Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'The Green Tank' | 18 Νοεμβρίου 2025, 15:18

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Σχόλια επί των άρθρων του ΜΕΡΟΥΣ Β’ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Γ΄: ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Άρθρο 54: Τιμολόγιο Καθολικής Υπηρεσίας – Προσθήκη παρ. 8 στο άρθρο 58 του ν. 4001/2011 Η νέα ρύθμιση για το Τιμολόγιο Καθολικής Υπηρεσίας, με την προσθήκη της παραγράφου 8 στο άρθρο 58 του ν. 4001/2011, έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές συνέπειες για τους καταναλωτές. (+) Από τη μία πλευρά, ενισχύει τη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη στη διαμόρφωση των χρεώσεων, αφού το τιμολόγιο βασίζεται πλέον σε δημοσιευμένες τιμές της αγοράς και όχι σε εσωτερικές εκτιμήσεις των προμηθευτών, ενώ παράλληλα θέτει όριο στις υπερβολικές αυξήσεις, προστατεύοντας τους πελάτες που βρίσκονται προσωρινά σε καθεστώς καθολικής υπηρεσίας. (-) Από την άλλη, το νέο πλαίσιο προβλέπει προσαύξηση 5% στο τιμολόγιο αναφοράς και δεν περιλαμβάνει εκπτώσεις ή προσφορές, γεγονός που καθιστά το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας υψηλότερο σε σχέση με τα εμπορικά τιμολόγια. Συνολικά, η ρύθμιση λειτουργεί προστατευτικά και διαφανώς, αλλά παραμένει οικονομικά δυσμενέστερη για τους καταναλωτές που παραμένουν σε αυτή την υπηρεσία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Άρθρο 55: Ρυθμίσεις για σταθμούς αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν επιλεγεί για ένταξη σε καθεστώς ενίσχυσης μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών – Προσθήκη άρθρου 43Α στον ν. 5233/2025 (-) Η προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου 43Α, αν και αποσκοπεί στην αποκατάσταση της ασφάλειας δικαίου για έργα που τελούν υπό δικαστική αναστολή, στην πράξη ευνοεί κυρίως τους μεγάλους επενδυτές που έχουν ενταχθεί σε καθεστώς ενίσχυσης μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών. Οι μικρότεροι παραγωγοί ή οι σταθμοί αποθήκευσης που υλοποιούνται χωρίς επιδότηση δεν καλύπτονται από τις αντίστοιχες διευκολύνσεις, δημιουργώντας έτσι άνιση μεταχείριση στην αγορά. Επιπλέον, η προσωρινή αναστολή των υποχρεώσεων των μεγάλων έργων ενδέχεται να δεσμεύει διαθέσιμη χωρητικότητα δικτύου, καθυστερώντας την υλοποίηση μικρότερων επενδύσεων. Συνεπώς, θα πρέπει να εξεταστεί η θέσπιση αντίστοιχου μηχανισμού προστασίας ή μεταβατικής διάταξης και για τα μη επιδοτούμενα έργα αποθήκευσης. Άρθρο 56: Προσθήκη μονάδων αποθήκευσης σε υφιστάμενους και νέους σταθμούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – Τροποποίηση άρθρου 11Γ ν. 4685/2020 Σημαντική η πρόβλεψη για την τροποποίηση συμβάσεων ώστε να συμπεριλαμβάνονται σταθμοί αποθήκευσης σε φωτοβολταϊκά έργα, ειδικά δεδομένων των αυξημένων περικοπών ενέργειας από ΑΠΕ. (+) Κρίνεται θετική η πρόβλεψη της παρ.5 για σύνδεση έργων σε κοινό σημείο σύνδεσης έπειτα από κοινό αίτημα διαφορετικών παραγωγών, καθώς δίνεται οι δυνατότητα να υποστηριχθούν αυτοπαραγωγή και ενεργειακές κοινότητες μέσω του επιμερισμού του κόστους των επένδυσης σε υποδομές για τη σύνδεση των μονάδων αποθήκευσης. (-) Κρίνεται αρνητική η προτεραιότητα που δίνεται στις αιτήσεις που μπορούν να χορηγηθούν από τον Διαχειριστή του ΕΔΔΗΕ για μεμονωμένους Σ.Α.Η.Ε. έως τη συμπλήρωση των 900 ΜW. Αυτό πρακτικά λειτουργεί εις βάρος των παραγωγών που έχουν ήδη προχωρήσει σε επενδυτικά πλάνα για την εγκατάσταση μπαταριών στα φ/β συστήματα, το οποίο είναι απαραίτητο για την οικονομική βιωσιμότητα του έργου, ειδικά αν δεν έχουν σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης και δεδομένης της μεταφοράς στον μηχανισμό net-billing. Με αυτόν τον τρόπο ευνοούνται περισσότερο τα μεγάλα έργα έναντι των μικρότερων και των έργων αυτοπαραγωγής. Άρθρο 57:Ειδικά θέματα Ιδιωτικών Δικτύων Μέσης Τάσης – Προσθήκη παρ. 7Α στο άρθρο 12 του ν. 4951/2022 Η νέα παράγραφος 7Α καθορίζει πώς θα γίνονται οι συναλλαγές και οι μετρήσεις για σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. φωτοβολταϊκά, αιολικά) που είναι συνδεδεμένοι σε ιδιωτικά δίκτυα μέσης τάσης (ΜΤ) — δηλαδή όχι απευθείας στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ ή του ΑΔΜΗΕ, αλλά σε ένα ιδιωτικό «ενδιάμεσο» δίκτυο, στο οποίο μπορεί να συμμετέχουν πολλοί παραγωγοί. (+) Αυτή η ρύθμιση είναι σημαντική γιατί μέχρι σήμερα υπήρχε ασάφεια για το πώς θα αποζημιώνονται οι παραγωγοί και πώς θα εκδίδονται οι Εγγυήσεις Προέλευσης για την ενέργεια που παράγουν, όταν δεν είναι άμεσα συνδεδεμένοι με το δημόσιο δίκτυο. Επίσης είναι κάτι που μπορεί να αξιοποιηθεί και από τις ενεργειακές κοινότητες. (-) Αυξάνει τη γραφειοκρατία και το κόστος για τον εκπρόσωπο του δικτύου, που πρέπει να τηρεί αυστηρές τεχνικές προδιαγραφές και να συνεργάζεται με πιστοποιημένους φορείς. Αυτό μπορεί να είναι εμπόδιο για μικρότερα ιδιωτικά δίκτυα ή για συνεργασίες παραγωγών με περιορισμένους πόρους (EKOIN ή μικρές εταιρείες). Προτάσεις: Θα μπορούσε αντ’ αυτού να δημιουργηθεί: 1. Πιστοποιημένος Εκπρόσωπος Δικτύου: Δημιουργία μητρώου πιστοποιημένων τεχνικών ή εταιρειών που μπορούν να αναλαμβάνουν την εγκατάσταση, βαθμονόμηση και συντήρηση των μετρητικών διατάξεων για λογαριασμό των εκπροσώπων ιδιωτικών δικτύων. Αυτό θα μειώσει το κόστος και το τεχνικό βάρος για μικρότερους φορείς. 2. Επιδοτούμενη Πιστοποίηση: Παροχή χρηματοδοτικής υποστήριξης μέσω Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης ή ΕΣΠΑ για την εγκατάσταση και πιστοποίηση των μετρητικών συστημάτων, ιδιαίτερα για ενεργειακές κοινότητες και μικρούς φορείς. Άρθρο 58: Ορισμός Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης Τελευταίου Καταφυγίου μέσω διαγωνισμού –Τροποποίηση παρ. 5 άρθρου 5 ν. 4414/2016 (+) Η θεσμοθέτηση του Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης Τελευταίου Καταφυγίου (Φο.Σ.Ε.Τε.Κ.) αποτελεί ένα θετικό και αναγκαίο βήμα για τη διασφάλιση της καθολικής συμμετοχής των σταθμών Α.Π.Ε. στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως για μικρούς παραγωγούς που αδυνατούν να συμβληθούν με εμπορικούς Φο.Σ.Ε.. (-) Ωστόσο, η διετής εναλλαγή του φορέα μέσω διαγωνισμών και το ανώτατο ποσοστό χρέωσης έως 6% ενδέχεται να δημιουργήσουν αβεβαιότητα και άνιση επιβάρυνση στους μικρότερους παραγωγούς. Για την αποφυγή αυτών των στρεβλώσεων, προτείνεται η θέσπιση σταθερού καθεστώτος εκπροσώπησης διάρκειας τουλάχιστον τεσσάρων (4) ετών για μικρές εγκαταστάσεις και ενεργειακές κοινότητες, η διασφάλιση πλήρους διαφάνειας στις χρεώσεις και τους όρους κάθε Φο.Σ.Ε.Τε.Κ., καθώς και η πρόβλεψη απλουστευμένων ηλεκτρονικών διαδικασιών για τη μετάπτωση των σταθμών σε νέο φορέα χωρίς διοικητικές επιβαρύνσεις. Άρθρο 59: Συμμετοχή νομικών προσώπων ως μελών σε ενεργειακές κοινότητες του ν. 4513/2018, σε κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας του ν. 3468/2006 και σε ενεργειακές κοινότητες πολιτών του ν.4001/2011 Το άρθρο σωστά προσπαθεί να αποτρέψει φαινόμενα “κατάχρησης” των ενεργειακών κοινοτήτων — δηλαδή περιπτώσεις όπου τα ίδια νομικά πρόσωπα ή άτομα συμμετέχουν σε πολλές κοινότητες, που λαμβάνουν κρατική ενίσχυση (μέσω ΔΑΠΕΕΠ) και λειτουργούν στην πράξη σαν μεγάλες επιχειρήσεις, αντί για συλλογικά, τοπικά εγχειρήματα. Ωστόσο: 1)Περιορίζει την ευελιξία μικρών επιχειρήσεων ή δήμων που συμμετέχουν σε πάνω από μία κοινότητα (π.χ. ένας δήμος σε δύο ενεργειακά έργα). 2) Θεωρεί “ύποπτη” κάθε συμμετοχή, ακόμα κι αν οι κοινότητες εξυπηρετούν διαφορετικούς σκοπούς (π.χ. μια για αγροτική αυτοπαραγωγή, άλλη για κοινωνική αλληλεγγύη). 3) Δεν κάνει διάκριση ανάμεσα σε μεγάλες εταιρείες που όντως πολλαπλασιάζουν τα οφέλη της ενίσχυσης και σε μικρούς τοπικούς φορείς που συνεργάζονται νόμιμα. Προτάσεις βελτίωσης: 1) Να γίνει διάκριση μεταξύ: • μικρών/μη κερδοσκοπικών ενεργειακών κοινοτήτων και • κερδοσκοπικών σχημάτων 2) Να επιτρέπεται συμμετοχή του ίδιου νομικού προσώπου σε περισσότερες κοινότητες, αν υπάρχει τεκμηριωμένος διαφορετικός σκοπός ή γεωγραφική περιοχή, που να συνάδουν με τις συνεταιριστικές αρχές των ενεργειακών κοινοτήτων 3) Να ενισχυθεί ο έλεγχος από τη ΡΑΑΕΥ και όχι απλώς από το ΓΕΜΗ, ώστε να αξιολογείται η ουσία της σχέσης και όχι μόνο το τυπικό ποσοστό συμμετοχής. Άρθρο 62: Παράταση εγκατάστασης και δέσμευσης ηλεκτρικού χώρου για σταθμούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – Προσθήκη άρθρου 32Β στον ν. 4951/2022 Εισάγει μηχανισμό παράτασης ισχύος αδειών και προσφορών σύνδεσης για σταθμούς ΑΠΕ, ακόμη και μετά την εξάντληση όλων των προηγούμενων παρατάσεων, υπό τον όρο καταβολής τέλους (1.000 €/MW/μήνα). (+) Δίνει ευελιξία σε έργα που καθυστέρησαν λόγω εξωγενών παραγόντων (δικαστικές εκκρεμότητες, καθυστερήσεις σε υλικά, δίκτυα κ.λπ.) και προβλέπει επιστροφή του τέλους αν δεν υπάρχει διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος. (-) Το τέλος παράτασης 1.000 €/MW/μήνα) είναι πολύ υψηλό, ιδίως για μικρά ή συνεργατικά έργα. Δεν προβλέπεται διοικητική διαδικασία για τον έλεγχο αιτιών καθυστέρησης (π.χ. αν ο επενδυτής δεν ευθύνεται). Δεν υπάρχει ανώτατο όριο συνολικής παράτασης, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε τεχνητή διατήρηση ανενεργών δεσμεύσεων ηλεκτρικού χώρου. Προτάσεις Εισαγωγή κριτηρίων διαφοροποίησης του τέλους Προτείνεται το τέλος να διαβαθμίζεται ανάλογα με το μέγεθος και τον χαρακτήρα του σταθμού: «Το Τέλος Παράτασης Εγκατάστασης και Δέσμευσης Ηλεκτρικού Χώρου καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από γνώμη της ΡΑΑΕΥ, και δύναται να διαφοροποιείται ανάλογα με: α) το μέγεθος του σταθμού, β) το είδος του φορέα (φυσικό πρόσωπο, ενεργειακή κοινότητα, εταιρεία ειδικού σκοπού), γ) τον βαθμό ωριμότητας του έργου.» Θεσμοθέτηση δυνατότητας απαλλαγής ή μείωσης τέλους Να προβλεφθεί εξαίρεση για έργα που καθυστερούν χωρίς υπαιτιότητα του φορέα: «Με απόφαση της ΡΑΑΕΥ ή του αρμόδιου Διαχειριστή δύναται να χορηγείται απαλλαγή ή μείωση του τέλους έως 80%, σε περιπτώσεις αποδεδειγμένης καθυστέρησης λόγω ανωτέρας βίας ή αντικειμενικών εμποδίων που δεν οφείλονται στον κάτοχο του έργου.» Καθορισμός ανώτατης συνολικής περιόδου παράτασης Για λόγους ασφάλειας δικαίου και ορθολογικής διαχείρισης του δικτύου: «Η συνολική διάρκεια όλων των παρατάσεων δεν δύναται να υπερβαίνει τους χ μήνες από την αρχική ημερομηνία λήξης της άδειας εγκατάστασης ή της προσφοράς σύνδεσης.» Εισαγωγή αιτιολογημένης διοικητικής διαδικασίας «Η έγκριση της παράτασης χορηγείται μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου και εξέταση από την αρμόδια αρχή, η οποία δύναται να αιτηθεί στοιχεία τεκμηρίωσης προόδου έργου. Η απόφαση παράτασης εκδίδεται κατόπιν αιτιολογημένης κρίσης για την πραγματική πορεία υλοποίησης.» Διαφάνεια και δημόσια λογοδοσία «Ο Διαχειριστής οφείλει να δημοσιοποιεί ετησίως συγκεντρωτικά στοιχεία για τα ποσά που καταβλήθηκαν από τέλη παράτασης και τον τρόπο διάθεσής τους (π.χ. ενίσχυση υποδομών ή ανάπτυξη δικτύων).» Άρθρο 63 Παράταση προθεσμιών ηλέκτρισης σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – Τροποποίηση περ. α) παρ. 2 άρθρου 126 ν. 5106/2024 Επεκτείνει την προθεσμία ηλέκτρισης από 12 σε 24 μήνες, αλλά εισάγει μηχανισμό μείωσης της τιμής αναφοράς με την οποία θα αποζημιώνεται το έργο, χωρίς όμως να εξετάζεται γιατί έχει καθυστερήσει το έργο. Μπορεί πχ να είναι θέματα δικτύου η καθυστερήσεων στην αδειοδότηση. Επίσης δεν υπάρχει διαφοροποίηση για το είδος της τεχνολογίας ή το μέγεθος του έργου. Μικρά έργα ΑΠΕ μπορεί να έχουν μεγαλύτερους χρόνους αδειοδότησης ή προμήθειας, άρα η ενιαία απομείωση μπορεί να είναι δυσανάλογη. Προτάσεις: Για να διευθετηθεί αυτό προτείνεται, σε εξαιρετικές περιπτώσεις καθυστέρησης που οφείλονται σε αποδεδειγμένη ανωτέρα βία ή υπαιτιότητα του Διαχειριστή, δύναται, κατόπιν αιτιολογημένης απόφασης της ΡΑΑΕΥ, να χορηγείται απαλλαγή από την απομείωση της τιμής αναφοράς. Σχόλια επί των άρθρων του ΜΕΡΟΥΣ Β’ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Δ΄: ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ Β’ Άρθρο 66 53 Μεταβατικές διατάξεις για την οργάνωση της αγοράς υδρογόνου (-) Με βάση αυτό το άρθρο, το υδρογόνο αντιμετωπίζεται προσωρινά ως ένα ειδικό καύσιμο εντός της αγοράς ορυκτού αερίου, επομένως μέχρι να δημιουργηθεί διακριτή αγορά με το δικό της πλαίσιο λειτουργίας δικτύου, μεταφοράς και προμήθειας, τα μέρη της αγοράς που δραστηριοποιούνται στο αέριο αποκτούν προβάδισμα. Αυτό δημιουργεί ανισότητα στην αγορά καθώς οι κάτοχοι αδειών ορυκτού αερίου αποκτούν μονοπωλιακό πλεονέκτημα, αποκλείοντας νέους παρόχους υδρογόνου (π.χ. πράσινου H₂ από ΑΠΕ).