Αρχική Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική ΟικονομίαΆρθρο 01 – Εσήγηση στο ΚΥ.Σ.ΟΙ.ΠΣχόλιο του χρήστη Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος | 25 Ιουνίου 2018, 11:11
  • Σχόλιο του χρήστη 'Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος' | 25 Ιουνίου 2018, 11:11

    Προς Αθήνα 25 Ιουνίου 2018 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΝΕΡΓΕΙΑΣ Αρ. Πρωτ: 161 Υπόψιν: κου Σωκράτη Φάμελλου Αναπληρωτού Υπουργού Περιβάλλοντος Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδας (Σ.Β.Π.Ε.) διαπνέεται από την πεποίθηση ότι τα μοναδικά χαρακτηριστικά των πλαστικών θα διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο προς την μετάβαση από την γραμμική στην κυκλική οικονομία, που έχει θέσει ως άμεση προτεραιότητα η Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα προϊόντα, που παράγονται από πλαστικά είναι ελαφριά, ευπροσάρμοστα, ανθεκτικά και παρέχουν βιώσιμες λύσεις σε ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών. Τα πλαστικά και τα προϊόντα, που παράγονται από αυτά συμβάλλουν στην αποφυγή περισσοτέρων απορριμμάτων, βοηθούν στην αποτελεσματικότερη χρήση της ενέργειας και στις χαμηλότερες εκπομπές CO2 καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, λόγω των μοναδικών ιδιοτήτων τους, οι οποίες βελτιώνουν σημαντικά την αποδοτικότητα των πόρων. Κάθε σοβαρή συζήτηση για την μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία θα πρέπει να αντιμετωπίζει τα πλαστικά ως μέρος της λύσης. Τα περιβαλλοντικά οφέλη των πλαστικών στον πλήρη κύκλο ζωής τους είναι αδιαμφισβήτητα. Για τον λόγο αυτό, με ερευνητικό εργαλείο την «Ανάλυση Κύκλου Ζωής» (ΑΚΖ) οφείλουμε να αναζητήσουμε και να ποσοτικοποιήσουμε την περιβαλλοντική υποβάθμιση που επέρχεται από την παραγωγή ενός προϊόντος μέσω της παρακολούθησης του από την εξόρυξη των πρώτων υλών, την παραγωγή, την χρήση μέχρι και την τελική του διάθεση. Τότε, εκτιμούμε ότι θα αντιληφθούμε ποιο είναι το υλικό που θα βοηθήσει σημαντικότερα στην εκπλήρωση του οράματος της κυκλικής οικονομίας. Τα μέλη της ελληνικής βιομηχανίας πλαστικών δεσμεύονται να συμβάλλουν αποφασιστικά στην επίτευξη μιας κυκλικής και οικονομικά αποδοτικής οικονομίας, που θα έχει δυο βασικούς στόχους. Την προστασία του περιβάλλοντος και την διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής βιομηχανίας σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο. Σε ότι αφορά το σχέδιο νόμου για την Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία, που τέθηκε σε διαβούλευση στις 24 Μαΐου 2018, ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδας ανησυχεί βαθύτατα για το γεγονός ότι δεν υπάρχουν σαφείς προκαθορισμένοι στόχοι για την μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία. Δεν υπάρχει επίσης ένας οδικός χάρτης για να φτάσουμε στην εκπλήρωση των στόχων όλων των εμπλεκομένων εταίρων, που απαρτίζουν την αλυσίδα αξίας της κυκλικής οικονομίας. Ο Σ.Β.Π.Ε. θεωρεί ότι θα πρέπει άμεσα να ληφθούν μια σειρά πρωτοβουλιών για να επιτευχθεί η μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία. Είναι υποχρεωμένος να ζητήσει συμμόρφωση όλων των εμπλεκομένων φορέων, στα πλαίσια και τους στόχους που δίνουν οι Οδηγίες της Ε.Ε., βασικοί εκ των οποίων είναι: 1. Τα πρωτογενή πλαστικά να είναι 100% ανακυκλώσιμα μέχρι το 2030 2. Να υπάρχει ανακύκλωση 55% των πλαστικών απορριμμάτων έως το 2025 και 65% έως το 2030 3. Να υπάρχει πλήρης καταγραφή ποσοτήτων μέσω αρχείων ΗΜΑ & ΕΜΠΑ ώστε να είναι δίκαιη η κατανομή βαρών λόγω της Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού (Extended Producers Responsibility) 4. Να γίνεται έλεγχος από τους Διεθνείς εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να γίνεται καταγραφή των ρυπάνσεων, ειδικά στην θαλάσσια ρύπανση (marine litter) 5. Να υπάρχει πλήρης έλεγχος από Διαχειριστική Αρχή για την συμμόρφωση όλων των εμπλεκομένων φορέων της αλυσίδας παραγωγής Αξίας στην Κυκλική Οικονομία – Ανακύκλωση, ειδικά στους ενδιάμεσους, οι οποίοι συνήθως «σπάνε» αυτή την αλυσίδα. Για να συμβάλλει αποφασιστικά στον σκοπό αυτό προτείνει τα παρακάτω: Θα πρέπει να θέσουμε ως στόχο την μηδενική απόρριψη πλαστικών στους χώρους υγειονομικής ταφής για να προωθήσουμε στην πράξη την ιδέα της κυκλικής οικονομίας. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός απαιτεί συνεργατικές και συντονισμένες προσπάθειες από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Α) Δημιουργία των κατάλληλων υποδομών για την βέλτιστη διαχείριση των απορριμμάτων, μετά το τέλος της πρώτης τους ζωής. Είναι μια χρονοβόρα διαδικασία, για την οποία όμως θα πρέπει να δρομολογηθούν άμεσα οι πρώτες πρωτοβουλίες. Ο Σ.Β.Π.Ε. θεωρεί ότι θα πρέπει να ενταχθεί στον σχεδιασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος η δημιουργία σαράντα πέντε (45) μονάδων πλήρους διαχωρισμού και ανακύκλωσης στέρεων αποβλήτων, (ΦοΔΣΑ, ΚΔΑΥ), τα οποία τοποθετούνται στους μπλε κυρίως όπως και στους πράσινους ή γκρι κάδους. Από τους κάδους αυτούς μπορούν να εξαχθούν χιλιάδες τόνοι πλαστικών σε ξεχωριστά ρεύματα (ΡΕΤ/ΡΡ/PS/PE). Η εκπλήρωση του παραπάνω στόχου είναι αναγκαία συνθήκη για να ικανοποιηθούν οι σκοποί της νέας Οδηγίας και να αποφύγει η χώρα μας την συνέχιση της επιβολής οικονομικών κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Β) Θα πρέπει να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν άμεσα ενημερωτικές εκστρατείες από Κράτος και ΟΤΑ, με αποδέκτη το ευρύτερο κοινό για την αύξηση της ευαισθητοποίησης της ορθής διαχείρισης των απορριμμάτων και την κατανόηση του όρου κυκλική οικονομία. Οι πρωτοβουλίες θα πρέπει να ληφθούν άμεσα και τα μηνύματα της εκστρατείας να αναπροσαρμόζονται με την βελτίωση των υποδομών και την αύξηση των επιλογών απόρριψης των αποβλήτων από τους καταναλωτές. Γ) Η Πολιτεία να προβεί στην επιβολή αυστηρών προστίμων στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις που συνεχίζουν να απορρίπτουν με μη ορθό τρόπο τα απορρίμματα τους, έπειτα από την έναρξη των ενημερωτικών εκστρατειών, που θα προάγουν τον βέλτιστο τρόπο απόρριψης των αποβλήτων.   Θα πρέπει να ληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις επένδυσης στην συλλογή και διαλογή των πρωτογενών για ανακύκλωση υλικών. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα για να δημιουργηθούν τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους για να στηριχθούν οι επενδύσεις, που θα αποτελέσουν την βάση για την μετάβαση στην κυκλική οικονομία. Ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να συμμετάσχει στο σημείο της αναπαραγωγής νέου υλικού από την πρώτη ύλη της ανακύκλωσης (συλλογή και διαλογή), εφόσον εξασφαλιστεί η συλλογή και η διαλογή των υλικών. Η παραγωγή ανά τύπο των  παραγόμενων από ανακυκλωμένα υλικά  προς χρήση θα πρέπει να ποσοτικοποιηθούν με βάση το τελικό κέρδος τού ιδιώτη αλλά και την κοινωνική ανάγκη για ύπαρξη των υλικών (μη κερδοφόρα δραστηριότητα). Μέρος του κόστους για την παραγωγή μη κερδοφόρων  υλικών θα πρέπει να μετακυλίεται στην κατανάλωση και ένα άλλο μέρος του να επιδοτείται από τον Δημόσιο τομέα. Ο επιμερισμός αυτού τού κόστους  θα πρέπει να προκύψει από κοινή απόφαση τού ιδιωτικού και τού δημόσιου τομέα. Ανασχεδιασμός των προϊόντων, σύμφωνα με τις υποδείξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κυκλική οικονομία, ώστε να είναι πιο εύκολη και οικονομικότερη η ανακύκλωση τους, αξιοποιώντας την εμπειρία και τη γνώση των μελών του Σ.Β.Π.Ε.. Αξιοποίηση Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (πράσινες προμήθειες, κίνητρα/αντικίνητρα ως προς τις συσκευασίες / σχεδιασμό, εξορθολογισμός κόστους διαχείρισης, εφαρμογή της αρχής ο ρυπαίνων πληρώνει και διευρυμένη ευθύνη παραγωγού). Θα πρέπει να εφαρμοστεί άμεσα η διαλογή των απορριμμάτων στην πηγή και να δοθεί έμφαση στην απομάκρυνση του οργανικού κλάσματος με χρήση ξεχωριστού κάδου. Θα πρέπει να αναθεωρηθεί το υπάρχον νομικό πλαίσιο για την ανακύκλωση και να γίνει αυστηρότερο. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να θεσπιστούν κριτήρια, τα οποία θα πρέπει να πληροί μια εταιρεία για να μπορεί να δραστηριοποιείται στον τομέα της ανακύκλωσης. Η Πολιτεία θα πρέπει να μεριμνήσει ακόμη και νομοθετικά, ώστε τα ποιοτικά και πιστοποιημένα ανακυκλωμένα υλικά να χρησιμοποιούνται για την παραγωγή προϊόντων τα οποία είναι δυνατόν να προέρχονται από δευτερογενείς ύλες. Αξιοποίηση του ΗΜΑ και του ΕΜΠΑ με σκοπό την ανάπτυξη της αγοράς δευτερογενών υλικών και τη μείωση της εισφοροδιαφυγής. Η εταιρεία που δραστηριοποιείται στον τομέα της ανακύκλωσης να υποχρεωθεί σε πλήρη καταγραφή εισερχομένων και εξερχομένων προϊόντων και αυτό να εξακριβώνεται και από την καταγραφή εισερχομένων και εξερχομένων από τον πωλητή ή τον αγοραστή. Θα πρέπει ενσωματωθούν κριτήρια «κυκλικότητας» σε όλους τους διαγωνισμούς που προκηρύσσει ο δημόσιος τομέας σχετικά με προϊόντα, που χρειάζονται οι υπηρεσίες του. Οι προτεινόμενοι από τον Σ.Β.Π.Ε. παράμετροι είναι οι παρακάτω: Ποσοστό ανακυκλωμένου υλικού - τουλάχιστον 50% Προτίμηση σε εγχώριους παραγωγούς / αρχή της εγγύτητας Ανακυκλωμένα υλικά που προέρχονται από ΚΔΑΥ / αρχή της εγγύτητας Θα πρέπει επίσης να δοθούν οικονομικά κίνητρα για προϊόντα που περιέχουν ανακυκλωμένο υλικό (π.χ. απαλλαγή από ΦΠΑ, μειωμένο πράσινο τέλος στα ΣΕΔ, αυξημένη μοριοδότηση σε διαγωνισμούς, κ.α.). Θα πρέπει να ενισχυθεί άμεσα η ζήτηση αναγεννημένων προϊόντων και αυτό μπορεί να συμβεί με την τόνωση της «ζήτησης» για ανακυκλωμένα υλικά/προϊόντα, μέσω της υιοθέτησης «πράσινων» προμηθειών. Θα πρέπει να υπάρξουν προδιαγραφές, πρότυπα και κριτήρια κυκλικότητας (π.χ. ελάχιστο ποσοστό ανακυκλωμένου υλικού και προτίμηση από εγχώριες βιομηχανίες) ώστε να υπάρξει ένα ενιαίο πλαίσιο προμηθειών, με συγκεκριμένες προδιαγραφές για τους φορείς, που θα περιλαμβάνουν υποχρεωτικά περιβαλλοντικά, ενεργειακά και κλιματικά κριτήρια. Η ανάκτηση ενέργειας αποτελεί μια πολύτιμη εναλλακτική λύση για απορρίμματα, που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν με βιώσιμο τρόπο. Τα πλαστικά έχουν μεγάλη θερμιδική αξία και ορισμένα υλικά δεν μπορούν να ανακυκλωθούν με βιώσιμο τρόπο εξαιτίας μιας σειράς παραγόντων όπως είναι η ποσότητα και η καθαρότητα των υλικών, που συλλέγονται από τις ροές απορριμμάτων, οι διαθέσιμες τεχνολογίες διαλογής, οι απαιτήσεις της αγοράς για την ποιότητα και τα πρότυπα για ανακυκλωμένο υλικό. Για τα πλαστικά αυτά, η ανάκτηση ενέργειας είναι η πιο αποτελεσματική λύση σε σύγκριση με την υγειονομική ταφή και η Πολιτεία θα μπορούσε υιοθετώντας τα αυστηρότερα περιβαλλοντικά κριτήρια να τα αξιοποιήσει με τον τρόπο αυτό μιας και αποτελούν μια πολύτιμη πηγή θερμότητας και ενέργειας, η οποία μπορεί να καλύψει μέρος των ενεργειακών αναγκών της Ελλάδας. Τα πλαστικά είναι μια οικογένεια εκατοντάδων διαφορετικών υλικών με μεγάλη ποικιλία ιδιοτήτων, που έχουν συνεισφέρει σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του σύγχρονου ανθρώπου. Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδας και τα μέλη του, που απαρτίζουν την αλυσίδα αξίας των πλαστικών, θεωρούν ότι τα πλαστικά απόβλητα είναι ένας πολύτιμος φυσικός πόρος, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή νέων ποιοτικών προϊόντων. Ο Σ.Β.Π.Ε. παραμένει ένας πολύτιμος εταίρος της Πολιτείας και δεσμεύεται να στηρίξει με όλες του τις δυνάμεις την προσπάθεια για μετάβαση προς μια αποτελεσματική κυκλική οικονομία. Οι παραπάνω προτάσεις αποτελούν την βάση για να αρχίσει η συζήτηση της βελτίωσης της Εθνικής Στρατηγικής για την Κυκλική Οικονομία και ο Σ.Β.Π.Ε βρίσκεται στην διάθεση της Πολιτείας για μια ειλικρινή και ενδελεχή συζήτηση για την επίτευξη των κοινών μας στόχων. Δημήτριος Σύρμος Πρόεδρος Σύνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος