• Σχόλιο του χρήστη 'Σπύρος Ψαρούδας, Περ. Οργ. "ΚΑΛΛΙΣΤΩ"' | 11 Ιουλίου 2010, 16:59

    Για τον ορισμό του "οικοτουρισμού": Κατά τη γνώμη μας, σωστότερος είναι ο ορισμός του «οικοτουρισμού» που υιοθέτησαν στην κοινή τους πρόταση οι δέκα περιβαλλοντικές οργανώσεις τον Οκτώβριο του 2009 (WWF Ελλάς, Greenpeace, Αρκτούρος, Αρχέλων, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, MOm, Καλλιστώ και Δίκτυο Μεσόγειος SOS: «Πρόταση για ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για την προστασία της βιοποικιλότητας», Οκτώβριος 2009) και στην οποία στηρίχθηκε σημαντικά το προτεινόμενο σχέδιο νόμου. Ο ορισμός αυτός είναι: «Ο τουρισμός σε προστατευόμενες περιοχές με ειδικό φορέα διαχείρισης, ο οποίος, αντίθετα με τον μαζικό τουρισμό, δεν υπερβαίνει την φέρουσα ικανότητα της περιοχής όπου αναπτύσσεται, ενώ ταυτόχρονα προωθεί την προστασία του φυσικού, καταρχήν, αλλά και του πολιτισμικού περιβάλλοντος και τη διατήρηση της συνοχής του κοινωνικού ιστού». Συνοπτικά, οι λόγοι που επιβάλλουν την υιοθέτηση αυτού του ορισμού είναι οι κριτικές που ασκούνται στην έννοια του οικοτουρσιμού: Τουριστική βιομηχανία και κράτη-κυβερνήσεις επικεντρώνονται στην εμπορική και καταναλωτική πλευρά των οικοτουριστικών δραστηριοτήτων, αντιμετωπίζοντάς τες όπως όλες τις άλλες μορφές τουρισμού στη φύση. Ακόμα χειρότερα, πολλοί ταξιδιωτικοί πράκτορες χρησιμοποιούν υστερόβουλα τις ετικέτες «οικοτουρισμός» και «φιλικός στο περιβάλλον» για να ξεπλύνουν δραστηριότητες που, κατά τα άλλα, είναι εντελώς ανεύθυνες περιβαλλοντικά. Κατ’ αυτό τον τρόπο, στην πράξη, ο «οικοτουρισμός» προωθεί την εμπορευματικοποίηση της φύσης. Γενικά, η πιο σοβαρή από τις ασκούμενες κριτικές βασίζεται σε αυτό που αποκαλείται “τραγωδία των κοινών”: Αν και η προστασία του περιβάλλοντος είναι προς όφελος του κοινού συμφέροντος, μία επιχείρηση, στην προσπάθειά της να μεγιστοποιήσει τα οφέλη της σε σχέση με τους ανταγωνιστές της, μακροπρόθεσμα, θα καταλήξει ότι το δικό της συμφέρον επιβάλλει την αξιοποίηση του οικοτουριστικού προορισμού πέραν της φέρουσας ικανότητάς του, οδηγώντας σε κακοδιαχείριση. Αυξάνοντας τον αριθμό των οικοτουριστών, π.χ., μία επιχείρηση απολαμβάνει όλα τα οικονομικά οφέλη, αναπληρώνοντας μέρος μόνον του περιβαλλοντικού κόστους. Αυξανόμενοι αριθμοί επισκεπτών σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές, όμως, μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική περιβαλλοντική υποβάθμιση. Με τον ίδιο τρόπο, μία επιχείρηση αναγνωρίζει ότι δεν υπάρχει κίνητρο ενεργούς προστασίας του περιβάλλοντος, αφού το κόστος επιβαρύνει την κάθε επιχείρηση, αλλά τα οφέλη μοιράζονται μεταξύ όλων των ομοειδών επιχειρήσεων. Και πάλι, το αποτέλεσμα είναι η κακοδιαχείριση. Συνεπώς: Ιδεατά, ο οικοτουρισμός θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά τις προσπάθειες προστασίας της φύσης. Απαραίτητη προϋπόθεση, όμως, είναι να ασκείται ή, τουλάχιστον, να επιβλέπεται από φορείς διαχείρισης πάρκων ή προστατευόμενων περιοχών στους οποίους εκπροσωπείται ικανοποιητικά η πολυπλοκότητα της κοινωνίας (πολιτεία, τοπικές κοινότητες, κοινωνικές οργανώσεις, πολίτες) και είναι εφικτό να ασκηθεί αποτελεσματικός δημόσιος-κοινωνικός έλεγχος.