Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Κυριάκος Παπαδόπουλος - Μέλος Ενεργειακής Κοινότητας' | 14 Νοεμβρίου 2025, 11:43

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΠΕΡΙ ΣΥΝΔΕΣΕΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ 1. Εισαγωγή Στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου προτείνεται διάταξη σύμφωνα με την οποία: «Νομικά πρόσωπα που συμμετέχουν ως μέλη σε ενεργειακή κοινότητα του ν. 4513/2018, σε κοινότητα ανανεώσιμης ενέργειας του ν. 3468/2006 ή σε ενεργειακή κοινότητα πολιτών του ν. 4001/2011, οι οποίες έχουν συνάψει ή πρόκειται να συνάψουν Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης με τον ΔΑΠΕΕΠ, δεν επιτρέπεται να συνδέονται μεταξύ τους μέσω φυσικού ή νομικού προσώπου που μετέχει, άμεσα ή έμμεσα, στη διοίκησή τους ή κατέχει ποσοστό συμμετοχής, ανεξαρτήτως ύψους, ως μέτοχος, εταίρος ή μέλος νομικού προσώπου.» Η διάταξη αυτή εισάγει γενική απαγόρευση εταιρικής “σύνδεσης” μεταξύ Ενεργειακών Κοινοτήτων μέσω οποιουδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου που έχει διοικητική ή μετοχική εμπλοκή, ανεξαρτήτως ποσοστού. Η ρύθμιση διαφοροποιείται ριζικά από το έως σήμερα ισχύον πλαίσιο και εγείρει ζητήματα συνταγματικότητας, ασφάλειας δικαίου, αναδρομικότητας και δυσανάλογης επιβάρυνσης των ήδη υφιστάμενων κοινοτήτων. 2. Προϊσχύον Πλαίσιο και Εγκύκλιος ΥΠΕΝ (άρθρο 160 ν. 4759/2020) Η ισχύουσα μέχρι σήμερα ερμηνευτική οδηγία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Εγκύκλιος επί Υπουργίας Χατζηδάκη, 2020) καθόριζε ότι: «Μέλος Ενεργειακής Κοινότητας [...] που έχει ενταχθεί σε καθεστώς λειτουργικής ενίσχυσης και έχει συνάψει Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης, δεν δύναται να είναι μέλος σε άλλη Ενεργειακή Κοινότητα που δραστηριοποιείται στην ίδια Περιφέρεια και έχει τον ίδιο σκοπό ή/και αντικείμενο δραστηριότητας […]». Η εγκύκλιος επέβαλλε περιορισμό μόνο στη διπλή συμμετοχή φυσικού ή νομικού προσώπου σε δύο κοινότητες με τον ίδιο σκοπό στην ίδια Περιφέρεια, χωρίς απαγόρευση έμμεσων συμμετοχών ή διοικητικών διασυνδέσεων. Συνεπώς, η νέα διάταξη δεν αποτελεί συνέχεια αλλά ουσιώδη μεταβολή του θεσμικού πλαισίου. 3. Παραβίαση της Αρχής της Προστατευόμενης Εμπιστοσύνης Η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης (άρθρο 25 §1 Συντ., άρθρο 6 ΕΣΔΑ, νομολογία ΣτΕ) προστατεύει τους διοικούμενους από αιφνίδιες μεταβολές κανόνων που διέπουν νόμιμα αποκτηθέντα δικαιώματα. Οι ενεργειακές κοινότητες συστάθηκαν βάσει του τότε ισχύοντος πλαισίου και οι εγγυήσεις που υπογράφηκαν με τράπεζες για τη χρηματοδότηση έργων βασίστηκαν σε αυτό. Η αναδρομική εφαρμογή της νέας απαγόρευσης οδηγεί σε καταγγελίες δανείων και απώλεια επιχορηγήσεων, παραβιάζοντας ευθέως την αρχή αυτή. 4. Παραβίαση της Αρχής της Μη Αναδρομικότητας Δυσμενών Διατάξεων Η συνταγματική αρχή της μη αναδρομικότητας (άρθρο 77 §2 Συντ.) απαγορεύει δυσμενείς ρυθμίσεις με αναδρομικό αποτέλεσμα. Η προτεινόμενη διάταξη μεταβάλλει το νομικό καθεστώς παρελθόντων σχέσεων, ανατρέποντας τραπεζικές συμβάσεις και εταιρικές δομές, χωρίς αιτιολόγηση υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος. 5. Δυσανάλογος και Ανέφικτος Χαρακτήρας του Μέτρου Η νέα ρύθμιση παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 §1 Συντ.) καθώς επιβάλλει απαγόρευση χωρίς μεταβατικό στάδιο, χωρίς εξαίρεση για ήδη λειτουργούσες κοινότητες και χωρίς ηπιότερα μέσα συμμόρφωσης (όπως υποχρέωση γνωστοποίησης ή ελέγχου τελικών δικαιούχων). 6. Ευρωπαϊκό Πλαίσιο – Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 (RED II) Η Οδηγία 2018/2001 προβλέπει ότι τα κράτη μέλη διασφαλίζουν μη διακριτική συμμετοχή των ενεργειακών κοινοτήτων στις αγορές ενέργειας. Η απαγόρευση “σύνδεσης” περιορίζει τη συμμετοχή βάσει εταιρικής δομής, αντίθετα με την αρχή της ίσης μεταχείρισης και της ελευθερίας επιχειρηματικής δράσης που προστατεύει το ενωσιακό δίκαιο. 7. Νομοτεχνικές Ασάφειες και Ερμηνευτικά Κενά Η φράση «δεν επιτρέπεται να συνδέονται μεταξύ τους» είναι ασαφής. Δεν ορίζεται τι συνιστά “σύνδεση”, πώς αποδεικνύεται “έμμεση” συμμετοχή ή αν αφορά και υφιστάμενες κοινότητες. Η ασάφεια αυτή αντίκειται στην αρχή της ασφάλειας δικαίου και οδηγεί σε αυθαίρετη διοικητική εφαρμογή. 8. Συμπέρασμα – Πρόταση Διαβούλευσης Η νέα διάταξη αναιρεί το σταθερό θεσμικό πλαίσιο των τελευταίων ετών, επιφέρει αναδρομικές δυσμενείς συνέπειες και προσκρούει στις αρχές εμπιστοσύνης, μη αναδρομικότητας και αναλογικότητας. Προτείνεται: • Η ρύθμιση να ισχύσει αποκλειστικά για νέες κοινότητες που θα συσταθούν μετά τη θέση σε ισχύ του νόμου, ή • Να εξαιρεθούν ρητά οι κοινότητες που έχουν ήδη συνάψει ή αιτηθεί σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης (ΣΕΔΠ/ΣΕΣΤ). 9. Επίλογος Η σταθερότητα του θεσμικού πλαισίου αποτελεί προϋπόθεση βιωσιμότητας και εμπιστοσύνης των πολιτών στην ενεργειακή μετάβαση. Οι ρυθμίσεις με αναδρομικό ή ασαφή χαρακτήρα πρέπει να αποφεύγονται, ώστε να διασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία και συνέχιση των ενεργειακών κοινοτήτων στην Ελλάδα.