Αρχική Ανάπτυξη ΥδατοκαλλιεργειώνAΡΘΡΟ ΠΡΩΤΟ [Άρθρο 10 Πρόγραμμα Δράσης]Σχόλιο του χρήστη Γιωργος Βλαχώνης, Δρ Θαλάσσιας Βιολογίας, Ιχθυολόγος | 25 Μαΐου 2011, 17:46
  • Σχόλιο του χρήστη 'Γιωργος Βλαχώνης, Δρ Θαλάσσιας Βιολογίας, Ιχθυολόγος' | 25 Μαΐου 2011, 17:46

    Η χωροθέτηση των υδατοκαλλιεργειών στη χώρα μας άργησε περίπου 25 χρόνια. Οι προσπάθειες που έγιναν στο παρελθόν μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων παρέμειναν ατελείς και οι μελέτες που εκπονήθηκαν κατά καιρούς, συμπεριλαμβανομένων και αυτών για τον καθορισμό ΠΟΑΥ δεν ήταν πλήρεις, αφού μεταξύ των άλλων δεν συμπεριέλαβαν την εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας των οικοσυστημάτων. Πέραν αυτών, οι ίδιες μελέτες πρότειναν σαν περιοχές ΠΟΑΥ τις περιοχές που είχαν ήδη καταλάβει (μισθώσει) οι μονάδες υδατοκαλλιέργειας. Τώρα καλείται η ελληνική κοινότητα (επιστημονική, διοίκηση, Δήμοι, υδατοκαλλιεργητές, και ουσιαστικά όλοι όσοι ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με την υδατοκαλλιέργεια, αλλά και όσοι έχουν άμεσο ή έμμεσο ενδιαφέρον για την παράκτια ζώνη) να εκφράσει τις απόψεις της επί ενός σχεδίου, το οποίο προτείνει συγκεκριμένα κριτήρια και παραμέτρους για την χωροθέτηση των υδατοκαλλιεργειών. Δεν θα διαφωνήσει φαντάζομαι κανείς ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη από παραγωγικούς κλάδους για την οικονομική της ανάπτυξη και ευημερία, ιδιαίτερα στους καιρούς της κρίσης που βιώνουμε. Οι υδατοκαλλιέργειες συμβάλλουν σημαντικά στην κατεύθυνση αυτή. Όμως από την άλλη πλευρά, χωροθέτηση σημαίνει θέτω και περιορισμούς μέσω συγκεκριμένων κριτηρίων (περιβαλλοντικών, χρήσης γης, κοινωνικών, τουριστικής ανάπτυξης, κτλ). Με άλλα λόγια ναι στις υδατοκαλλιέργειες, όχι όμως χωρίς περιορισμούς. Να συμφωνήσουμε σε δύο πράγματα: Πρώτον, υπάρχουν υπερβολικές αντιδράσεις σχετικά με την χωροθέτηση και ανάπτυξη των υδατοκαλλιεργειών από τοπικές κοινωνίες, από φορείς, και άλλους. Δεύτερον, η διαχείριση πολλών μονάδων υδατοκαλλιέργειας είναι τέτοια που προκαλεί δικαιολογημένες αντιδράσεις (επιβάρυνση ακτών, σκουπίδια, πολύ περισσότερα κλουβιά στη θάλασσα, κ.α.). Ο,τι όμως συμβαίνει με τις υδατοκαλλιέργειες, συμβαίνει στην Ελλάδα και με άλλες δραστηριότητες. Είναι μια ελληνική παθογένεια. Φαίνεται, άλλωστε, και στις απόψεις που διατυπώνονται στην παρούσα διαβούλευση. Σαν βιολόγος θα πρότεινα μια επανεξέταση των κριτηρίων ίδρυσης ΠΟΑΥ και σίγουρα να προηγηθεί η εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας των οικοσυστημάτων πριν αποφασιστεί η οριστική χωροθέτηση των μονάδων. Αν χρειαστεί, να μετακινηθούν μονάδες. Δεν συμφωνώ με τις σημειακές χωροθετήσεις, δεδομένου ότι ένας από τους στόχους του παρόντος σχεδίου είναι και η πιο ολοκληρωμένη διαχείριση των μονάδων σε περιοχές που θα πληρούν τα κριτήρια που θα τεθούν. Δυνητικά, υπάρχουν πολλές κατάλληλες περιοχές για σημειακή χωροθέτηση. Το ζητούμενο όμως είναι η οργάνωση των υδατοκαλλιεργειών σε ΠΟΑΥ εντός ΠΑΥ. Απαραίτητη προϋπόθεση περιβαλλοντικά ορθής λειτουργίας των ΠΟΑΥ είναι η περιοδική μετακίνηση των μονάδων ώστε να μειώνεται το οργανικό φορτίο στο βενθικό οικοσύστημα. Όσον αφορά τις ΠΑΣΜ, ναι μεν κρίνονται αναγκαίες σαν μεταβατικό στάδιο, αλλά ακριβώς γι αυτό πιθανόν να δημιουργήσουν προβλήματα σε σχέση με την οριοθέτηση των ΠΟΑΥ. Μπορεί η Ελλάδα να έχει εκτεταμένη ακτογραμμή, αλλά με το πέρασμα των χρόνων και την ανάπτυξη χρήσεων γης είναι λίγες οι παράκτιες περιοχές, στις οποίες θα μπορούσαν οι υδατοκαλλιέργειες να λειτουργήσουν απρόσκοπτα. Ας εξαντλήσουμε, χωροθετικά, πρώτα αυτές τις περιοχές, μειώνοντας τις αποστάσεις που αναφέρονται στο παρόν σχέδιο και δίνοντας τη δυνατότητα, μέσω νέων μεθόδων, να λειτουργήσουν οι μονάδες σε πιο βαθειά νερά, όχι σε θάλασσες βάθους 20 και 30 μέτρων. Μετά ας δούμε πως μπορεί η υδατοκαλλιέργεια, μέσω της ορθής διαχείρισης, να συνυπάρξει με λοιπές χρήσεις στην παράκτια ζώνη. Στις περιοχές NATURA ας σκεφτούμε το ενδεχόμενο ήπιας ανάπτυξης των υδατοκαλλιεργειών, μόνο με οστρακοκαλλιέργειες, ό,που είναι κατάλληλα τα νερά και με ιχθυοκαλλιέργειες χαμηλής δυναμικότητας, αλλά πιο πολύ με οικοτουριστική-ερευνητική κατεύθυνση. Άλλοι παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη: περιοχές αλιείας, συνεργασία με τους αλιείς. Τοπική κοινωνία, συνεργασία και αποδοχή. Με ευθύνη και της Πολιτείας δεν έχει εξηγηθεί επαρκώς ο ρόλος της υδατοκαλλιέργειας σε εθνικό επίπεδο. Αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα, όπως δυσπιστία για ένα κλάδο που συμβάλλει οικονομικά σε εθνικό επίπεδο. Όμως και οι ίδιοι οι υδατοκαλλιεργητές ίσως δεν έχουν κάνει σημαντικές κινήσεις στην κατεύθυνση της επικοινωνίας με άλλους κοινωνικούς φορείς. Αδειοδότηση υδατοκαλλιεργειών: Η θάλασσα, όπως και τα δάση ανήκουν στο κράτος και κατά συνέπεια η αδειοδότηση των μονάδων θα πρέπει να γίνεται από κρατικούς φορείς (Υπουργεία, Αποκεντρωμένη Διοίκηση) επαρκώς στελεχωμένα. Στην εποχή της κινητικότητας, δεν μπορεί να παραμένουμε προσηλωμένοι στο παρελθόν. Βιολόγοι, ιχθυολόγοι, περιβαλλοντολόγοι και άλλες ειδικότητες θα έπρεπε να στελεχώσουν μια νέα υπηρεσία που θα ασχολείται μόνο με τις υδατοκαλλιέργειες και την αλιεία σε εθνικό επίπεδο (Υπουργεία, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Περιφέρειες). Ένας φορέας δηλαδή που θα έχει αποφασιστικό ρόλο στη μίσθωση θαλάσσιων εκτάσεων, στην περιβαλλοντική αδειοδότηση και στην άδεια λειτουργίας με στόχο αφενός την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης, αφετέρου τον καλύτερο έλεγχο, μέσα και από την καλύτερη στελέχωση, σε συνεργασία με επιστημονικούς φορείς. Ο έλεγχος και η αδειοδότηση επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία των μονάδων υδατοκαλλιέργειας και το στόχο του παρόντος σχεδίου. Αν με το παρόν σχέδιο, που σίγουρα χρειάζεται βελτίωση, δεν επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι, τότε άλλη μια προσπάθεια θα έχει αποτύχει. Ερώτημα 1: Κατά τη διαδικασία σύνταξης του σχεδίου κλήθηκαν όλοι οι φορείς (επιστήμονες, διοικητικοί, υδατοκαλλιεργητές) που άμεσα ή έμμεσα εμπλέκονται και έχουν συσσωρεύσει εμπειρία και γνώσεις να εκφράσουν απόψεις και προτάσεις; Ερώτημα 2: Αν περιηγηθεί κανείς στα σχόλια και στις παρατηρήσεις που έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα αυτή για το σχέδιο του χωροταξικού, θα βρει αξιόλογες και γόνιμες παρατηρήσεις, προτάσεις, ιδέες από ειδικούς και μη. Άραγε, θα ληφθούν υπόψη ή θα αιωρούνται στο διαδίκτυο;