• Σχόλιο του χρήστη 'ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ' | 8 Νοεμβρίου 2022, 15:48

    «ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ» Με το παρόν κείμενο παρατηρήσεων και προτάσεων «Το Χαμόγελο του Παιδιού» χαιρετίζει την σημαντική πρωτοβουλία της Προεδρίας της Κυβέρνησης για ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Προστασία των Παιδιών από τη Σεξουαλική Κακοποίηση και Εκμετάλλευση, καθώς θεωρεί ότι αποτελεί ένα σημαντικό βήμα ως προς την αναβάθμιση της προστασίας των παιδιών. Ειδικότερα δε καλωσορίζει την πρωτοβουλία εισαγωγής και υλοποίησης του Ενιαίου Εθνικού Πρωτόκολλου Διαχείρισης Κρουσμάτων, του Εθνικού Αρχείου Καταγραφής και Επιτήρησης Κρουσμάτων, αλλά και της συστηματικής εκπαίδευσης επαγγελματιών και παιδιών ως προς την ευαισθητοποίηση και πρόληψη ( πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια ) των περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων. Ωστόσο και με στόχο την ουσιαστική βελτίωση του συγκεκριμένου Εθνικού Σχεδίου Δράσης «Το Χαμόγελο του Παιδιού» κρίνει σκόπιμο να διατυπώσει μια σειρά γενικών και ειδικών παρατηρήσεων και προτάσεων καθώς και μια σειρά προτάσεων σύμπραξης με στόχο πάντα την ουσιαστική επίτευξης των σκοπών του παρόντος ΕΣΔ. Πιο συγκεκριμένα: 1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 1.1. Προτείνεται η εκτίμηση της σκοπιμότητας για την ανάπτυξη , υιοθέτηση και υλοποίηση ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Προστασία των Παιδιών από τη Κακοποίηση και Εκμετάλλευση, όπου θα προβλέπονται ενότητες για όλες τις μορφές κακοποίησης και εκμετάλλευσης των παιδιών. Η σεξουαλική κακοποίηση αποτελεί μια μορφή κακοποίησης με δυσδιάκριτα όρια μέσα στο συνολικό φάσμα των κακοποιητικών συμπεριφορών. Επιπλέον η υιοθέτηση ενός ΕΣΔ για την κακοποίηση θα συμβάλλει στην αποφυγή της πολυδιάσπασης των σχετικών ΕΣΔ και παράλληλα θα δοθεί η δυνατότητα για υλοποίηση δράσεων και μέτρων όπως το Ενιαίο Εθνικό Πρωτόκολλο Διαχείρισης Κρουσμάτων, το Εθνικό Αρχείο Καταγραφής και Επιτήρησης Κρουσμάτων, αλλά και της συστηματικής εκπαίδευσης επαγγελματιών και παιδιών για το σύνολο των μορφών της παιδικής κακοποίησης. 1.2. Προτείνεται η θεσμική συμμετοχή στην Πολιτική Επιτροπή Παρακολούθησης του Εθνικού Σχεδίου δράσης εκπρόσωπων των Πανεπιστημίων και εμπειρογνωμόνων του πεδίου και να μην προκύπτει αυτή σε συνέχεια πρόσκλησης όπως περιγράφεται στην ΕΝΟΤΗΤΑ Γ΄ «Διακυβέρνηση, Παρακολούθηση και Χρονοδιάγραμμα του Εθνικού Σχεδίου Δράσης» 1. Διακυβέρνηση Εθνικού Σχεδίου Δράσης. 1.3. Προτείνεται η σαφής διάκριση και συστηματοποίηση μεταξύ των δράσεων που ήδη τρέχουν και αυτών που πρόκειται να εφαρμοστούν μελλοντικά με παράλληλη αναλυτική διευκρίνιση ανά δράση των συγκεκριμένων στόχων, των προτεινόμενων μέτρων, των εμπλεκομένων δημοσίων και ιδιωτικών φορέων, των αρμοδιοτήτων ανά φορέα, των χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης και των δεικτών αξιολόγησης της δράσης και των αποτελεσμάτων του. 1.4. Επιπλέον και μολονότι στο ΕΣΔ γίνεται εξατομικευμένη και εκτενής αναφορά για την αναγκαιότητα συμμετοχής των ίδιων των παιδιών στη διαμόρφωση πολιτικών και μέτρων καταπολέμησης του φαινομένου της σεξουαλικής κακοποίησης , ωστόσο στην παράθεση των μέτρων και των πολιτικών δεν διαφαίνεται αυτή η συμμετοχή. Ως εκ τούτοι προτείνεται η λήψη μέτρων που θα αποτυπώνει την οπτική των παιδιών στην διαμόρφωση του ΕΣΔ. 2. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 2.1 Στην ενότητα «Οι συστημικές δυσλειτουργίες και οι συνέπειες στα παιδιά» κρίνεται σκόπιμο να ληφθούν υπόψη και τα ακόλουθα: • Υποστελέχωση εμπλεκομένων υπηρεσιών , όπως για παράδειγμα οι κοινωνικές υπηρεσίες των Ο.Τ.Α αρμόδιες για την ανάπτυξη προγραμμάτων στήριξης της οικογένειας και της προστασίας του παιδιού. • Καθυστέρηση στην εισαγωγή παγίων διαδικασιών παιδικής προστασίας σε κρίσιμους τομείς, όπως για παράδειγμα η καθυστέρηση στην υιοθέτηση της χρήσης του πρωτοκόλλου του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού για την διερεύνηση, διάγνωση και διαχείριση περιστατικών κακοποίησης και παραμέλησης αλλά και η καθυστέρηση στην διαμόρφωση ενιαίου πρωτοκόλλου για την παρακολούθηση και υποστήριξη των οικογενειών παιδιών που μπορεί να βρίσκονται σε κίνδυνο. • Καθυστέρηση και απουσία διαδικασιών, φιλικών προς το παιδί, και κυρίως στον τομέα της φιλικής προς το παιδί δικαιοσύνης • Μη Τήρηση Πρωτοκόλλου Διερεύνησης, Διάγνωσης και Διαχείρισης της σεξουαλικής Κακοποίησης των Παιδιών από τους εμπλεκόμενους επαγγελματίες. • Απουσία εξειδικευμένων θεραπευτικών Κέντρων για τα παιδιά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. • Απουσία συντονισμένων και καθολικών προγραμμάτων πρόληψης και ευαισθητοποίησης των παιδιών για τα δικαιώματα τους. 2.2 Στην ενότητα «Πολιτική 1: Ενιαίο Εθνικό Πρωτόκολλο Διαχείρισης Κρουσμάτων» , θα πρέπει να αποτυπώνεται με σαφήνεια ότι το Ενιαίο Εθνικό Πρωτόκολλο Διαχείρισης Κρουσμάτων με διατομεακές προβλέψεις για τον τρόπο λειτουργίας των εμπλεκόμενων υπηρεσιών δικαιοσύνης, προστασίας του πολίτη, υγείας, πρόνοιας και εκπαίδευσης που θα καλύπτει όλες τις φάσεις παρέμβασης θα αφορά και θα πρέπει να εφαρμόζεται από το σύνολο των δημοσίων και ιδιωτικών εμπλεκομένων φορέων . Επιπλέον οι περιγραφόμενοι σε αυτό ρόλοι των κοινωνικών λειτουργών, επαγγελματιών υγείας, σωματικής και ψυχικής και των εκπαιδευτικών λειτουργών στα περιστατικά σεξουαλικής θυματοποίησης παιδιών θα πρέπει να είναι σαφές ότι αφορούν τους επαγγελματίες τόσο των δημοσίων όσο και των ιδιωτικών φορέων. 2.2.1 Επιπλέον στην ενότητα «ΕΝΟΤΗΤΑ Ε΄ -Αναλυτικός Πίνακας Μέτρων με κατηγοριοποίηση ανά Πολιτική -Πολιτική 1: Ενιαίο Εθνικό Πρωτόκολλο Διαχείρισης Κρουσμάτων Μέτρο 1.1: Σχεδιασμός, θεσμοθέτηση και υλοποίηση Ενιαίου Εθνικού Πρωτοκόλλου Διαχείρισης Κρουσμάτων σεξουαλικά κακοποιημένων παιδιών με διατομεακές προβλέψεις για τον τρόπο λειτουργίας των εμπλεκόμενων υπηρεσιών δικαιοσύνης, προστασίας του πολίτη, υγείας, πρόνοιας και εκπαίδευσης που θα καλύπτει όλες τις φάσεις παρέμβασης» το Πρωτόκολλο ορίζεται ότι θα αποτελεί προϊόν διυπουργικής συνεργασίας και θα αναπτυχθεί με ευθύνη του Υπουργείου Συντονισμού του έργου της Κυβέρνησης και σε συνεργασία των Υπουργείων Δικαιοσύνης, Προστασίας του Πολίτη, Υγείας, Παιδείας και Εργασίας. Στην ανάπτυξη του πρωτοκόλλου και την παρακολούθηση του , προτείνεται η θεσμική συμμετοχή των επαγγελματιών και των φορέων που αποδεδειγμένα εργάζονται στο πεδίο καθώς η εμπειρία και γνώση τους μπορεί να προσφέρει θετικά και αποτελεσματικά προς τον σκοπό αυτόν. 2.2.2 Στο Μέτρο 1.2: Ανάπτυξη προτύπων διαδικασιών λειτουργίας για τη δημιουργία συστήματος παραπομπής και ανταπόκρισης σε περιστατικά κακοποίησης και εκμετάλλευσης ασυνόδευτων ανηλίκων της ίδια ενότητας θα πρέπει να οριστεί ο φορέας ή η επιστημονική ομάδα που θα δομήσει το σύνολο των περιγραφόμενων διαδικασιών. 2.2.3 Επιπλέον στο ίδιο μέτρο αναφέρεται ότι « Στο πλαίσιο των πρότυπων διαδικασιών θα συμπεριλαμβάνονται συνέργειες με άλλους φορείς, συντονισμένη παραπομπή στον Εθνικό Μηχανισμό Αναφοράς καθώς και άμεση ενημέρωση της Εισαγγελίας και του αστυνομικού τμήματος της περιοχής ή/και της Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων Αττικής της Γ.Α.Δ.Α. με σκοπό να διενεργηθούν οι απαιτούμενες ενέργειες διερεύνησης του καταγγελθέντος ή ύποπτου/πιθανού περιστατικού όπου θα πρέπει να συμπεριληφθεί η παραπομπή και στα Γραφεία Προστασίας Ανηλίκων στις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας. 2.2.4 Στο Μέτρο 1.3: Προτυποποίηση και απλούστευση των προβλεπόμενων διαδικασιών μέσω της ανάπτυξης Πρωτοκόλλων Ενεργειών των φορέων του Υπουργείου Δικαιοσύνης προτείνεται η συνέρια με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και το Υπουργείο Εσωτερικών καθώς υπηρεσίες αμφότερων των Υπουργείων εμπλέκονται άμεσα στην προστασία των ανήλικων θυμάτων, πολλές φορές δε πριν από την Δικαιοσύνη. 2.2.5 Στο Μέτρο 1.4: Ενιαίο Πρωτόκολλο για τη λειτουργία των κοινωνικών υπηρεσιών των ΟΤΑ σε όλη τη χώρα (Συμμετοχή στη δημιουργία διακλαδικού και δια-τομεακού πρωτοκόλλου λειτουργίας των κοινωνικών υπηρεσιών) – θα πρέπει να προβλεφθεί η αύξηση των ανθρώπινων πόρων και η ενίσχυση των κοινωνικών υπηρεσιών των Δήμων και Περιφερειών με διεπιστημονική ομάδα (κοινωνικό λειτουργό , ψυχολόγο, ψυχίατρο κα.). Επιπλέον προτείνονται η συνεχιζόμενη και αξιόπιστη επιμόρφωση και επιστημονική εποπτεία των εμπλεκομένων επαγγελματιών. 2.3 Στην ενότητα ΕΝΟΤΗΤΑ Ε΄ - Αναλυτικός Πίνακας Μέτρων με κατηγοριοποίηση ανά Πολιτική 2: Εθνικό Αρχείο Καταγραφής και Επιτήρησης Κρουσμάτων» στο «Μέτρο 2.2: Σύσταση Συστήματος Καταγραφής και Παρακολούθησης Αναφορών περιστατικών κακοποίησης Φορέων Παιδικής Προστασίας προτείνεται να προβλεφθεί η υποχρεωτικότητα αναφοράς στο συγκεκριμένο σύστημα και των περιστατικών κακοποίησης παιδιών που καταγράφουν λοιποί φορείς παροχής υπηρεσιών παιδικής προστασίας (π.χ τηλεφωνικές γραμμές υποδοχής αναφορών) ώστε να υπάρχει μια συνολική εθνική καταγραφή των περιστατικών κακοποίησης παιδιών και να αποφευχθεί ο κατακερματισμός των στοιχείων . 2.4 Στην ενότητα Πολιτική 3: Πλαίσιο ελέγχου εργαζομένων και εθελοντών - Ειδικό Ποινικό Μητρώο για αδικήματα σεξουαλικής βίας κατά ανηλίκων προτείνεται η πρόβλεψη για την δημιουργία Μητρώου Πιστοποιημένων Φορέων ελέγχου εργαζομένων και εθελοντών που θα παρέχουν και υπηρεσίες αξιολόγησης και εκπαίδευσης. Στην ίδια ενότητα όπου προβλέπεται η θέσπιση Ειδικού Ποινικού Μητρώου (Σύμβαση Lanzarote, άρθρο 5) στο οποίο θα καταχωρίζεται κάθε καταδικαστική απόφαση που αφορά αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής με θύματα ανήλικα πρόσωπα, η σύγχρονη τάση αναφέρει ότι θα πρέπει να καταχωρούνται και εκκρεμείς αποφάσεις ή αποφάσεις που δεν έχουν τελεσιδικήσει. Επιπλέον προτείνεται η θεσμοθέτηση του διαδικτυακού δημόσιου μητρώου Σεξουαλικών Παραβατών βάσει του προτύπου του Καναδά. Επίσης είναι σκόπιμο να προβλεφθεί η προσκόμιση αντίστοιχου Ειδικού ποινικού Μητρώου και στις περιπτώσεις των υποψηφίων αναδόχων και θετών γονέων αλλά και επαγγελματιών που θα ενταχθούν στο «Μητρώο Επιμελητών» του Προγράμματος «Νταντάδες της Γειτονιάς» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. 2.5 Στην ενότητα Πολιτική 4: Εκπαίδευση Επαγγελματιών προτείνονται τα ακόλουθα: • Εισαγωγή ειδικών μαθημάτων για την παιδική προστασία και την κακοποίηση στο σύνολο των ανθρωπιστικών σχολών των δημοσίων και ιδιωτικών πανεπιστημίων. • Σύμπραξη των πανεπιστημίων, ειδικών εμπειρογνωμόνων και φορέων παιδικής προστασίας για την παροχή συνεχιζόμενης αξιόπιστης κι ποιοτικής επιμόρφωσης των επαγγελματιών φορέων παιδικής προστασίας. 2.6 Στην ενότητα Πολιτική 5: Πολιτικές Προστασίας του Παιδιού και ορισμός Υπευθύνων Παιδικής Προστασίας, όπου ορίζεται η υποχρέωση όλων των φορέων ιδιωτικών και δημόσιων που έρχονται σε καθημερινή επαφή με παιδιά να αναπτύξουν και να δημοσιοποιήσουν σαφείς πολιτικές παιδικής προστασίας κρίνεται σκόπιμο να δοθούν σαφείς κατευθύνσεις ή προτεινόμενο πλαίσιο πολιτικής βασιζόμενο στις 4 Αρχές της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού: την Αρχή της Μη Διάκρισης, την Αρχή της Συμμετοχής, την Αρχή της Ανάπτυξης και το Συμφέρον του Παιδιού. 2.6.1 Στην ίδια πολιτικής το Μέτρο 5.4: Σχεδιασμός Κώδικα Δεοντολογίας για επαγγελματίες που εργάζονται με ασυνόδευτους ανηλίκους θα πρέπει να προβλεφτεί η διεύρυνση του κώδικα δεοντολογίας στο σύνολο των επαγγελματιών που εργάζονται με παιδιά. 2.7 Στην ενότητα Πολιτική 8: Ενίσχυση των εμπλεκόμενων υπηρεσιών συνδρομής των παιδιών και δίωξης των δραστών Μέτρο 8.7: Εισαγγελίες ανηλίκων ως αποκλειστική ενασχόληση σε κάθε Περιφέρεια ή σε μεγάλα αστικά κέντρα κρίνεται σκόπιμη η λειτουργία ειδικών δικαστηρίων και η ενίσχυση των εισαγγελικών αρχών με κοινωνικούς λειτουργούς εκπαιδευμένους στο πεδίο της κακοποίησης ανήλικων . 3. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Στο πλαίσιο των προβλεπομένων στην Πολιτική 11 του εν λόγω Εθνικού Σχεδίου Δράσης για κοινές δράσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, έτσι ώστε οι ιδιωτικές επιχειρήσεις να γίνουν συμμέτοχοι και πρωταγωνιστές της εθνικής αυτής προσπάθειας, σας παραθέτουμε προτάσεις σύμπραξης με την ελπίδα ότι αυτές θα αξιοποιηθούν προς όφελος των παιδιών. 3.1 Στην Πολιτική 1: Ενιαίο Εθνικό Πρωτόκολλο Διαχείρισης Κρουσμάτων, Μέτρο 1.2 προβλέπεται η «Ανάπτυξη προτύπων διαδικασιών λειτουργίας για τη δημιουργία συστήματος παραπομπής και ανταπόκρισης σε περιστατικά κακοποίησης και εκμετάλλευσης ασυνόδευτων ανηλίκων». Το Χαμόγελο του Παιδιού» λειτουργεί την «Ευρωπαϊκή Γραμμή για τις Εξαφανίσεις 116000», η οποία είναι αναγνωρισμένη ως κόμβος ενημέρωσης (info desk) και θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως προς το παραπάνω πλαίσιο δεδομένου ότι έχει αναπτύξει ήδη ένα πρότυπο συστήματος παραπομπής και ανταπόκρισης σε περιστατικά κακοποίησης και εκμετάλλευσης ασυνόδευτων ανηλίκων». Ο ως άνω κόμβος, τέθηκε σε λειτουργία τον Ιούλιο του 2014 στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «VICTOR», δέχεται καταγγελίες, παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης σε παιδιά θύματα/δυνητικά θύματα εμπορίας, παρέχει υπηρεσίες παραπομπής σε συνεργαζόμενους φορείς, ενημερώνει το κοινό και προωθεί στοχευμένες δράσεις που απευθύνονται σε ευάλωτες ομάδες ατόμων, με στόχο την ευαισθητοποίηση και πρόληψη του φαινομένου. Το INFO DESK, που βασίζεται στην Ευρωπαϊκή Γραμμή για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000 που διαχειρίζεται «Το Χαμόγελο του Παιδιού», προωθείται ως καλή πρακτική στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. 3.2 Στην Πολιτική 6: Εθνική εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών αναφέρεται η έναρξη μιας εθνικής εκστρατείας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στο σύνολο των φορέων και υπηρεσιών των εμπλεκόμενων Υπουργείων, στον ιδιωτικό τομέα, στο γενικό κοινό κάθε ηλικίας Το Χαμόγελο του Παιδιού Υλοποιεί την Πανελλαδική εκστρατεία ενάντια στην Σεξουαλική Κακοποίηση «ΜΕΝΕΙ ΜΥΣΤΙΚΟ» υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας την οποία και θέτει στην διάθεση σας. 3.3 Στην Πολιτική 8 Ενίσχυση των εμπλεκόμενων υπηρεσιών συνδρομής των παιδιών και δίωξης των δραστών Μέτρο 8.10: Συμβουλευτική γραμμή υποστήριξης προβλέπεται ότι Το Υφυπουργείο Αθλητισμού σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των φύλων 24ωρη ενισχύουν την ήδη υπάρχουσα γραμμής SOS 15900 προκειμένου να υποστηρίζει και αθλητές που υφίστανται οποιουδήποτε είδους κακοποίηση. Ορμώμενοι από την επιτυχημένη συνεργασία της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και του Χαμόγελου του Παιδιού» με σκοπό την ενίσχυση των διαδικασιών προστασίας και ολιστικής υποστήριξης στις γυναίκες και τα παιδιά θύματα ενδοοικογενειακής βίας που επικυρώνεται με την υπογραφή σχετικού Συμφώνου Συνεργασίας, προτείνουμε την αξιοποίηση της δυνατότητας επικυρωμένης διασύνδεσης του Υφυπουργείο Αθλητισμού και της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των φύλων (γραμμής SOS 15900) με την Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056 που λειτουργεί Το Χαμόγελο του Παιδιού, υπό το πρίσμα της παροχής γνώσεων, πληροφοριών, τεχνογνωσίας και εμπειρίας για τα παιδιά/ θύματα κακοποίηση. 3.4 Στην Πολιτική 11: Συστράτευση ιδιωτικού και δημόσιου, κυβερνητικού και μη κυβερνητικού τομέα, Μέτρο 11.4: Συνεργασία με φορείς τουρισμού για εντοπισμό κρουσμάτων - πρόληψη σεξεργασίας ανηλίκων προβλέπεται η ανάπτυξη δράσεων με τη συνεργασία των φορέων του κλάδου με θέμα την πρόληψη της παιδικής κακοποίησης. Το Χαμόγελο του Παιδιού στο πλαίσιο της συνεργασίας του με τον Οργανισμό ECPAT (Every Child Protected Against Trafficking) υλοποίει ήδη το πρόγραμμα DON’T LOOK AWAY στα πλαίσια του όποιου πραγματοποιεί παρεμβάσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης προσωπικού που στελεχώνει επιχειρήσεις τουρισμού.