Αρχική Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο: «ΕΘΝΙΚΟΣ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ – ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»ΜΕΡΟΣ Β΄ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (Άρθρα 206-266)Σχόλιο του χρήστη Μιχάλης Σκουλός | 7 Ιουλίου 2025, 11:19
Η προβλεπόμενη διάταξη του άρθρου 248 αποσκοπεί στην παράκαμψη μιας κρίσιμης νομολογιακής θέσης του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία δεν στοιχειοθετείται η υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος για κάθε ακίνητο που διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση. Η προσπάθεια του νομοθέτη να καθιερώσει τεκμαιρόμενη υπαγωγή των ακινήτων αυτών στην έννοια του «υποκαταστήματος» εγείρει σοβαρά ζητήματα συνταγματικότητας και ελλοχεύει κινδύνους νομικής ακυρότητας, διοικητικής σύγχυσης και φορολογικής αστάθειας. Συγκεκριμένα, η πρόβλεψη ότι κάθε ακίνητο που εκμισθώνεται ή υπεκμισθώνεται για βραχυχρόνια διαμονή χαρακτηρίζεται αυτοδικαίως ως υποκατάστημα, για την εφαρμογή του τέλους επιτηδεύματος, αντίκειται: --- 1. Στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας Η πρόσφατη απόφαση 602/2025 του Β΄ Τμήματος (έστω και μη τελεσίδικη) διατυπώνει με σαφήνεια ότι η απλή παραχώρηση ακινήτου προς βραχυχρόνια μίσθωση δεν συνιστά παραγωγική ή συναλλακτική δραστηριότητα που θα μπορούσε να στοιχειοθετήσει την έννοια του υποκαταστήματος. Συνεπώς, δεν μπορεί το νομοθετικό σώμα να εισάγει διάταξη με προαποφασισμένο περιεχόμενο, που αντιβαίνει στην εν λόγω κρίση, χωρίς να παραβιάζει ευθέως τη συνταγματικά κατοχυρωμένη διάκριση των λειτουργιών (άρθρο 26 Συντάγματος) και την αρχή της δικαστικής ανεξαρτησίας. --- 2. Στην αρχή της φορολογικής νομιμότητας και της βεβαιότητας του δικαίου Η επιβολή φορολογικής επιβάρυνσης προϋποθέτει σαφή και αντικειμενικά ελέγξιμο ορισμό της έννοιας στην οποία αυτή βασίζεται – εν προκειμένω, του «υποκαταστήματος». Αντιθέτως, η προτεινόμενη διάταξη: Επεκτείνει αυθαίρετα το περιεχόμενο του όρου, κατά τρόπο μη συμβατό με την παγιωμένη νομολογιακή προσέγγιση (βλ. ΣτΕ 3464/1990, 459/2020), Τεκμαίρει επιχειρηματική δραστηριότητα ερήμην πραγματικής λειτουργίας ή συναλλακτικής παρουσίας στο ακίνητο. Ως εκ τούτου, παραβιάζονται οι συνταγματικές επιταγές των άρθρων 25 παρ. 1 και 78 παρ. 1 για τη σαφήνεια, τη νομιμότητα και την προβλεψιμότητα της φορολογικής υποχρέωσης. --- 3. Στην αρχή της φορολογικής ισότητας και της αναλογικότητας Η επιλεκτική επιβάρυνση νομικών προσώπων ή φυσικών προσώπων με τρία και άνω ακίνητα, χωρίς ουσιαστική διαφοροποίηση ανάλογα με το μέγεθος ή τη φύση της δραστηριότητας, συνιστά άνιση μεταχείριση. Φορείς με παρόμοια φοροδοτική ικανότητα εξαιρούνται αδικαιολόγητα, κατά παράβαση της αρχής της ισότητας και της αναλογικής φορολόγησης. --- 4. Στην έννοια του υποκαταστήματος, όπως έχει ερμηνευθεί από τη νομολογία Η εξομοίωση ενός ακινήτου που απλώς διατίθεται προς μίσθωση –χωρίς φυσική παρουσία, προσωπικό ή λειτουργική δομή– με ένα πλήρως λειτουργικό υποκατάστημα (π.χ. τράπεζας ή ξενοδοχείου) συνιστά λογικό και νομικό άλμα. Η ρύθμιση απομακρύνεται πλήρως από την πάγια ερμηνευτική προσέγγιση του ΣτΕ ως προς το τι συνιστά υποκατάστημα. --- 5. Στην αρχή της φορολογικής ασφάλειας Η αυθαίρετη επιβολή ετήσιας επιβάρυνσης 600 ευρώ ανά ακίνητο –ανεξαρτήτως λειτουργίας–: Υπονομεύει την αρχή της αναλογικότητας, Δημιουργεί υπέρογκη επιβάρυνση για μικρές επιχειρήσεις ή νεοφυείς εταιρείες (startups), Καθιστά το μέτρο δικαστικώς ευάλωτο, με σοβαρό κίνδυνο επιστροφών, ακυρώσεων και σωρευτικών διοικητικών βαρών. --- Συμπερασματικά, η προτεινόμενη διάταξη δεν συνιστά απλώς υπέρβαση της υφιστάμενης νομολογίας, αλλά ευθεία υπονόμευσή της. Πριν ακόμη εκδοθεί οριστική απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, επιχειρείται, μέσω νομοθετικής ρύθμισης, να προκαταληφθεί η κρίση του ανώτατου δικαστηρίου με έναν τρόπο: Αντισυνταγματικό, Αντίθετο προς τις θεμελιώδεις αρχές του ενωσιακού δικαίου, Και πρακτικά ανεφάρμοστο, λόγω των σημαντικών διοικητικών και νομικών επιπλοκών που συνεπάγεται. Ζητείται η πλήρης απόσυρση ή ριζική αναδιατύπωση του άρθρου 248.