Αρχική ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣΆρθρο 44 Τροποποίηση του π.δ. 59/2018Σχόλιο του χρήστη The Green Tank | 13 Μαρτίου 2020, 18:47
  • Σχόλιο του χρήστη 'The Green Tank' | 13 Μαρτίου 2020, 18:47

    Γενικά σχόλια 1. Οι ρυθμίσεις που προτείνονται στο Κεφάλαιο Δ δύσκολα θα επιτύχουν την αποτελεσματική διατήρηση της πλούσιας και ποικίλης ελληνικής φύσης, την θεσμική κατοχύρωση των προστατευόμενων περιοχών ή την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας έναντι των ευρωπαϊκών και διεθνώς της δεσμεύσεων. Oι διατάξεις που προτείνεται να τροποποιηθούν δεν πρέπει να ειδωθούν, όπως έχει πολλάκις γίνει στο παρελθόν, ως μία τυπική διαδικασία για την καθυστερημένη εφαρμογή των δύο βασικών οδηγιών της ΕΕ για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας (Οδ. 2009/147/ΕΚ για τα άγρια πτηνά και 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους), αλλά ως μία ευκαιρία άντλησης από τα διδάγματα εφαρμογής του θεμελιώδους νόμου πλαίσιο για το περιβάλλον (ν.1650/1986) και ειδικότερα της εφαρμογής επί 9 χρόνια του εμβληματικού νόμου για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας (ν. 3837/2011). 2. Το εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών πρέπει να βασίζεται σε σαφείς προβλέψεις και συνεκτικές διαδικασίες. Όταν ένα σύστημα προστατευόμενων περιοχών είναι συνεκτικό και λειτουργικό τότε εκπληρώνει αποτελεσματικά τον κεντρικό ρόλο του για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας ενώ συντελεί στη δημιουργία τοπικών προτύπων βιώσιμης ανάπτυξης. Με τις επιμέρους κατ’ άρθρον παρατηρήσεις μας προτείνουμε την σημαντική αναθεώρηση των προτεινόμενών διατάξεων. Οι προτάσεις απορρέουν από την εκ του σύνεγγυς παρακολούθησης της εξέλιξης του εθνικού συστήματος των προστατευόμενων περιοχών, τις αδυναμίες εφαρμογής υφιστάμενων διατάξεων καθώς και την εστιασμένη μελέτη των βέλτιστων διεθνών πρακτικών. 3. Ο τίτλος του κεφαλαίου Δ του ν. 1650/1988 προτείνεται να μην μεταβληθεί και να παραμείνει ως «Προστασία της Φύσης και του Τοπίου», καθώς αποτυπώνει πληρέστερα το πνεύμα του νομοθέτη καθώς και το περιεχόμενο των άρθρων, ειδικά όπως προτείνουμε να τελικά να διαμορφωθούν. Άρθρο 44: 1. Η απόπειρα του νομοσχεδίου να εντάξει ρυθμίσεις που αφορούν σε χρήσεις γης που ρυθμίζονται από τον ρυθμιστικό (πολεοδομικό) σχεδιασμό στον σχεδιασμό των προστατευόμενων περιοχών είναι ιδιαιτέρως προβληματική. Επειδή ωστόσο γίνεται κατανοητή η ανάγκη κωδικοποίησης των καλύψεων και χρήσεων εντός των προστατευόμενων περιοχών και συνέπειας ως προς τις χρήσεις που αφορούν σε όλες τις εκτάσεις της χώρας, προτείνεται να προβλεφθεί η επικαιροποίηση του π.δ. και να γίνει συντεταγμένα και οργανωμένα μετά από στενή διεπιστημονική συνεργασία χωροτακτών και ειδικών με εμπειρία στη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών. 2. Συγκεκριμένα, το π.δ. του 59/2018 μπορεί να συμπληρωθεί και να περιλαμβάνει επιπλέον χρήσεις γης που να αφορούν σε περιοχές της υπαίθρου και εξωαστικού χώρου. Ειδικότερα, ο κατάλογος των χρήσεων γης θα ήταν χρήσιμο να είναι συνεπής με τον κωδικοποιημένο κατάλογο απειλών που χρησιμοποιείται από την ΕΕ με βάση τις προδιαγραφές της IUCN στα τυποποιημένα δελτία αναφοράς για κάθε περιοχή Natura 2000 καθώς και τις σχετικές αναφορές της χώρας προς την ΕΕ και διεθνείς συμβάσεις (π.χ. Σύμβαση Ραμσάρ). Συνεπώς, ο κατάλογος πρέπει να συμπληρωθεί ώστε να καλύπτει διαφορετικούς τύπους χρήσεων, π.χ. να διαφοροποιεί την εντατική από την εκτατική κτηνοτροφία, την ελεύθερη από την εσταυλισμένη βόσκηση, τη λατομική δραστηριότητα από την εξορυκτική, κοκ, διαφοροποιήσεις δηλαδή που έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις προστατευόμενες περιοχές και οι οποίες αποτελούν διαφορετικές χρήσεις γης. Οι διαφοροποιήσεις αυτές είναι αντίστοιχες με τον πολεοδομικό σχεδιασμό που διαφοροποιεί τις οδούς από τις οδούς ήπιας κυκλοφορίας και τους πεζοδρόμους από τους αμιγείς πεζοδρόμους. Με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλιστεί συνέπεια και τυποποιημένη ορολογία. Στις σχετικές χρήσεις πρέπει να προστεθούν και όλες εκείνες που αφορούν στον θαλάσσιο χώρο, καθώς οι περιοχές Natura 2000 καλύπτουν σήμερα το 19% περίπου των εγχώριων υδάτων της χώρας. 3. Όσον αφορά στις καλύψεις γης που προτείνεται να περιληφθούν στο π.δ., αυτές θα πρέπει να διαφοροποιηθούν από τις χρήσεις. Η κατηγοριοποίηση προτείνεται να είναι σε αντιστοιχία με τις κατηγορίες που χρησιμοποιεί η ΕΕ κατά το CORINE (για λόγους συνέπειας) καθώς και με τους τύπους οικοτόπων της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και τον σχετικό κατάλογο των πρόσθετων ελληνικών τύπων οικοτόπων. Επιπλέον, σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει η κατηγοριοποίηση να αφορά στις καλύψεις που είναι ορατές και κατανοητές στον καθένα και όχι τυχόν νομικούς ορισμούς, όπως στην περίπτωση των δασικών οικοσυστημάτων. Οι εκάστοτε λοιπές διαφοροποίησης, π.χ. μεταξύ δασών και δασικών εκτάσεων θα προκύψουν από την εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας και τα εργαλεία τα οποία προβλέπει, δηλαδή τους δασικούς χάρτες και το δασολόγιο. 4. Παρ. 1α).1 Η πρόβλεψη για το περιεχόμενο των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών και των όρων προστασίας για την εκάστοτε προστατευόμενη περιοχή δεν πρέπει να περιλαμβάνεται στο π.δ. που αφορά στην καταγραφή των χρήσεων γης αλλά στις σχετικές διατάξεις που αφορούν στις προστατευόμενες περιοχές και τον χαρακτηρισμό τους και συγκεκριμένα στα άρθρα 19-21 του ν. 1650/1986, όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν. Σχετική πρόταση κατατίθεται στις παρατηρήσεις μας επί των αντίστοιχων άρθρων (άρθ. 45-47). 5. Παρ. 1 β) Οι τέσσερις ζώνες που προβλέπονται στο συγκεκριμένο άρθρο είναι μία χρήσιμη και συμβατή με τη διεθνή πρακτική κατηγοριοποίηση. Ωστόσο δεν θα πρέπει να προβλέπεται στο συγκεκριμένο π.δ. αλλά στα σχετικά άρθρα 19-21 του ν. 1650/1986. Οι ζώνες αυτές πρέπει να ορίζονται (όπως ισχύει σήμερα και για τις κατηγορίες των προστατευόμενων περιοχών) ως προς τον σκοπό και το γενικό τους πλαίσιο και όχι βάσει ενός καταλόγου χρήσεων που δυνητικά ή υποχρεωτικά θα περιλαμβάνουν (βλ. παρατηρήσεις για την παρ. 17 παρακάτω). Σχετική πρόταση κατατίθεται στις παρατηρήσεις μας επί των αντίστοιχων άρθρων. 6. Ειδικότερα, πρέπει να διασφαλίζεται η διαβάθμιση της προστασίας, από τις ζώνες απολύτου προστασίας, στις οποίες δεν επιτρέπεται τίποτα άλλο παρά η έρευνα και η πολύ αυστηρά ορισμένη και απολύτως απαραίτητη διαχείριση ή επίσκεψη της περιοχής, μέχρι τις ζώνες βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων στις οποίες επιτρέπονται υπό όρους αρκετές δραστηριότητες που συντελούν ώστε οι προστατευόμενες περιοχές να γίνουν πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης. Σχετική πρόταση κατατίθεται στις παρατηρήσεις μας επί των αντίστοιχων άρθρων. 7. Παρ. 17 (σχετικά με τις χρήσεις ανά ζώνη προστασίας): Είναι αδόκιμο και επικίνδυνο οι χρήσεις που θα ισχύουν στην εκάστοτε ζώνη προστατευόμενης περιοχής να προκαθορίζονται. Μία τέτοια προσέγγιση θα καθιστούσε χωρίς αντικείμενο τον σχεδιασμό και αχρείαστες τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες, οι οποίες μελετούν, αναλύουν, τεκμηριώνουν και καθορίζουν τους συγκεκριμένους όρους χρήσης και δραστηριοτήτων σε κάθε περιοχή ανάλογα με το εκάστοτε προστατευόμενο/α αντικείμενο/α. Διαφορετικές χρήσεις και δραστηριότητες προβλέπονται σε μια προστατευόμενη ζώνη δασικού χαρακτήρα, υγροτοπικού ή θαλάσσιου χαρακτήρα όπως και όταν αντικείμενο προστασίας είναι ένα φυτό, ένα ζώο που ζει σε περιορισμένο χώρο ή αν πρόκειται για εποχικό μεταναστευτικό είδος. Προτείνεται ότι στα αντίστοιχα άρθρα του ν. 1650/1986 να προβλέπεται ότι ο καθορισμός των χρήσεων ανά ζώνη προστασίας να επιλέγεται από το π.δ. αφού αυτό πρώτα συμπληρωθεί με τις χρήσεις που αφορούν σε προστατευόμενες περιοχές, όπως περιγράφεται παραπάνω, και να εξειδικεύονται ανάλογα με τις ανάγκες προστασίας της κάθε περιοχής. Σχετική πρόταση κατατίθεται στις παρατηρήσεις μας επί των αντίστοιχων άρθρων.