Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΚΕΔΕ' | 23 Φεβρουαρίου 2023, 13:34

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  η σχετική πρωτοβουλία των αρμόδιων Υπηρεσιών της Ε.Ε. είχε ως σκοπό την υποβοήθηση των Δήμων, των ΔΕΥΑ και των ΦοΔΣΑ για τη βελτίωση της διοικητικής ικανότητάς τους στη διαχείριση του πόσιμου ύδατος και των αστικών λυμάτων και στη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων και κατέληξε στην επιβολή αιρεσιμότητας για τη δημιουργία μιας Ρυθμιστικής Αρχής που θα έχει ως σκοπό την ουσιαστική υποκατάσταση των αρμόδιων Υπουργείων και ιδίως του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στη θέσπιση κανόνων εφαρμογής της σχετικής δημόσιας πολιτικής και του ελέγχου εφαρμογής των κανόνων αυτών. Τελικώς δε η νομοθέτηση της Ρυθμιστικής Αρχής υπηρετεί έναν άλλο σκοπό, να ικανοποιηθεί μια άνωθεν επιβληθείσα ατεκμηρίωτη και αχρείαστη αιρεσιμότητα για να μην καθυστερήσει η ροή χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Kατά την εκτίμησή μας η εν λόγω Ρυθμιστική Αρχή δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα των ΔΕΥΑ, των ΦοΔΣΑ και των Δήμων και να καλύψει τις αδυναμίες της δημόσιας πολιτικής ύδρευσης και αποχέτευσης και της δημόσιας πολιτικής διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων, όπως αποδεικνύεται από την ανάλυση που ακολουθεί. Στην καλύτερη περίπτωση, μετά από δύο χρόνια (όταν θα έχει συσταθεί και θα αρχίσει να λειτουργεί), κατά τον έλεγχο εφαρμογής της τιμολογιακής πολιτικής από τους παρόχους υπηρεσιών, θα διαπιστώσει τα παραπάνω προβλήματα στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των εν λόγω δημόσιων πολιτικών και εφόσον υπερβεί τον ελεγκτικό ρόλο της, ενδεχομένως να τολμήσει να εισηγηθεί στην Κυβέρνηση την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών, τα οποία όμως ήδη γνωρίζουμε. Η διαδικασία αυτή αποτελεί απλώς μια απώθηση και μια χρονική μετάθεση των προβλημάτων, τα οποία θα οξυνθούν και θα διευκολύνουν τη Μια Ρυθμιστική Αρχή ρυθμίζει τους κανόνες λειτουργίας μιας αγοράς και του ανταγωνισμού μεταξύ των παρόχων των σχετικών υπηρεσιών γνωστή συνταγή «πονάει κεφάλι – κόψει κεφάλι». Οι ΔΕΥΑ, οι ΦοΔΣΑ και οι Δήμοι δεν λειτουργούν στα πλαίσια της αγοράς, δεν αναπτύσσουν μεταξύ τους σχέσεις ανταγωνισμού και η Κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι δεν προετοιμάζει την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης της ύδρευσης, της αποχέτευσης και των στερεών αποβλήτων στις πόλεις και τους οικισμούς, πολιτική επιλογή η οποία θα δικαιολογούσε ως πρώτο βήμα την ένταξη της εποπτείας της λειτουργίας τους σε Ρυθμιστική Αρχή. Επομένως δεν προσιδιάζει με το σημερινό νομοθετικό καθεστώς των ΔΕΥΑ, των ΦοΔΣΑ και φυσικά των Δήμων η ένταξη της εποπτείας τους σε μια Ρυθμιστική Αρχή που ρυθμίζει κανόνες ανταγωνισμού. Η προτεινόμενη Ρυθμιστική Αρχή υποκαθιστά τα αρμόδια Υπουργεία και ιδίως το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) στον σχεδιασμό και την εποπτεία εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών διαχείρισης της ύδρευσης, της αποχέτευσης και των στερεών αποβλήτων (βλέπε άρθρα 1, 5, 7, 11, 12, 15 και 18 του Σχεδίου Νόμου). Eίναι χαρακτηριστικό ότι η προτεινόμενη Ρυθμιστική Αρχή δεν έχει καμία απολύτως αρμοδιότητα να εισηγηθεί προς τα αρμόδια Υπουργεία (ΥΠΕΝ, ΥΠΕΣ, ΥΠΑΝΕ) τις αναγκαίες νομοθετικές ρυθμίσεις, διοικητικά μέτρα και τη χρηματοδότηση των παρόχων, που θα διαπιστώσει ότι απαιτούνται κατά την άσκηση του ρυθμιστικού και ελεγκτικού ρόλου της. Επομένως, εξ ορισμού θα είναι υποχρεωμένη για όλες τις δυσλειτουργίες που θα βρίσκει, «να τις κρύβει κάτω από το χαλί» και να παραβλέπει τις ελλείψεις, τις αδυναμίες και τις καθυστερήσεις των υπερκείμενων διοικητικών επιπέδων και να καταλογίζει, επιβάλλοντας και πρόστιμα, όλες τις δυσλειτουργίες στους παρόχους των υπηρεσιών. “Έξεστι Κλαζομενίοις” να επιβάλλουν στους παρόχους υπηρεσιών τέλη και πρόστιμα για τις δικές τους ολιγωρίες. Mια Ρυθμιστική Αρχή δεν επιτρέπεται, εκ του καταστατικού ρόλου της, να παρέμβει στην οργάνωση και λειτουργία των ΔΕΥΑ, των ΦοΔΣΑ και των Δήμων, επιδιώκοντας τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των υπηρεσιών τους και της βιωσιμότητάς τους, ούτε βέβαια να παρέχει τεχνική βοήθεια για τον εκσυγχρονισμό τους και τη βελτίωση της διοικητικής ικανότητάς τους.Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του ΥΠΕΝ που δεν δημιούργησε Ρυθμιστική Αρχή, αλλά ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (τον ΟΦΥΠΕΚΑ) για να υποστηρίξει διοικητικά και επιχειρησιακά και για να παρέχει τεχνική βοήθεια στις αποκεντρωμένες 24 Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΜΔΠΠ), Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε οι Εθνικές Αρχές και οι Ευρωπαϊκές Αρχές δεν προέβλεψαν ως δικαιούχους του Προγράμματος Τεχνικής Βοήθειας Δικαιούχων τις Ρυθμιστικές Αρχές, διότι θα αναγνώριζαν στον φορέα–ελεγκτή τον ρόλο φορέα υποστήριξης.Συμπερασματικά, θεωρούμε ότι η νομοθέτηση της Ρυθμιστικής Αρχής αποτελεί τυπικό δείγμα μιας τρίδυμης ετερογονίας των σκοπών. Δεν συμφωνούμε ότι θα προσφέρει ουσιαστικά στην αναβάθμιση της δημόσιας πολιτικής διαχείρισης της ύδρευσης και της αποχέτευσης και της δημόσιας πολιτικής διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων, ούτε ότι θα βελτιώσει τις ΔΕΥΑ και τους ΦοΔΣΑ. Απλώς θα ικανοποιήσει τον τρίτο εκ της τρίδυμης ετερογονίας των σκοπών, δηλαδή να μην καθυστερήσει η ροή χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Επειδή όμως η εκτίμηση αυτή θα επαληθευτεί μετά από δύο χρόνια, οπότε θα διαπιστώσουμε ότι αδίκως περιμέναμε να ικανοποιηθεί η προσδοκία ενός «από μηχανής θεού», σε κάθε περίπτωση και προκειμένου να λυθούν άμεσα τα προβλήματα που αναλύθηκαν παραπάνω, θεωρούμε απολύτως αναγκαίο να προστεθούν στο Σχέδιο Νόμου οι ακόλουθες διατάξεις: Άρθρο ..... 1. Με ΚΥΑ των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων, μετά από γνώμη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, εγκρίνεται πενταετές Σχέδιο Δράσης που αφορά στην αναβάθμιση της δημόσιας πολιτικής διαχείρισης της ύδρευσης και της αποχέτευσης και της δημόσιας πολιτικής διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων, καθώς και στη βελτίωση της διοικητικής ικανότητας των ΔΕΥΑ, των ΦοΔΣΑ και των Δήμων προκειμένου να ανταποκριθούν στο ρόλο τους που αφορά την εξειδίκευση και εφαρμογή των δημόσιων πολιτικών αυτών. 2. Το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει ενδεικτικά τις ακόλουθες δράσεις: 2.1. Πενταετές πρόγραμμα στελέχωσης των ΔΕΥΑ και των ΦοΔΣΑ. 2.2. Υποστήριξη των ΔΕΥΑ και των ΦοΔΣΑ για τη δημιουργία Ενεργειακών Κοινοτήτων με διασφάλιση του αντίστοιχου χώρου στο ηλεκτρικό δίκτυο. 2.3. ................................. 2.4. ................................. 2.5. ................................. 2.6. ................................. 2.7. ................................. 2.8. ................................. 2.9. ................................. 3. Το Σχέδιο δράσης χρηματοδοτείται από εθνικούς και ενωσιακούς πόρους, περιλαμβανομένων των Προγραμμάτων Τεχνικής Βοήθειας της Ε.Ε. 4. Για τη διοίκηση, παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής του Σχεδίου Δράσης υπογράφεται Προγραμματική Σύμβαση ΥΠΕΝ – ΥΠΕΣ – ΥΠΑΝΕ – ΚΕΔΕ – ΕΕΤΑΑ.