Αρχική Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο: «ΕΘΝΙΚΟΣ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ – ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»ΜΕΡΟΣ Β΄ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (Άρθρα 206-266)Σχόλιο του χρήστη Παναγιώτης | 7 Ιουλίου 2025, 11:33
Παρατηρήσεις επί του Άρθρου 248 – Ζητήματα Αντισυνταγματικότητας και Νομικής Ακυρότητας της Προτεινόμενης Ρύθμισης Η ρύθμιση του άρθρου 248 επιχειρεί να παρακάμψει ρητώς τη νομολογιακά παγιωμένη θέση του Συμβουλίου της Επικρατείας αναφορικά με τη μη συνδρομή των προϋποθέσεων επιβολής τέλους επιτηδεύματος για ακίνητα που εκμισθώνονται βραχυχρόνια. Η γενική τεκμαρτή υπαγωγή τέτοιων ακινήτων στην έννοια του «υποκαταστήματος» προσκρούει σε συνταγματικά, διοικητικά και φορολογικά εμπόδια, δημιουργώντας καθεστώς έντονης νομικής αβεβαιότητας και πιθανής ακυρότητας. 1. Αγνόηση της νομολογίας του ΣτΕ – Παρέμβαση στη δικαστική κρίση Με την απόφαση 602/2025 (μη τελεσίδικη αλλά δεσμευτικά αιτιολογημένη), το Β΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε ότι: «Η απλή παραχώρηση ακινήτου προς βραχυχρόνια μίσθωση […] δεν συνιστά συναλλακτική ή παραγωγική δραστηριότητα εντός του ακινήτου και, συνεπώς, δεν στοιχειοθετεί την έννοια του υποκαταστήματος». Η πρόβλεψη του άρθρου 248 παραγνωρίζει τη συγκεκριμένη ερμηνεία και επιχειρεί τη νομοθετική επιβολή τεκμαρτής υπαγωγής, προκαταλαμβάνοντας την εκκρεμή κρίση της Ολομέλειας. Τέτοια πράξη ισοδυναμεί με θεσμική παρέμβαση στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και συνιστά ευθεία παραβίαση της συνταγματικής αρχής της διάκρισης των εξουσιών (άρθρο 26 Σ). 2. Παραβίαση των αρχών της φορολογικής νομιμότητας και της ασφάλειας δικαίου Η θεμελίωση φορολογικής υποχρέωσης στην έννοια του «υποκαταστήματος» απαιτεί σαφή και αντικειμενικά κριτήρια, σύμφωνα με τα άρθρα 78 §1 και 25 §1 του Συντάγματος. Αντί αυτού, η προτεινόμενη διάταξη: Διευρύνει αυθαίρετα την έννοια του υποκαταστήματος, αποσυνδέοντάς την από την ύπαρξη πραγματικής επιχειρηματικής παρουσίας (π.χ. προσωπικού, φυσικής λειτουργίας, διοικητικής υποδομής). Εισάγει τεκμαρτή φορολογική υποχρέωση, χωρίς συγκεκριμένα δεδομένα συναλλακτικής ή παραγωγικής δραστηριότητας εντός του ακινήτου. Κατά τον τρόπο αυτό, πλήττεται η προβλεψιμότητα και η φορολογική ασφάλεια του πολίτη, παραβιάζοντας τον πυρήνα της αρχής της νομιμότητας στη φορολόγηση. 3. Διακριτική μεταχείριση και παραβίαση της αναλογικότητας Η διάκριση μεταξύ φυσικών προσώπων με λιγότερα από τρία ακίνητα και νομικών προσώπων ή φυσικών προσώπων με τρία ή περισσότερα ακίνητα δεν στηρίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια, ούτε αποτυπώνει διαφοροποίηση ως προς τη φοροδοτική ικανότητα. Αντίθετα, δημιουργείται: Ανισότητα μεταξύ φορολογουμένων με συγκρίσιμο πραγματικό εισόδημα, Υπερφορολόγηση μικρών επαγγελματιών ή εταιρειών, σε αντίθεση με την αρχή της αναλογικότητας και της ισότητας στη φορολόγηση. 4. Νομική ανακολουθία στον ορισμό του «υποκαταστήματος» Η εξομοίωση ενός ακινήτου που μισθώνεται χωρίς μόνιμη παρουσία, προσωπικό ή επιτόπια δραστηριότητα, με υποκατάστημα επιχείρησης (όπως τράπεζας, ξενοδοχείου ή καταστήματος), αποτελεί λογικό και νομικό άλμα. Η έννοια του υποκαταστήματος, όπως έχει ερμηνευτεί από την πάγια νομολογία (βλ. ΣτΕ 3464/1990, 459/2020), προϋποθέτει διοικητική ή συναλλακτική λειτουργία, την οποία προδήλως στερείται ένα ακίνητο που διατίθεται μέσω ψηφιακής πλατφόρμας χωρίς επιτόπια παρουσία. 5. Κίνδυνοι νομικής ακυρότητας και φορολογικής ανασφάλειας Η εφαρμογή της προτεινόμενης διάταξης αναμένεται να οδηγήσει σε: Συσσώρευση αμφισβητήσεων και ενδικοφανών προσφυγών, Δημιουργία υποχρεώσεων χωρίς βάση στην πραγματική δυνατότητα των υπόχρεων, Ενδεχόμενη μαζική ακύρωση πράξεων βεβαίωσης, με σοβαρό κόστος για το Δημόσιο. Η επιβολή σταθερού τέλους €600 ανά ακίνητο ετησίως, ανεξαρτήτως πραγματικής δραστηριότητας, συνιστά υπέρβαση της αρχής της φορολογικής αναλογικότητας και ενδέχεται να καταπέσει σε μελλοντικό δικαστικό έλεγχο. Συμπερασματικά: Η διάταξη του άρθρου 248: Αντίκειται στις αρχές της συνταγματικής νομιμότητας και της διάκρισης των εξουσιών, Παραγνωρίζει τη δεσμευτική ερμηνεία της έννοιας του υποκαταστήματος από το ΣτΕ, Παραβιάζει θεμελιώδεις αρχές του φορολογικού δικαίου (βεβαιότητα, αναλογικότητα, ισότητα), Και ενδέχεται να δημιουργήσει μεγάλο κύμα προσφυγών και ακυρώσεων, επιβαρύνοντας σημαντικά το διοικητικό και νομικό σύστημα. 🔴 Ζητείται η πλήρης απόσυρση ή η ουσιαστική τροποποίηση της επίμαχης διάταξης προς κατεύθυνση συμβατή με το Σύνταγμα και τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.