Αρχική Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο: «ΕΘΝΙΚΟΣ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ – ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»ΜΕΡΟΣ Β΄ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (Άρθρα 206-266)Σχόλιο του χρήστη Αντώνης Βασιλάκης | 7 Ιουλίου 2025, 10:05
Η προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου 248 επιχειρεί να αγνοήσει την κρίσιμη νομολογιακή θέση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), σύμφωνα με την οποία το τέλος επιτηδεύματος δεν πρέπει να επιβάλλεται σε κάθε ακίνητο που διατίθεται για βραχυχρόνια μίσθωση. Η προσπάθεια του νομοθέτη να υπαγάγει τεκμαρτά και γενικά αυτά τα ακίνητα στην έννοια του "υποκαταστήματος" αντιμετωπίζει πολλαπλά συνταγματικά εμπόδια. Παράλληλα, δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους νομικής ακυρότητας, διοικητικής σύγχυσης και φορολογικής αστάθειας. Συγκεκριμένα, η προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου 248, η οποία ορίζει ότι κάθε ακίνητο που εκμισθώνεται ή υπεκμισθώνεται για βραχυχρόνια διαμονή θεωρείται αυτοδικαίως υποκατάστημα για την εφαρμογή του τέλους επιτηδεύματος, αντιστρατεύεται ευθέως το Σύνταγμα, τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και θεμελιώδεις αρχές του φορολογικού δικαίου. 1. Παραβίαση της Νομολογίας του ΣτΕ Το Β΄ Τμήμα του ΣτΕ έχει ήδη κρίνει με την απόφαση 602/2025 (αν και μη τελεσίδικη, η αιτιολογία της είναι δεσμευτική) ότι: «Η απλή παραχώρηση ακινήτου προς βραχυχρόνια μίσθωση […] δεν συνεπάγεται συναλλακτική ή παραγωγική δραστηριότητα εντός του ακινήτου. Επομένως, δεν μπορεί να θεωρηθεί υποκατάστημα». Αυτή η απόφαση, παρόλο που παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια, εκφράζει μια σαφή νομική κρίση. Ο νομοθέτης δεν μπορεί να την προκαταλάβει ή να την ακυρώσει τεχνητά μέσω μιας νομοθετικής «επιβεβαίωσης» αντίθετης ρύθμισης. Κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με απαράδεκτη παρέμβαση στην απονομή δικαιοσύνης και παραβίαση της διάκρισης των εξουσιών (άρθρο 26 του Συντάγματος). 2. Παραβίαση της Αρχής της Βεβαιότητας και της Νομιμότητας του Φόρου Η επιβολή φορολογικής επιβάρυνσης βάσει νομικής έννοιας, όπως το "υποκατάστημα", απαιτεί σαφή και τεκμηριωμένο προσδιορισμό. Αντίθετα, η νέα ρύθμιση: Επεκτείνει καταχρηστικά την έννοια του υποκαταστήματος πέρα από τη νομολογιακά παγιωμένη ερμηνεία (ΣτΕ 3464/1990, 459/2020). Επιβάλλει τεκμαρτή φορολόγηση χωρίς σύνδεση με πραγματική επιχειρησιακή παρουσία ή παραγωγική/συναλλακτική δραστηριότητα. Η αυθαίρετη ένταξη οποιουδήποτε ακινήτου στον ορισμό του υποκαταστήματος στερεί από τον φορολογούμενο κάθε δυνατότητα πρόβλεψης και προσαρμογής, κατά παράβαση των άρθρων 25 παρ. 1 και 78 του Συντάγματος. 3. Ανισότητα και Διακριτική Μεταχείριση Η επιβολή τέλους αποκλειστικά σε νομικά πρόσωπα ή φυσικά πρόσωπα με τρία (3) και πλέον ακίνητα, χωρίς οποιαδήποτε διαφοροποίηση ανάλογα με τον όγκο, τη φύση ή τον χαρακτήρα της δραστηριότητας, δημιουργεί φορολογική ανισότητα και παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας. Ομοειδείς περιπτώσεις (π.χ., διαχείριση από φυσικό πρόσωπο με δύο (2) ακίνητα) εξαιρούνται πλήρως, παρότι η πραγματική φοροδοτική τους ικανότητα μπορεί να είναι ίση ή ανώτερη. 4. Υποκατάστημα ≠ Μίσθιο χωρίς Διοικητική ή Συναλλακτική Λειτουργία Η νέα ρύθμιση εξομοιώνει μονομερώς ένα κενό ακίνητο, χωρίς προσωπικό και χωρίς σύμβαση επιτόπου, με ένα λειτουργικό υποκατάστημα τράπεζας, σούπερ μάρκετ ή ξενοδοχείου. Αυτό καταλήγει σε λογικό άλμα και κανονιστική αυθαιρεσία, πλήρως αντίθετη με την πάγια ερμηνεία της έννοιας του υποκαταστήματος από το ΣτΕ. 5. Απώλεια Φορολογικής Ασφάλειας – Κίνδυνος Σωρευτικών Χρεώσεων και Ακυρότητας Η επιβολή 600€ ανά ακίνητο ετησίως για χρήση ως μίσθιο (χωρίς επιτόπια δραστηριότητα) οδηγεί σε: Πλήρη ανατροπή της αρχής της αναλογικότητας στη φορολόγηση. Πολλαπλάσια επιβάρυνση από την πραγματική φοροδοτική ικανότητα μικρών εταιρειών ή startups. Δικαστικά αμφισβητήσιμες βεβαιώσεις με σοβαρότατο ρίσκο επιστροφών, ακυρώσεων και αναδρομικών ενδικοφανών προσφυγών. Συμπέρασμα Η εν λόγω πρόβλεψη δεν αποτελεί απλώς υπέρβαση της νομολογίας, αλλά κατάφωρη περιφρόνησή της. Πριν ακόμα κριθεί οριστικά από την Ολομέλεια του ΣτΕ, ο νομοθέτης επιδιώκει να προκαταλάβει την κρίση του Ανώτατου Δικαστηρίου, θεσπίζοντας μια ρύθμιση που είναι: Αντισυνταγματική Αντισυμβατική ως προς τις αρχές δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Πρακτικά ανεφάρμοστη με τεράστιο διοικητικό και νομικό κόστος. Ζητείται η πλήρης απόσυρση ή η ριζική αναδιατύπωση του άρθρου 248.