Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε' | 2 Δεκεμβρίου 2020, 15:28

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Άρθρο 20 – Αναβάθμιση της χωριστής διαλογής – ανακύκλωσης – Προσθήκη νέου άρθρου 44δ στο ν. 4042/2012 Δεδομένης της απουσίας επαρκών υποδομών διαχείρισης απορριμμάτων, οι προβλέψεις του εδαφίου 4 του εν λόγω άρθρου θα πρέπει να προβλέπουν επαρκή χρόνο προσαρμογής / μετάβασης από την σημερινή κατάσταση. Ως εκ τούτου, προτείνεται όπως από 1/1/2022 η αξιοποίηση των προσμίξεων (υπολειμμάτων) αποτελεί σύσταση (και εφόσον είναι οικονομικά εφικτό) με την υποχρεωτική εφαρμογή να εκκινεί από την 1/1/2025, έτος μέχρι το οποίο αναμένεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί το σύνολο των απαραίτητων υποδομών διαχείρισης απορριμμάτων (συμπεριλαμβανομένων των Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης). Σημειώνεται δε, πως θα πρέπει να προκύψουν ειδικές διατάξεις ως προς το κόστος και την δυνατότητα απορρόφησης μέσω των νέων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων (συμπεριλαμβανομένων των Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης) δεδομένου ότι η τιμή επεξεργασίας και τα αποδεκτά, προς επεξεργασία, απόβλητα θα διαμορφωθούν μέσω αντίστοιχων δημόσιων διαγωνιστικών διαδικασιών. Σε κάθε περίπτωση, για την διατήρηση της βιωσιμότητας των ΚΔΑΥ (η οποία έχει πληγεί σημαντικά το τελευταίο διάστημα λόγω των εξελίξεων στην παγκόσμια αγορά ανακυκλώσιμων υλικών) θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι, στην περίπτωση που η περαιτέρω επεξεργασία των προσμίξεων (υπολείμματος) δεν δύναται να πραγματοποιηθεί εντός των ΚΔΑΥ, το κόστος και η ευθύνη διάθεσης του υπολείμματος σε νόμιμα αδειοδοτημένες για το σκοπό αυτό εγκαταστάσεις παραγωγής απορριμματογενούς καυσίμου θα βαρύνει τους ΟΤΑ Α’ Βαθμου ή/και το ΣΣΕΔ με τα οποίο συμβάλλεται το ΚΔΑΥ. Αντίστοιχη διάταξη θα πρέπει να ενσωματωθεί στο Άρθρο 9 του σχεδίου νόμου. Πλέον, στο Παράρτημα V γίνεται αναφορά στον επιπρόσθετο εξοπλισμό που πρέπει να φέρουν τα ΚΔΑΥ με δυνατότητα διαλογής άνω των 30 τόνων ημερησίως. Από την στιγμή που τα ΚΔΑΥ δύνανται να προωθούν τις προσμίξεις (υπόλειμμα) σε άλλες αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις οι προβλέψεις του Παραρτήματος V, όσον αφορά τον επιπρόσθετο εξοπλισμό, θα πρέπει να είναι ενδεικτικές / επιθυμητές και όχι υποχρεωτικές. Στην παράγραφο 2 καθορίζεται ότι τα ανακτώμενα υλικά από τα ΚΔΑΥ πρέπει να είναι υψηλής καθαρότητας και γίνεται παραπομπή στο παράρτημα V. Σύμφωνα με την παράγραφο Γ του παραρτήματος τα ανακτώμενα υλικά των ΚΔΑΥ πρέπει να έχουν τις εξής ελάχιστες προδιαγραφές αναφορικά με το επιτρεπόμενο ποσοστό προσμίξεων: • Χαρτί / χαρτόνι συσκευασίας (εξαιρουμένης της υγρασίας και του σύρματος του δέματος): μέχρι 2% κατά βάρος • Πλαστικά συσκευασίας (εξαιρουμένων πωμάτων, ετικετών και του σύρματος του δέματος): μέχρι 2% κατά βάρος • Συσκευασίες αλουμινίου και σιδήρου (εξαιρουμένου του σύρματος του δέματος): μέχρι 2% κατά βάρος • Γυάλινες συσκευασίες (εξαιρουμένων στοιχείων που δεν είναι δυνατό να διαχωριστούν με το χέρι): μέχρι 2% κατά βάρος • Χάρτινες συσκευασίες υγρών (εξαιρουμένων πωμάτων, ετικετών και του σύρματος του δέματος): μέχρι 2% κατά βάρος Θεωρούμε τις παραπάνω προδιαγραφές καθαρότητας ασαφείς και ανεδαφικές. Καταρχήν τα συγκεκριμένα όρια δεν προδιαγράφονται στην οδηγία 2018/851. Επιπλέον δεν είναι σύμφωνες με τα ισχύοντα διεθνή πρότυπα κατηγοριοποίησης των ανακτώμενων υλικών. Ειδικότερα βάσει της ετήσιας έκθεσης προδιαγραφών Scrap Specifications Circular 2020 που εκδόθηκε από το Institute of Scrap Recycling Industries, Inc. http://www.scrap2.org/specs/ ισχύουν τα ακόλουθα για τις παραπάνω κατηγορίες ανακτώμενων υλικών: • Χαρτί / χαρτόνι συσκευασίας: Στην έκθεση ορίζονται 58 ξεχωριστές κατηγορίες χαρτιού/ χαρτονιού πολλές από τις οποίες μπορούν να αποτελέσουν προϊόν ενός ΚΔΑΥ. Σαν γενικός κανόνας το ανώτατο όριο για υλικά διαφορετικά από το ανακτώμενο ρεύμα είναι το 10% κατά βάρος σε υγρή βάση ενώ τα παραγόμενα δέματα δεν πρέπει να περιέχουν επικίνδυνες ουσίες. Επίσης καθορίζεται ως ανώτατο ποσοστό υγρασίας το 12% κατά βάρος σε υγρή βάση. Είναι σημαντικό να παραμείνει η ελευθερία που προβλέπει το ISRI στη σελ. 30 / Moisture content – με τη δυνατότητα συμφωνίας πωλητή-αγοραστή για το επίπεδο υγρασίας καθώς και η συμφωνία για την μέθοδο με την οποία θα προσδιορίζεται το επίπεδο υγρασίας (Σελ 28-34). Αυτό διευκολύνει σημαντικά την εμπορική λειτουργία των ΚΔΑΥ και προωθεί την ανακύκλωση. Συγκριτικά αναφέρονται και οι προδιαγραφές που θέτει το ευρωπαϊκό πρότυπο EN 643 European List of Standard Grades of Paper and Board for Recycling όπου η κατηγορία Mixed Paper με κωδικό 5.01.00 έχει ως ανώτατο ποσοστό προσμίξεων το 3% κατά βάρος και ανώτατο ποσοστό υγρασίας το 10% κατά βάρος. Στην πράξη, η εμπειρία μας είναι ότι από την επεξεργασία του μπλε κάδου το ανακτώμενο χαρτί/χαρτόνι μπορεί να έχει πολύ υψηλότερη υγρασία από το 10%, ενώ το ποσοστό υγρασίας <10% είναι εφικτό στο χαρτί/χαρτόνι από εμποροβιοτεχνικά. • Πλαστικά συσκευασίας: Για τις τέσσερις βασικές κατηγορίες ανακτώμενων πλαστικών συσκευασίας ισχύουν τα ακόλουθα: o Φιάλες PET: Ορίζονται τέσσερις κατηγορίες ποιότητας βάσει του ποσοστού των προσμίξεων (σελ 36): Επιτρεπόμενες κατηγορίες υλικών που μπορούν να βρίσκονται στις προσμίξεις περιλαμβάνουν τα HDPE, LDPE, PP, Σιδηρούχα μέταλλα, Αλουμίνιο και Χαρτί – Χαρτόνι.  Φιάλες HDPE: Παρομοίως ορίζονται τέσσερις κατηγορίες ποιότητας (σελ 37): Επιτρεπόμενες κατηγορίες υλικών που μπορούν να βρίσκονται στις προσμίξεις περιλαμβάνουν τα HDPE, LDPE, PP, Σιδηρούχα μέταλλα, Αλουμίνιο και Χαρτί – Χαρτόνι. • Φιάλες HDPE: Παρομοίως ορίζονται τέσσερις κατηγορίες ποιότητας (σελ 37):Επιτρεπόμενες κατηγορίες υλικών που μπορούν να βρίσκονται στις προσμίξεις περιλαμβάνουν τα PET, LDPE, PP, PS, Αλουμίνιο και Χαρτί – Χαρτόνι. Η κάθε μία από τις προηγούμενες κατηγορίες δεν πρέπει να ξεπερνά το 2% κατά βάρος σε υγρή βάση. o PE φιλμ: Οι προσμίξεις δεν πρέπει να ξεπερνούν το 10% κατά βάρος σε υγρή βάση (σελ 38). Επιτρεπόμενες προσμίξεις αποτελούν τα σκληρά πλαστικά (rigid plastics), το Χαρτί/ Χαρτόνι και φιλμ εκτός PE. o PP δοχεία: Οι προσμίξεις δεν πρέπει να ξεπερνούν το 8% κατά βάρος σε υγρή βάση (σελ 40). Επιτρεπόμενες προσμίξεις αποτελούν τα PET, HDPE, PVC, PS, το Χαρτί/ Χαρτόνι, Μέταλλα, υγρά ή άλλα, αρκεί το συνολικό ποσοστό αυτών των προσμίξεων να μην ξεπερνά το 8% κ.β. σε υγρή βάση. • Συσκευασίες αλουμινίου και σιδήρου: Δεν περιέχονται συγκεκριμένα όρια προσμίξεων για τις συσκευασίες Σιδήρου και αλουμινίου. Για τις συσκευασίες Αλουμινίου καθορίζεται ότι τα δέματα προς πώληση δεν πρέπει να περιέχουν άλλα μέταλλα, πλαστικές φιάλες, χαρτί και γυαλί αλλά η τελική απαιτούμενη ποιότητα θα καθορίζεται μετά από συνεννόηση του πωλητή με τον αγοραστή (σελ 9). Για τις συσκευασίες σιδήρου (κωδικός 213-σελ. 20) επιτρέπεται η παρουσία ετικετών αλλά το υλικό θα πρέπει να είναι απαλλαγμένο από άλλα υλικά. Παρόλα αυτά σαν γενική προδιαγραφή για όλες τις κατηγορίες σκραπ σιδήρου ορίζεται ότι το προϊόν πρέπει να είναι απαλλαγμένο από βρωμιά, μη σιδηρούχα μέταλλα και ξένα υλικά αλλά δεν απαγορεύεται η τυχαία παρουσία ασήμαντων ποσοτήτων προσμίξεων όταν κάτι τέτοιο είναι αναπόφευκτο κατά την παραγωγή του υλικού. • Γυάλινες συσκευασίες: Στη σελ 27 της έκθεσης του ISRI αναγράφεται ότι το ποσοστό ανοχής για υλικά που δεν είναι γυαλί στο τελικό προϊόν θα είναι κατά μέγιστο το 35% κατά βάρος σε υγρή βάση. Οι προσμίξεις επιτρέπεται να περιέχουν χαρτί, ξύλο, οργανικά απόβλητα, μέταλλα, πλαστικά, ετικέτες, πέτρες και άλλα αδρανή υλικά. Επίσης καθορίζεται ως μέγιστο επιτρεπτό ποσοστό υγρασίας το 5% σε υγρή βάση. • Χάρτινες συσκευασίες υγρών: Είναι η 52η από τις 58 κατηγορίες χαρτιού/ χαρτονιού που παρουσιάζονται στην έκθεση (σελ 33). Το όριο για το φύλλο αλουμινίου είναι το 6%, για το PE φιλμ το 24% (τα όρια για τα υλικά αυτά – φύλλο αλουμινίου και φιλμ PE – αναφέρονται στην αποδεκτή σύσταση αυτής καθαυτής της συσκευασίας, δεν έχουν να κάνουν δηλ. με ανεπιθύμητα υλικά). Το όριο για τα απαγορευμένα υλικά είναι το 2%. Τα απαγορευμένα υλικά καθορίζονται σε σχέση με την επακόλουθη επεξεργασία του υλικού (σελ 30). Αν τα αναφερόμενα όρια στο σχέδιο νόμου σχετίζονται με τα επερχόμενα τέσσερα ρεύματα, που σχεδιάζεται να διαχωρισθούν στην πηγή και εξ αυτών προκύπτει η προσδοκία της πολύ μεγάλης καθαρότητας, υπογραμμίζεται ότι τα ρεύματα που αναφέρει το ISRI είναι επίσης μεμονωμένα, αλλά οι ενδεδειγμένες προσμίξεις είναι πολύ υψηλότερες. Ο υπολογισμός μάλιστα της καθαρότητας θα πρέπει να γίνεται σε υγρή βάση για όλα τα υλικά – κάτι το οποίο αναφέρεται στο σχέδιο νόμου μόνο για το χαρτί/χαρτόνι συσκευασίας – καθώς ο οποιοσδήποτε διαχωρισμός λάβει χώρα στα ΚΔΑΥ, δεν θα έχει επίπτωση στην υγρασία των υλικών. Όπως προκύπτει επίσης από τα δεδομένα του ISRI, προσμίξεις της τάξεως του 1,6 και 2% έχουν μόνο τα ειδικά βιομηχανικά μεμονωμένα ρεύματα, που όμως ουδεμία σχέση έχουν με την τροφοδοσία των ΚΔΑΥ. Τα παραπάνω αναφερθέντα όρια προσμίξεων είναι σαφώς πιο ειδικά και στοχευμένα, έχουν προκύψει από την διεθνή εμπειρία και σε κάθε περίπτωση είναι υψηλότερα από το όριο του 2% κατά βάρος σε υγρή βάση που είναι απολύτως ατεκμηρίωτο και περιέχει το σχέδιο νόμου. Ως εκ τούτου, για όλες τις κατηγορίες ανακτωμένων υλικών προτείνουμε να υιοθετηθούν τα όρια του ISRI, όπως εκτέθηκαν παραπάνω και να διαγραφούν τα αναφερόμενα στο σχέδιο νόμου, επειδή στερούνται οποιασδήποτε τεκμηρίωσης και πρακτικής εμπειρίας. Τα ανωτέρω πρέπει να ληφθούν υπόψη στις διατάξεις του άρθρου 59 εδάφιο 5