• ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΜΟΝΙΜΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Το ΤΕΕ/ΤΚΜ, με απόφαση της Δ.Ε. μετά από εισήγηση της Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος, απέστειλε στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας τις θέσεις του Τμήματος για το Σχέδιο Νόμου που είχε κατατεθεί σε δημόσια διαβούλευση τον Νοέμβριο 2020. Η Μ.Ε. Περιβάλλοντος του ΤΕΕ/ΤΚΜ εκτιμά ότι τα περισσότερα σημεία που είχε επισημάνει έχουν προβλεφθεί στο παρόν σχέδιο νόμου και ότι εισάγονται θετικά μέτρα για την εφαρμογή της στρατηγικής της κυκλικής οικονομίας και την επίτευξη των δεσμευτικών στόχων της χώρας μας στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων, όπως η εφαρμογή της χωριστής συλλογής αποβλήτων, η υιοθέτηση πολιτικών περιορισμού της σπατάλης τροφίμων, η υλοποίηση Κέντρων Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (ΚΔΕΥ), η θέσπιση Προγραμμάτων διευρυμένης ευθύνης παραγωγού (ΠΔΕΠ) για σημαντικά ρεύματα αποβλήτων, και η εφαρμογή προδιαγραφών λειτουργίας των ΣΣΕΔ. Επίσης, θεωρεί πολύ σημαντική την βελτίωση των διατάξεων που αφορούν στη θέσπιση του συστήματος «πληρώνω όσο πετάω». Όμως, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι παραμένουν οι διατάξεις που εκτιμούμε ότι θα επιφέρουν οπισθοδρόμηση όσον αφορά στην εναλλακτική διαχείριση των ΑΕΚΚ, που αποτελούν πλέον την κύρια αιτία δημιουργίας νέων χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων. Επίσης, διαπιστώνουμε ότι θεσμοθετείται με βιασύνη η θερμική επεξεργασία – καύση- των αποβλήτων, ελάχιστο χρόνο μετά την δημοσίευση του ΕΣΔΑ, συγκεντρώνοντας όλες τις σχετικές αρμοδιότητες στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η διάταξη προβλέπει αρμοδιότητα των ΦΟΔΣΑ στην φάση της λειτουργίας των μονάδων επεξεργασίας, ενώ αποκλείονται οι ΦΟΔΣΑ και η Αυτοδιοίκηση γενικότερα από τις διαδικασίες προγραμματισμού και έγκρισης. Το Σ/Ν είναι υπερφιλόδοξο, όπως και οφείλει να είναι στο πλαίσιο της πράσινης συμφωνίας, είναι όμως σημαντικό να γίνονται έγκαιρα κανονιστικές βελτιώσεις όπου κρίνεται απαραίτητο και να εκδίδονται επίσης έγκαιρα οι κανονιστικές αποφάσεις για την εφαρμογή και την παρακολούθηση των θεσμοθετημένων διατάξεων. Επίσης, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα κατάλληλος υποστηρικτικός μηχανισμός προς τους ΟΤΑ, για να εφαρμοστεί το Σ/Ν από τη διαλογή στην πηγή και μέχρι την τελική διαχείριση των αποβλήτων. Στη συνέχεια παραθέτουμε τις παρατηρήσεις και προτάσεις μας επί συγκεκριμένων άρθρων που θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικά: Άρθρο 6: Προτείνεται να υπάρχει η προϋπόθεση εισήγησης θεσμοθετημένης επιτροπής, με τη συμμετοχή εκπροσώπου του ΤΕΕ, για κάθε απόφαση του ΓΓ ΣΔΑ ΥΠΕΝ σχετικά με τον αποχαρακτηρισμό Αποβλήτων. Ο αποχαρακτηρισμός προϋποθέτει ευρεία διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης με δημοσιοποίηση όλων των στοιχείων που την τεκμηριώνουν. Άρθρο 14: Είναι σημαντικό να προβλεφθούν συγκεκριμένα μέτρα σχετικά με την υποχρεωτική σήμανση των προϊόντων που υπόκεινται σε ΠΔΕΠ. Άρθρα 23: Επιτρέπονται παρεκκλίσεις από την χωριστή συλλογή, λόγω δυσανάλογου οικονομικού κόστους. Δεν είναι αποδεκτό να υπολογίζονται στο οικονομικό κόστος τυχόν ρήτρες εγγυημένης απόδοσης καυσίμου στις σχεδιαζόμενες μονάδες. Άρθρο 28: Πρέπει να επανέλθει η διάταξη για τη δημιουργία χώρου για τη συλλογή και αποθήκευση των αποβλήτων και για τα υφιστάμενα κτίρια. Οι δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν σε αστικές περιοχές δύναται να αντιμετωπιστούν με πρόβλεψη Υπουργικής Απόφασης που θα ορίζει προδιαγραφές και παρεκκλίσεις. Άρθρο 30: Το άρθρο, παρόλο που φαίνεται να προωθεί την κυκλική οικονομία και να μειώνει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα ενός έργου, εγείρει πολλά ερωτηματικά, επιφέρει ανώφελες ανατροπές στην ισχύουσα νομοθεσία και τις, έστω και ατελείς έως τώρα, δικλείδες ασφαλείας και αφήνει χωρίς κανένα ποσοτικό και ποιοτικό έλεγχο την διαδικασία της ανακύκλωσης των ΑΕΚΚ. Ο συνδυασμός του παρόντος άρθρου με το άρθρο 59 αποδεικνύει την παντελή έλλειψη ελέγχου, γεγονός που θα μας επιστρέψει στις παλιές πρακτικές της ανεξέλεγκτης απόθεσης. Η διάταξη επίσης εγείρει θέματα σχετικά με την σαφήνεια των όρων διακήρυξης των δημοσίων έργων, καθώς και θέματα ισονομίας ως προς τις προϋποθέσεις έγκρισης των δραστηριοτήτων της επεξεργασίας αποβλήτων. Επίσης, οι νέες προτεινόμενες διατάξεις επιβάλλουν έναν ατεκμηρίωτο και χωρίς επιστημονική βάση διαχωρισμό των έργων ως προς την υποχρέωση σύμβασης με εγκεκριμένο ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ, ανάλογα με την περιβαλλοντική τους κατάταξη και την ομάδα έργων ή δραστηριοτήτων στην οποία ανήκουν. Η διάταξη σχετικά με την ευθύνη υλοποίησης των προβλέψεων της ΑΕΠΟ αναφορικά με τη διαχείριση των παραγόμενων ΑΕΚΚ του υπεύθυνου μηχανικού για την κατασκευή του έργου είναι προβληματική. Πρέπει να προβλεφθεί, τουλάχιστον, ότι ο μηχανικός που φέρει την ευθύνη για την διαχείριση των ΑΕΚΚ έχει ειδικότητα μηχανικού περιβάλλοντος ή ειδίκευση στην διαχείριση περιβάλλοντος. Η Μ.Ε. Περιβάλλοντος θεωρεί θετικές τις διατάξεις για την επιλεκτική κατεδάφιση και για τον έλεγχο της συλλογής και μεταφοράς των ΑΕΚΚ, αλλά ζητά την απόσυρση των παρ. 2, 3 και 4. Αντ΄ αυτών θεωρεί επιβεβλημένη την πρόβλεψη κινήτρων για την επί τόπου διαχείριση των ΑΕΚΚ στα έργα, με βάση σαφή και καθολικά περιβαλλοντικά κριτήρια. Επίσης, θεωρεί ότι όλες οι δραστηριότητες διαχείρισης ΑΕΚΚ πρέπει να εκτελούνται με την καταγραφή και την εποπτεία των εγκεκριμένων ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ, τα οποία οφείλουν να λειτουργούν με αυστηρές προδιαγραφές και να αξιολογούνται τακτικά από τον ΕΟΑΝ. Άρθρο 37: Είναι σημαντικό να καθιερωθούν και συστήματα “reward as you recycle”, για τη μεγιστοποίηση των κινήτρων στους πολίτες. Άρθρο 38: Στις παρ. 1 και 7 δεν αναφέρονται οι ιδιώτες που παραδίδουν στους ΧΥΤΑ απόβλητα με τους αντίστοιχους κωδικούς ΕΚΑ και η υποχρέωση τους στο τέλος ταφής. Άρθρο 48: Με τις διατάξεις του άρθρου δεν αντιμετωπίζεται μια ανοιχτή πληγή των υφιστάμενων «ιστορικών» επικίνδυνων αποβλήτων που έχουν προκληθεί στο παρελθόν από πτωχευμένες επιχειρήσεις ή από υπαίτιους που δεν μπορούν να ταυτοποιηθούν. Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρξει συγκεκριμένη πρόβλεψη για να αποφευχθούν περαιτέρω συνέπειες στον υδροφόρο ορίζοντα, στο έδαφος και στον αέρα. Άρθρο 61: Το ΤΕΕ/ΤΚΜ εκφράζει την αντίθεση του στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Υπουργού για την έγκριση μονάδων θερμικής επεξεργασίας. Άρθρο 90: Επισημαίνουμε ότι η αναβάθμιση του ΕΟΑΝ αποτελεί αναγκαιότητα, όμως αμφισβητούμε την δυνατότητα του να ανταποκριθεί στον νέο ρόλο με τους προβλεπόμενους μηχανισμούς στελέχωσης του. Επιπλέον, διατηρούμε έντονες επιφυλάξεις για τις αρμοδιότητες εποπτείας επί των ΦΟΔΣΑ, που ήδη εποπτεύονται από το ΥΠΕΣ, την ΓΓ Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων ΥΠΕΝ, ενώ εμπλέκονται οι Περιφέρειες στην έγκριση των ΠΕΣΔΑ. Παράρτημα VI: Για τα ΚΔΑΥ, προκειμένου αυτά να είναι βιώσιμα και αποδοτικά βάσει των απαιτήσεων της νομοθεσίας, προτείνεται τροποποίηση για τις ποσότητες δυναμικότητας και την κατηγοριοποίηση, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του 98% καθαρότητας, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες της χειροδιαλογής, της μηχανικής διαλογής και της εφαρμογής αυτοματισμών. ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΜΟΝΙΜΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 10/06/2021