• ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ Δημόσια Διαβούλευση για το Σχέδιο Νόμου-Πλαίσιου «για τα Απόβλητα» - ΕΕΔΣΑ - H Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ), ως επιστημονικός, μη κερδοσκοπικός Οργανισμός που σήμερα αριθμεί πάνω από 500 μέλη από όλους τους φορείς που ασχολούνται αποκλειστικά με θέματα διαχείρισης στερεών αποβλήτων (ΑΕΙ/ΤΕΙ, στελέχη Υπουργείων και ΟΤΑ, μελετητές, κατασκευαστικές εταιρίες, Οικολογικές Οργανώσεις κ.α) συμμετέχει στη διαδικασία της ανοιχτής διαβούλευσης σε μια προσπάθεια να συμβάλλει με την εμπειρία των μελών της στην συζήτηση σχετικά με την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ στο εθνικό δίκαιο. Τα σχόλια που παρατίθενται παρακάτω (Γενικά και Ειδικά ανά Άρθρο) έχουν προέλθει από τα μέλη μας, τις Ομάδες Εργασίας και το ΔΣ της Εταιρείας. Μεταξύ άλλων συνέβαλλαν ιδιαίτερα οι Χρήστος Τσομπανίδης, Αντιπρόεδρος ΔΣ, Ανδρέας Κουσκούρης, Μέλος ΟΕ Συλλογής Μεταφοράς & Logistics, Δέσποινα Μονιάκη-Φρατεπιέτρο, μέλος ΟΕ για τους ΧΥΤ, και η Mαρία Φλεμετάκη μέλος της ΕΕΔΣΑ. Επαναλαμβάνουμε ότι σκοπός της εταιρείας είναι η προαγωγή της χρήσης αποδεκτών μεθόδων και συστημάτων Δ.Σ.Α., η καλλιέργεια των σχετικών επιστημονικών μεθόδων και εφαρμογών με απώτερο στόχο τη συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη, την προστασία της ποιότητας του περιβάλλοντος και την προστασία και εξοικονόμηση φυσικών πόρων και ενέργειας. Γενικός σχολιασμός: Η Οδηγία 98/2008 θα αλλάξει τον τρόπο που διαχειριζόμαστε τα απόβλητα για τα επόμενα 20 έτη. Πρόκειται στην ουσία για καταστατική συμμόρφωση της χώρας μας και αποτελεί ομπρέλα για τα αστικά – επικίνδυνα απόβλητα και χρησιμοποιημένα λάδια. • Θετικό θεωρείται, ότι για πρώτη φορά ακόμη και μέσω του τίτλου του, καθίσταται σαφές ότι ο Νόμος πλαίσιο δεν αφορά μόνο τα «Στερεά Απόβλητα» αλλά τα «απόβλητα», όπως ήταν και το πνεύμα του μέχρι τώρα κοινοτικού θεσμικού πλαισίου μη επικινδύνων αποβλήτων. Αυτό ήταν πολύ πιο απαραίτητο τώρα, που αντιμετωπίζονται με ένα νομοθέτημα τα μη επικίνδυνα απόβλητα, τα επικίνδυνα απόβλητα και τα ορυκτέλαια, πλην των ρητά εξαιρουμένων από το νόμο αποβλήτων. • Θετικό θεωρείται ότι επιτέλους το νομοθέτημα-πλαίσιο για τα απόβλητα έχει την ισχύ νόμου, που αποκαθιστά τη νομοθετική ιεραρχία στην ορθή της διάσταση. Η μέχρι τώρα θέσπιση πλαισίου μέσω ΚΥΑ (π.χ. ΚΥΑ 50910/2002) «κάτω» από την οποία ιεραρχικά ρυθμίζονταν θέματα ακόμη και Νόμο (Ν. 2939/2001) ήταν προβληματική. • Θετικό θεωρείται ότι επιτέλους καταργούνται κάποιες πεπαλαιωμένες και αναχρονιστικές διατάξεις, του ευρύτερου νομοθετικού πλαισίου (Ν. 1650/86, Υ.Δ. Ε1β/221/1965 κ. ά.) που είτε ήταν πλέον ανεδαφικές ήταν λειτουργούσαν ως παράλληλο θεσμικό πλαίσιο, με πληθώρα προβλημάτων. • Αρνητικό θεωρείται ότι για ένα τόσο σημαντικό νομοθέτημα, που αλλάζει άρδην το έως τώρα τοπίο, δόθηκε ανεπαρκής κατά τη γνώμη μας χρόνος διαβούλευσης. • Αρνητικό θεωρείται ότι στο μεγαλύτερο μέρος του το σχέδιο Νόμου αναλίσκεται σε απλή μετάφραση των άρθρων της οδηγίας 2008/98. Αυτό παρ’ ότι αποτελεί συνήθη ελληνική πρακτική, αφίσταται σημαντικά από τις ανάγκες λειτουργικής ενσωμάτωσης της οδηγίας σε επίπεδο εφαρμογής, και σίγουρα είναι κατώτερο των προσδοκιών, για μία ενσωμάτωση που γίνεται περίπου 2,5 έτη μετά τη θέσπιση της οδηγίας και με χρονική υστέρηση σε σχέση με το τιθέμενο στην οδηγία άνω χρονικό όριο. Γενικά, η απλή μετάφραση οδηγιών και η παραπομπή για πλήρη ενσωμάτωση σε μελλοντικά θεσμικά εργαλεία (Υ.Α., Κ.Υ.Α., κ.ά) δεν είναι η καλύτερη λύση. Αυτό οδηγεί σε φαινόμενα παράλληλης ισχύος αντικρουόμενων νομοθετημάτων. Ενδεικτικά αναφέρεται, ότι θεσπίζεται μεν νέος νόμος – πλαίσιο αλλά παράλληλα συνεχίζει να ισχύει μεταβατικά η ΚΥΑ 50910/2002 κ.ά (βλ. σχετ. άρθρο 41 νομοσχεδίου). Λόγω της προαναφερθείσας πρακτικής, δηλ. της σε μεγάλο βαθμό απλής μετάφρασης της οδηγίας, εκ των πραγμάτων περιορίζεται σημαντικά και η δυνατότητα όλων (και η δική μας) για την υποβολή ουσιαστικών παρατηρήσεων για το προτεινόμενο σχέδιο νόμου στο πλαίσιο της παρούσας διαβούλευσης, και αυτό παραπέμπεται αναγκαστικά για το μέλλον, που θα πρέπει να εκδοθούν οι εκτελεστικές διατάξεις. Γι αυτό όμως κρίνεται απαραίτητο και τα εκτελεστικά θεσμοθετήματα (Υ.Α., Κ.Υ.Α., κ.λπ.) να τεθούν σε διαδικασία εκτενούς δημόσιας διαβούλευσης, γιατί εκείνα θα είναι τελικά τα κρίσιμα κείμενα από πλευράς εφαρμογής. Ειδικότερα ανά Άρθρο οι παρατηρήσεις μας είναι οι εξής: 1. Άρθρο 3: Στον ορισμό του Φορέα Διαχείρισης Αποβλήτων περιλαμβάνεται «ο παραγωγός ή ο κάτοχος ή ο μεσίτης ή ο έμπορος», δηλ. όλοι όσοι ασχολούνται με οποιοδήποτε στάδιο της Διαχείρισης. Πρέπει με κάποιο ορθό νομοτεχνικά τρόπο να γίνει σαφής η διάκριση μεταξύ αυτής της έννοιας και των ΦοΔΣΑ κατά τις πρόνοιες της ΚΥΑ 50910/2002, όπως αυτές έχουν περαιτέρω εξειδικευτεί με τις διατάξεις περί της αυτοδιοίκησης. Περαιτέρω, η μόνη πρόβλεψη για τους ΦΟΔΣΑ είναι τελικά αυτή στο άρθρο 104 του Καλλικράτη Ν.3852/10 που προβλέπει την μετατροπή τους σε συνδέσμους των δήμων κάθε περιφέρειας, αλλαγή που θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα ακόμα και σε αυτούς τους ΦΟΔΣΑ που θα είχαν την δυνατότητα να κρατήσουν ένα πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάγκη εφαρμογής ων απαιτήσεων της κοινοτικής οδηγίας και μετά από μερικές ημέρες του αντίστοιχου νόμου. Επίσης, ο προαναφερθείς ορισμός του Φορέα Διαχείρισης Αποβλήτων ως «ο παραγωγός ή ο κάτοχος ή ο μεσίτης ή ο έμπορος» δεν είναι σε πλήρη ακολουθία και συνέπεια με όσα αναφέρονται σε άλλα σημεία του νομοσχεδίου, όπως ενδεικτικά στο άρθρο 10 (και αλλού) που αναφέρεται «Ο παραγωγός ή ο κάτοχος ή ο φορέας διαχείρισης των αποβλήτων υποχρεούται …». Αυτό φαντάζει σε πολλά σημεία οξύμωρο και μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, δεδομένου ότι η τρίτη έννοια που τίθεται διαζευκτικά των δύο πρώτων, περιλαμβάνει και τις δύο πρώτες έννοιες. 2. Άρθρο 4 : Στη νομοθεσία (άρθρο 4 της οδ. 2008/98) και την πολιτική για την πρόληψη και τη διαχείριση των αποβλήτων ισχύει ως τάξη προτεραιότητας η ακόλουθη ιεράρχηση όσον αφορά τις δράσεις και τις εργασίες διαχείρισης των αποβλήτων: Α) πρόληψη Β) προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση Γ) ανακύκλωση Δ) άλλου είδους ανάκτηση, π.χ. ανάκτηση ενέργειας , και Ε) διάθεση. Ως προς αυτά, διατυπώνονται οι ακόλουθες παρατηρήσεις: Η ανωτέρω ιεράρχηση δεν θα πρέπει να εφαρμοστεί αναδρομικά και, ως εκ τούτου, οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις δεν υποχρεούνται να ευθυγραμμιστούν με την ιεράρχηση των αποβλήτων κατά την διάρκεια της αδειοδότησής τους. Εάν κάποιος διαχειριστής (Φορέας Διαχείρισης κατά τους ορισμούς του νομοσχεδίου) πρόκειται να ανανεώσει ή να τροποποιήσει την άδεια, τότε είναι ο κατάλληλος χρόνος για να εκτιμήσει κάθε θέμα που προκύπτει από την ιεράρχηση διαχείρισης των αποβλήτων. Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να υπάρξει μία συμφωνία με την αδειοδοτούσα αρχή και τον κάτοχο της αδείας να διαπραγματευθεί για μία μεταβατική περίοδο για πιο κατάλληλη λειτουργία της εγκατάστασης. Εναλλακτική πρόταση θα ήταν ότι η ιεράρχηση διαχείρισης των αποβλήτων θα μπορούσε να αποτελέσει θέμα στην κατάρτιση του περιφερειακού σχεδιασμού ΔΑ (ΠΕΣΔΑ), κάτι που πράγματι ισχύει. Τότε λογικά κάθε αδειοδότηση εγκαταστάσεων ΔΑ θα έπρεπε να είναι συμβατή με το ΠΕΣΔΑ, άρα θαενέπιπτε στην εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 4 σχετικά με την ιεράρχηση διαχείρισης των αποβλήτων με τις προτεραιότητες που προβλέπει. Επίσης θα μπορούσε να τεθεί ένα κατώφλι απαιτήσεων στις μικρές επιχειρήσεις έτσι ώστε οι απαιτήσεις από την εφαρμογή της ιεράρχησης να μην καθίστανται τόσο επαχθείς. Θα μπορούσε επιπλέον να λεχθεί, ότι η υφιστάμενη νομοθεσία και ο εθνικός – περιφερειακός σχεδιασμός επαρκούν στην εφαρμογή της ιεράρχησης διαχείρισης των αποβλήτων, εν αντιθέσει με την ίδια την ιεράρχηση των αποβλήτων που φαίνεται εξαιρετικά άκαμπτη. Η αδειοδοτική διαδικασία θα μπορούσε να παραμείνει σαν γενική περιβαλλοντική εκτίμηση, που σημαίνει ότι εφόσον το ΠΕΣΔΑ διεκπεραιώνεται ορθά, τότε η αδειοδοτική διαδικασία δεν θα χρειάζεται την ιεράρχηση διαχείρισης των αποβλήτων, δεδομένου ότι αυτή έχει ελεγχθεί κατά την κατάρτιση και έγκριση του οικείου ΠΕΣΔΑ. Θα πρέπει με αυτό το νομοσχέδιο ή με μελλοντικά νομοθετήματα, να τεθεί σοβαρά σε εφαρμογή η ύπαρξη κινήτρων και αντικινήτρων. Ενδεικτικά, θα μπορούσε να τεθεί τεχνητή φορολόγηση στους ΧΥΤΥ καθώς και άλλα οικονομικά εργαλεία που να αντανακλούν την ιεράρχηση διαχείρισης των αποβλήτων, ίσως μέσω μεταβλητής φορολόγησης για ορισμένα υλικά καθώς επίσης μέσω μίας συνεχούς κλιμάκωσης που να οδηγεί σε εκτροπή αποβλήτων από τους ΧΥΤΥ και σε προώθηση εφαρμογής της ιεράρχησης διαχείρισης των αποβλήτων. Θα μπορούσε επίσης να ληφθεί υπόψη στην ευθύνη του παραγωγού να επεκταθεί στην σχεδιασμό των προϊόντων και να λαμβάνονται αποφάσεις που απαιτούν την χρήση υψηλότερων προτεραιοτήτων ιεράρχησης όπου καθίσταται δυνατόν. Οι περιφερειακές στρατηγικές θα πρέπει να υιοθετούν τέτοιες πολιτικές που να υποστηρίζουν την ιεράρχηση διαχίρισης των αποβλήτωνκαι μία πολιτική της ΤΑ που θα ενθαρρύνει καινοτομικές πολιτικές , πρακτικές και τεχνολογίες που θα παραδίδον βιώσιμη ΔΣΑ η οποία θα επικεντρώνεται στην ιεράρχηση διαχείρισης των αποβλήτων. 3. Άρθρο 8 : Σύμφωνα με το άρθρο 8, η διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού (ΔΕΠ) είναι μία περιβαλλοντική προσέγγιση κατά την οποία η ευθύνη του παραγωγού για το προϊόν εκτείνεται πέραν της καταναλωτικής διαδρομής της ζωής του προϊόντος. Μέσα από την διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού καταβάλλεται προσπάθεια πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων πριν παραχθούν από το να διερευνούν με ποιο τρόπο να τα διαχειριστούν αφού ήδη έχουν παραχθεί. Παρακάτω παραθέτονται ενδεικτικά και όχι κατ’ ανάγκη , τα ρεύματα αποβλήτων που θα μπορούσαν μελλοντικά να αποτελέσουν διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού. • Ογκώδη αντικείμενα (έπιπλα , χαλιά ) • Μικρών Ποσοτήτων Επικίνδυνα Απόβλητα (π.χ. χρώματα, σπέυ κ.λπ.) • Ξύλο • Σωλήνες ύδρευσης/αποχέτευσης από PVC • Ιματισμός , textiles • Έντυπο Χαρτί – Εφημερίδες • Ξυραφάκια ξυρίσματος • Σωληνάρια οδοντόπαστας - Οδοντόβουρτσες • Άλλα Τυπικά , τα προτεινόμενα ρεύματα αποβλήτων είναι δύσκολο να ανακυκλωθούν ή να έχουν αυξηθεί δραματικά την τελευταία δεκαετία. Για τα παραπάνω ρεύματα αποβλήτων θα μπορούσε να προταθεί να αναληφθούν εκτιμήσεις κύκλου ζωής για να εξακριβωθούν τα οικονομικά, περιβαλλοντικά και λοιπά κόστη και οφέλη. Επίσης, τα προϊόντα θα πρέπει να σχεδιάζονται και επανασχεδιάζονται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι ευκολότερο να ανακυκλωθούν και να αποτελέσουν σχήματα ευθύνης του παραγωγού. Για τα υπάρχοντα εν λειτουργία σχήματα (π.χ ΑΗΗΕ –Συσκευασίες κ.α) θα μπορούσε να προταθεί ότι πρέπει να καταβληθεί πρώτα προσπάθεια βελτίωσης τους. Επιπροσθέτως, το κράτος θα πρέπει να θέσει προοδευτικά υψηλότερους στόχους σαν μέρος των κανονισμών έτσι ώστε π.χ η πλαστική συσκευασία να σχεδιασθεί κατά τέτοιο τρόπο για να είναι ευκολότερα ανακυκλώσιμη. Το καλύτερο εργαλείο για να εκτιμηθούν οι περιβαλλοντικές και οικονομικές συνέπειες τέτοιων σχημάτων θα ήταν η εκτίμηση κύκλου ζωής. Με την εκτίμηση αυτή θα μπορούσαν να διαπιστωθούν οι επιπτώσεις της βιομηχανίας των υλικών σε σχέση με το κόστος διάθεσης. Το όφελος της εκτίμησης κύκλου ζωής θα συνέβαλε στις βιομηχανίες παραγωγής των προϊόντων να περιορίσουν ευκολότερα την παραγόμενη ποσότητα αποβλήτων. Ακόμα, κατά την είσοδο νέων σχημάτων θα πρέπει να μην ενσωματωθούν τα προβλήματα που υπήρξαν από τα ήδη λειτουργούντα σχήματα, τα οποία θα πρέπει να βελτιωθούν. Πιστεύουμε ότι οι παραγωγοί προωθούν την ανακύκλωση, αλλά θα πρέπει να σκέπτονται και με ποιο τρόπο να επηρεάσουν τον σχεδιασμό, ελαχιστοποίηση και επαναχρησιμοποίηση. Παραδείγματος χάριν, χρήσιμη θα ήταν η βελτιστοποίηση των σημείων συλλογής των προϊόντων που εμπίπτουν στις διατάξεις περί εναλλακτικής διαχείρισης.. Τέλος θα ήταν φρονιμότερο να βελτιωθούν τα ήδη υπάρχοντα και λειτουργούντα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης πριν να εφαρμοσθούν νέα συστήματα. Το κράτος θα πρέπει να διερευνήσει πως η διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο συνολικό χρόνο ζωής των προϊόντων θα μπορούσε να ολοκληρωθεί, εντάσσοντας την στην συνολική στρατηγική του κράτους, μαζί με άλλες πολιτικές , όπως οικονομικά ή κανονιστικά μέτρα όπως φορολόγηση και διακοπή τους. 4. Άρθρο 11 : παρ. 3: «…καθιερώνεται ως το 2015 η χωριστή συλλογή για το χαρτί, το μέταλλο, το πλαστικό και το γυαλί γενικά…». Πρέπει να συμπληρωθεί με τη διευκρίνιση «είτε από κοινού είτε χωριστά είτε συνδυασμών τους είτε επιμέρους κλασμάτων τους». παρ. 4 (α). Καθορίζεται ο στόχος ανακύκλωσης ποσοστού 50% ως το 2020, αλλά είναι ασαφές επί ποίας βάσης. Όπως είναι γνωστό, λόγω της ασάφειας της διατύπωσης της ίδιας της οδηγίας 2008/98, έχει υπάρξει επεξεργασία σε επίπεδο Ε.Ε. και έχει συνταχθεί ένα σχέδιο απόφασης, που καθορίζει τέσσερις εναλλακτικούς τρόπους υπολογισμού του στόχου, και αφήνει στα κράτη-μέλη της ευχέρεια να αποφασίσουν ποιον από αυτούς θα υιοθετήσουν. Θα πρέπει να καθοριστεί μονοσήμαντα μέσω του παρόντος σχεδίου νόμου, ποια από τις τέσσερις λύσεις υιοθετείται για την ελληνική επικράτεια, και να αφεθεί η εξουσιοδοτική ευχέρεια αυτό να τροποποιείται με Υ.Α. ή Κ.Υ.Α., για να παρακολουθεί ευχερώς την πρόοδο σε επίπεδο Ε.Ε.. παρ. 4 (β). Καθορίζεται ο στόχος ανακύκλωσης ποσοστού 70% ως το 2020, για μη επικίνδυνα απόβλητα από κατασκευές και κατεδαφίσεις, αλλά είναι ασαφές επί ποίας βάσης. Να διευκρινιστεί στο νόμο, αντίστοιχα με την προηγούμενη παρατήρηση. παρ. 5. Η αναφορά σε δυνατότητα μεταβατικής περιόδου «για τα κράτη μέλη με ανακύκλωση κατά το 2008 μικρότερη του 5%...» είναι άστοχη, αφού αποτελεί αυτούσια μεταφορά του κειμένου της οδηγίας, αλλά εν προκειμένω γνωρίζουμε πλέον ότι το νομοσχέδιο αφορά την Ελλάδα. Άρα είτε η Ελλάδα υπάγεται σε αυτήν την περίπτωση, οπότε πρέπει να οριστεί σαφώς αν θα κάνει χρήση ή όχι της μεταβατικής περιόδου, είτε η Ελλάδα δεν ανήκει σε αυτήν την περίπτωση, οπότε όλο το σχετικό εδάφιο πρέπει να απαλειφθεί. 5. Άρθρο 16 : παρ. 2: «Στο ΕΣΔΑ αποτυπώνονται όλα τα απαραίτητα δίκτυα …. Τα δίκτυα σχεδιάζονται κατά τέτοιο τρόπο, που να επιτρέπει στην Κοινότητα, ως σύνολο, να καταστεί αυτάρκης στον τομέα της διάθεσης των αποβλήτων…». Δεν είναι δυνατόν μέσω του ΕΔΣΑ να ελέγχεται η αυτάρκεια σε επίπεδο Ε.Ε.. Η σχετική πρόβλεψη της οδηγίας είχε το σκοπό της γενικότερης παρακολούθησης και συντονισμού των οργάνων της Ε.Ε., και όχι την άκριτη υιοθέτηση από τα Κράτη-Μέλη, πράγμα ανεδαφικό. 6. Άρθρο 21 : παρ. 2 εδάφιο (γ): Χρήζει ανασύνταξης 7. Άρθρο 23: Κρίνεται ως πάρα πολύ θετικό, το γεγονός ότι καταργείται η πληθώρα παράλληλων και επάλληλων αδειών και αντικαθίσταται μόνο από δύο, την ΑΕΠΟ και την άδεια λειτουργίας. παρ. 2.2. εδάφιο (δ): «Η υπηρεσία που εκδίδει την άδεια λειτουργίας ταυτόχρονα εκδίδει και αναλυτική βεβαίωση τήρησης των όρων της ΑΕΠΟ.». Αν αντιλαμβανόμαστε σωστά ορθά το πνεύμα του συνόλου των διατυπώσεων που διέπουν της ΑΕΠΟ και την άδεια λειτουργίας, σε περίπτωση νέας εγκατάστασης, η μεν ΑΕΠΟ είναι προαπαίτηση για την κατασκευή (υλοποίηση) της εγκατάστασης και η άδεια λειτουργίας έχει διαπιστωτικό χαρακτήρα, μετά από την ολοκλήρωση της κατασκευής και πριν την έναρξη λειτουργίας. Εφόσον αυτό είναι έτσι, τότε η «… αναλυτική βεβαίωση τήρησης των όρων της ΑΕΠΟ.» θα αφορά μόνο τη βεβαίωση κατασκευής των αδειοδοτημένων υποδομών σύμφωνα με την ΑΕΠΟ και όχι προφανώς την λειτουργία. Κρίνουμε απαραίτητο να διευκρινιστεί κατάλληλα στο νόμο. παρ. 2.2. εδάφιο (δ): Η έκδοση βεβαίωσης της τήρησης των Π.Ο. αντιλαμβανόμαστε ότι προϋποθέτει αυτοψία και ενδεχομένως και γενικότερο έλεγχο (εγγράφων, σχεδίων κ.λπ.). Επειδή αυτό δεν προκύπτει άμεσα, εφόσον είναι έτσι, να διευκρινιστεί. παρ. 7: «Όταν η αρμόδια υπηρεσία θεωρεί ότι η προβλεπόμενη μέθοδος επεξεργασίας είναι απαράδεκτη από απόψεως προστασίας του περιβάλλοντος, ιδίως εαν η μέθοδος δεν είναι σύμφωνη προς το άρθρο 13 αρνείται την έκδοση αδείας». Παράλληλα όμως διαπιστώνεται ότι οι διατυπώσεις του άρθρου 13 είναι «απόλυτες» και μη ορθές από τεχνικής – επιστημονικής πλευράς. Εκφράσεις όπως «χωρίς να δημιουργείται κίνδυνος…», «χωρίς να προκαλείται όχληση…», «χωρίς να επηρεάζεται δυσμενώς…» πάσχουν από πάσης πλευράς, αφού είναι γνωστό ότι κάθε ανθρωπογενής δραστηριότητα έχει κάποιες αρνητικές επιπτώσεις και ο σκοπός του θεσμού των ΜΠΕ και της ΑΕΠΟ είναι η υπόδειξη των προσφορότερων λύσεων για την άρση ή την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων στο πλαίσιο του τεχνικοοικονομικά εφικτού (βλέπε σχετικά ορθότερες διατυπώσεις άρθρου 27 παρ. 3 νομοσχεδίου). Άρα η σύνδεση της έκδοσης ΑΕΠΟ με τις απόλυτες διατυπώσεις του άρθρου 13 εγκυμονεί κινδύνους και αυθαιρεσίας και κατάχρησης και την ερμηνεία να καλούνται εντέλει συχνά να δίνουν τα δικαστήρια. Προτείνεται η ακόλουθη διατύπωση ή κάποια ανάλογη: «Όταν η αρμόδια υπηρεσία θεωρεί βάσιμα και τεκμηριωμένα, ότι η προβλεπόμενη μέθοδος επεξεργασίας είναι μη αποδεκτή από απόψεως προστασίας του περιβάλλοντος, αρνείται την έκδοση αδείας». παρ. 8: Εισάγεται η έκδοση διαπιστωτικής πράξης ετησίως ή το πολύ διετίας, που μάλιστα αποτελεί προϋπόθεση για την ανανέωση της ΑΕΠΟ. Αυτό χωρίς από μόνο του να θεωρείται περιβαλλοντικά λάθος, παρά ταύτα εισάγει μεγάλη γραφειοκρατία, είναι δε αμφίβολο αν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτό η υπάρχουσα ικανότητα του ελληνικού δημοσίου. παρ. 9: Εισάγεται η προϋπόθεση για αδειοδότηση μονάδων αποτέφρωσης, να επιτυγχάνουν υψηλό επίπεδο ενεργειακής απόδοσης. Κατ’ αρχήν διαπιστώνουμε ότι αντίστοιχος περιορισμός δεν τίθεται από το δίκαιο της Ε.Ε.. Κατά δεύτερον, χωρίς σαφή ποσοτικό και μετρήσιμο δείκτη, μόνο με ποιοτικό-λεκτικό προσδιορισμό, αυτό μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αυθαιρεσιών και καταχρηστικής πρακτικής. Προτείνουμε είτε να διαγραφεί είτε να ποσοτικοποιηθεί σαφώς. 8. Άρθρο 25 : παρ. 2: «Η ευθύνη για την τεκμηρίωση η μη … ανήκει στο μελετητή συντάκτη της ΜΠΕ». Είτε θα πρέπει να καθοριστεί η ευθύνη όλων των συντελεστών της διαδικασίας αυτής είτε να απαλειφθεί πλήρως η διάταξη, μέχρι αυτό να επιτευχθεί. παρ. 4: Ομοίως με προηγούμενη παρατήρηση. 9. Άρθρο 28: παρ. 3: «ΠΕΣΔΑ». Το ότι το ΠΕΣΔΑ αφορά το σύνολο των αποβλήτων, επικινδύνων ή μη, στερεών ή μη, αστικών ή μη ακούγεται κατ’ αρχήν θετικό. Όμως η ευρωπαϊκή εμπειρία έχει καταδείξει ότι τα ΠΕΣΔΑ υλοποιούνται για ομοιογενείς κατηγορίες αποβλήτων. Η συμπερίληψη στο ίδιο ΠΕΣΔΑ των ΑΣΑ με τα υγρά βιομηχανικά απόβλητα (πολυάριθμων ανεξάρτητων ιδιωτικών μονάδων, πολλές από τις οποίες ενδεχομένως είναι μελλοντικές, άρα άγνωστες τη στιγμή εκπόνησης του ΠΕΣΔΑ) νομίζουμε ότι θα επιφέρει πολλές δυσχέρειες. Προτείνουμε ως προσφορότερη την εκπόνηση επί μέρους ΠΕΣΔΑ κατηγοριών αποβλήτων που σχετίζονται μεταξύ τους. Αν το προοαναφερθέν δεν γίνει δεκτό, και εξακολουθήσουν τα ΠΕΣΔΑ να πρέπει να καλύπτουν το σύνολο των αποβλήτων κάθε δραστηριότητας και προέλευσης, τότε επισημαίνουμε το ακόλουθο: Ο ισχύων κώδικας αμοιβών (Κανονισμός Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Παροχής Υπηρεσιών, Υ.Α. ΔΜΕΟ/α/ο/1257/9-8-2005, άρθρο ΠΕΡ-10) έχει προσανατολίσει τον υπολογισμό αμοιβής, σε ΠΕΣΔΑ που αφορούν κυρίως Αστικά Στερεά Απόβλητα και παρεμφερή. Αυτό αποδεικνύεται μεταξύ άλλων αφενός από τον ίδιο τον τίτλο του οικείου άρθρου (…στερεών αποβλήτων) και αφετέρου από το ότι η μόνη παράμετρος που χρησιμοποιεί ο εν λόγω αλγόριθμος είναι ο πληθυσμός της Περιφέρειας, κάτι που π.χ. ελάχιστη σχέση έχει με τα βιομηχανικά απόβλητα της Βοιωτίας ή τα γεωργικά απόβλητα της Θεσσαλίας κ.λπ. Άρα, στην περίπτωση αυτή απαιτείται άμεση και δραστική αύξηση των προεκτιμώμενων αμοιβών για την εκπόνηση ΠΕΣΔΑ, κάτι που αποτελεί αντικείμενο του ΥΠΟΜΕΔΙ. 10. Άρθρο 28: τελευταία παράγραφος: Εισάγεται η απαίτηση «σύμφωνης γνώμης» στου ΥΠΕΚΑ και του ΥΠΕΣΑΗΔ για την έγκριση των ΠΕΣΔΑ, κάτι που δεν ίσχυε μέχρι σήμερα. Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να διευκρινιστεί ρητά, ότι η σύμφωνη γνώμη θα αφορά τον έλεγχο συμβατότητας με το ΕΣΔΑ και τα οικεία ΕΕΣΔΑ, και όχι λοιπά θέματα, που άπτονται της ευχέρειας της αρμόδιας Περιφέρειας να καθορίζει τα θέματά της. 11. Άρθρο 36 (περί κυρώσεων): παρ. Γ.VI (κυρώσεις στους μελετητές). Αν γίνουν δεκτές οι προηγούμενες σχετικές παρατηρήσεις μας, το συγκεκριμένο εδάφιο πρέπει να απαλειφθεί ή να τροποποιηθεί ανάλογα. 12. Γενική Παρατήρηση: Δεν είναι εμφανής η ύπαρξη επαρκών μεταβατικών διατάξεων, που αφορά τη μετάβαση των υπαρχουσών ή αδειοδοτημένων έργων και δραστηριοτήτων στο νέο καθεστώς.