• Σχόλιο του χρήστη 'ΜΑΝΙΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ' | 5 Σεπτεμβρίου 2010, 13:13

    A. Διαπιστώσεις και αριθμητικά δεδομένα Όλα τα εθνικά συστήματα δημιουργίας, απονομής και εφαρμογής δικαίου στους τομείς νομοθετικό έργο, άσκηση διοικήσεως, απονομής δικαιοσύνης παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες λόγω και της διεθνοποίησης του δικαίου και της υποχρέωσης εναρμόνισης της Εθνικής Νομοθεσίας με το Κοινοτικό Δίκαιο. Η Ελληνική νομική πραγματικότητα είναι μοναδική. Σε κανένα άλλο κράτος δεν επικρατεί η εικόνα που υπάρχει στην Ελλάδα. Προς τούτο θα αναφέρω ορισμένα στοιχεία που αφορούν την παραγωγή Δικαίου στην χώρα μας κατά την τελευταία 10 ετία (2000- 2009) Παρήχθησαν: 1.076 Νόμοι οι οποίοι περιέχουν 18.091 Άρθρα 3.250 Προεδρικά Διατάγματα τα οποία περιέχουν 17.899 Άρθρα 53.481 Υπουργικές Αποφάσεις οι οποίες περιέχουν εκατοντάδες χιλιάδες Άρθρα και πλήθος άλλων νομοθετικών κανόνων δικαίου όπως Κανονισμοί, Αγορανομικές Διατάξεις, Αστυνομικές Διατάξεις ,Φορολογικές Ρυθμίσεις κ.λπ. Κωδικοποιήθηκαν 27 Νομοθετήματα τα οποία περιέχουν 3.297 Άρθρα Σ' αυτό το χρονικό διάστημα τα νέα νομοθετήματα επέφεραν τροποποιήσεις σε προγενέστερα, Ειδικότερα: Τροποποιήθηκαν 6 άρθρα του Συντάγματος. Έγιναν 5.857 τροποποιήσεις σε Άρθρα Νόμων, συχνά αφορούν το ίδιο άρθρο, 1.611 τροποποιήσεις σε διατάξεις Κωδικοποιημένων Νομοθετημάτων και 1.978 τροποποιήσεις σε διατάξεις Προεδρικών Διαταγμάτων. Ο γιγαντιαίος όγκος των νομοθετικών κειμένων αποτυπώνεται και στο ΦΕΚ, όπου συνολικά την τελευταία 10ετία στο Α τεύχος του ΦΕΚ εκτυπώθηκαν 2.933 τεύχη, με συνολικό αριθμό σελίδων 53.174, ενώ στο Β τεύχος του ΦΕΚ εκτυπώθηκαν 20.958 τεύχη με συνολικό αριθμό σελίδων 287.196. Η πολυνομία και σε πολλές περιπτώσεις κακονομία, η διασπορά των διατάξεων σε άσχετα νομοθετήματα, οι αλληλοαναιρούμενες διατάξεις, η υπέρμετρη διόγκωση των ρυθμίσεων, η μη αξιολόγησή της αναγκαιότητας τους, η μη αξιολόγηση των επιπτώσεων τους, οι συνεχείς τροποποιήσεις προγενέστερων διατάξεων, τα είδη τροποποιήσεων (μεταβολή, κατάργηση, σιωπηρή κατάργηση, παράταση ισχύος, επαναφορά σε ισχύ κτλ), αφ, ενός δημιουργεί μεγάλη δυσχέρεια πρόσβασης στην πληροφορία και πολύ συχνά αδυναμία ερμηνείας και εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας, και αφ' ετέρου συντηρεί, επιτείνει και αναπαράγει την γραφειοκρατία, την αδιαφάνεια, την εσωστρέφεια, κ.λπ. Επί εξήντα (60) συνεχή χρόνια επαναλαμβάνονται οι ίδιες διαπιστώσεις για τα προβλήματα στην παραγωγή του δικαίου στην χώρα μας από τους νομικούς, τους πολίτες, τους κοινωνικούς εταίρους και τις παραγωγικές δυνάμεις. Επί εξήντα (60) συνεχή χρόνια επαναλαμβάνονται οι ίδιες υποσχέσεις από την εκάστοτε κυβέρνηση για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Όμως κάθε χρόνο η κατάσταση στην νομοθεσία επιβαρύνεται έτι περαιτέρω, πολύ δε περισσότερο σήμερα που πρέπει να εναρμονίζεται το Εθνικό μας Δίκαιο στο Ευρωπαϊκό. Γιατί συμβαίνει αυτό: Διότι οι δυνάμεις της γραφειοκρατίας, της αδράνειας, της αδιαφάνειας, της εσωστρέφειας, των συμφερόντων, της εξάρτησης του πολίτη από δομές και μηχανισμούς, είναι πολύ ισχυρές και αντιδρούν σε οποιαδήποτε προσπάθεια αλλαγής. Σήμερα επανέρχεται η Κυβέρνηση με σχέδιο νόμου και αντικείμενο " Περιορισμός της πολυνομίας, κωδικοποίηση και αναμόρφωση της νομοθεσίας". Τι έχει αλλάξει σήμερα ώστε να πιστεύουμε ότι αυτή η προσπάθεια μπορεί να αποδώσει; Αν η απάντηση είναι η πολιτική βούληση τότε αυτό θα κριθεί εκ του τελικού αποτελέσματος B. Γενικές Αρχές Καλής Νομοθέτησης Τα βασικά θέματα της Νομοθεσίας θα μπορούσαν να ομαδοποιηθούν σε τρείς θεματικές ενότητες. α. Θέματα Περιεχομένου β. Θέματα Κωδικοποίησης γ. Θέματα Μεταδεδομένων και Διαλειτουργικότητας α. Θέματα Περιεχομένου Και μόνο από την παράθεση των στοιχείων της τελευταίας δεκαετίας, προκύπτει η ένταση της προσπάθειας που απαιτείται για την συντήρηση του περιεχομένου των διατάξεων, την επικαιροποίησή του, τη χρονολογική παρακολούθηση των μεταβολών της, το Νομικό σχολιασμό της. Οι κανόνες νομικής επεξεργασίας στο περιεχόμενο των διατάξεων, μπορεί και πρέπει να είναι οι κανόνες νομικής επεξεργασίας που ακολουθούνται από το σύστημα του Διαρκή Κώδικα Νομοθεσίας "Ραπτάρχη", οι οποίες έχουν επιβεβαιωθεί στην πράξη με το πέρασμα του χρόνου. Σοβαρά προβλήματα όμως στο σύστημα του Διαρκή Κώδικα Νομοθεσίας δημιουργεί η αδυναμία δόμησης της πληροφορίας σε επίπεδο άρθρου η οποία πρέπει να αποτελεί τη βασική μονάδα νομικής και πληροφορικής επεξεργασίας (και όχι η σελίδα). Η δόμηση της πληροφορίας σε επίπεδο άρθρου, επιτρέπει την κάθε στιγμή γνώση του ισχύοντος δικαίου, αλλά και του προϊσχύοντος β. Θέματα Κωδικοποίησης Κάθε διάταξη νομοθετήματος ρυθμίζει συγκεκριμένη βιοτική σχέση την συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Κάθε βιοτική σχέση χαρακτηρίζεται επιγραμματικά με συγκεκριμένες λέξεις - φράσεις (τα συνήθη ευρετήρια ή λεξικά κωδικοποίησης και μοντελοποίησης των άρθρων των νομοθετημάτων ) Το πλήθος των βασικών βιοτικών σχέσεων ανέρχονται σε 15.000 με συνεχή τάση ανόδου (πχ τηλεεργασία, Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, κ.λπ) ) Το πλήθος των όρων του ευρετηρίου επιβάλλει την οργάνωσή του όχι μόνο σε ιεραρχική δομή, αλλά να χρησιμοποιεί τουλάχιστον τα 12 Standard των πολύγλωσσων θησαυρών. -Θησαυρός Νομικών Όρων- (κύριος όρος, ορισμός, ευρύτερος, στενότερος, συνώνυμα, συντομογραφίες, χρησιμοποιείται για, αντώνυμα κ.λπ.) Κάθε Νομοθετική Διάταξη (σε επίπεδο Άρθρου) αντιστοιχίζεται με συγκεκριμένους όρους του θησαυρού. Ο Θησαυρός Νομικών όρων με την συγκεκριμένη δόμησή του διαδραματίζει το ρόλο του κωδικοποιητή της Νομοθεσίας. Δηλ. για κάθε βιοτική σχέση (όρος του Θησαυρού) συγκεντρώνονται όλες οι Διατάξεις που την διέπουν. Παράλληλα κωδικοποιεί την πληροφορία από το γενικό στο ειδικό, και από το νομικό στο πραγματικό. Η ως άνω κωδικοποίηση όταν τίθεται στην υπηρεσία του νομοθέτη του επιτρέπει να έχει γνώση των διατάξεων που ήδη ρυθμίζουν μια βιοτική (έννομη) σχέση, ζήτημα που αποτελεί την βασική προϋπόθεση καλής Νομοθέτησης. γ. Θέματα Διαλειτουργικότητας Η δόμηση της πληροφορίας σε επίπεδο Άρθρου διατηρώντας την ταυτότητα του Νομοθετήματος, επιτρέπει την ορθή οργάνωση τόσο των δεδομένων όσο και των μεταδεδομένων. Τα μεταδεδομένα αυτά είναι δομημένα και κωδικοποιημένα δεδομένα που αφορούν άλλα Διατάγματα, Εγκυκλίους, Αποφάσεις Δικαστηρίων, Γνωμοδοτήσεων Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, Αποφάσεις οργάνων Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης κ.λπ. τα οποία περιγράφουν χαρακτηριστικά νομικών πληροφοριακών οντοτήτων και αποσκοπούν στην αναγνώριση, ανεύρεση, αξιολόγηση, ερμηνεία των νομικών πληροφοριών, προσφέροντας πλήρη γνώση των διατάξεων, του τρόπου εφαρμογής τους και της ερμηνείας τους από τα Δικαστήρια. Η οργάνωση της νομικής πληροφορίας επιτρέπει επίσης την διαλειτουργικότητά της με : 1. Το ΦΕΚ, 2. Τη Euro Lex 3. Εξουσιοδοτικής διάταξης και εκτελεστικού νομοθετήματος 4. Τροποποιητικού και τροποποιούμενου νομοθετήματος, 5. Εγκυκλίους 6. Αποφάσεις οργάνων Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης 7. Νομολογία Δικαστηρίων όλων των βαθμίδων 8. Γνωμοδοτήσεις του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Οι ανάγκες για αξιόπιστη νομική πληροφόρηση στην εφαρμογή του Δικαίου οδήγησε στο Νομικό Πληροφοριακό Σύστημα "ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ" με πηγές πληροφόρησης το "ΡΑΠΤΑΡΧΗ", το Α και Β τεύχος του ΦΕΚ, την Βουλή των Ελλήνων, Εγκύκλιους από Υπουργεία και το Κοινοτικό δίκαιο - CELEX Το πληροφοριακό σύστημα του ΔΣΑ επί 17 συνεχή χρόνια είναι εν λειτουργία, συνεχώς βελτιούμενο και παρέχει ηλεκτρονικές υπηρεσίες στον Έλληνα Νομικό. Αποτελεί το μοναδικό πληροφοριακό σύστημα το οποίο έχει όλα τα χαρακτηριστικά που θέτει το σχέδιο νόμου για διαρκεί κωδικοποίηση της Νομοθεσίας (Δόμηση Περιεχομένου, Κωδικοποίηση, Θησαυρός Νομικών όρων, μεταδεδομένα, διαλειτουργικότητα ΦΕΚ, Εωρωπαϊκό Δίκαιο κ.λπ.), το οποίο έχει πληρότητα, αξιοπιστία και προσφέρει ασφάλεια δικαίου στους 50.000 χρήστες του "ΙΣΟΚΡΑΤΗ" Η Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ έλαβε επαίνους και κολακευτικά σχόλια από την Ε.Ε., σε τρεις διαφορετικές παρουσιάσεις ενώπιον των αρμοδίων, σε ότι αφορά: Τη Δόμησή της Τη Διαλειτουργικότητά της Τις Ηλεκτρονικές Νομικές Υπηρεσίες που παρέχει Τις τεχνολογίες που χρησιμοποιεί και τις δυνατότητες που διαθέτει για έρευνα και πρόσβαση στην Πληροφορία Την πρόσβαση στον «ΙΣΟΚΡΑΤΗ» ατόμων με προβλήματα όρασης www.dsanet.gr/faros Αν ήθελε κανείς να μιλήσει με τεχνικούς όρους θα έλεγε πως η οργάνωση της νομικής πληροφορίας και ο μηχανισμός-μηχανή αναζήτησης θα πρέπει να ακολουθούν όλες της σύγχρονες επιστημονικές και τεχνολογικές τάσεις ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι έγκυρο, εύχρηστο και κατανοητό. Γ. Προτάσεις Συνεργασίας και Πιλοτική Εφαρμογή. Υπό το πρίσμα όλων των ανωτέρω ο ΔΣΑ επιθυμεί την εποικοδομητική συνεργασία με την Πολιτεία ώστε να γίνει η βάση νομικών πληροφοριών δημόσιο αγαθό και να τεθεί στην υπηρεσία των θεσμών παραγωγής και εφαρμογής του δικαίου, της διαφάνειας , της αποτελεσματικής εξυπηρέτησης του πολίτη και των λειτουργών της Δικαιοσύνης. Η πολιτική βούληση αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση και συνθήκη. Όμως αφ εαυτής η πολιτική βούληση δεν είναι ικανή για την επιτυχία του κρίσιμου και πολύπλευρου αυτού εγχειρήματος. Πέρα από τον νομοθετικό σχεδιασμό που επιχειρείται με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου που βρίσκεται υπό διαβούλευση απαιτείται και επιχειρησιακός σχεδιασμός στον οποίο θα πρέπει να συμπεριληφθεί και μια πιλοτική υλοποίηση μιας επιλεγμένης νομοθετικής ενότητας πχ της πολεοδομίας που προκαλεί το ενδιαφέρον όλης της κοινωνίας. Από την πιλοτική εφαρμογή θα εξαχθούν πολύ χρήσιμα συμπεράσματα ως προς τον χρόνο, τον μόχθο και τα μέσα που θα διατεθούν για την κωδικοποίηση ώστε να υπάρξουν κατάλληλες προσαρμογές από την εμπειρία που θα έχει αποκτηθεί. Η φιλόδοξη προσπάθεια να γίνουν όλα μαζί ή εν παραλλήλω οδηγεί σε καθυστερήσεις και λάθη και πιθανώς σε αδιέξοδα που προκαλούν απογοήτευση και καταλήγουν σε αδράνεια ή εγκατάληψη.