• Σχόλιο του χρήστη 'Ιωάννης Βαλμαντώνης' | 21 Απριλίου 2022, 16:47

    Άρθρο 91: Στη χώρα μας η σταδιοδρομία και η υπηρεσιακή εξέλιξη των δικαστικών λειτουργών κρίνεται από υπηρεσιακά συμβούλια που συγκροτούνται από ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς, η σύνθεση των οποίων ρυθμίζεται από τον παράγοντα της τύχης, δηλαδή με κλήρωση (90 παρ.1 Συντ.). Στο ευρωπαϊκό πεδίο, το μοντέλο της διοίκησης της δικαιοσύνης αποτελείται από τα Συμβούλια για τη Δικαιοσύνη (Councils for the Judiciary), που έχουν αναγνωριστεί ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη θεσμική κατοχύρωση της δικαστικής ανεξαρτησίας. Ειδικότερα, τα Συμβούλια αυτά μεταμόρφωσαν ριζικά την παραδοσιακή μορφή των γραφειοκρατικών δικαστικών συστημάτων, κυρίως λόγω του ότι συγκροτούνται κατά μεγάλο μέρος από δικαστές που εκλέγονται από συναδέλφους τους. Υποβαθμίζεται έτσι ο εκ παραδόσεως ισχυρός ρόλος των ανώτατων δικαστικών λειτουργών στο εσωτερικό της δικαιοσύνης και ενισχύεται η εσωτερική διάσταση της δικαστικής ανεξαρτησίας μέσω της εκπροσώπησης όλων των δικαστικών βαθμίδων. Χαρακτηριστικά η σύσταση CM/Rec (2010) 12 της Επιτροπής Υπουργών για τους δικαστές με τίτλο: «ανεξαρτησία, αποτελεσματικότητα, ευθύνες», αφιερώνει ένα ολόκληρο κεφάλαιο (IV) στη λειτουργία και δομή των Συμβουλίων για τη Δικαιοσύνη, και επισημαίνει ότι πρέπει να αποτελούνται τουλάχιστον κατά το ήμισυ από δικαστές επιλεγμένους από τους συναδέλφους, όλων των βαθμίδων του δικαστικού σώματος και με σεβασμό του πλουραλισμού στο εσωτερικό του (άρθρο 27). Επιπλέον τα Συμβούλια πρέπει να επιδεικνύουν το μέγιστο βαθμό διαφάνειας προς τους δικαστές και την κοινωνία, με την υιοθέτηση προκαθορισμένων διαδικασιών και την αιτιολογία των αποφάσεων τους (άρθρο 28). Ομοίως, το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο των Ευρωπαίων Δικαστών (CCJE), υιοθέτησε στις 11-7-2010 τον καταστατικό χάρτη (magna carta) των ευρωπαίων δικαστών, σύμφωνα με τον οποίο το Συμβούλιο για τη Δικαιοσύνη, πρέπει να αποτελείται αποκλειστικά ή σε συντριπτική πλειοψηφία από δικαστές, που επιλέγονται από ομοιόβαθμούς τους (Βαλμαντώνης, Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο και ευρωπαϊκά πρότυπα, ΘΠΔΔ 2020. 193). Επιπλέον, σύμφωνα με πορίσματα μελών του Ερευνητικού Ιδρύματος των Δικαστικών Συστημάτων που έχει έδρα τη Μπολόνια της Ιταλίας, το σύστημα αυτό επικρίνεται ότι είναι τυπικό των δικαστικών συστημάτων των αυταρχικών καθεστώτων. Ειδικότερα η οργάνωση της δικαιοσύνης της φασιστικής Ιταλίας του Μουσολίνι δεν απείχε πολύ από εκείνο των αυταρχικών καθεστώτων της Ισπανίας και Πορτογαλίας, των δικτατόρων της Ιβηρικής Χερσονήσου Φράνκο και Σαλαζάρ αντίστοιχα, στα οποία η δικαιοσύνη απολάμβανε περιορισμένες εγγυήσεις ανεξαρτησίας. Πράγματι, συνήθως το καθεστώς περιορίζεται να επηρεάσει την επιλογή των δικαστών που βρίσκονται στον ανώτατο βαθμό, στους οποίους στη συνέχεια αναθέτει τη διαχείριση του δικαστικού σώματος (Guarneri/Pederzoli, La magistratura nelle democrazie contemporanee, 2002.138). Τέλος, η ιεραρχική δομή του ΑΔΣ αλλά και της δικαιοσύνης γενικότερα είναι συναφής με το ρόλο του δικαστή «υπηρέτη του νόμου», αλλά δύσκολα προσαρμόζεται με το σύγχρονο ρόλο του «εγγυητή των συνταγματικών δικαιωμάτων» (Μανιτάκης, Ο δικαστής υπηρέτης του νόμου ή εγγυητής των συνταγματικών δικαιωμάτων και μεσολαβητής διαφορών;, ΝοΒ 1999.177επ.).