Μετά το άρθρο 4 του ν. 4447/2016 προστίθεται άρθρο 4Α, ως εξής:
«Άρθρο 4Α
Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α.)
1. Στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας συστήνεται Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α.), το οποίο αποτελείται από:
α) τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ως Πρόεδρο,
β) τον Γενικό Διευθυντή Χωροταξίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τον εκάστοτε οριζόμενο αναπληρωτή του. Ο Γενικός Διευθυντής Χωροταξίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ορίζεται και ως αναπληρωτής του Προέδρου του ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α..
γ) τον Νομικό Σύμβουλο του Κράτους στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο οποίος αναπληρώνεται από άλλο Νομικό Σύμβουλο ή Πάρεδρο του Γραφείου του Νομικού Συμβούλου στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
δ) τον Πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας, ο οποίος αναπληρώνεται από τον αναπληρωτή του στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας,
ε) τον Γενικό Διευθυντή Πολεοδομίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τον εκάστοτε οριζόμενο αναπληρωτή του,
στ) τον Γενικό Διευθυντή Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τον εκάστοτε οριζόμενο αναπληρωτή του,
ζ) τον Διευθυντή Χωροταξίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τον εκάστοτε οριζόμενο αναπληρωτή του,
η) έναν από τους δύο διακεκριμένους επιστήμονες με εμπειρία σε θέματα χωροταξίας που έχουν ορισθεί ως μέλη του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας,
θ) έναν εκπρόσωπο του Υπουργείου Τουρισμού, έναν εκπρόσωπο του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, έναν εκπρόσωπο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, και έναν εκπρόσωπο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ως μέλη.
Σε περίπτωση που συζητούνται θέματα που αφορούν Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια, συμμετέχουν στις συγκεκριμένες συνεδριάσεις και εκπρόσωποι των Υπουργείων που έχουν συνυπογράψει τα κατά περίπτωση Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια, αν δεν συμμετέχουν ήδη σε αυτό με βάση την παρούσα. Τα μέλη αυτής της περίπτωσης ορίζονται από τους οικείους Υπουργούς.
Σε περίπτωση που συζητούνται θέματα που αφορούν Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια, συμμετέχει στις συνεδριάσεις και εκπρόσωπος της αντίστοιχης Περιφέρειας. Τα μέλη αυτής της περίπτωσης ορίζονται από τους οικείους Περιφερειάρχες.
2. Το ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α. συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία ρυθμίζονται όλες οι αναγκαίες λεπτομέρειες που αφορούν στη σύνθεση και λειτουργία του. Τα μέλη του ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α. που προέρχονται από το Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας αντικαθίστανται, μόλις λήξει η θητεία τους στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας.
Οι εκπρόσωποι των Υπουργείων και Περιφερειών, με τους αναπληρωτές τους, ορίζονται με αποφάσεις των αντίστοιχων Υπουργών και Περιφερειαρχών εντός προθεσμίας είκοσι (20) ημερολογιακών ημερών από τη σχετική έγγραφη πρόσκληση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Εάν η προθεσμία αυτή παρέλθει άπρακτη και δεν έχουν ανακοινωθεί στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας εκπρόσωποι αυτών των περιπτώσεων, το ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α. συγκροτείται από τα λοιπά μέλη και λειτουργεί κανονικά μέχρι την υπόδειξη και τον διορισμό των ελλειπόντων εκπροσώπων.
3. Κύρια αρμοδιότητα του ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α. είναι η, κατόπιν αιτήματος του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, παροχή γνώμης σε περίπτωση αντικρουόμενων ή ασαφών διατάξεων μεταξύ χωροταξικών πλαισίων, ή σχετικά με τη συμβατότητα χωρικών πλαισίων ή σχεδίων όλων των κατηγοριών και επιπέδων προς τον υπερκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό, ή παράλειψης ή έκδοσης αντικρουόμενων γνωμοδοτήσεων ή ερμηνειών από τις αρμόδιες υπηρεσίες ή επί οποιουδήποτε άλλου ζητήματος σχετικού με χωροταξικά θέματα, τα οποία παραπέμπονται προς γνωμοδότηση από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Γνωμοδοτεί, επίσης, για την οριοθέτηση Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ), για τον χαρακτηρισμό θαλάσσιων περιοχών (με τον αντίστοιχο πυθμένα) ως καταδυτικών πάρκων και για τον χαρακτηρισμό και την οριοθέτηση Περιοχών Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΟΤΑ), Περιοχών Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ) και Σύνθετων Τουριστικών Καταλυμάτων (ΣΤΚ).
Το ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α. μπορεί να καλεί στις συνεδριάσεις του όργανα και φορείς του δημόσιου τομέα που σχετίζονται με τα αντικείμενα, επί των οποίων παρέχει γνώμη.»
1. Ενώ προβλέπεται η συμμετοχή εκπροσώπων της Περιφέρειας στο ΚΕΣΥΧΩΘΑ για θέματα που αφορούν τα ΠΧΠ, δεν γίνεται σαφής ο ρόλος τους αλλά αφήνεται να καθοριστεί στην ΥΑ που θα ρυθμίζει τη σύνθεση και τη λειτουργία του Συμβουλίου.
Εν αναμονή της ολοκλήρωσης της κωδικοποίησης των χωροταξικών και πολεοδομικών πλαισίων, η σύσταση του νέου οργάνου ΚΕΣΥΧΩΘΑ κρίνεται αναγκαία για την αντιμετώπιση περιπτώσεων όπου παρατηρούνται συγκρούσεις μεταξύ των κατευθύνσεων και προβλέψεων χωροταξικών πλαισίων και την αποσαφήνιση της δεσμευτικότητας των αντίθετων προβλέψεων.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι:
•υπάρχουν περιπτώσεις όπου θεσμοθετημένα και σε ισχύ χωροταξικά και ρυθμιστικά πλαίσια (ΖΟΕ-ΓΠΣ), για την ίδια περιοχή, προβλέπουν διαφορετικές κατευθύνσεις ως προς τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες-χρήσεις,
•χωροταξικά πλαίσια περιλαμβάνουν ρυθμίσεις που έρχονται σε αντίθεση με τις προβλέψεις της ειδικής νομοθεσίας (π.χ ειδικό θεσμικό πλαίσιο ανάπτυξης Οργανωμένων Υποδοχέων) ή με τα υπερκείμενα χωροταξικά πλαίσια
•αρκετές φορές εντοπίζονται ασάφειες στις χωροταξικές διατάξεις με αποτέλεσμα να τίθενται ζητήματα ερμηνειών των κατευθύνσεων των χωροταξικών πλαισίων
•δεν είναι ξεκάθαρος ο «εφαρμοστικός» χαρακτήρας των διατάξεων των χωροταξικών πλαισίων. Οι διατάξεις, κατά περιπτώσεις, ερμηνεύονται μόνο ως κατευθύνσεις, χωρίς δεσμευτικότητα ως προς την εφαρμογή τους
Όλα τα αναφερόμενα ενδεικτικά γεγονότα οδηγούν σημαντικές επενδύσεις σε αδιέξοδο ή αναγκάζουν τους πολίτες σε χρονοβόρες διαδικασίες προσφυγών και ενστάσεων για τη λήψη γνωμοδοτικών αποφάσεων από τα αρμόδια διοικητικά όργανα, ζητήματα τα οποία αναμένεται να αντιμετωπίζονται σε εύλογο χρόνο από το ΚΕΣΥΧΩΘΑ.
Τέλος, θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα συμμετοχής στις τακτικές συνεδριάσεις του ΚΕΣΥΧΩΘΑ και εκπροσώπων ιδιωτικών φορέων, όποτε αυτό κρίνεται αναγκαίο, προκειμένου να παραθέσουν τις σχετικές τεκμηριωμένες θέσεις σε ζητήματα χωροταξικών αμφισβητήσεων συνδράμοντας στο έργο του Συμβουλίου, κατά αντιστοιχία με τις διαδικασίες που ακολουθούνται στο ΚΕΣΥΠΟΘΑ.
Υπάρχει μία δυσαρμονία ανάμεσα στη σύσταση και τις αρμοδιότητες του ΚΕΣΥΧΩΘΑ: η προβλεπόμενη σύσταση αφήνει να εννοηθεί ότι πρόκειται για όργανο με διοικητικό-τεχνικό χαρακτήρα, ενώ στις αρμοδιότητές του περιλαμβάνονται θέματα με ευρύτερο, στρατηγικό ή/και ειδικό επιστημονικό χαρακτήρα (ιδίως δε εκείνα που αφορούν στις αντικρουόμενες διατάξεις και τη συμβατότητα πλαισίων και σχεδίων).
Επισημαίνεται ο κίνδυνος να εισαχθούν «κάτω από το τραπέζι» τροποποιήσεις στον ισχύοντα σχεδιασμό μέσω της παροχής «γνωμών» από το ΚΕΣΥΠΟΘΑ. Οι ασυμβατότητες μεταξύ των επιπέδων σχεδιασμού που δεν μπορούν να επιλυθούν με την ερμηνεία θα πρέπει να επιλύονται με την τροποποίηση του σχεδιασμού, και η τροποποίηση πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις θεσμοθετημένες διαδικασίες.
Επίσης σημαντικό είναι το κενό που υφίσταται στις προτεινόμενες διατάξεις σχετικά με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. Ενώ προβλέπεται η συμμετοχή και άλλων αρμόδιων εκπροσώπων για θέματα που αφορούν στα ΕΧΠ και τα ΠΧΠ (π.χ. εκπροσώπων των Υπουργείων που έχουν συνυπογράψει τα ΕΧΠ ή των περιφερειών αντιστοίχως), δεν υπάρχει παρόμοια πρόβλεψη για τα ΘΧΣ. Είναι πιθανό το ΚΕΣΥΧΩΘΑ να κληθεί να γνωμοδοτήσει για την συμβατότητα του θαλάσσιου σχεδιασμού με αυτόν του χερσαίου χώρου και την επίλυση αντικρουόμενων ή ασαφών διατάξεων μεταξύ των ΘΧΣ και των ΕΧΠ και ΠΧΠ (ειδικά για θέματα που αφορούν την παράκτια ζώνη), ένα θέμα κρίσιμης σημασίας για την αποτελεσματικότητα του ΘΧΣ όπως προβλέπει η οδηγία 2014/89/ΕΕ. Χωρίς την απαιτούμενη τεχνογνωσία, το ΚΕΣΥΧΩΘΑ δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις αυτές. Προτείνεται η ενίσχυση της σύστασης του ΚΕΣΥΧΩΘΑ με ειδικούς επιστήμονες-εκπροσώπους αρμοδίων αρχών (συμπεριλαμβανομένων αρμόδιων για τα θέματα του θαλάσσιου σχεδιασμού αρχών) καθώς και συλλογικών φορέων της αυτοδιοίκησης και των επιστημονικών επιμελητηρίων. Για τα ειδικότερα θέματα, όπως αναφέρθηκε στον σχολιασμό του άρθρου 4, προτείνεται η αφαίρεσή τους από της αρμοδιότητες του ΚΕΣΥΧΩΘΑ και η ένταξή τους στις αρμοδιότητες του ΕΣΧ.
Το ΚΕΣΥΧΩΘΑ ενεργοποιείται μόνο κατόπιν αιτήματος του Υπουργού ΠΕΝ ή του ΓΓ ΧΣΑΠ. Για την αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων του, και ενόψει της συσσώρευσης των ζητημάτων που άπτονται των αρμοδιοτήτων του, θα πρέπει να προβλέπεται τακτική σύγκληση.
Το Άρθρο 5 – Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α.) – Τροποποίηση του ν. 4447/2016 σχολιάζουμε ως εξής:
Βασικό στοιχείο της Στρατηγικής της Λισαβώνας αποτελούν η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι Οικονομικές Επιδράσεις και η ανάγκη εξασφάλισης Συντονισμού ανάμεσα σε εθνικές και περιφερειακές και τοπικές πολιτικές.
Ώστε δεν δικαιολογείται ο ουσιαστικός αποκλεισμός της αυτοδιοίκησης από το ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α. Δεν αρκεί η συμμετοχή στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας, όπως ορίζεται στο προηγούμενο άρθρο και δεν συμβάλλει στην ανάγκη επίτευξης του συντονισμού σε κλειστές αίθουσες του ΚΕΣΥΧΩΘΑ στο Κέντρο να αντιμετωπίζονται κρίσιμα χωροταξικά θέματα και αμφισβητήσεις και η Αυτοδιοίκηση να καλείται μόνο όταν αυτό ο εκπρόσωπος όταν συζητούνται θέματα της συγκεκριμένης Περιφέρειας.
Ας παραμείνει αυτή η ρύθμιση, βελτιούμενη και με το δικαίωμα του οικείου Δήμου να συμμετέχει επί-σης και την υποχρέωση του τελευταίου να παίρνει τη γνώμη των τοπικών κοινοτήτων του. Και στις δυο περιπτώσεις δε οι εκπρόσωποι αυτοί να έχουν δικαίωμα ψήφου.
Όμως θεωρούμε εντελώς απαραίτητο, στη ο εκπρόσωπος της Ένωσης Περιφερειών και ο Εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ να προστεθούν,
Ο αποκλεισμός ίσως θέτει ζήτημα αντίθεσης του νομοσχεδίου προς την ΣΕΕ και την ΣΛΕΕ.
Είναι θετική η συγκρότηση του αρμόδιου οργάνου καθώς συχνά η υλοποίηση του σχεδιασμού παρεμποδίζεται από τις αντικρουόμενες ή ασαφείς διατάξεις μεταξύ των υπερκείμενων χωροταξικών πλαισίων και των διαφόρων τύπων σχεδίων του ρυθμιστικού σχεδιασμού. Με τις αρμοδιότητες του Συμβουλίου θα διευκολυνθεί η επίλυση των αγκυλώσεων του σχεδιασμού και παρερμηνειών των διατάξεων για τις οποίες μπορεί να υπάρχει προσφυγή στο ΣΤΕ και κατά συνέπεια ακύρωση εγκεκριμένων σχεδίων-πλαισίων με ανατροπή της λειτουργίας του σχεδιασμού σε συγκεκριμένες περιοχές. Εκτιμάται ότι η κωδικοποίηση της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας θα επιλύσει τέτοια προβλήματα και θα συμβάλλει σταδιακά στην εξασθένιση την ανάγκης των γνωμοδοτήσεων των αντίστοιχων οργάνων και στην επίσπευση του σχεδιασμού. Μέχρι τότε, η συγκρότηση του ΚΕΣΥΧΩΘΑ κρίνεται απαραίτητη.
Το ΚΕΣΥΠΟΘΑ και τα ΠΕΣΥΠΟΘΑ ως προς τον έλεγχο των πολεοδομικών μελετών απαιτείται να μην γνωμοδοτούν πλέον για τους εξής λόγους:
1. Τα μέλη δεν γνωρίζουν, τις περισσότερες φορές καν τις υπό μελέτη περιοχές, ούτε τα προβλήματά τους.
2. Στους φακέλλους των μελετών υπάρχουν οι κατάλογοι των τελευταίων ενστάσεων και όχι των αρχικών (επί αρχικών προτάσεων), με αποτέλεσμα τα μέλη να μην έχουν γνώση της πορείας της μελέτης
3. Ακόμη και οι κατάλογοι των τελικών ενστάσεων περιέχουν πολλά στοιχεία, τα οποία τα μέλη των Συμβουλίων αδυνατούν να παρακολουθήσουν και να εμβαθύνουν
4. Ο χρόνος γνωμοδότησης επί των μελετών είναι εξαιρετικά μικρός, πολλές φορές περιορίζεται σε μια και μόνη συνεδρίαση μερικών ωρών
5. Ο αριθμός των υπό εξέτασιν μελετών είναι τεράστιος
Για όλους τους παραπάνω λόγους ο ρόλος των Συμβουλίων είναι περισσότερο διακοσμητικός παρά ουσιαστικός, ενώ οι μελέτες απαιτούν πολλούς μήνες μέχρι και πολλά χρόνια για να εγκριθούν τελικά.
Απαιτείται οι πολεοδομικές μελέτες να εγκρίνονται από μια παράλληλη (της μελετητικής) ομάδα επίβλεψης, η οποία θα συγκροτείται με την ανάθεση της μελέτης, θα την παρακολουθεί σε όλα της τα στάδια, θα την υποβοηθά και ΤΕΛΙΚΑ ΘΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΝΕΙ.
Τα μέλη μιας τέτοιας ομάδας επίβλεψης με διευρυμένες αρμοδιότητες πρέπει να προσδιορίζονται (μετά από μια πρώτη στοιχειώδη έρευνα) ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της υπό μελέτη περιοχής και φυσικά θα περιλαμβάνουν τις βασικές ειδικότητες του πολεοδόμου, τοπογράφου, αρχιτέκτονα, γεωλόγου, και κατόπιν άλλες, ανάλογα με την περιοχή, όπως υδραυλικού μηχανικού (αν υπάρχουν ρέματα),δασολόγου (αν υπάρχουν δάση), αρχαιολόγου (αν υπάρχουν σημαντικές αρχαιότητες) κλπ
Τα μέλη αυτής της ομάδας πρέπει να έχουν το δικαίωμα των εγκρίσεων των επί μέρους μελετών και να υποκαθιστούν τους υπαλλήλους των Περιφερειών ή του ΥΠΕΝ ,που τελικά υπογράφουν.
Να μην γίνει ένα νέο γραφειοκρατικό εργαλείο!
Άρθρο 5 Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.Θ.Α.) – Τροποποίηση του ν. 4447/2016
Άρθρο 4 Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας – Τροποποίηση του άρθρου 4 του ν. 4447/2016
Άρθρο 7 Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια – Τροποποίηση του άρκρου 5 του ν. 4447/2016
Άρθρο 39 Προσθήκες στην Εθνική Ονοματολογία Χρησεων Γης
Άρθρο 50 Αναθεώρηση προέγκριση οικοδομικής άδειας – Τροποποίηση του άρθρου 42 του ν. 4495/2017 (ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.)
Άρθρο 57 Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.)
Άρθρο 95 Εξουσιοδοτικές διατάξεις
Άρθρο 97 Περιφερειακής Επιτροπής Προσβασιμότητας
Η εκπροσώπηση του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ σε όλα τα συμβούλια που σχετίζονται με θέματα Πολεοδομικά Χωροταξίας δόμησης, διαμόρφωση, προσβασιμότητα, αλλά και γενικότερα σε συμβούλια και επιτροπές με αντικείμενο την διατύπωση γνώμης ή κρίσης βασισμένης στην πολεοδομική νομοθεσία θεωρούμε πως είναι επιβεβλημένη .
Επιτροπές και συμβούλια με αντικείμενο τις οποίες παρεμβάσεις στο περιβάλλον δομημένο και αδόμητος είτε σε επίπεδο επεξεργασίας νομοθετικών κειμένων που καθορίζουν τον σχεδιασμό σε οποιαδήποτε κλίμακα, είτε σε επίπεδο εξέταση προσφύγων, η αρχιτεκτονική κοινότητα όπως αυτή εκφράζεται από τον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ πρέπει να συμμετέχει στις οποίες διαδικασίες και αποφάσεις με ενισχυμένη κατά την άποψή μας εκπροσώπηση.
Η άνεση, η υγεία, η ποιότητα, η αισθητική, η λειτουργικότητα, το περιβάλλον είναι άμεσα συνυφασμένη και αναπόσπαστα στοιχεία της Αρχιτεκτονικής επιστήμης.