• Απόψεις της εταιρείας ΕΛΑΨ ΑΕ για την επικείμενη ψήφιση του νέου λατομικού νόμου: Ο κλάδος παραγωγής αδρανών υλικών είναι η βάση του οικοδομικού και κατασκευαστικού κλάδου (δημόσιου και ιδιωτικού), ων δημοτικών έργων, του τουρισμού κ.α. Τα νομίμως λειτουργούντα λατομεία αποτελούν την πιο υγιή έκφραση του κλάδου. Νόμιμη και ελεγχόμενη λειτουργία (επίβλεψη από μεταλλειολόγο, καθορισμένος τρόπος εκμεταλλεύσεως, ασφάλεια κατά την εργασία, περιβαλλοντική αποκατάσταση), πιστοποίηση αδρανών υλικών σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες CE και σημαντική συμβολή στην τοπική ανάπτυξη και απασχόληση. Επειδή τα νομίμως λειτουργούντα λατομεία, σε σύγκριση με άλλες επιχειρήσεις αποτελούν σημαντικότατο έσοδο για το Δημόσιο, Η ΝΕΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ θα πρέπει να προστατεύει την λειτουργία τους, να αποτρέπει κατά το δυνατόν αθέμιτους ανταγωνισμούς δίνοντας προσοχή στις απευθείας εκμεταλλεύσεις, (πχ. Δημόσια έργα), στα ιδιωτικά λατομεία (που δεν αποδίδουν αναλογικό μίσθωμα), παράνομες αμμοληψίες κλπ. Οι ειδικές εισφορές των δημοσίων λατομείων ανέρχονται τουλάχιστον σε 12% και άνω επί της αξίας των πωλούμενων αδρανών υλικών (αναλογικό μίσθωμα 6% και άνω, ειδικό τέλος υπέρ ΟΤΑ 5%, τέλος 1% υπέρ πράσινου ταμείου) ενώ των εκμεταλλευτών ιδιωτικών λατομείων σε 6% ( ειδικό τέλος υπέρ ΟΤΑ 5% τέλος 1% υπέρ πράσινου ταμείου). Η συνέχιση των ανωτέρων εισφορών στα Δημόσια λατομεία συμβάλλει στα αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα τους και γίνεται επισφαλής η είσπραξη τους. Επειδή η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί εθνικό στόχο, πρέπει να υποβοηθηθεί ο κλάδος, παραγωγή αδρανών υλικών. Οι ειδικές εισφορές των δημοσίων λατομείων, σε συνδυασμό με την κατακόρυφη πτώση της ζήτησης αδρανών υλικών μετά το 2010, λόγω της κρίσης στην οικοδομή και της μείωσης των Δημοσίων επενδύσεων περίπου κατά 80% έχει επιβαρύνει τα οικονομικά τους αποτελέσματα, καθιστώντας σχεδόν απαγορευτικές τις επενδύσεις σε ανανέωση - εκσυγχρονισμό του μηχανολογικού εξοπλισμού οι οποίες είναι αναγκαίες για τον εκσυγχρονισμό των λατομείων, την ασφάλεια των εργαζομένων και την μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Στο πλαίσιο αυτό θεωρούμε ότι το ειδικό τέλος υπέρ των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ, να το καταβάλλουν μόνο ΤΑ ΙΔΙΩΤΙΚΑ λατομεία τα οποία δεν επιβαρύνονται με αναλογικά μισθώματα και να καθοριστεί επίσης τέλος περίπου 2 έως 4% επί της αξίας πώλησης υπέρ του Δημοσίου ως αντιστάθμισμα για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και οχλήσεις και την χρησιμοποίηση όλης της κρατικής μηχανής κλπ. Στα δημόσια λατομεία να καταργηθεί το ειδικό τέλος και να καθοριστεί από το πάγιο και αναλογικό μίσθωμα ποσοστό υπέρ των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ (Παρόμοια διάταξη προέβλεπε ο παλαιός Ν. 1428) Οι αμμοληψίες φυσικών αποθέσεων θραυσμάτων, από τις κοίτες και εκβολές ποταμών, χειμάρρων και από τις θαλάσσιες και λιμναίες ακτές, κατά κανόνα συνοδεύονται από μηχανολογικές εγκαταστάσεις προς παραγωγή αδρανών. ΠΡΑΚΤΙΚΑ επομένως πρόκειται για δημόσια λατομεία αδρανών υλικών. Το θεσμικό πλαίσιο που τις διέπει Α.Ν. 1219/38 (ΦΕΚ 191 τ. Α’) διαφοροποιείται σημαντικά από αυτό των δημόσιων λατομείων αδρανών, όπως αυτό καθορίζεται στο παρόν σχέδιο νόμου. Οι σημαντικότερες διαφοροποιήσεις είναι: − Η αμμοληψία γίνεται με μισθωτήριο συμβόλαιο με την Κτηματική Υπηρεσία Δημοσίου (ΚΥΔ) χωρίς πλειοδοτική δημοπρασία, όπως απαιτείται για τα δημόσια λατομεία αδρανών − Οι διενεργούντες Αμμοληψία καταβάλλουν μόνο το τίμημα που καθορίζεται από την ΚΥΔ ενώ τα δημόσια λατομεία αδρανών καταβάλλουν πάγιο και αναλογικό μίσθωμα, ειδικό τέλος 5 % υπέρ του ΟΤΑ και «πράσινο τέλος» 1% επί της αξίας των πωλούμενων προϊόντων. − Στις αμμοληψίες δεν προβλέπονται υποχρεώσεις, που θα εξασφαλίζουν κατά το δυνατόν την ασφάλεια των εργαζομένων και την ποιότητα των παραγόμενων αδρανών, όπως προβλέπονται για δημόσια λατομεία αδρανών (βιβλία Επισκευών και Συντηρήσεων, Ιατρού εργασίας και ατομικών βιβλιαρίων για κάθε εργαζόμενο, Επιβλέψεων εργασιών, Ηλεκτρομηχανολογικής Επίβλεψης, Επιθεωρήσεων Τεχνικού Ασφάλειας, Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων, Υγιεινής και Ασφάλειας, Θορύβου – Σκόνης, Ατυχημάτων – Δυστυχημάτων, διανομής Ατομικών Μέσων Προστασίας, Μελέτη Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου, Θεωρημένος Κανονισμός Ασφάλειας για όλες τις λειτουργίες του λατομείου, Γραπτές οδηγίες ασφάλειας για κάθε ειδικότητα εργαζομένων, ετησίως υποβολή τοπογραφικής αποτύπωσης του λατομικού χώρου, ετησίως υποβολή Δελτίων Δραστηριοτήτων.) ΔΗΛΑΔΗ τα δημόσια λατομεία, σε σχέση με τις αμμοληψίες, έχουν επιπλέον ειδικότερες εισφορές και τέλη τουλάχιστον 12 % επί της αξίας των πωλούμενων προϊόντων και μείωση της ρευστότητας τους και δέσμευση σημαντικών ίδιων κεφαλαίων ίση με τα ποσά των Εγγυητικών Επιστολών. Οι επιπλέον εισφορές και τέλη σε συνδυασμό με το μεγαλύτερο κόστος εξόρυξης στα λατομεία, δημιουργούν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των δημόσιων λατομείων και απώλεια σημαντικών δημόσιων εσόδων. Οι παράνομες εκμεταλλεύσεις των φυσικών αποθέσεων αποτελούν κακουργηματικές ενέργειες αφού οι πωλήσεις των προϊόντων του ‘εγκλήματος’ (αδρανή υλικά) χρησιμοποιούνται ως έσοδα για παράνομο πλουτισμό και στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς την συνοδεία φορολογικών στοιχείων. Συνοψίζοντας θα προτείναμε: 1) Κατάργηση του ειδικού τέλους 5% από τα δημόσια λατομεία, και απόδοση από τα πάγια και αναλογικά μισθώματα ενός ποσοστού προς τους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ. 2) Καθορισμός τέλους, στα ιδιωτικά λατομεία περίπου 2 έως 4% επί της αξίας πώλησης υπέρ του Δημοσίου ως αντιστάθμισμα για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και οχλήσεις και την χρησιμοποίηση όλης της κρατικής μηχανής κλπ 3) Ένταξη όλων των σπαστηροτριβείων που τροφοδοτούνται από αμμοληψίες ή άλλα υλικά στον νέο νόμο ως μηχανολογικές εγκαταστάσεις, καθορισμός τέλους (όπως και στα ιδιωτικά λατομεία) περίπου 2 έως 4% επί της αξίας πώλησης υπέρ του Δημοσίου ως αντιστάθμισμα για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και οχλήσεις και την χρησιμοποίηση όλης της κρατικής μηχανής κλπ. και υποχρέωση για ειδικό τέλος υπέρ των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ. 4) Οι εγγυητικές επιστολές οι οποίες συνοδεύουν όλη τη διάρκεια της εκμετάλλευσης (καλής εκτέλεσης – τήρηση των περιβαλλοντικών όρων) εκδίδονται από τις τράπεζες με την απαίτηση κατάθεσης και δέσμευσης αντίστοιχων ποσών, πολλών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, για 20 ή 30 ή 40 και πλέον χρόνια. Για τον λόγο αυτό για την έκδοση τους να υπάρξει κρατική μέριμνα, π.χ. εγγύηση του Δημοσίου. 5) Αυστηρότατες προϋποθέσεις για απευθείας αναθέσεις λειτουργίας λατομείων για δημόσια έργα, αφού σε πολλές περιπτώσεις διατίθενται παρανόμως και στην αγορά, αδρανή χωρίς παραστατικά κλπ. χωρίς φορολογικά στοιχεία και τέλη δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό. 6) Να προβλέπει ο νέος νόμος σε μικρά νησιά κάτω των ………… κατοίκων εύκολη αδειοδότηση με εξαιρετικά χαμηλά ειδικά και αναλογικά τέλη, επειδή η πολυπλοκότητα και η εφαρμογή της λατομικής νομοθεσίας καθιστά ασύμφορη την λειτουργία μονάδων παραγωγής αδρανών υλικών όπως πχ νήσος Χάλκη, Καστελόριζο κλπ.