Αρχική Χάρτης Μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή (Σταδιοδρομία και εξέλιξη Αξιωματικών, Υπαξιωματικών και Επαγγελματιών Οπλιτών των Ενόπλων Δυνάμεων...ΜΕΡΟΣ Γ΄ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑ ΜΟΝΙΜΩΝ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ (άρθρα 32-56)Σχόλιο του χρήστη ΠΑΝΟΣ | 21 Νοεμβρίου 2025, 22:14
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΠΑΝΟΣ' | 21 Νοεμβρίου 2025, 22:14

    Με το παρόν σχόλιο επιθυμώ να θέσω υπόψη σας ορισμένα κρίσιμα νομικά, συνταγματικά και διοικητικά ζητήματα που ανακύπτουν από τις ρυθμίσεις του Τμήματος Γ’ (άρθρα 32–56) του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και το Παράρτημα Β, τα οποία αφορούν τη βαθμολογική εξέλιξη του προσωπικού Εθελοντών Μακράς Θητείας (ΕΜΘ). Οι ρυθμίσεις αυτές επηρεάζουν άμεσα τόσο την υπηρεσιακή κατάσταση όσο και τα δικαιώματα ενός σημαντικού αριθμού στελεχών, ιδίως όσων έχουν καταταγεί κατά τα έτη 1996–2000 και παραμένουν ουσιαστικά στάσιμοι, την ώρα που οι ΕΜΘ μέχρι το έτος κατάταξης 1995 προάγονται στον βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Το Παράρτημα Β που συνοδεύει το Σχέδιο Νόμου αποτυπώνει με σαφήνεια την ανωτέρω διαφοροποίηση, σύμφωνα με την οποία οι ΕΜΘ 1991–1995 λαμβάνουν αξιωματικούς βαθμούς, ενώ οι ΕΜΘ 1996–2000 παραμένουν στον βαθμό του Ανθυπασπιστή ή και χαμηλότερα μέχρι τη συνταξιοδότησή τους, χωρίς ρεαλιστική προοπτική περαιτέρω εξέλιξης.ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ-Β Η επιλογή του νομοθέτη να θέσει το έτος κατάταξης 1995 ως όριο για την προαγωγή σε αξιωματικό βαθμό, αφήνοντας ένα μεγάλο τμήμα ομοιογενών στελεχών αποκλεισμένο από την ίδια εξέλιξη, δημιουργεί σοβαρά ζητήματα συνταγματικότητας, ισότητας, αξιοκρατίας, αναλογικότητας, προστασίας επαγγελματικών δικαιωμάτων και συμμόρφωσης προς το ενωσιακό και διεθνές δίκαιο. Ακολουθεί αναλυτική τεκμηρίωση.1. Παραβίαση της συνταγματικής αρχής της ισότητας (άρθρο 4 §1 Συντ.) Η διαφοροποίηση μεταξύ ΕΜΘ πριν και μετά το 1995 στερείται οποιασδήποτε αντικειμενικής, τεχνικής ή υπηρεσιακής αιτιολόγησης. Η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας έχει επανειλημμένως κρίνει ότι η διαφορετική υπηρεσιακή μεταχείριση επιτρέπεται μόνο όταν στηρίζεται σε πραγματικές, ουσιαστικές και λογικές διαφορές, οι οποίες απουσιάζουν εν προκειμένω. Η διάκριση που εισάγεται βασίζεται αποκλειστικά στο τυπικό κριτήριο του έτους κατάταξης, το οποίο δεν αποτελεί συνταγματικά ανεκτό λόγο διαφοροποίησης εντός της ίδιας υπηρεσιακής κατηγορίας.2. Παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας (άρθρο 25 §1 Συντ.) Η απόλυτη και μόνιμη αποστέρηση των ΕΜΘ 1996–2000 από τον βαθμό του ανθυπολοχαγού: • δεν είναι κατάλληλη για εξυπηρέτηση κάποιας συγκεκριμένης επιχειρησιακής ανάγκης, • δεν είναι αναγκαία, αφού υπήρχαν ηπιότερες και πιο ισόρροπες λύσεις, • δεν είναι ανάλογη, διότι δημιουργεί ακραία δυσμενή μεταχείριση εις βάρος μιας ομοιογενούς ομάδας στελεχών. Η αναλογικότητα λειτουργεί ως θεσμικό φρένο σε νομοθετικές επιλογές που παράγουν δυσανάλογα αποτελέσματα, όπως συμβαίνει στην παρούσα περίπτωση.3. Παραβίαση της αρχής της αξιοκρατίας και της υπηρεσιακής εξέλιξης (άρθρο 103 Συντ.) Η υπηρεσιακή εξέλιξη των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων οφείλει να στηρίζεται σε: • αντικειμενικά κριτήρια, • αξιοκρατικές διαδικασίες, • διαφανείς κανόνες. Το έτος κατάταξης δεν αποτελεί κριτήριο ούτε για την επιχειρησιακή ικανότητα, ούτε για την υπηρεσιακή απόδοση, ούτε για την ιεραρχική σειρά εντός βαθμού. Η διαφοροποίηση αυτή οδηγεί σε αξιοκρατικά κενά και υποβαθμίζει τον θεσμό των ΕΜΘ.4. Νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας – Απαγόρευση αυθαίρετης διάκρισης Το ΣτΕ έχει καταστήσει σαφές ότι: • (ΣτΕ 1917/2014) Δεν επιτρέπεται διαφορετική μεταχείριση εντός της ίδιας κατηγορίας υπαλλήλων όταν δεν υφίσταται ουσιαστική διαφορά. • (ΣτΕ 171/2020) Η υπηρεσιακή εξέλιξη πρέπει να θεμελιώνεται σε αντικειμενικούς, αξιοκρατικούς λόγους, όχι σε τυπικά κριτήρια. • (ΣτΕ 2332/2017) Η διοίκηση οφείλει να σέβεται τη χρηστή διοίκηση και τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη των στελεχών. Στην υπό κρίση περίπτωση, οι ΕΜΘ 1996–2000 δεν διαφέρουν σε τίποτα ουσιαστικό από τους ΕΜΘ 1991–1995 ως προς: • καθήκοντα, • προσόντα, • επιχειρησιακό ρόλο, • υποχρεώσεις, • δικαιώματα. Συνεπώς η διακριτική μεταχείριση συνιστά ανεπίτρεπτη άνιση μεταχείριση κατά την κρίση του ΣτΕ.5. Αντίθεση προς το Ενωσιακό Δίκαιο – Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ (Άρθρα 20 & 21) Το ενωσιακό δίκαιο απαγορεύει διακρίσεις λόγω: • ηλικίας, • έτους πρόσληψης, • ή άλλων κριτηρίων χωρίς αντικειμενική αιτιολόγηση. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει επανειλημμένα κρίνει ότι η αυθαίρετη θέσπιση «ορίων–τομών» (cut-off dates), όταν δεν εξυπηρετεί αναγκαίο και θεμιτό σκοπό, συνιστά αδικαιολόγητη διάκριση. Η διάκριση μεταξύ «ΕΜΘ έως 1995» και «ΕΜΘ μετά το 1995» αποτελεί ακριβώς τέτοια περίπτωση.6. Παραβίαση άρθρου 14 ΕΣΔΑ – Απαγόρευση διακρίσεων Το άρθρο 14 ΕΣΔΑ προστατεύει από διακρίσεις εντός επαγγελματικών κατηγοριών. Η διαφοροποίηση εν προκειμένω: • δεν στηρίζεται σε αντικειμενικά στοιχεία, • δεν επιδιώκει θεμιτό σκοπό, • παράγει δυσανάλογη βλάβη στους νεότερους ΕΜΘ. Κατά συνέπεια, η ρύθμιση βρίσκεται σε προφανή αντίθεση με το ευρωπαϊκό δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων.7. Παραβίαση της χρηστής διοίκησης και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης Οι ΕΜΘ 1996–2000: • υπηρέτησαν δεκαετίες • με προσδοκία αντίστοιχης υπηρεσιακής εξέλιξης • σύμφωνα με το προηγούμενο καθεστώς. Η ξαφνική θέσπιση ενός ορίου διαχωρισμού χωρίς αιτία και ο ουσιαστικός αποκλεισμός μιας ολόκληρης ομάδας στελεχών από την προαγωγή σε αξιωματικούς βαθμούς παραβιάζει τη θεμελιώδη αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης προς τη διοίκηση.8. Συνέπειες για στελέχη με αναπηρία – Παραβίαση της CRPD (ΟΗΕ) Για όσα στελέχη ΕΜΘ εντάσσονται στις ρυθμίσεις των άρθρων 101 και 111 παρ. ζ (ειδικές καταστάσεις), η διαφοροποίηση στην υπηρεσιακή εξέλιξη μπορεί να συνιστά: • έμμεση διάκριση λόγω αναπηρίας (άρθρο 27 CRPD), • παραβίαση του δικαιώματος στην εργασία, • παραβίαση της προστασίας της επαγγελματικής τους θέσης. Η CRPD, την οποία η Ελλάδα έχει κυρώσει, επιβάλλει την ίση μεταχείριση και την αποφυγή μέτρων που οδηγούν άτομα με αναπηρία σε υποβάθμιση ή στασιμότητα.Οι ρυθμίσεις του Τμήματος Γ’ και του Παραρτήματος Β σχετικά με τη βαθμολογική εξέλιξη των ΕΜΘ δημιουργούν: • αντισυνταγματική διάκριση, • προσβολή της αξιοκρατίας, • παραβίαση της αναλογικότητας, • παράβαση του ενωσιακού και διεθνούς δικαίου, • στασιμότητα και υπηρεσιακή αδικία για εκατοντάδες στελέχη, • κίνδυνο καταρρεύσεως ενώπιον του ΣτΕ λόγω αδικαιολόγητης άνισης μεταχείρισης. Πρόκειται για ρύθμιση που χρήζει αναθεώρησης, ώστε να αποκατασταθεί η ισότητα και η αξιοκρατική εξέλιξη του συνόλου των ΕΜΘ, ιδίως εκείνων που έχουν καταταγεί κατά τα έτη 1996–2000.