Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Αναστασιος Σαλαπατας' | 11 Νοεμβρίου 2025, 10:27

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΑΡΘΡΟΥ 59 - ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΟΤΗΤΑΣ Με την παρούσα επιθυμώ να εκφράσω, ως ΜΕΛΟΣ Ενεργειακής Κοινότητας του Ν. 4513/2018, την έντονη θεσμική διαμαρτυρία και νομική επιφύλαξή μου αναφορικά με το προτεινόμενο άρθρο 59 του νέου νομοσχεδίου για την ενέργεια, το οποίο επιχειρεί να επιβάλει αναδρομικά νέους περιορισμούς και αλλαγές στην εταιρική δομή και συμμετοχικότητα των Ενεργειακών Κοινοτήτων. Αντισυνταγματικότητα της αναδρομικής ισχύος Το προτεινόμενο άρθρο 59 παραβιάζει ευθέως την αρχή της μη αναδρομικότητας των νόμων, όπως αυτή κατοχυρώνεται στο άρθρο 2 του Αστικού Κώδικα και συνάγεται από την πάγια νομολογία του Αρείου Πάγου. Ενδεικτικά, η υπ’ αριθμ. 223/2002 απόφαση του Αρείου Πάγου αναφέρει ρητά ότι: «Με το άρθρο 2 Α.Κ. καθιερώνεται γενικότερη αρχή του δικαίου, περί μη αναδρομικότητας των νόμων, η οποία επιβάλλεται από την ανάγκη για τη βεβαιότητα των δικαιωμάτων, την ασφάλεια των συναλλαγών και τη σταθερότητα του δικαίου. Ο δικαστής υποχρεούται να εφαρμόζει το νέο νόμο μόνο επί σχέσεων που δημιουργούνται μετά την ισχύ του· για σχέσεις και δικαιώματα που γεννήθηκαν στο παρελθόν εφαρμόζεται το παλαιό δίκαιο, εκτός αν ρητώς δίδεται αναδρομική ισχύς, εφόσον τούτο δεν προσκρούει σε συνταγματική διάταξη (Ολ. Α.Π. 654/1984, 40/1998).» Στην προκειμένη περίπτωση, το άρθρο 59 επιχειρεί να μεταβάλει αναδρομικά τους κανόνες εταιρικής συμμετοχής και διαχείρισης κοινοτήτων που έχουν ήδη συσταθεί και λειτουργούν νομίμως βάσει του Ν. 4513/2018. Μία τέτοια ρύθμιση παραβιάζει τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της εμπιστοσύνης των συναλλασσόμενων και της σταθερότητας του δικαίου, όπως αυτές έχουν ερμηνευθεί από τη νομολογία του ΣτΕ και του Αρείου Πάγου. Επιβολή δυσμενέστερων οικονομικών και θεσμικών βαρών Το υπό συζήτηση άρθρο δεν περιορίζεται στη ρύθμιση μελλοντικών σχημάτων, αλλά επιβάλλει δυσμενέστερα βάρη σε ήδη υφιστάμενα νομικά πρόσωπα, τα οποία έχουν προβεί σε επενδύσεις και συμβάσεις βάσει του προηγούμενου καθεστώτος, με την εύλογη και νομικά προστατευόμενη προσδοκία ότι το θεσμικό πλαίσιο δεν θα μεταβληθεί αναδρομικά. Οι συνέπειες μιας τέτοιας ρύθμισης είναι βαρύτατες: Ανατρέπουν επιχειρηματικά σχέδια και χρηματοδοτήσεις που έχουν ήδη εγκριθεί. Θίγουν επενδυτές που έχουν ενεργήσει καλόπιστα και νομίμως. Δημιουργούν νομική ανασφάλεια και αποθαρρύνουν κάθε μελλοντική συμμετοχή πολιτών και επιχειρήσεων στις ενεργειακές κοινότητες. Ενισχύουν καιροσκοπικές και συγκεντρωτικές πρακτικές από μεγαλύτερους οικονομικούς φορείς εις βάρος των μικρότερων και τοπικών σχημάτων. Αναγνώριση του δικαιώματος μεταρρύθμισης – αλλά όχι αναδρομικά Κατανοούμε και αναγνωρίζουμε πλήρως το δικαίωμα της Πολιτείας να εκσυγχρονίζει το θεσμικό πλαίσιο και να προωθεί τη διαφάνεια και την ορθολογική εταιρική δομή των Ενεργειακών Κοινοτήτων. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι συνταγματικά επιτρεπτό να εφαρμόζονται νέοι κανόνες αναδρομικά, εις βάρος εκείνων που είχαν ενεργήσει απολύτως νόμιμα και σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Ν. 4513/2018. Η κυβέρνηση, τότε, επέλεξε συνειδητά ένα ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ συμμετοχικό μοντέλο, της μετοχικής σύνθεσης και συμμετοχής των πολιτών. Αν η σημερινή πολιτική επιθυμεί να ακολουθήσει διαφορετική φιλοσοφία, αυτό είναι δικαίωμα της — όχι όμως με αναδρομική ισχύ εις βάρος ήδη υλοποιημένων νομίμων σχημάτων. ΑΙΤΗΜΑ Για όλους τους παραπάνω λόγους, ζητούμε: Την άμεση απόσυρση ή τροποποίηση του άρθρου 59 ώστε να μην έχει αναδρομική ισχύ. Τη χορήγηση μεταβατικής περιόδου τουλάχιστον ΔΥΟ (2) ΕΤΩΝ για την προσαρμογή των υφιστάμενων Ενεργειακών Κοινοτήτων στις νέες ρυθμίσεις. Τη ρητή διασφάλιση ότι οι νόμιμες πράξεις, επενδύσεις και αιτήσεις (όπως αυτές της Ομάδας Γ) θα εξεταστούν και θα προχωρήσουν βάσει του ισχύοντος δικαίου κατά το χρόνο υποβολής τους. Η Ενεργειακή Κοινότητα δεν είναι νομικό τέχνασμα· είναι εργαλείο συμμετοχής των πολιτών στην ενεργειακή μετάβαση. Η αυθαίρετη αναδρομική μεταβολή των κανόνων της συνιστά όχι μόνο παραβίαση του Συντάγματος, αλλά και πλήγμα στην ίδια την έννοια της δημοκρατικής ενεργειακής πολιτικής. Με εκτίμηση, Αναστασιος Σαλαπατας