον, με την έννοια της ένταξης του φυσικού στοιχείου στον οικιστικό ιστό, η πρόταση κρίνεται καταρχήν θετική, υπό την προϋπόθεση σαφούς ορισμού των κριτηρίων ένταξης ή μη. Με το ίδιο σκεπτικό, κρίνεται καταρχήν θετική η δυνατότητα, στα γήπεδα εκμετάλλευσης των οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων του άρθρου 1 του ν. 4179/2013, να επιτρέπεται να περιλαμβάνονται δάση, δασικές εκτάσεις και δημόσιες γαίες, υπό τον όρο διατήρησης του χαρακτήρα τους με εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας. Ολοκληρώνοντας, θα θέλαμε να τονίσουμε την αναγκαιότητα σχεδιασμού και εφαρμογής ενός εθνικού ολοκληρωμένου συστήματος σχεδιασμού, παρακολούθησης και εφαρμογής της δασικής πολιτικής. Αυτό περιλαμβάνει τη διαμόρφωση του πλαισίου αρμοδιοτήτων από το επίπεδο της κεντρικής κυβέρνησης έως αυτό της τοπικής αυτοδιοίκησης: αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων χάραξης δασικής πολιτικής, εφαρμογής της σε επίπεδο δασικής ενότητας, παρακολούθησης και ελέγχου της εφαρμογής. Για παράδειγμα, η πρόβλεψη του υπό διαβούλευση νομοθετήματος για υποκατάσταση αρμοδιοτήτων στις περιπτώσεις όπου δεν υφίστανται Δασαρχεία, έχει χαρακτήρα σημειακής επίλυσης του προβλήματος έλλειψης ενός ενιαίου και ολοκληρωμένου συστήματος διακυβέρνησης των δασών και δεν αποτελεί από μόνη της ουσιαστική «μεταρρύθμιση». Ανάλογα, ο μεταρρυθμιστικός χαρακτήρας του νομοθετήματος αίρεται από την απουσία, ουσιαστικά, «μέτρων προστασίας» και «μέτρων ανάπτυξης» (αν και αναφέρεται ρητά στον τίτλο του) ως διακριτή ενότητα με σαφές περιεχόμενο, αρχές και στοχεύσεις. Ένα «στρατηγικό» πλαίσιο κατευθύνσεων θα έθετε επί της ουσίας τις βάσεις της δασικής πολιτικής συνολικά και θα συνέβαλε στην ολοκλήρωση του συστήματος χωρικού σχεδιασμού -που αποτελεί επιδίωξη της υπό διαμόρφωση χωροταξικής και πολεοδομικής μεταρρύθμισης- με την εξειδίκευσή του από τα υποκείμενου επιπέδου σχέδια. Με εκτίμηση, Η πρόεδρος του ΔΣ Αιμιλία Αλεξανδροπούλου Ο Γεν. Γραμματέας του ΔΣ Γιώργος Μπάκης