Αρχική Αντιμετώπιση νέων μορφών βίας κατά των γυναικών –Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385 – Πρόσθετες ρυθμίσεις στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας –Αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών...ΜΕΡΟΣ Α’ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΝΕΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΒΙΑΣ ΚΑΤΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ – ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2024/1385 ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ ΣΚΟΠΟΣ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ (Άρθρα 1-21)Σχόλιο του χρήστη Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας | 7 Ιανουαρίου 2025, 15:28
  • Σχόλιο του χρήστη 'Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας' | 7 Ιανουαρίου 2025, 15:28

    Ποινικοποίηση ΟΛΩΝ των μορφών ενδοοικογενειακής βίας ΜΕ ΒΑΣΙΚΟ ΣΤΟΧΟ την άμεση παροχή προστασίας στα θύματα Σύμφωνα με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (ΣτΚ - Ν.4531/2018, άρθρο 3, παρ. β) «ο όρος “ενδοοικογενειακή βία” σημαίνει όλες τις πράξεις σωματικής, σεξουαλικής, ψυχολογικής ή οικονομικής βίας οι οποίες συμβαίνουν εντός της οικογένειας ή οικογενειακής μονάδας ή μεταξύ πρώην ή νυν συζύγων ή συντρόφων, είτε ο δράστης διαμένει ή διέμενε στην ίδια κατοικία με το θύμα είτε όχι.». Τον ίδιο ορισμό περιλαμβάνει και το άρ. 2 της Οδηγίας 2024/1385 (άρ. 4 του παρόντος) Όμως, ο Ν.3500/2006 για την ενδοοικογενειακή βία, δεν περιλαμβάνει καθόλου την οικονομική βία ενώ σε ότι αφορά την ψυχολογική βία περιλαμβάνει ελάχιστες μορφές της, δηλαδή μόνο πράξεις που συνιστούν προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας (Άρ. 9) και κάποιες μορφές απειλής (Άρ. 7.2). Η προηγούμενη τροποποίηση του Ν.3500/2006 (Ν.5090/2024) απέτυχε να ποινικοποιήσει όλες τις μορφές ενδοοικογενειακής βίας και το ίδιο ισχύει και για το παρόν Νομοσχέδιο. Δηλαδή, ορισμένες από τις πιο συχνές (και επώδυνες) μορφές ενδοοικογενειακής βίας ΔΕΝ αποτελούν ποινικό αδίκημα ή αποτελούν ποινικό αδίκημα αλλά ΔΕΝ διώκονται ή μπορούν να διωχθούν ΑΛΛΑ ΟΧΙ ως ενδοοικογενειακή βία, όπως για παράδειγμα: 1. ψυχολογική βία με την μορφή ακραίου ελέγχου (coercive control) και παρακολούθηση/παρενόχληση-stalking (που προστίθεται τώρα, στο άρ. 7.2 του Ν.3500/2006 με το αρ. 13 του παρόντος) 2. ψυχολογική βία με την μορφή εξύβρισης 3. οικονομική βία (πολλαπλών μορφών) 4. έκθεση παιδιών στην κακοποίηση της μητέρας τους: παρότι αποτελούσε πάντα ποινικό αδίκημα (άρ. 1.3., Ν.3500/2006), δεν ασκούνται διώξεις (ούτε καν για τις γυναικοκτονίες ενώπιον παιδιού). Ευελπιστούμε ότι αυτό θα διορθωθεί από την ενσωμάτωση της ρητής πρόβλεψης στα άρ. 6 και 7, Ν.3500/2006 (όπως τροποποιήθηκε από τον Ν.5090/2024) καθώς και ότι θα επεκταθεί και στις υπόλοιπες αξιόποινες πράξεις του Ν.3500/2006, όπως προβλέπεται στο αρ. 1.3. Επισημαίνεται πως, όταν ένα πλημμέλημα ΔΕΝ θεωρείται ενδοοικογενειακή βία, επηρεάζεται δυσμενώς για το θύμα: α) ο χαρακτήρας της δίωξης (αυτεπάγγελτη ή κατ’ έγκληση), β) το χρονικό διάστημα που έχει η επιζώσα στη διάθεσή της (3 μήνες ή 5 έτη) για να καταγγείλει το αδίκημα και γ) η δυνατότητα των Εισαγγελικών/Δικαστικών Αρχών να επιβάλλουν περιοριστικούς όρους στον δράστη (Άρ. 18, Ν.3500/2006). Η άσκηση ψυχολογικής και οικονομικής βίας είναι οι συνηθέστερες μορφές ενδοοικογενειακής βίας, έχουν πολύ σοβαρές συνέπειες στην ψυχολογική ακεραιότητα και την υγεία των θυμάτων (ανήλικων και ενήλικων) αλλά και των παιδιών που εκτίθενται σε αυτές ως μάρτυρες, ενώ ορισμένες μορφές ψυχολογικής βίας (π.χ. ακραίος έλεγχος, παρακολούθηση/παρενόχληση-stalking) υποδεικνύουν την ύπαρξη ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ακόμα και για τη ζωή θυμάτων που δεν έχουν ποτέ κακοποιηθεί σωματικά. Προτείνεται: • πρόσθεση στον Ν.3500/2006 άρθρων ή παραγράφων σε υφιστάμενα άρθρα που θα ποινικοποιούν κάθε πράξη ψυχολογικής και οικονομικής βίας στο πλαίσιο της οικογένειας. [Αναλυτικοί ορισμοί για το τι συνιστά ενδοοικογενειακή ψυχολογική και οικονομική βία, έχουν υποβληθεί στη δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση του Υπουργείου Δικαιοσύνης και στο Υπόμνημα που κατέθεσε το Ε.Δ.κ.Β. για τη 2η Συνεδρίαση (16.2.2024) της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης κατά τη συζήτηση για το σχέδιο νόμου που αποτέλεσε τον Ν.5090/2024.] και/ή • πρόσθεση στον Ν.3500/2006 άρθρου ή παραγράφου σε υφιστάμενο άρθρο που θα επιτρέπει τη σύνδεση οποιουδήποτε άρθρου του Π.Κ. με τον Ν.3500/2006 (όπως συμβαίνει με τα άρ. 299, 311, 336 και 338 Π.Κ.). ΟΧΙ εισαγωγή σχετικών προβλέψεων σε άρθρα του Π.Κ. [όπως συνέβη κατά την περίοδο 2019-20024 στα άρθρα 312, 330 και 333 Π.Κ., οι οποίες αφαιρέθηκαν από 1.5.2024 (Ν.5090/2024) κατόπιν σύστασης της GREVIO.] Εάν δεν συμβεί τίποτα από παραπάνω, προτείνουμε: • να εξαιρούνται τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας από την υποχρέωση καταβολής παραβόλου για όλα τα αδικήματα του Π.Κ. που διώκονται κατ’ έγκληση, με δράστη μέλος της οικογένειάς τους (όπως ορίζεται η οικογένεια στον Ν.3500, άρ.1.2.α-γ) Η Ενδοοικογενειακή βία είναι ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΣ ΕΓΚΛΗΜΑ Εμφατικά επισημαίνουμε πως αυτές οι δύο μορφές κακοποίησης (ψυχολογική και οικονομική), αποτελούν καθημερινή πρακτική των δραστών ενδοοικογενειακής βίας, η οποία προσβάλλει τα έννομα αγαθά τουλάχιστον της προσωπικής ελευθερίας, της τιμής, της ψυχικής και σωματικής υγείας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, και της σωματικής ακεραιότητας και της ιδιοκτησίας. Η ψυχολογική και οικονομική βία δεν σταματούν ακόμα και όταν επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα, που είναι ο έλεγχος της ζωής του θύματος από τον δράστη, αλλά συνεχίζονται προκειμένου να διατηρηθεί αυτός ή να ανακτηθεί όταν το θύμα προσπαθεί να αποδράσει. Επομένως το έννομο αγαθό βλάπτεται διαρκώς αφού η παράνομη κατάσταση διαρκεί συνήθως για αρκετά έτη (ακόμα και μετά τη διάσταση/διαζύγιο) και οι δράστες, εμφανώς, δεν σκοπεύουν να προβούν αυτοβούλως σε ενέργειες για να αρθεί η παράνομη κατάσταση εκτός εάν αναγκαστούν εκ του νόμου. Βάσει αυτών των χαρακτηριστικών η ενδοοικογενειακή ψυχολογική και οικονομική βία δεν αποτελούν απλώς αδίκημα, αλλά διαρκές έγκλημα, χαρακτηρισμός ο οποίος θα επέφερε, μεταξύ άλλων, και συνθήκες διαρκούς αυτοφώρου.