Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΙΣΣΑΒΕΤ' | 27 Φεβρουαρίου 2025, 17:22

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΑΡΘΡΟ 72 Η προτεινόμενη ρύθμιση για την εισαγωγή άρθρου 10Γ στον Ν. 4951/2022 που προβλέπει την πλήρη απαλλαγή των Διαχειριστών Μεταφοράς και Διανομής από την ευθύνη τους για τις επιβαλλόμενες από τους ίδιους περικοπές έγχυσης και απορρόφησης ηλεκτρικής ενέργειας, είναι ευθέως αντίθετη στην ενωσιακή νομοθεσία και πρέπει να απαλειφθεί. Οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς και Διανομής είναι οι μόνοι αρμόδιοι για την εύρυθμη λειτουργία των δικτύων τους, καθώς για την παροχή πρόσβασης σε αυτά, διασφαλίζοντας την ικανότητα των δικτύων να ανταποκρίνονται στις ανάγκες για τη μεταφορά και διανομή ηλεκτρικής ενέργειας, άλλως δύναται να είναι υπόλογοι σε αποζημιώσεις έναντι των χρηστών. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η προτεινόμενη ρύθμιση φέρεται ότι προβλέπει την πλήρη απαλλαγή των Διαχειριστών από τον πυρήνα των ευθυνών τους και μάλιστα χωρίς την καταβολή αποζημίωσης, προωθώντας κανόνα δικαίου, διά του οποίου επιχειρείται η ενδυνάμωση της θέσης του Διαχειριστή του συστήματος σε σχέση με την επιβολή ανακατανομών και η εξασθένιση της θέσης των κατόχων σταθμών παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, Σ.Η.Θ.Υ.Α και σταθμών αποθήκευσης. Ειδικά για την ανακατανομή - περικοπή παραγωγής που πραγματοποιείται μέσω μηχανισμών που δεν βασίζονται στην αγορά, ο Κανονισμός 2019/ 943 (ΕΕ) (άρθρο 13 παρ. 7), ο οποίος είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος, προβλέπει ρητώς ότι συνιστά αντικείμενο οικονομικής αποζημίωσης στους επηρεαζόμενους παραγωγούς, λαμβάνοντας υπόψη το διαφυγόν εισόδημα και το κόστος που επωμίζονται λόγω της παρέμβασης αυτής. Η κατάργηση της έννοιας της οικονομικής αποζημίωσης και η παντελής απουσία αποζημιωτικού μηχανισμού για τους παραγωγούς ΑΠΕ, υπονομεύει την οικονομική βιωσιμότητα των επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες, παραβιάζει την αρχή της ισότητας και εισάγει διακριτική μεταχείριση σε σχέση με άλλες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας, σε προφανή αντίθεση με τις αρχές του υγιούς ανταγωνισμού. Δεδομένου ότι τα κράτη-μέλη δεν έχουν διακριτική ευχέρεια να παρεκκλίνουν από τις ανωτέρω δεσμευτικές διατάξεις του Κανονισμού, η εν λόγω ρύθμιση θα πρέπει να απαλειφθεί. Σημειώνουμε επίσης, ότι οι κατά τα ανωτέρω οριζόντιες περικοπές και δη χωρίς αποζημίωση, αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και των συστημάτων αποθήκευσης και θέτουν σε κίνδυνο την πράσινη μετάβαση της χώρας, η οποία έχει θέσει υψηλούς στόχους για την αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στο σύνολο της ακαθάριστης ενεργειακής κατανάλωσης και στην ηλεκτροπαραγωγή, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). ΑΡΘΡΟ 73 Δια της ρύθμισης αυτής εισάγονται σημαντικές κυρώσεις μη συμμόρφωσης στις απαιτήσεις εγκατάστασης συστημάτων τηλεποπτείας και τηλεδιαχείρισης σε σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, μολονότι υφίστανται σοβαρά προβλήματα για την εγκατάσταση των ανωτέρω συστημάτων και καθυστερήσεις και δυσκολίες εφαρμογής της διάταξης εκ μέρους των Διαχειριστών. (α) Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 9Α του Ν. 4951/2022, οι κάτοχοι σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ πρέπει να υποβάλουν στον αρμόδιο διαχειριστή εντός οκτώ (8) μηνών από την γνωστοποίηση των τεχνικών απαιτήσεων και προδιαγραφών του αναγκαίου εξοπλισμού τηλεποπτείας και τηλεδιαχείρισης υπεύθυνη δήλωση συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του ανωτέρω άρθρου. Ο Διαχειριστής του ΕΔΔΗΕ δημοσίευσε στη σελίδα του το πρώτον στις 12 Ιουνίου 2024 τις ως άνω τεχνικές απαιτήσεις, χωρίς να προηγηθεί καμία διαβούλευση με τους παραγωγούς. Εν συνεχεία, εξέδωσε διευκρινιστική/διορθωτική έκδοση των τεχνικών απαιτήσεων στις 13 Αυγούστου 2024, η οποία αναθεωρήθηκε εκ νέου στις 20 Δεκεμβρίου 2024. Καθ’ όλη την ανωτέρω περίοδο, ο Διαχειριστής, αν και λάμβανε σχετικά διευκρινιστικά ερωτήματα από παραγωγούς, καθυστερούσε να απαντήσει, η δε καθυστέρηση αυτή, σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούσε τους δύο μήνες. (β) Περαιτέρω, υπάρχουν έργα με παλαιές συμβάσεις σύνδεσης με την ΔΕΗ Α.Ε. (2005), οι οποίες ήδη προέβλεπαν την εγκατάσταση συστημάτων για την ανταλλαγή σημάτων με τις προδιαγραφές του Διαχειριστή Συστήματος (ΑΔΜΗΕ). Για τις συμβάσεις αυτές οι παραγωγοί μετά την έκδοση του ν. 5106/2024 ξεκίνησαν ενέργειες προκειμένου να διευκρινίσουν αν τα ήδη εγκατεστημένα συστήματά τους αρκούν, προκειμένου να συμμορφωθούν με την υποχρέωση του ως άνω άρθρου άρθρου 9Α του Ν. 4951/2022, ωστόσο η σχετική ενημέρωση και καθοδήγηση από τους διαχειριστές έγινε με μεγάλη καθυστέρηση και τελικά προκρίθηκε η λύση της εγκατάστασης νέων συστημάτων με διαφορετικές προδιαγραφές από αυτές που περιλαμβάνοντας στις εν λόγω συμβάσεις σύνδεσής. (γ) Επιπλέον των ανωτέρω, καθυστερήσεις υπήρχαν και υπάρχουν και από την πλευρά των προμηθευτών των εν λόγω συστημάτων, οι οποίοι στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν ανταποκρίνονται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος. Σημαντικό είναι να αναφερθεί πως εκατοντάδες παραγωγών απευθύνθηκαν στους ίδιους λίγους στον αριθμό προμηθευτές σχετικών λύσεων. Λόγω δε της πολυπλοκότητας της κάθε λύσης, οι εν λόγω προμηθευτές καθυστέρησαν και καθυστερούν τόσο στην αποστολή των σχετικών προσφορών όσο και στην εγκατάσταση και παραμετροποίηση των συστημάτων τηλεποπτείας και τηλεδιαχείρισης σε πλήθος έργων ανά την Ελλάδα. Λαμβανομένων υπ’ όψιν των ανωτέρω, είναι ευκόλως κατανοητό ότι η προθεσμία των οκτώ (8) μηνών αρχόμενη από τις 12 Ιουνίου 2024 είναι ασφυκτική και σε καμία περίπτωση εφικτή, συνεπεία των ανωτέρω αναθεωρήσεων και καθυστερήσεων για τις οποίες ουδόλως ευθύνονται οι παραγωγοί, οι οποίοι είναι και αυτοί που θα υποστούν τις κυρώσεις που εισάγονται με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, με ύστατη αυτών την αποσύνδεση των σταθμών από το Δίκτυο. Ως εκ τούτου, αιτούμαστε την επιμήκυνση της περιόδου συμμόρφωσης κατά τουλάχιστον τρεις (3) μήνες, καθώς και την ισόχρονη παράταση των καταληκτικών ημερομηνιών που αναφέρονται στους Πίνακες 1 και 2 του παρόντος για σταθμούς ισχύος από τετρακόσια κιλοβάτ (400 kW), έως και ένα μεγαβάτ (1 MW) καθώς και της παρ. 6 του άρθρου 10Β, για σταθμούς ισχύος άνω του ένα μεγαβάτ (1 MW) πριν την αποσύνδεσή τους από το Δίκτυο. Επιπλέον, ειδικά για τους σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. με σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας του άρθρου 12 του ν. 3468/2006 (Α´ 129) ή αντίστοιχη σύμβαση αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας προ του ν. 3468/2006, οι οποίοι δεν συμμετέχουν στις αγορές ενέργειας και έχουν κατασκευαστεί χωρίς να ληφθούν υπόψιν προδιαγραφές για την δυνατότητα περιορισμού της ενεργού ισχύος ή τηλεχειρισμού, θα πρέπει να επιμηκυνθεί κατά τουλάχιστον έξι (6) μήνες η προθεσμία για τη συμμόρφωσή τους με τις διατάξεις του άρθρου 9Α του Ν. 4951/2022 και να εξαιρεθούν πλήρως από την επιβολή κυρώσεων. (δ) Επιπροσθέτως, ως προς την πλήρη αποσύνδεση των σταθμών από το Δίκτυο σε περιπτώσεις παρατεταμένης μη συμμόρφωσης, θα θέλαμε να σημειώσουμε τα κάτωθι: Δεδομένου ότι, εφόσον απενεργοποιηθεί πλήρως η σύνδεση κάποιας εγκατάστασης (i) δεν θα είναι δυνατή η εγκατάσταση και η επιβεβαίωση της ορθής λειτουργίας του συστήματος περικοπών που απαιτείται (λόγω έλλειψης τάσης στις μονάδες παραγωγής), ώστε να προβεί έπειτα ο παραγωγός σε δήλωση συμμόρφωσης και να αιτηθεί την επανασύνδεσή του και (ii) οι μονάδες παραγωγής και ο λοιπός ηλεκτρολογικός εξοπλισμός τίθενται σε κίνδυνο. Ενδεικτικά αναφέρουμε την περίπτωση των ανεμογεννητριών που βάση σχετικού προτύπου (IEC 61400-1 - παράγραφος 6.5) έχουν πιστοποίηση για στατική επάρκεια υπό συνθήκες απουσίας τάσης έως μία εβδομάδα, άλλως μπορεί να υποστούν εκτεταμένες ζημίες και δυσλειτουργίες του εξοπλισμού, οι οποίες δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστήρια συμβόλαια των πάρκων. Ο ΔΕΔΔΗΕ, πριν προβεί σε οποιαδήποτε πλήρη αποσύνδεσή τους, θα πρέπει να έχει προηγουμένως εξαντλήσει όλες τις εναλλακτικές μεθόδους, όπως για παράδειγμα να έχει δεχθεί (i) τη μερική συμμόρφωση του παραγωγού με την ενεργοποίηση της δυνατότητας τηλεχειρισμού μόνο του αυτόματου διακόπτη διασύνδεσης (ΑΔΔ) του έργου, ή (ii) τη δυνατότητα τηλεχειρισμού του διακόπτη της γραμμής που τροφοδοτεί έργα που βρίσκονται σε αποκλειστική γραμμή ΜΤ (όπως αυτό πραγματοποιήθηκε κατά το 2024) ή ακόμα και (iii) την δυνατότητα αποστολής εντολών αποσύνδεσης στον παραγωγό (μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας ή τηλεφώνου) ώστε να προβεί ο ίδιος στον προσωρινό περιορισμό ή στην παύση της λειτουργίας του σταθμού με χειροκίνητα μέσα. (ε) Περαιτέρω, αναφορικά με τις προβλέψεις των προτεινόμενων παραγράφων 8 και 9, οι οποίες εισάγουν κυρώσεις στους Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) σε περίπτωση αδυναμίας εκτέλεσης εντολών ανακατανομής ή περιορισμού έγχυσης που εκδίδονται από τον Διαχειριστή, καθώς και σε περίπτωση αδυναμίας μεταβίβασης των εν λόγω εντολών περικοπών στους σταθμούς που εκπροσωπούν, επισημαίνονται τα ακόλουθα: Η διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας προϋποθέτει ρυθμίσεις που λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές τεχνικές και λειτουργικές δυνατότητες των εμπλεκόμενων μερών. Οι ΦοΣΕ λειτουργούν ως διαμεσολαβητές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, παρέχοντας υποστηρικτικές υπηρεσίες προς τους Διαχειριστές και τους παραγωγούς. Η αποστολή εντολών περιορισμού έγχυσης γίνεται στο βαθμό που αυτό είναι τεχνικά εφικτό και σύμφωνα με τις δυνατότητες των υφιστάμενων υποδομών. Συνεπώς, δεν είναι εύλογο να επιβάλλονται ποινές στους ΦοΣΕ για τη μη εκτέλεση εντολών περικοπών από συγκεκριμένους σταθμούς, πόσο μάλλον να τίθεται ως ενδεχόμενο η αφαίρεση της άδειας δραστηριοποίησής τους. Μια τέτοια ρύθμιση θα ισοδυναμούσε ουσιαστικά με μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων των Διαχειριστών στους ΦοΣΕ, επιβαρύνοντάς τους με ευθύνες που υπερβαίνουν τον ρόλο και τις θεσμικά καθορισμένες υποχρεώσεις τους. Λαμβανομένων υπ’ όψιν των ανωτέρω, προτείνουμε την διαγραφή των σχετικών διατάξεων, ώστε να διασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή ευθυνών και η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. ΑΡΘΡΟ 74 Η προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπει ότι οι σταθμοί ΑΠΕ και Σ.Η.Θ.Υ.Α και οι σταθμοί αποθήκευσης με εγκαταστημένη ισχύ μεγαλύτερη από1 MW, θα πρέπει να εγκαταστήσουν εξοπλισμό για τον περιορισμό της ισχύος που εγχέουν μετά από εντολή του Διαχειριστή, άλλως εφαρμόζονται οι κυρώσεις της παρ. 1 του άρθρου 10Α του Ν. 4951/2022 και μέχρι την έκδοση της απόφασης που προβλέπεται στην ανωτέρω διάταξη, εφαρμόζονται οι κυρώσεις της παρ. 8 του άρθρου 9Α του Ν. 4951/2022. Κατ’ αρχάς σημειώνουμε ότι η προθεσμία της 01 Μαΐου 2024 για την έναρξη του χρονικού διαστήματος συμμόρφωσης, έχει τεθεί αυθαίρετα και χωρίς να λάβει υπόψη τις πραγματικές συνθήκες και καθυστερήσεις της αγοράς και τους χρόνους ανταπόκρισης των αρμοδίων διαχειριστών και ως εκ τούτου αιτούμαστε την παράτασή της κατά τουλάχιστον τρεις (3) μήνες. Επιπλέον, η μέχρι σήμερα εκτέλεση από τους ΦοΣΕ των εντολών περιορισμού έγχυσης του ΔΕΔΔΗΕ είχε εξαιρετικό και μεταβατικό χαρακτήρα, καθώς εξυπηρετούσε τις ανάγκες του Διαχειριστή έως ότου αποκτήσει τις απαιτούμενες υποδομές. Η εισαγωγή κυρώσεων για διαδικασίες που εξαρτώνται από τρίτους επιφέρουν δυσανάλογες ευθύνες και ως εκ τούτου οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης θα πρέπει να εξαιρεθούν από οποιαδήποτε εφαρμογή κυρώσεων σε περίπτωση που οι παραγωγοί δεν υλοποιήσουν τις απαιτούμενες υποδομές. Ως προς τις κυρώσεις που εφαρμόζονται, αναφερόμαστε στα σχόλιά μας επί του προτεινόμενου άρθρου 73.