Αρχική Αναδιοργάνωση Υπηρεσιών του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του ΠολίτηΆρθρο 11: Ευρωπαϊκό Ταμείο ΠροσφύγωνΣχόλιο του χρήστη Μη Κυβερνητική Οργάνωση ΑΙΤΗΜΑ, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και άλλοι φορείς | 16 Φεβρουαρίου 2013, 08:47
  • Σχόλιο του χρήστη 'Μη Κυβερνητική Οργάνωση ΑΙΤΗΜΑ, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και άλλοι φορείς' | 16 Φεβρουαρίου 2013, 08:47

    ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ: Αίτημα, ΑΡΣΙΣ Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων, Γιατροί του Κόσμου, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Ιατρική Παρέμβαση, Κέντρο Συμπαραστάσεως Παλιννοστούντων και Μεταναστών – Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων, Σύλλογος Μερίμνης Ανηλίκων, PRAKSIS Θα θέλαμε να κάνουμε τις ακόλουθες επισημάνσεις: Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων αποτελεί τον μοναδικό ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης προσφύγων, δικαιούχων επικουρικής προστασίας και αιτούντων άσυλο και ενισχύει δράσεις υποστήριξης αυτής της ομάδας-στόχου. Τα προγράμματα που ενισχύει το Ταμείο αφορούν μεταξύ άλλων: -την υποδοχή (δομές φιλοξενίας, υλική/ιατρική/νομική συνδρομή, κοινωνική στήριξη) -την ένταξη (εκπαίδευση, γλωσσική κατάρτιση, πολιτισμός, εργασία, εξεύρεση στέγης). Πρόκειται δηλαδή για δράσεις οι οποίες έχουν σαφή προνοιακό χαρακτήρα. Διαχειριστική Αρχή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων στη χώρα μας είναι το Τμήμα Προστασίας Προσφύγων και Αιτούντων Άσυλο της Διεύθυνσης Κοινωνικής Αντίληψης και Αλληλεγγύης που υπάγεται στην Γενική Γραμματεία Πρόνοιας. Μέχρι τον περασμένο Ιούνιο η Διαχειριστική Αρχή υπαγόταν στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Από τον περασμένο Ιούλιο υπήχθη στο Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. Σύμφωνα με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου ενώ η γενική Γραμματεία Πρόνοιας και η Διεύθυνση Κοινωνικής Αντίληψης και Αλληλεγγύης παραμένει στο Υπουργείο Εργασίας, η διαχειριστική αρχή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων σχεδιάζεται να υπαχθεί στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη. Αντίστοιχα η αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Κοινωνικής Αντίληψης και Αλληλεγγύης για την εποπτεία των δομών φιλοξενίας αιτούντων άσυλο σχεδιάζεται να μεταφερθεί και αυτή στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη. Η προοπτική μεταφοράς αρμοδιοτήτων προνοιακού χαρακτήρα στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, προκαλεί στις οργανώσεις έντονο προβληματισμό και ιδιαίτερη ανησυχία για τους παρακάτω λόγους. Η κύρια δραστηριότητα του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη δεν αφορά στην παροχή προνοιακών υπηρεσιών αλλά στην διατήρηση της δημόσιας τάξης καθώς και την καταπολέμηση του εγκλήματος και της παράνομης μετανάστευσης. Ο ρόλος των υπηρεσιών του δηλαδή γενικά αλλά και ειδικότερα στον τομέα της μετανάστευσης είναι αποτρεπτικός/κατασταλτικός. Όπως είναι εύλογο, ο ρόλος αυτός δεν είναι συμβατός με τις δράσεις τις οποίες ενισχύει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων και μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση ρόλων και καθηκόντων οι οποίες ενδεχομένως να επιφέρουν σοβαρές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στην Ελλάδα η αρμοδιότητα για τον τομέα του ασύλου υπάγεται για δεκαετίες στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη. Εκθέσεις διεθνών οργανισμών αλλά και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων έχουν τεκμηριώσει εμπεριστατωμένα ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του εν λόγω Υπουργείου έχουν υποπέσει σε σοβαρές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων κατά παράβαση της διεθνούς, κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας. Παράλληλα αλλεπάλληλες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχουν καταδικάσει τη χώρα μας για αυτές τις παραβιάσεις. Αναφέρουμε ενδεικτικά την απόφαση επί της υπόθεσης MSS κατά Ελλάδας και Βελγίου η οποία έχει οδηγήσει σε αναστολή των επιστροφών αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα βάσει του Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ. Παράλληλα έχει παρατηρηθεί σε αρκετές περιπτώσεις παρεμπόδιση από τις υπηρεσίες του εν λόγω Υπουργείου δράσεων που ανατίθενται σε οργανώσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων καθώς και δημιουργία προσκομμάτων και απόδοση μομφής σε όσους συνεργάζονται με οργανώσεις που παρέχουν συνδρομή σε άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας. Ενδεικτικά παραθέτουμε τα ακόλουθα παραδείγματα: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ Παρότι οι υπηρεσίες του Υπουργείου αυτού γνωρίζουν το ρόλο και τις δράσεις του ΕΣΠ ως οργάνωσης που παρέχει, επί σειρά ετών συνδρομή σε άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας (και στο πλαίσιο δράσεων του ΕΤΠ) δημιουργούν συστηματικά προσκόμματα στην πρόσβαση των δικηγόρων σε χώρους κράτησης. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο 2011 οι αστυνομικές αρχές δεν επέτρεψαν την είσοδο δικηγόρων του ΕΣΠ σε κέντρα κράτησης στην παραμεθόριο, όπου κρατούνται άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας, προφασιζόμενες έλλειψη διαπίστευσης σε συγκεκριμένο πρόγραμμα. Κατά το 2010 και 2011 δικηγόρος του ΕΣΠ στην Θεσσαλονίκη δεν είχε πρόσβαση σε χώρους κράτησης για την ενημέρωση και συνδρομή των κρατουμένων όπως προέβλεπε το πρόγραμμα που υλοποιούσε ο φορέας στο πλαίσιο του ΕΤΠ. Δικηγόροι του ΕΣΠ δεν είχαν πρόσβαση στο χώρο κράτησης στην Κόρινθο διότι κατά τις αστυνομικές αρχές στο χώρο αυτό δεν κρατούνται άτομα που χρήζουν προστασίας. Όπως έχει ωστόσο διαπιστωθεί πολλοί από τους κρατούμενους σε τέτοιους χώρους είναι πρόσφυγες εκτός διαδικασίας ασύλου εξαιτίας της άρνησης των αρχών να παραλάβουν τα αιτήματα ή της διακοπής της διαδικασίας με υπαιτιότητα των αρχών. Σε τέτοιους χώρους κράτησης έχουν επίσης εντοπιστεί δικαιούχοι καθεστώτος προστασίας τα έγγραφα των οποίων δεν ελήφθησαν υπ’ όψιν κατά τη σύλληψή τους. Οι υπηρεσίες του Υπουργείου αυτού αποδίδουν μομφές σε δικηγόρους του ΕΣΠ για τις παρεμβάσεις τους στο πλαίσιο δράσεων της οργάνωσης που αφορούν στην παροχή συνδρομής σε άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας (και στο πλαίσιο δράσεων του ΕΤΠ). ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΣ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ-ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ Το 2008 το Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων υλοποίησε το εγκεκριμένο από το Υπουργείο Υγείας σχέδιο «Λέμβος» στα πλαίσια του ΕΤΠ 2007. Το Σχέδιο μεταξύ άλλων προέβλεπε παροχή νομικής συμβουλευτικής και ενημέρωσης σε κρατούμενους νεοεισερχόμενους που χρήζουν διεθνούς προστασίας στην περιοχή του Έβρου. Η δράση αυτή εν τέλει ματαιώθηκε καθώς η Αστυνομική Δ/νση Αλεξανδρούπολης αρνήθηκε να επιτρέπει την πρόσβαση των δικηγόρων του προγράμματος στα κέντρα κράτησης στην περιοχή. Όταν ο επικεφαλής της Δ/νσης Πρόνοιας του Υπουργείου Υγείας «διαμαρτυρήθηκε» υπηρεσιακά με επιστολή στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης για την παρεμπόδιση της υλοποίησης της δράσης, δεν υπήρξε καμία αντίδραση σχετική από το εν λόγω Υπουργείο. ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ «ΑΙΤΗΜΑ» Την περίοδο Απριλίου-Ιουλίου 2011 η Μη Κυβερνητική Οργάνωση ΑΙΤΗΜΑ υλοποιούσε σε συνεργασία με τους ΓΙΑΤΡΟΥΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ το εγκεκριμένο από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης πρόγραμμα «Στήριξη ατόμων που πιθανόν χρήζουν διεθνούς προστασίας σε πόλεις της Δυτικής Ελλάδας». Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε στην Πάτρα και την Ηγουμενίτσα. Την 29/4/2011 οι αστυνομικές αρχές συνέλαβαν υπήκοο Σουδάν τον οποίο συνόδευσε η δικηγόρος του προγράμματος στο Τμήμα Αλλοδαπών Ηγουμενίτσας προκειμένου να υποβάλει αίτηση ασύλου. Την 9/6/2011 διεξήχθη ευρεία αστυνομική επιχείρηση για την σύλληψη του πληθυσμού μεταναστών και προσφύγων που βρισκόταν στην Ηγουμενίτσα. Μεγάλος αριθμός ατόμων, μεταξύ αυτών και άτομα που έχρηζαν διεθνούς προστασίας, συνελήφθησαν. Όσοι διέφυγαν την σύλληψη δεν μπορούσαν να επωφεληθούν από τις υπηρεσίες του προγράμματος, καθώς υπήρχε έντονη αστυνομική παρουσία. Με βάση τα ανωτέρω η ανάθεση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων και των δομών φιλοξενίας αιτούντων άσυλο στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη μάς γεννά εύλογες ανησυχίες σε σχέση με την διασφάλιση της υλοποίησης των στόχων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων και του σεβασμού των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων. Ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο μας γεννώνται ανησυχίες εξαιτίας της σχεδιαζόμενης υπαγωγής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη είναι και η σχεδιαζόμενη ενοποίηση των Ευρωπαϊκών Ταμείων και ειδικότερα η δημιουργία ενός ενιαίου ταμείου Ασύλου και Μετανάστευσης (AMF). Όπως έχει επισημανθεί και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ECRE): (…) αυτή η νέα δομή δεν παρέχει πολλές εγγυήσεις ότι οι πόροι θα κατανεμηθούν με δίκαιο τρόπο μεταξύ των διαφορετικών τομέων που θα καλύπτονται από το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, δηλαδή το άσυλο, τις επιστροφές και την ένταξη (…) Είναι συνεπώς πιθανό κάποια κράτη-μέλη να αποφασίσουν να ευνοήσουν κάποιους τομείς, όπως οι επιστροφές, σε βάρος άλλων, δηλαδή της προστασίας ή την ένταξης. ECRE Σχόλια επί των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το μέλλον της Κοινοτικής χρηματοδότησης στον τομέα του Ασύλου και της Μετανάστευσης, Αύγουστος 2012 http://www.ecre.org/component/downloads/downloads/615.html Με βάση και τα προαναφερθέντα εκτιμάμε ότι στον βαθμό που το Υπουργείο αυτό οριστεί τώρα ως Διαχειριστική Αρχή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων πιθανότατα θα αναλάβει και το σχεδιαζόμενο Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει στο να δοθεί προτεραιότητα στις επιστροφές και να μην διασφαλιστούν επαρκείς πόροι για την προστασία και την κοινωνική ένταξη των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων. Για όλους τους ανωτέρω λόγους εκφράζουμε την αντίθεσή μας στη σχεδιαζόμενη υπαγωγή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων και της φιλοξενίας των αιτούντων άσυλο στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη.