Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Α. Σε περιοχές όπου παρατηρείται έλλειμμα υδατικών πόρων η τουριστική ανάπτυξη ή η χωροθέτηση απαιτητικών σε νερό υποδομών, χρήσεων και λειτουργιών είναι δυνατή υπό την προϋπόθεση κάλυψης των αναγκών σε νερό με κατάλληλο κατά περίπτωση τρόπο (όπως δημιουργία ταμιευτήρων, χρήση ανακυκλωμένου νερού, αφαλάτωση), σύμφωνα με τις κατευθύνσεις που παρέχονται από το Ειδικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ.
Κατά την επιλογή και χωροθέτηση περιοχών από το πολεοδομικό σχεδιασμό που προορίζονται για τουριστική ανάπτυξη, λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη προστασίας του τοπίου, των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων των περιοχών με την ιδιαίτερη επισήμανση ότι η ανεπάρκεια και υπέρβαση της αντοχής των πόρων πρέπει να αποτελεί απαγορευτικό κριτήριο για τη χωροθέτηση ζωνών ή τουριστικών μονάδων.
Στις αναπτυγμένες περιοχές και κατά προτεραιότητα στις φθίνουσες ανεπτυγμένες περιοχές, να καθορίζονται ζώνες αναβάθμισης του οικιστικού (αστικού και εξωαστικού) αποθέματος, μέσω πολεοδομικών παρεμβάσεων, αναπλάσεων κοινόχρηστων και ιδιωτικών χώρων, κλπ.
Στις περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ποιοτικού μαζικού τουρισμού να καθορίζονται ζώνες για την οργάνωση του άτυπα διαμορφωμένου εξωαστικού χώρου.
Να επιβληθούν πρότυπα και εξειδικευμένοι κανόνες για τον πολεοδομικό σχεδιασμό, τη δόμηση και την εκτέλεση έργων με γνώμονα τη διαφύλαξη των χαρακτηριστικών και της κλίμακας και την ανάδειξη του φυσικού και δομημένου χώρου (τοπική αρχιτεκτονική, υλικά και μορφές δόμησης, περιορισμός των γεωμετρικών χαρακτηριστικών δρόμων και λοιπών έργων στο αναγκαίο, για την εξυπηρέτηση των περιοχών, μέτρο, κ.α.).
Απαιτείται η προσαρμογή της τουριστικής νομοθεσίας κατά τρόπο ώστε να μην απαιτούνται έργα υποδομής δυσανάλογης κλίμακας με τις απαιτήσεις ανάπτυξης μικρού μεγέθους καταλυμάτων σε περιοχές με βραχώδες και με έντονο ανάγλυφο τοπίο.
Όλες οι τουριστικές κατασκευές πρέπει να προσαρμόζονται στην κλίμακα και τη φυσιογνωμία του τόπου, να χρησιμοποιούνται υλικά παραδοσιακά και φιλικά προς το περιβάλλον καθώς και τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον (βιοκλιματικός σχεδιασμός).
Τα δίκτυα ενέργειας και τηλεπικοινωνιών να υπογειοποιηθούν εντός των προστατευόμενων και εγκαταλελειμμένων οικισμών και αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και ιστορικών τόπων και να μη διέρχονται, κατά το δυνατόν, από τις περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών και τα προτεινόμενα τοπία ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους.
Είναι επιθυμητή η επέκταση του νομοθετικού πλαισίου για την ανάπτυξη και εφαρμογή τοπικών συμφώνων ποιότητας.
Ο σχεδιασμός των χρήσεων γης (Γ.Π.Σ. / Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π., Ε.Χ.Μ.) πρέπει να διερευνά α) τη σκοπιμότητα καθορισμού ζωνών τουριστικής ανάπτυξης στις εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές και να τις ορίζει κατά περίπτωση και β) τον προσδιορισμό ζωνών προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, των φυσικών πόρων και του τοπίου, στις οποίες θα περιορίζεται ή/και θα απαγορεύεται η δυνατότητα δόμησης.
Απαιτείται η θέσπιση ειδικού τέλους υπέρ των Φορέων Διαχείρισης, επί των δραστηριοτήτων του τουρισμού, που αναπτύσσονται στις περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών, με σκοπό να χρησιμοποιείται για την προστασία, διαχείριση και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος και του τοπίου.

Β. Απαιτείται η προσαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας κατά τρόπο που να υποστηρίζει: α) την εξυγίανση, οργάνωση και γενικότερα την ανάπλαση τουριστικών περιοχών και ιδιαίτερα των άτυπα διαμορφωμένων, με τις διατάξεις της εκτός σχεδίου δόμησης, τουριστικών περιοχών και β) την αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ενότητας (Θ) Προστατευόμενοι και εγκαταλελειμμένοι οικισμοί του άρθρου 5 του παρόντος Ειδικού Πλαισίου.
Για τις περιοχές του παρόντος Ειδικού Πλαισίου, των κατηγοριών Γ και ΣΤ σε ζώνη 500 μ. και 300 μ.. αντίστοιχα από το όριο των οικισμών, προβλέπονται ευνοϊκότερες ρυθμίσεις από εκείνες του ΠΔ της 20.01.1988 για την εκτός σχεδίου δόμηση τουριστικών καταλυμάτων. Γεγονός που απαιτεί την έκδοση νέου ΠΔ για τη δυνατότητα εφαρμογής των προβλεπόμενων ρυθμίσεων του παρόντος.

Γ. Απαιτείται εισαγωγή στη νομοθεσία θεσμικής πρόβλεψης, εξειδίκευση κριτηρίων και περιγραφή διαδικασιών για τον χαρακτηρισμό Λουτροπόλεων.

Δ. Σκόπιμη κρίνεται η διαφοροποίηση των επενδυτικών κινήτρων μεταξύ δυναμικών ανεπτυγμένων, φθινουσών ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων τουριστικά περιοχών. Στις δυναμικά αναπτυγμένες και φθίνουσες αναπτυγμένες περιοχές οι επιδοτήσεις πρέπει να κατευθυνθούν στον εμπλουτισμό και αναβάθμιση της υφιστάμενης προσφοράς και στη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών, εξαιρουμένων των δωματίων. Στις περιοχές αυτές είναι θετική η πρόβλεψη μέτρων για την απόσυρση των απαξιωμένων καταλυμάτων καθώς η λειτουργία τους υποβαθμίζει το φυσικό και αστικό περιβάλλον, αλλά και το σύνολο του τουριστικού προϊόντος.
Στις υπόλοιπες περιοχές, τα κίνητρα πρέπει να επικεντρωθούν, κατά προτεραιότητα, εκεί όπου απουσιάζει ή συρρικνώνεται η συμμετοχή των άλλων τομέων της οικονομίας.

Ε. Προτείνεται να περιληφθούν στα κίνητρα του επενδυτικού νόμου:
α) Η ίδρυση, επέκταση και ο εκσυγχρονισμός εγκαταστάσεων και υποδομών που αφορούν στην ανάπτυξη των ειδικών μορφών τουρισμού που περιλαμβάνονται στο Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. για τον Τουρισμό.
β) Η προώθηση δράσεων ανάδειξης, προβολής, υποστήριξης, εφαρμογής συστημάτων αξιολόγησης, δεικτών επίδοσης – απόδοσης, εγκαταστάσεων, υπηρεσιών και περιβαλλοντικής ποιότητας όλων των επιλεγμένων ειδικών μορφών τουρισμού που περιλαμβάνοντα στο παρόν Ειδικό Πλαίσιο.
γ) Η ίδρυση, επέκταση και ο εκσυγχρονισμός τουριστικών λιμένων σκαφών αναψυχής (μαρίνες) και αγκυροβολίων, με την προϋπόθεση ότι δεν ενισχύονται συμβάσεις παραχώρησης για επενδυτικά σχέδια που πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία ή για λογαριασμό του δημοσίου.
Προτείνεται, επίσης, να εξεταστεί:
– η περαιτέρω ενίσχυση των κινήτρων για την επανάχρηση κελυφών αξιόλογων κτιρίων ή συνόλων για χρήση τουρισμού τόσο στα όρια παραδοσιακών οικισμών όσο και εκτός αυτών,
– η ενίσχυση των δράσεων συνέργειας και δικτύωσης μεταξύ των προς ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων
– η δυνατότητα επιδότησης της διαφοράς του κόστους μεταξύ παραδοσιακών και μη υλικών και
– η παροχή πρόσθετων κινήτρων για την υιοθέτηση φιλικών, προς το περιβάλλον, πρακτικών.

Στ. Σε κάθε περίπτωση, επιδιώκεται η διαφοροποίηση των προνοιών που λαμβάνονται από τα αναπτυξιακά προγράμματα για τις Κατηγορίες Περιοχών του Ειδικού Πλαισίου, βάσει των στρατηγικών κατευθύνσεων χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης, που ισχύουν για κάθε μία από αυτές.