Αρχική Χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμόςΆρθρο 05 – Στρατηγικό Χωροταξικό Πλαίσιο (Σ.Χ.Π)

Άρθρο 05 – Στρατηγικό Χωροταξικό Πλαίσιο (Σ.Χ.Π)

1. α. Τα Στρατηγικά Χωροταξικά Πλαίσια αποτελούν κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης σε εθνικό επίπεδο και περιλαμβάνουν σύνολα κειμένων ή και διαγραμμάτων για:
i. τη χωρική οργάνωση των κύριων εθνικών πόλων και αξόνων ανάπτυξης καθώς και των διεθνών και διαπεριφερειακών εισόδων-πυλών και συνδέσεων της χώρας.
ii. τη χωρική διάρθρωση τομέων ή κλάδων παραγωγικών δραστηριοτήτων και γενικότερα τομέων ανάπτυξης εθνικής σημασίας.
iii. τη χωρική διάρθρωση των δικτύων και υπηρεσιών τεχνικής, κοινωνικής και διοικητικής υποδομής εθνικού ενδιαφέροντος καθώς και τη χωρική κατανομή των υποδομών γνώσης και καινοτομίας.
iv. τη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση περιοχών του εθνικού χώρου που έχουν ιδιαίτερη σημασία από χωροταξική, περιβαλλοντική, αναπτυξιακή ή κοινωνική άποψη, όπως είναι ιδίως οι παράκτιες, θαλάσσιες και νησιωτικές περιοχές, οι ορεινές και προβληματικές ζώνες.
v. την προώθηση σχεδίων, προγραμμάτων ή έργων χωρικής ανάπτυξης μείζονος σημασίας.
β. Υπόκεινται σε διαδικασία Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης (ΣΠΕ) κατά τις κείμενες διατάξεις. Εκπονούνται από το ΥΠΕΚΑ σε συνεργασία με τα κατά περίπτωση αρμόδια υπουργεία και λοιπούς αρμόδιους οργανισμούς. Για τον σκοπό αυτό με κοινές αποφάσεις του Υπουργού ΠΕΚΑ και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού συνιστώνται επιτελικές επιτροπές παρακολούθησης της κατάρτισης των εκπονούμενων πλαισίων, στις οποίες μετέχουν εκπρόσωποι του ΥΠΕΚΑ και του κατά περίπτωση αρμοδίου Υπουργείου.
γ. Λαμβάνουν υπόψη τις κατευθύνσεις της Εθνικής Χωροταξικής Πολιτικής της χώρας, το εκάστοτε ισχύον Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής, το εθνικό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, την Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική της Χώρας και άλλα γενικά ή ειδικά αναπτυξιακά προγράμματα εθνικής ή διαπεριφερειακής κλίμακας που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη διάρθρωση και ανάπτυξη του εθνικού χώρου, και ιδίως στον τομέα, πεδίο ή τύπο περιοχής που αποτελεί, κατά περίπτωση, το αντικείμενο ρύθμισης εκάστου Πλαισίου.
δ. Συνοδεύονται από πρόγραμμα ενεργειών και προτεραιοτήτων, στο οποίο εξειδικεύονται οι απαιτούμενες για την εφαρμογή τους ενέργειες και δράσεις, το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης τους καθώς και οι φορείς εφαρμογής τους.
2. Τα Στρατηγικά Χωροταξικά Πλαίσια και οι αντίστοιχες ΣΜΠΕ εγκρίνονται με Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις του Υπουργού ΠΕΚΑ και των κατά περίπτωση αρμόδιων Υπουργών που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Οι διαδικασίες διαβούλευσης των Σ.Χ.Π και των αντίστοιχων ΣΜΠΕ είναι κοινές. Πριν από την έγκρισή τους υποβάλλονται στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας για απόψεις και παρατηρήσεις. Οι απόψεις του πιο πάνω συμβουλίου παρέχονται μέσα σε προθεσμία ενός (1) μηνός, από την εισήγηση του θέματος σε αυτό. Μετά την παρέλευση της ανωτέρω προθεσμίας η διαδικασία συνεχίζεται χωρίς τη σχετική γνώμη.
3. Η αρμοδιότητα παρακολούθησης και αξιολόγησης της εφαρμογής των βασικών επιλογών, προτεραιοτήτων και κατευθύνσεων των Ειδικών Χωροταξικών πλαισίων ασκείται από το ΥΠΕΚΑ. Για το σκοπό αυτό, το ΥΠΕΚΑ συντάσσει ανά πενταετία τουλάχιστον εκθέσεις αξιολόγησης, στις οποίες αναφέρονται ο τρόπος εφαρμογής καιτα πιθανά προβλήματα που παρουσιάστηκαν κατά την εφαρμογή τους. Στις ίδιες εκθέσεις υποδεικνύονται ενέργειες και δράσεις που κατά περίπτωση απαιτούνται για την αποτελεσματική εφαρμογή των Πλαισίων, όπως επίσης επισημαίνονται ενέργειες και δράσεις που δεν εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις τους. Εκθέσεις αξιολόγησης δύναται να συντάσσουν και τα κατά περίπτωση αρμόδια Υπουργεία, τις οποίες κοινοποιούν στο ΥΠΕΚΑ προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη κατά την κατάρτιση των εκθέσεων αξιολόγησης του.
4. Τα πορίσματα των ως άνω εκθέσεων γνωστοποιούνται στα καθ’ ύλην αρμόδια υπουργεία και λοιπούς αρμόδιους οργανισμούς και υπηρεσίες, προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους που αφορούν στην εφαρμογή των Σ.Χ.Π.
5. Τα Στρατηγικά Χωροταξικά Πλαίσια αναθεωρούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν για την έγκρισή τους, ανά πενταετία, εφόσον προκύψει τεκμηριωμένη ανάγκη προς τούτο από τις εκθέσεις αξιολόγησης. Κατ’ εξαίρεση δύναται να τροποποιηθούν νωρίτερα από το παραπάνω χρονικό διάστημα με στόχο τη βελτίωση και την επικαιροποίηση τους προκειμένου:
i. να αντιμετωπισθούν ζητήματα που ανακύπτουν από την προώθηση ή εφαρμογή προγραμμάτων διεθνούς, ευρωπαϊκού, διασυνοριακού, διακρατικού ή διαπεριφερειακού χαρακτήρα,
ii. να καθορισθούν εθνικές κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση εξαιρετικών αναγκών από φυσικές ή τεχνολογικές καταστροφές και κινδύνους.
iii. να αντιμετωπισθούν εξαιρετικές και απρόβλεπτες ανάγκες και νέα δεδομένα, για έργα εθνικής σημασίας ή έργα και δράσεις εθνικών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων, τα οποία δεν περιλαμβάνονταν στον αρχικό σχεδιασμό.
iv. να προσαρμοσθούν σε σχετικές παρατηρήσεις και υποδείξεις της έκθεσης αξιολόγησης.
στ. να ενσωματώσουν προτάσεις υποκείμενων σχεδίων στα πλαίσια της ανάδρασης.
6. α. Με Κοινή Απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού, μπορεί να επέρχονται εντοπισμένες και μη ουσιώδεις τροποποιήσεις σε εγκεκριμένα Στρατηγικά Χωροταξικά Πλαίσια. Οι πιο πάνω τροποποιήσεις υποβάλλονται σε διαδικασία στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης, μόνον εφόσον αξιολογηθεί, κατά τα οριζόμενα στην κοινή απόφαση 107017/2006, όπως εκάστοτε ισχύει, των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και του Υφυπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης ότι ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
β. Με κοινές αποφάσεις του Υπουργού ΠΕΚΑ και των κατά περίπτωση αρμόδιων Υπουργών, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως καθορίζονται οι προδιαγραφές για την εκπόνηση, αξιολόγηση και τροποποίηση των Στρατηγικών Χωροταξικών Πλαισίων καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
7. Η αναθεώρηση και τροποποίηση εγκεκριμένων κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού Ειδικών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού γίνεται κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου.
8. Όπου στις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας αναφέρεται το «Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης» νοείται εφεξής το Στρατηγικό Χωροταξικό Πλαίσιο του παρόντος άρθρου.

Σχόλια
  • 22 Μαΐου 2014, 10:54 | Γιώργος Χασιώτης (WWF)

    Η απογύμνωση των Σ.Χ.Π. από κάθε κανονιστικό περιεχόμενο είναι εμφανής, καθώς περιγράφονται ως κείμενα «κατευθύνσεων». Στο ίδιο πνεύμα, και σε αντίθεση με τα Ειδικά Πλαίσια του ισχύοντος δικαίου, η γνωμοδότηση του Συμβουλίου αντικαθίσταται από «απόψεις και παρατηρήσεις».

    Δεν είναι όμως αυτό το μόνο πρόβλημα με το άρθρο. Όσον αφορά την παράγραφο 1(γ), δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι η χωροταξική πολιτική πρέπει να λαμβάνει υπόψη την οικονομική κρίση και τις συνέπειές της, ούτε και τον αναπτυξιακό σχεδιασμό. Ωστόσο, σήμερα, το ισχύον Μεσοπρόθεσμο (και άλλα παρόμοια νομοθετήματα) αγνοούν ή ανατρέπουν οποιαδήποτε προϋφιστάμενη χωροταξική πολιτική, και διαμορφώνουν ένα νέο χωροταξικό σχεδιασμό σε κατάσταση πανικού. Η παράγραφος αυτή επικυρώνει τις επιλογές αυτές θέτοντας τη χωροταξία σε δεύτερη μοίρα συγκριτικά με επιμέρους, χρονικά περιορισμένες αναπτυξιακές επιλογές της χώρας. Η συνέχιση της διάστασης ανάμεσα στον χωρικό και τον οικονομικό ή/και αναπτυξιακό σχεδιασμό, και ειδικά η προώθηση του οικονομικού και αναπτυξιακού σχεδιασμού σε σχέση με τον χωρικό, θα διατηρήσει και πιθανά θα εντατικοποιήσει τις ραγδαίες αλλαγές στις καλύψεις και χρήσεις του χώρου.

    Όσον αφορά τους λόγους αναθεώρησης των Σ.Χ.Π. (5η παράγραφος), οι «εθνικές κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση εξαιρετικών αναγκών από φυσικές ή τεχνολογικές καταστροφές και κινδύνους» δεν θα έπρεπε να περιλαμβάνονται: οι κίνδυνοι (σεισμικοί, τεχνολογικοί, κλιματικοί, πλημμυρικοί, κοκ.), είναι μόνιμοι, γνωστοί, και θα έπρεπε να είναι καταγεγραμμένοι. Οι κατευθύνσεις αντιμετώπισής τους πρέπει να ενταχθούν σε κάθε επίπεδο σχεδιασμού από την αρχή. Αναθεωρήσεις «κατόπιν εορτής», δηλαδή μετά την εκδήλωση του κινδύνου, είναι αστειότητες που δεν ταιριάζουν σε μία οργανωμένη πολιτεία. Για παράδειγμα, ο σχεδιασμός των χρήσεων γης γύρω από τις εγκαταστάσεις Seveso είναι υποχρέωση που απορρέει από το ευρωπαϊκό δίκαιο (βλ. άρθρο 13 Οδηγίας 2012/19), η οποία όχι μόνο δεν τηρείται στην χώρα μας, αλλά αγνοείται παντελώς από το νομοσχέδιο.

    Αντίστοιχα δεν μπορεί να αποτελεί λόγο αναθεώρησης, η περίπτωση (iii): δηλ., η αντιμετώπιση εξαιρετικών και απρόβλεπτων αναγκών «για έργα εθνικής σημασίας ή έργα και δράσεις εθνικών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων, τα οποία δεν περιλαμβάνονταν στον αρχικό σχεδιασμό». Η διάταξη όχι μόνο αντιστρέφει την λογική του σχεδιασμού (τα έργα υπάγονται στον χωροταξικό σχεδιασμό, και όχι το αντίστροφο), αλλά είναι και περιττή, αν ληφθεί υπόψη η πενταετής διάρκεια των Σ.Χ.Π.(5η παράγραφος, 1ο εδάφιο).

    Προβληματική είναι η δυνατότητα για «εντοπισμένες και μη ουσιώδεις τροποποιήσεις» των Σ.Χ.Π. (6η παράγραφος). Χωρίς ορισμό ή άλλα κριτήρια, οι «εντοπισμένες» τροποποιήσεις αλλοιώνουν τον όποιο στρατηγικό σχεδιασμό, με περιπτωσιολογικές ρυθμίσεις φωτογραφικού χαρακτήρα. Η αναθεώρηση ενός ΣΧΠ θα πρέπει να βασίζεται στα αποτελέσματα συστηματικής παρακολούθησης της εφαρμογής τους, στα πιο πρόσφατα διαθέσιμα δεδομένα, καθώς και μία ανοιχτή και συμμετοχική προγραμματισμένη διαδικασία αξιολόγησης.

  • 22 Μαΐου 2014, 09:51 | ΜΠΕΖΑΝΤΕ Χριστίνα

    Προτείνεται η συμπλήρωση της παραγρ.1. α. ως εξής:

    » 1.α. Τα Στρατηγικά Χωροταξικά Πλαίσια αποτελούν κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ σε εθνικό επίπεδο και περιλαμβάνουν σύνολα κειμένων ή και διαγραμμάτων για:
    i. τη χωρική οργάνωση των κύριων εθνικών πόλων και αξόνων ανάπτυξης καθώς και των διεθνών και διαπεριφερειακών εισόδων-πυλών και συνδέσεων της χώρας.
    ii. ΤΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ …..»

    με αναρίθμηση των επομένων εδαφίων. Ας μου επιτραπεί να παραπέμψω για την αιτιολόγηση, στο σχετικό σκεπτικό-σχόλιο της κ.Κουδούνη

  • 21 Μαΐου 2014, 16:57 | ΣΕΜΠΧΠΑ

    Άρθρο 5: Στρατηγικό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΣΧΠ)
    – Στην παρ. 1δ αναφέρεται ότι τα ΣΧΠ «συνοδεύονται από πρόγραμμα ενεργειών και προτεραιοτήτων, στο οποίο εξειδικεύονται οι απαιτούμενες για την εφαρμογή τους ενέργειες και δράσεις, το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης τους καθώς και οι φορείς εφαρμογής τους». Θα ήταν σκόπιμο να προστεθούν και οι πηγές χρηματοδότησής τους (με ανάλογο οικονομικό προγραμματισμό και δέσμευση πόρων), ώστε τα παραπάνω να μην παραμείνουν «ασκήσεις επί χάρτου».
    – Επισημαίνεται ότι στην παρ. 5 (στ.), αναφέρεται ότι: «τα ΣΧΠ δύναται να τροποποιηθούν πριν την πενταετία προκειμένου «να ενσωματώσουν προτάσεις υποκείμενων σχεδίων στα πλαίσια της ανάδρασης». Πέραν του ότι δεν είναι σαφής η φράση «στα πλαίσια της ανάδρασης», θα πρέπει να μας γίνει και πιο σαφές το τι νοείται ως «υποκείμενα σχέδια». Για παράδειγμα, νοούνται και τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια; Δηλαδή, μπορούν οι προτάσεις ενός Τοπικού Χωρικού Σχεδίου (πρώην ΓΠΣ) να τροποποιήσουν τον Εθνικό Σχεδιασμό;
    – Με την παρ. 6α ορίζεται ότι «με Κοινή Απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού, μπορεί να επέρχονται εντοπισμένες και μη ουσιώδεις τροποποιήσεις σε εγκεκριμένα Στρατηγικά Χωροταξικά Πλαίσια».
    Από την πρόβλεψη αυτή προκύπτουν ερωτηματικά όπως: Αφού είναι μη ουσιώδεις γιατί να απαιτούνται τροποποιήσεις των Στρατηγικών Χωροταξικών Πλαισίων; Και παρότι είναι «μη ουσιώδεις» πως γίνεται να «ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον» (βλ. τέλος παραγράφου 6α).
    Εκτιμάται, ότι είναι αναγκαίο να οριστούν και τυποποιηθούν κριτήρια χαρακτηρισμού των «μη ουσιωδών τροποποιήσεων» και του τρόπου που αυτές θα χαρακτηρίζονται ως τέτοιες (για παράδειγμα μέσω εκτίμησης χωρικών επιπτώσεων από την τροποποίηση τους).

    ______________________________
    Μπορείτε να δείτε το συνολικό κείμενο γνωμοδότησης αναρτημένο εδώ: http://www.chorotaxia.gr/ftp/2014/Gnomodotisi%20SEMPXPA%20v20140521_FINAL.pdf

  • 21 Μαΐου 2014, 12:41 | Ι-Α Μοσχονά

    ‘Οσον αφορά το σημείο 5, ή η αρίθμηση είναι λάθος, ή κάτι λείπει.
    Θεωρώ ότι τα Στρατηγικά Χωροταξικά Πλαίσια είναι λάθος να εγκρίνονται και να τροποποιούνται μόνο με υπουργική απόφαση, δεδομένων των ευρύτατων εξαιρέσεων που προβλέπει το σημείο 5.

  • 21 Μαΐου 2014, 08:52 | Βαγγέλης

    Με καλύπτει η άποψη της Ελληνικής Εταιρείας ΠΕριβάλλοντος και πολιτισμού

  • 19 Μαΐου 2014, 18:39 | ΑΜΑΛΙΑ ΚΟΥΔΟΥΝΗ

    Θεωρώ ακριβέστερο τον ισχύοντα όρο ¨ειδικο» αντί του προτεινόμενου «στρατηγικό» . Εναλλακτικά νομίζω ότι είναι ακριβής και ο όρος «θεματικό». Η απαλοιφή του «..και αειφόρου ανάπτυξης» από τον τίτλο των αντίστοιχων σχεδίων, ακόμα και αν γίνεται για τυπικούς λόγους και μόνο με σημειολογική θεώρηση, είναι κατά τη γνώμη μου υποχώρηση ως προς τα θέματα της περιβαλλοντικής προστασίας και της βιώσιμης ανάπτυξης, που τουλάχιστον θα έπρεπε να υπάρχουν, με έμφαση ως αναφορές, στο περιεχόμενο του άρθρου αυτού και του επόμενου. Δεν υπάρχει επίσης ξεκαθάρισμα θεμάτων επικαλύψεων και ιεράρχισης των ΣΧΠ και ΠΕΧΩΣ αλλά και θεμάτων κανονιστικού ή μη χαρακτήρα τους, όπως ήδη σχολιάστηκε. Κατά την άποψή μου τα πλαίσια των άρθρων 5 και 6 μπορούν να θεωρούνται «ισοδύναμα» και για ορισμένες ρυθμίσεις-κατευθύνσεις τους να υπάρχει δυνατότητα μεταγενέστερα εγκρινόμενα Π.Π ή ΠΕΧΩΣ να διαφοροποιούνται από παλαιότερες αντίστοιχες ρυθμίσεις ΣΧΠ, χωρίς να απαιτείται η προηγούμενη δική του τροποποίηση (πριν τη λήξη ισχύος του). Τα πλαίσια αυτά δεν μπορούν να περιλαμβάνουν κανονιστικές ρυθμίσεις, οι οποίες θα πρέπει να «συγκεντρωθούν» στο τοπικό χωρικό πλαίσιο.
    Στο περιεχόμενο των ΣΧΠ δεν περιλαμβάνεται με σαφήνεια η διάρθρωση και δομή του οικιστικού δικτύου της χώρας – πρόβλεψη που υπάρχει στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο και που η έλλειψη εκπόνησης και έγκρισης αντίστοιχου ειδικού πλαισίου έχει δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα και μη ρεαλιστικό σχεδιασμό στο επίπεδο του τοπικού χωρικού σχεδιασμού (σημερινά ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ) και «πλασματικών» αναγκών που οδηγούν σε στρεβλές αναπτυξιακά ρυθμίσεις του χώρου και των χρήσεων γης. Στο επόμενο άρθρο 6 δηλ. στα Π.Π περιλαμβάνεται η «οικιστική ανάπτυξη» όρος που κατά την άποψή μου δεν εξασφαλίζει την ορθολογική και βιώσιμη διάρθρωση του οικιστικού δικτύου της χώρας (δεν γίνεται εξάλλου και καμιά αναφορά στο άρθρο 4)
    Η έλλειψη ουσιαστικού περιεχομένου των ΣΜΠΕ των σχεδίων αυτών είναι μια πραγματικότητα που οφείλεται σε πλήθος παραμέτρων αλλά θα μπορούσε κατά τη γνώμη μου να αντιμετωπιστεί με επιτυχία στο πλαίσιο σύνταξης νέων ενιαίων προδιαγραφών τόσο για το σχεδιασμό όσο και για τη ΣΜΠΕ (με ανάλυση του περιεχομένου τους σε ξεχωριστές θεματικές ενότητες).
    Επίσης έχει παραληφθεί ότι, για την έγκριση απαιτείται η γνώμη του ΕΣΧ, ενώ οι εκθέσεις αξιολόγησης της εφαρμογής του θα έπρεπε να γίνονται ανά 3ετία τουλάχιστον. Η ισχύς των πλαισίων αυτών (όπως και των κατευθύνσεων χωροταξικής πολιτικής του άρθρου 4)πρέπει κατά την άποψή μου να είναι μεγαλύτερης διάρκειας (15ετία τουλάχιστον γιατί δεν έχουμε την «πολυτέλεια» να εκπονούμε /5ετία τέτοια σχέδια, όταν μάλιστα ενδεχομένως δεν χρειάζεται αλλά μόνον επειδή λήγει η ισχύς τους) αλλά να μπορούν να αναθεωρούνται μετά την 7ετία (σε συνδυασμό και με το χρόνο διάρκειας των προγραμματικών κοινοτικών περιόδων).
    Είναι επίσης σκόπιμο να εξεταστεί η δυνατότητα μεταφοράς της αρμοδιότητας σύνταξης της έκθεσης στις υπηρεσίες που διαθέτει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση (οι οποίες από το 1997 χειρίζονται θέματα τοπικού χωρικού σχεδιασμού και μετά τον ΚΑΛΛΙΚΡΤΗ, τους ανατέθηκαν επιπλέον τα …..αυθαίρετα)οι οποίες έχουν γνώση και εμπειρία και μπορούν να υποστηρίξουν το ΥΠΕΚΑ , που βεβαια θα έχει τον τελικό και συντονιστικό ρόλο.
    Ακόμα είναι σημαντικό να διευκρινιστούν οι αρμοδιότητες του ΥΠΕΚΑ, όπως ήδη σχολιάστηκε, δηλ. θα ισχύει το άρθρο 5 του Ν.2742/1999?

  • 18 Μαΐου 2014, 22:22 | ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος & Πολιτισμού

    1. Στο Άρθρο αυτό πρέπει να περιορισθεί η συναρμοδιότητα των άλλων Υπουργείων, αφού στη πράξη είναι ένας από τους κυριότερους παράγοντες εξουδετέρωσης του χωροταξικού σχεδιασμού. Επίσης είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί το ζήτημα της νομικής δεσμευτικότητας των χωροταξικών σχεδίων, αρχής γενομένης από τα Στρατηγικά Χωροταξικά Πλαίσια και προχωρώντας προς τις Περιφερειακές χωροταξικές Στρατηγικές και τα Τοπικά και Ειδικά Χωρικά Σχέδια (άρθρα 6 και 9). Το ερώτημα έχει ήδη τεθεί μετά το ν.2742/1999 και αιωρείται: Τα χωροταξικά σχέδια, πλην των ενδεικτικών προτάσεων και κατευθυντηρίων διατάξεων προς τα υποκείμενα επίπεδα σχεδιασμού (διατάξεων που δεσμεύουν τη διοίκηση), αποτελούν και κανόνες δικαίου εφαρμοστέους και δεσμευτικούς έναντι τρίτων; Αλλά και η δέσμευση της διοίκησης μέχρι ποιό βαθμό φτάνει; Μέχρι σήμερα οι απαντήσεις στα ερωτήματα έχουν αφεθεί στην ευθύνη της νομολογίας. Είναι καιρός, να σταθεί ο νομοθέτης, με προσοχή, στο είδος δικαίου που εισάγουν τα χωροταξικά σχέδια, ώστε να αποφευχθούν ακραίες καταστάσεις, είτε αποστέρησης της χωροταξίας από κάθε δεσμευτικότητα, είτε πλήρους ανατροπής του προγραμματικού και κατευθυντηρίου χαρακτήρα της. Απαιτείται προς τούτο να περιορισθούν τα πολλαπλά επίπεδα σχεδιασμού, να υιοθετηθεί μια ορθολογική σύνδεση ανάμεσά τους και να διευκρινιστεί με σαφήνεια ο εκάστοτε νομικής φύσεως χαρακτήρας τους. Δυστυχώς το ζήτημα αυτό δεν φαίνεται να έχει έστω κατ΄ελάχιστο απασχολήσει τους συντάκτες του ΣΝ.
    2. Περαιτέρω, η νέα διαδικασία πρέπει να εξουδετερώσει τις σημερινές συγκρούσεις και κενά στη σύμπλευση Στρατηγικών Χωροταξικών Πλαισίων και ΣΠΕ. Οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αποτελούν Κοινοτικό Κεκτημένο που δεν μπορεί να εξουδετερωθεί ή να νοθευτεί, στη λογική της εύκολης και απλουστευμένης λύσης, με την οποίαν αποφεύγουμε τα όποια δυσάρεστα και «ΦΑΙΝΟΜΑΣΤΕ» συνεπείς ως προς τις κοινοτικές μας υποχρεώσεις. Η τηρούμενη ήδη πρακτική παράλληλης εκπόνησης και ταυτόχρονης έγκρισης του Χωρικού Σχεδίου και της οικείας ΣΠΕ μετέβαλε την εφαρμογή του θεσμού της ΣΠΕ σε παρακολούθημα των διεργασιών προώθησης του Χωρικού Σχεδιασμού και το σκοπό της ΣΠΕ σε μία «επιβεβαίωση» της ορθότητας των επιλογών των χωρικών επεμβάσεων, με κάποιες ίσως επί μέρους παρατηρήσεις, για να τηρούνται και τα προσχήματα.
    3. Το Άρθρο 5 προβλέπει ότι «τα Στρατηγικά Χωροταξικά Πλαίσια αναθεωρούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν για την έγκρισή τους, ανά πενταετία, εφόσον προκύψει τεκμηριωμένη ανάγκη προς τούτο από τις εκθέσεις αξιολόγησης. Κατ’ εξαίρεση δύναται να τροποποιηθούν νωρίτερα από το παραπάνω χρονικό διάστημα με στόχο τη βελτίωση και την επικαιροποίηση τους προκειμένου:
    i. να αντιμετωπισθούν ζητήματα που ανακύπτουν από την προώθηση ή εφαρμογή προγραμμάτων διεθνούς, ευρωπαϊκού, διασυνοριακού, διακρατικού ή διαπεριφερειακού χαρακτήρα,
    ii. να καθορισθούν εθνικές κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση εξαιρετικών αναγκών από φυσικές ή τεχνολογικές καταστροφές και κινδύνους.
    iii. να αντιμετωπισθούν εξαιρετικές και απρόβλεπτες ανάγκες και νέα δεδομένα, για έργα εθνικής σημασίας ή έργα και δράσεις εθνικών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων, τα οποία δεν περιλαμβάνονταν στον αρχικό σχεδιασμό.
    iv. να προσαρμοσθούν σε σχετικές παρατηρήσεις και υποδείξεις της έκθεσης αξιολόγησης.
    v. να ενσωματώσουν προτάσεις υποκείμενων σχεδίων στα πλαίσια της ανάδρασης».
    Προτείνεται η κατάργηση της παρ. iii επειδή στην ουσία επιτρέπει την αναθεώρηση οποτεδήποτε, κατά το δοκούν στο ΥΠΕΚΑ, του ΣΧΠ, του οποίου τα έργα, είτε εθνικά είτε κοινοτικά έχουν περίοδο εκκόλαψης άνω των 5 ετών. Ένας πρόσθετος λόγος είναι η ουσιαστική κατάργηση της ισχύος της έκθεσης αξιολόγησης.
    8. Όπου στις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας αναφέρεται το «Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης» νοείται εφεξής το Στρατηγικό Χωροταξικό Πλαίσιο του παρόντος άρθρου.
    Παρατήρηση: Κεντρική αιτία της σημερινής αναρχίας είναι η συναρμοδιότητα των πολλών υπουργείων, που το καθένα έχει τη δική του ατζέντα. (Παράδειγμα το αναβληθέν Ν/σχέδιο για τον αιγιαλό και παραλία). Προτείνεται η ριζική αναθεώρηση του καθεστώτος αυτού με την καθιέρωση αποκλειστικής αρμοδιότητας του ΥΠΕΚΑ στον χωροταξικό σχεδιασμό και περιορισμένο δικαίωμα προσφυγής των άλλων υπουργείων σε κάποια μορφής διαιτησία.

  • 18 Μαΐου 2014, 18:16 | Μαρω Ευαγγελίδου

    ΚΟΙΝΟ ΣΧΟΛΙΟ για αρθρα 4,5 και6
    Το κενό του ότι δεν υπάρχουν εισαγωγικά ορισμοί για το ΣΝ, όπως επίσης ότι δεν υπάρχει (στην αιτιολογική έκθεση) τεκμηρίωση των λόγων αλλαγής του ΣΝ σε σχέση με τον Ν.2742/99, μας οδηγεί σε συμπεράσματα που μπορεί να είναι αυθαίρετα. Πάντως φαίνεται ότι: αδυνατίζει μεν το ΓΠΧΣ&ΑΑ, αλλά ισχυροποιούνται τα Ειδικά, ένα εργαλείο που κάλυψε μεν κάποια κενά σε μια ιστορική συγκυρία με επιπτώσεις όμως που δεν έχουν αποτιμηθεί πλήρως (όπως πχ ότι εμπεριέχοντας κανονιστικές διατάξεις προκάλεσε επικαλύψεις και υπερρύθμιση). Επίσης επεκτείνονται σε πεδία που δεν έχουν κανένα λόγο να ρυθμίζονται με Εδικά Χωρικά Πλαίσια Εθνικού επιπέδου, όπως «σχέδια προγράμματα ή έργα χωρικής ανάπτυξης μείζονος σημασίας», με πλήρη ασάφεια εξ άλλου του όρου μείζονος σημασίας.
    Αντίθετα φαίνεται ότι αδυνατίζει ο ρόλος και το περιεχόμενο του ΠΠΧΣ&ΑΑ που μετονομάζεται σε στρατηγική, ενώ αντίθετα θα πρέπει να συνεκτιμηθεί το γεγονός ότι είναι προ των πυλών η θεσμοθέτηση αυτών, που θα μπορέσει ενδεχομένως να επηρεάσει θετικά και την διαμόρφωση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της επόμενης προγραμματικής περιόδου.
    ΠΡΟΤΕΙΝΩ:
    1ον ΝΑ ΠΑΡΑΤΑΘΕΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ και να γίνουν διαδικασίες ουσιαστικού επιστημονικού και πολιτικού διαλόγου, επί των νέων προτάσεων.
    2ον ΝΑ ΙΣΧΥΡΟΠΟΙΗΘΕΊ Ο ΡΟΛΟΣ και ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΠ (να παραμείνει ο όρος ΠΠ) και να συμπληρωθεί το περιεχόμενό του με θέματα που εχουν προκύψει από την μέχρι σήμερα εμπειρία (πχ το αντικείμενο της διατύπωσης κατευθύνσεων για την βέλτιστη αξιοποίηση των δημοσίων ακινήτων, λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους της δημοσιονομικής στρατηγικής βεβαίως, αλλά και την τοπική αναπτυξιακή δυναμική)
    3ον Να προβλεφθεί ρητά διαδικασία τροποποίησης των ΕΠΧΣΑΑ από τα Περιφεριακά, αντί για απλή ανάδραση, επισήμανση, μετά από αιτιολόγηση και ειδική διαδικασία ([ΠΧ γνωμη του Εθνικού Συμβουλίου ή ΚΥΑ)
    4ον Να προβλεφθεί διαδικασία θεματικής ή χωρικής εξειδίκευσης των ΠΠΧΣΑΑ κατά το πρότυπο του ΡΣΑ (γινόταν εξειδίκευση με ΠΔ, που μπορούσε να έχει κανονιστικό χαρακτήρα αλλά μπορεί να είναι και ΚΥΑ) ενιαίας ρύθμισης θεμάτων που χρήζουν περιφερειακής θεώρησης όπως πχ οι παραγωγικές ζώνες. ή η πολιτική προστασίας περιοχών ΝΑΤΟΥΡΑ για τις οποίες απαιτείται ενιαία διαχειριστική στρατηγική κλπ
    5ον Ο φορέας παρακολούθησης και εφαρμογής των ΠΠ πρέπει να είναι η Περιφέρεια (και όχι το ΥΠΕΚΑ που το εγκρίνει διότι ο συγκεντρωτισμός ποτέ δεν βοήθησε στην χειραφέτηση της Αυτοδιοίκησης) ώστε να επικεντρωθεί στην εφαρμογή τους, παράλληλα με την διαχείριση των εθνικών και κοινοτικών πόρων και να υπάρξει μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ χωρικού και αναπτυξιακού σχεδιασμού.

  • 14 Μαΐου 2014, 07:51 | Σωτήρης Μηλιώνης

    Παρ. 1.δ. Μετά το «εφαρμογής» προτείνεται να προστεθεί «και χρηματοδότησής τους, καθώς και νομοθετικές προτάσεις για τη διευκόλυνση της επίτευξης των στόχων της παρ. 1.α.».

    Παρ. 6.α. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ποιες θεωρούνται «μη ουσιώδεις τροποποιήσεις» και ποιος φορέας θα το κρίνει αυτό.

    Σωτήρης Μηλιώνης – Γ.Γ. Συνδέσμου Ελλήνων Περιφερειολόγων

  • 11 Μαΐου 2014, 20:02 | Πορτοκαλίδης Κων/νος

    Θα πρέπει να αξιολογηθεί η σκοπιμότητα του, από τι στιγμή που υπάρχουν τα ειδικά χωροταξικά πλαίσια που έχουν οριζόντιο χαρακτήρα και εκπονούνται για όλη την επικράτεια.
    Επίσης, από τι στιγμή του ελληνικό θεσμικό πλαίσιο είναι οριζόντιο και κανονιστικό δεν μπορούν να προσφέρουν κάτι παραπάνω.
    Εναλλακτικά το ΣΧΠ, μπορεί να εξειδικεύσει τα ειδικά χωροταξικά ανά περιφέρεια, στο επίπεδο των ΠΕΧΩΣ. Έτσι, το ΣΧΠ θα περιλαμβάνει 13 Παραρτήματα με κοινούς όρους και προϋποθέσεις για την περιφερειακή χωρική δυναμική της χώρας.
    Η παρακολούθηση όλων των σχεδίων θα γίνεται από το ΥΠΕΚΑ και δεν θα παραβιάζεται η αρχή της επικουρικότητας και της αναλογικότητας.

Σχόλια