• Σχόλιο του χρήστη 'ΣΕΤΕ' | 16 Μαρτίου 2017, 11:41

    1. Εισαγωγή 1.1. Η σπουδαιότητα του τουρισμού για την ελληνική οικονομία και αφετέρου ο δυναμισμός του κλάδου είναι προφανής, καθώς ο τουρισμός το 2015: • συνέβαλε άμεσα στη δημιουργία του 10,0% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ η άμεση και έμμεση συμβολή του εκτιμάται σε 22,0% έως 26,5%, επιβεβαιώνοντας την κοινή ρήση ότι αποτελεί την «βαριά βιομηχανία» της χώρας, • από κάθε € 1,0 τουριστικής δραστηριότητας, δημιουργείται επιπλέον € 1,2 έως 1,65 πρόσθετης οικονομικής δραστηριότητας. Ως αποτέλεσμα για κάθε € 1,0 τουριστικού εσόδου, το ΑΕΠ της χώρας αυξάνεται κατά € 2,2 έως 2,65, δηλαδή ο τουρισμός είναι ένας κλάδος με μεγάλη διάχυση ωφελειών στην οικονομία, • για 3 νησιωτικές Περιφέρειες (Κρήτη, Νότιο Αιγαίο, Ιόνιο) συνεισφέρει άμεσα στη δημιουργία άνω του 50,0% του ΑΕΠ των Περιφερειών αυτών. Οι Περιφέρειες αυτές έχουν από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη χώρα, υποστηρίζοντας την άποψη ότι ο τουρισμός οδηγεί σε βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των περιοχών στις οποίες αναπτύσσεται, • συμβάλλει άμεσα στο 15,0% της απασχόλησης και συνολικά (άμεσα και έμμεσα) μεταξύ 33,0% και 39,0% ενώ αποτέλεσε και βασικό μοχλό μείωσης της ανεργίας, • κάλυψε με τις ταξιδιωτικές εισπράξεις το 82,0% του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου. Οι εισπράξεις αυτές ισούνται με το 79,0% των εισπράξεων από τις εξαγωγές όλων των άλλων προϊόντων που εξάγει η χώρα, εξαιρουμένων των εισπράξεων από εξαγωγή πλοίων και καυσίμων. • Αν στις ταξιδιωτικές εισπράξεις συνυπολογισθούν και οι εισπράξεις από αερομεταφορές και θαλάσσιες μεταφορές από τον εισαγόμενο τουρισμό, τότε το σύνολο ισούται με το 88,0% των εισπράξεων από τις εξαγωγές όλων των άλλων προϊόντων πλην πλοίων και καυσίμων. Παράλληλα, όλα δείχνουν ότι και για το 2017, ο τουρισμός μπορεί να έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα. H εκτίμηση του ΣΕΤΕ για το 2017 είναι ότι οι διεθνείς αφίξεις μπορεί να ανέλθουν περίπου στα 26 εκατ., από 24,8 εκατ. το 2016. Συμπεριλαμβανομένης και της κρουαζιέρας οι συνολικές αφίξεις για το 2017 αναμένεται να κινηθούν περί τα 28 εκατ. Εάν επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί, τότε ο τουρισμός μπορεί να συμβάλει ακόμα πιο δυναμικά στην αύξηση της απασχόλησης και στην ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας και να δώσει – τουλάχιστον για το 2017 - μια επιπλέον μονάδα στο ΑΕΠ της χώρας. 1.2. Στο πλαίσιο αυτό, παρόλο που σε πρώτο επίπεδο το παρόν σχέδιο ΠΔ, φαίνεται να στοχεύει στην ενίσχυση των προσπαθειών για την επίτευξη τάξης στο χώρο το οποίο αποτελεί πάγιο αίτημα του ΣΕΤΕ διότι αποτελεί απολύτως αναγκαία προϋπόθεση για την βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και επομένως θα πρέπει να αξιολογηθεί θετικά, σε δεύτερο επίπεδο εκτιμάται ότι το αποτέλεσμα από την εφαρμογή του θα είναι έντονα αμφιλεγόμενο λόγω ασαφειών, ασυνέπειας και ασυμβατότητας με την ισχύουσα νομοθεσία είτε λόγω θεσμοθέτησης οριζόντιων και επιστημονικά ατεκμηρίωτων ορίων και περιορισμών που δεν συνεισφέρουν στην σύντομη και βιώσιμη υλοποίηση των αρχικών στόχων. Κατ’ αρχήν, λείπει ο σαφής προσδιορισμός των χρήσεων γης, που θα έπρεπε να συνδυαστεί με τα κύρια χαρακτηριστικά τους. Αυτό θα επέτρεπε μιαν αντικειμενική σε κάποιο βαθμό κατανομή τους στο χώρο, αποφεύγοντας την ‘κατανάλωση’ πολύτιμων περιοχών τόσο από πλευράς φύσης και πολιτισμού όσο και από πλευράς μακροπρόθεσμου αναπτυξιακού σχεδιασμού (εφεδρείες μελλοντικής αναπτυξιακής γης). Θα ενθάρρυνε επίσης την πρόληψη συγκρούσεων στις χρήσεις γης που θα απέτρεπε την υποβάθμιση του χώρου, αυτού του πολύτιμου φυσικού πόρου. Σε κάθε περίπτωση, βασική προτεραιότητα της πολιτικής του χώρου θα πρέπει να αποτελεί η προστασία, διαφύλαξη και αξιοποίηση της εν δυνάμει αναπτυξιακής γης - παράλληλα με την προστασία περιοχών περιβαλλοντικού και πολιτισμικού ενδιαφέροντος - δηλαδή γης που δύναται να συμβάλει οργανωμένα, πολλαπλασιαστικά και συνεχώς, στην δημιουργία εισοδημάτων και θέσεων εργασίας, παράλληλα με την προστασία του περιβάλλοντος, έχοντας ένα όραμα και στόχευση για το άμεσο αλλά και για το απώτερο μέλλον της χώρας. 2. Γενικά 2.1. Είναι απόλυτα σκόπιμο να χρησιμοποιείται και να υπάρχει απόλυτη συνέπεια του σχεδίου ΠΔ με την τουριστική νομοθεσία, ως προς τους ορισμούς των τουριστικών καταλυμάτων και εγκαταστάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, απαιτείται κεφάλαιο προοιμίου στο Σχέδιο Π.Δ., στο οποίο θα εμπεριέχονται όλοι οι σχετικοί ορισμοί των κατηγοριών χρήσεων (και ειδικότερα αυτοί που άπτονται της ειδικής κατηγορίας με κωδ. 16 οι οποίοι πρέπει να αντιστοιχούν στην κατηγοριοποίηση του Ν.4276/14 και του λοιπού θεσμικού πλαισίου όπως ισχύει) για λόγους συνέπειας και ασφάλειας δικαίου, ως πάγια πρακτική κάθε σύγχρονου νομοθετικού πλαισίου. 2.2. Η οριζόντια αναφορά σε μέγιστα μεγέθη (ειδικότερα, δυναμικότητες ξενοδοχειακών καταλυμάτων, βλ. άρθρα 3, 4) κρίνεται ως άστοχη και επιστημονικά ατεκμηρίωτη ενώ δεν λαμβάνει υπόψη – μεταξύ άλλων - τις ισχύουσες λειτουργικές και τεχνικές προδιαγραφές των τουριστικών καταλυμάτων και εγκαταστάσεων, την συγκεκριμένη θέση, τα χαρακτηριστικά και την οικονομική βιωσιμότητα της εκάστοτε επένδυσης, τους όρους και τις προϋποθέσεις προστασίας περιβάλλοντος, την χρονική συγκυρία, καθώς και την ανάγκη δημιουργίας θέσεων απασχόλησης. 2.2.1. Ως εκ τούτου προτείνεται να μην τίθενται στενά αριθμητικά όρια αλλά η αυξομείωσή τους να αποτελεί αντικείμενο επιστημονικής τεκμηρίωσης του αντίστοιχου χωρικού σχεδιασμού ο οποίος εξετάζει αναλυτικά τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής και μεταξύ άλλων προϋποθέτει την διαβούλευση με τους κοινωνικούς φορείς κάτι που άλλωστε βρίσκεται προς την κατεύθυνση που ορίζει ο πρόσφατος Ν. 4447/2016 «Χωρικός σχεδιασμός – Βιώσιμη Ανάπτυξη» 2.2.2. Εάν παρόλ’ αυτά κρίνεται αναγκαία η εισαγωγή αριθμητικών ορίων τότε απαιτείται αύξηση των προτεινόμενων ορίων δυναμικότητας με σκοπό την δημιουργία ξενοδοχειακών καταλυμάτων υψηλότερων κατηγοριών, την δημιουργία βιώσιμων μονάδων και αντίστοιχων θέσεων απασχόλησης και την υιοθέτηση πρακτικών και προτύπων προστασίας περιβάλλοντος. 2.3. Έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην ενσωμάτωση της έννοιας των Ειδικών Τουριστικών Υποδομών στο σχέδιο του ΠΔ καθώς προτείνουμε: 2.3.1. Να επεκταθεί η δυνατότητα χωροθέτησής τους σε επιπλέον κατηγορίες περιοχών. 2.3.2. Να διασφαλισθεί η συνέπεια της ορολογίας καθώς εντός του σχεδίου ΠΔ παρατηρείται ότι συγκεκριμένες κατηγορίες ΕΤΥ (π.χ. Θεματικά πάρκα) αφορούν σε ειδικές κατηγορίες χρήσεων (κωδ. 50), ενώ αντίθετα θα έπρεπε περιλαμβάνονται στην γενική κατηγορία (κωδ. 16), με αποτέλεσμα να δημιουργείται έντονη ασάφεια και ασυνέπεια. 2.4. Στις περιοχές αποκλειστικής, αμιγούς και γενικής κατοικίας θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη η ενσωμάτωση της αποκαλούμενης «Οικονομίας του Διαμοιρασμού» βάσει της σχετικής νομοθεσίας με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζονται συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού με τα Κύρια και (κυρίως) μη Κύρια Ξενοδοχειακά Καταλύματα καθώς και η διαφύλαξη της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους επισκέπτες όσο και της ποιότητας ζωής των κατοίκων αλλά και της βέλτιστης χρήσης των υποδομών από φαινόμενα έντονης και απρογραμμάτιστης ροής επισκεπτών. Ειδικότερα, θα πρέπει να τονισθεί ότι σε αυτές τις κατηγορίες περιοχών ενώ ήδη δίνεται η δυνατότητα βραχυχρόνιας μίσθωσης κατοικιών (των οποίων το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας παραμένει άνευ ουσιαστικής ρύθμισης), αντίθετα τίθενται σημαντικοί περιορισμοί στην χωροθέτηση τουριστικών καταλυμάτων, των οποίων το αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας διασφαλίζει την παροχή υψηλής ποιότητας, αξιόπιστων υπηρεσιών. Είναι σκόπιμο να διατυπωθεί η γενική αρχή ότι πριν την χωροθέτηση χρήσεων όπως λατομεία, κέντα αποτέφρωσης, υποδομές μεταναστών και σωφρονιστικών καταστημάτων- φυλακών κλπ., να λαμβάνεται υπ’ όψη ο τουριστικός χαρακτήρας των περιοχών. 3. Ειδικά σημεία Άρθρο 2 – Αποκλειστική κατοικία 1. Προτείνεται να αναφέρεται ρητά ότι είναι δυνατή η χωροθέτηση Κύριων και μη Κύριων Τουριστικών Καταλυμάτων, βάσει ειδικών διαταγμάτων. Άρθρο 3 – Αμιγής κατοικία 2. Στο πλαίσιο του σημείου 2.2., προτείνεται η άρση του μέγιστου μεγέθους δυναμικότητας ξενοδοχειακών καταλυμάτων και προτείνεται να αποτελεί αντικείμενο εκτίμησης του ρυθμιστικού χωρικού σχεδιασμού. α. Σε κάθε περίπτωση το μέγιστο μέγεθος απαιτείται να είναι σαφώς υψηλότερο (πχ. 25 δωμάτια) με σκοπό την διασφάλιση της οικονομικής βιώσιμότητάς τους, την δυνατότητα δημιουργίας υψηλότερης κατηγορίας καταλυμάτων, την υιοθέτηση πρακτικών και προτύπων περιβαλλοντικής προστασίας καθώς και την δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας. 3. Προτείνεται η δυνατότητα διάχυσης κατά την χωροθέτηση των Ξενοδοχειακών Καταλυμάτων, και όχι η σημειακή μαζική συγκέντρωσή τους, με σκοπό την διάχυση των οικονομικών ωφελειών στο σύνολο της περιοχής, την αποφυγή δημιουργίας αποκλεισμένων («γκέτο») ή ευνοούμενων περιοχών καθώς την αποφυγή φαινομένων συμφόρησης και έντονης εκμετάλλευσης των υποδομών (πχ. μεταφορών, προστασίας περιβάλλοντος). Παράλληλα, θα πρέπει να τονισθεί ότι η διάχυση τουριστικών καταλυμάτων και εγκαταστάσεων μέσα στο χώρο αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, ενώ συμβάλλει στη διατήρηση της φυσιογνωμίας περιοχών, σε αντίθεση με την μαζική συγκέντρωση των τουριστικών εγκαταστάσεων. Άρθρο 4 – Γενική κατοικία 4. Στο πλαίσιο του σημείου 2.2., προτείνεται η άρση μέγιστου μεγέθους δυναμικότητας Τουριστικών Καταλυμάτων και προτείνεται να αποτελέσει αντικείμενο του ρυθμιστικού χωρικού σχεδιασμού (Ειδικού είτε Τοπικού Χωρικού Σχεδίου). α. Σε κάθε περίπτωση το μέγιστο μέγεθος απαιτείται να είναι σαφώς υψηλότερο (πχ. 100 δωμάτια) με σκοπό την διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητάς τους, την δυνατότητα δημιουργίας υψηλότερης κατηγορίας καταλυμάτων, την υιοθέτηση πρακτικών και προτύπων περιβαλλοντικής προστασίας καθώς και την δημιουργία θέσεων απασχόλησης. 5. Προτείνεται η ρητή αναφορά σε δυνατότητα χωροθέτησης Εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής. Άρθρο 5 – Πολεοδομικό κέντρο 6. Προτείνεται η ρητή αναφορά σε δυνατότητα χωροθέτησης εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής. Άρθρο 6 – Τουρισμός/αναψυχή 7. Προτείνεται η ρητή αναφορά σε δυνατότητα χωροθέτησης εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής. 8. Προτείνεται η δυνατότητα χωροθέτησης υδατοδρομίων εντός λιμενικών ζωνών τουριστικής δραστηριότητας, στο πλαίσιο των διεθνών τάσεων και προτύπων και σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερες δυνατότητες της χώρας μας . 9. Προτείνεται η δυνατότητα χωροθέτησης πολιτιστικών εγκαταστάσεων (απαραίτητων για την προώθηση του πολιτισμικού τουρισμού), θρησκευτικών χώρων, εκπαίδευσης (στο πλαίσιο άμβλυνσης της εποχικότητας καθώς και σύνδεσης της εκπαίδευσης με την οικονομία) Άρθρα 9, 11 – Παραγωγικές εγκαταστάσεις χαμηλής/ μέσης όχλησης, τεχνολογικό πάρκο 10. Προτείνεται η δυνατότητα χωροθέτησης Τουριστικών Καταλυμάτων και Εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής (κωδ. 16) όπως είναι τα συνεδριακά κέντρα, για την εξυπηρέτηση των εν λόγω εγκαταστάσεων. Άρθρο 14 – Ειδικές χρήσεις 11. Δεδομένης της αναφοράς χρήσεων με κωδ. (5), (48), (49), (50), προτείνεται η δυνατότητα χωροθέτησης Τουριστικών Καταλυμάτων και Εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής (κωδ. 16), προκειμένου να περιορισθεί ο περιορισμός των μετακινήσεων και άρα η προστασία του περιβάλλοντος, να παρέχεται ολοκληρωμένη εμπειρία αναψυχής και να προσφέρεται ολοκληρωμένο τουριστικό προϊόν (π.χ. μέσω δημιουργίας Συνεδριακών/ Εκθεσιακών Κέντρων) καθόλη την διάρκεια του έτους, βάσει των διεθνών τάσεων. Άρθρο 15 – Αγροτική χρήση 12. Προτείνεται η γενική δυνατότητα χωροθέτησης Τουριστικών Καταλυμάτων (βάσει δυναμικότητας που προκύπτει από την περιβαλλοντική αδειοδότηση) εντός περιοχών με αγροτική χρήση με στόχο την περαιτέρω σύνδεση του πρωτογενή τομέα με τον τουρισμό, μέσω της ενίσχυσης της κατανάλωσης των τοπικών προϊόντων που παράγονται σε μικρή ακτίνα, από τα τουριστικά καταλύματα. Η παραπάνω πρόβλεψη, θα συμβάλλει στην προστασία του αγροτικού χώρου καθώς και στην δημιουργία τουριστικού προϊόντος άμεσα συνδεδεμένου με την τοπική οικονομία και κοινωνία. 13. Στο πλαίσιο του σημείου 2.2., προτείνεται η άρση του μέγιστου μεγέθους δυναμικότητας Τουριστικών Καταλυμάτων και προτείνεται να αποτελεί αντικείμενο του ρυθμιστικού χωρικού σχεδιασμού (Ειδικού είτε Τοπικού). 14. Όπως προβλέπουν οι διατάξεις του Ν. 4276/14 για την ανάπτυξη του Αγροτουρισμού να επιτρέπονται μικρά Συνεδριακά και Εκθεσιακά Κέντρα για την προβολή των γεωργικών προϊόντων. 15. Προτείνουμε να υπάρχει η δυνατότητα πρόβλεψης από τον χωρικό σχεδιασμό μελλοντικού αποθέματος τουριστικής αναπτυξιακής γης στην οποία δεν θα επιτρέπεται καμία σχεδόν χρήση, πλην της αγροτικής. Μεγάλες παραλιακές/ παράκτιες εκτάσεις της χώρας, οι οποίες έχουν όλες τις φυσικές δυνατότητες της τουριστικής ανάπτυξης, είναι δυνατό για άλλους λόγους (έλλειψη υποδομών, συνδέσεων, κορεσμού, περιβαλλοντικής προστασίας, κλπ.) να κριθεί ότι δεν προτείνεται μεσοπρόθεσμα, η τουριστική τους ανάπτυξη. Στις περιπτώσεις αυτές δεν πρέπει η αυτή μελλοντική αναπτυξιακή γη, η οποία μπορεί να προσφέρει στις επόμενες γενιές ανάπτυξη και απασχόληση, να αναλώνεται με κτίσματα όπως είναι οι εκτός σχεδίου κατοικίες που δεν προσφέρουν σχεδόν τίποτα στις τοπικές κοινωνίες και στο περιβάλλον, αλλά αντίθετα ακυρώνουν με τη διασπορά τους κάθε δυνατότητα μελλοντικής ανάπτυξης. Στις περιπτώσεις αυτές δεν πρέπει να επιτρέπονται πλην της αγροτικής χρήσης άλλες χρήσεις με μόνιμες κατασκευές, όπως είναι οι εκτός σχεδίου κατοικία, τα εκτός σχεδίου εμπορικά καταστήματα, αποθήκες, κλπ. Οι παράκτιες περιοχές της χώρας αποτελούν βασικό «πλουτοπαραγωγικό» πόρο και δεν πρέπει να δεσμεύονται αλόγιστα με χρήσεις που δεν διανέμουν οφέλη στην κοινωνία και στην εθνική και τοπική οικονομία. Παράλληλα, με τον τρόπο αυτό σταδιακά θα γίνει ανάσχεση της εκτός σχεδίου δόμησης σύμφωνα με την οποία άστοχα και κακώς δίνεται σε κάθε γήπεδο η δυνατότητα δόμησης, με αρνητικές επιπτώσεις στο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον, στο τοπίο, στην ύπαιθρο και στον αγροτικό χώρο, καθώς και στις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας. Άρθρο 18 – Μεταβατικές διατάξεις 16. Προτείνεται η επανεξέταση των μεταβατικών διατάξεων που προβλέπονται στο σχέδιο ΠΔ καθώς οι υφιστάμενες προβλέψεις αναμένεται να συμβάλουν στην καθυστέρηση ή ακύρωση επενδυτικών σχεδίων, στην περαιτέρω μείωση της απασχόλησης (και σε καμία περίπτωση, στην ενίσχυσή της) καθώς και στην περαιτέρω συρρίκνωση της ασφάλειας δικαίου που αποτελεί βασικό παράγοντα ανάπτυξης. Συγκεκριμένα δημιουργείται επενδυτική ανασφάλεια εφόσον ακόμα και οι περιπτώσεις προχωρημένων σταδίων (π.χ. με εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους) μπορεί να αναιρεθούν με νέα δυσμενέστερη διάταξη του Σχεδίου Π.Δ. επομένως οι μεταβατικές διατάξεις πρέπει να επαναδιατυπωθούν πλήρως λαμβάνοντας υπ’ όψη τις διατάξεις του Ν. 4389/2016 (άρ. 238, παρ.2).