Υπουργείο Δικαιοσύνης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Άννα Πλεύρη, Επίκ. Καθηγήτρια Nομικής ΑΠΘ' | 9 Ιουλίου 2025, 00:02

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  1. Το προτεινόμενο νομοσχέδιο εν γένει δεν πείθει, ότι προωθεί την επιτάχυνση της πολιτικής δίκης την οποία ευαγγελίζεται. Δεν στηρίζεται καν σε στατιστικά/μετρήσιμα δεδομένα για το πως (δεν) βοήθησε η (νέα) τακτική διαδικασία των ν. 4335/2015 και 4842/2021 στην επιτάχυνση της πολιτικής δίκης. Ο νομοθέτης φαίνεται να αγνοεί πότε προσδιορίζεται τυπική δικάσιμος στο Πρωτοδικείο Αθηνών, αν τηρούνται οι προθεσμίες που αναφέρει ο ΚΠολΔ στο 237 ΚΠολΔ, πότε λαμβάνουν πρακτικά συζητήσεως οι Δικαστές ιδίως στα μεγάλα Πρωτοδικεία, αλλά και το πραγματικό γεγονός πως δεν υπάρχουν υποδομές και δυναμικό, ανθρώπινο και άλλο για το νέο σύστημα που επιδιώκει να νομοθετήσει. 2. Ως προς την νέα προτεινόμενη διατύπωση στο άρθρο 215 ΚΠολΔ: Η θεώρηση της αγωγής ως επιδοθείσας με μόνη την πλασματική επίδοση για τους κατοίκους εξωτερικού πλήττει το δικαίωμα ακροάσεως και την αρχή της ισότητας των διαδίκων, βρίσκεται δε σε αντίθεση με το Ευρωπαϊκό δικονομικό δίκαιο. 3. Ο ΚΠολΔ ορθά δεν περιέχει στις διατάξεις του περί της άσκησης της αγωγής και της κατάθεσης των προτάσεων ρυθμίσεις για την διαμεσολάβηση και την υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης, όπου αυτού προβλέπεται. Τα ζητήματα ρυθμίζονται ειδικώς στον ν. 4640/2019 και ήδη εργάζεται για μήνες ομάδα εργασίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης με στόχο την εκπόνηση κώδικα εναλλακτικής επίλυσης διαφορών και ολιστική προσέγγιση. Στο πλαίσιο αυτό είναι ακατανόητη και ουδόλως επιθυμητή η προσθήκη εδαφίου στο άρθρο 215 ΚΠολΔ: "Με την επίδοση της αγωγής ξεκινά και η διαδικασία διαμεσολάβησης, όπου είναι υποχρεωτική". Η προσθήκη αυτή ουδέν ωφέλιμο για την πολιτική δίκη και την περίφημη επιτάχυνση της θα προσθέσει. Αντίθετα, θα δημιουργήσει πολύ σημαντικά προβλήματα στην πράξη και ταυτόχρονα θα βλάψει τον θεσμό της διαμεσολάβησης επίσης στην πράξη. Διαμεσολάβηση μπορεί να γίνει και προ της ασκήσεως αγωγής και μάλιστα τούτο είναι προτιμητέο. Με την προσθήκη αυτή φαίνεται να μην αντιλαμβάνεται ούτε ο νομοθέτης την διαφορά μεταξύ (εκούσιας) διαμεσολάβησης και υποχρεωτικής αρχικής συνεδρίας διαμεσολάβησης και να αμφισβητεί την δυνατότητα διαμεσολάβησης προ της άσκησης της αγωγής. Επίσης δημιουργείται αμφιβολία για το χρονικό σημείο "με την επίδοση της αγωγης" αν πρόκειται για το χρονικό σημείο που ξεκινά η προθεσμία επίδοσης ή αφού συντελεστεί η επίδοση (και δη η πλασματική). Το ζήτημα της διαδικασίας της διαμεσολάβησης και της ΥΑΣΔ (προ δίκης, έναρξη μετά την δίκη κλπ.) πρέπει να ρυθμίζεται από τις διατάξεις για την διαμεσολάβηση ως προδικασία της πολιτικής δίκης. Ζήτημα τίθεται και από πλευράς διαχρονικού δικαίου αν ο νέος ΚΠολΔ ισχύσει πράγματι από Σεπτέμβρη ως προς την "σύγκρουση", δυσαρμονία ή αντίφαση με διατάξεις του ν. 4640/2019 που θα ισχύει ακόμη τον Σεπτέμβρη του έτους 2025 και δεν θα έχει αλλάξει αντίστοιχα. 4. Στο ίδιο πλαίσιο εξόχως προβληματική η διατύπωση στο νέο 237 "Η προθεσμία αυτή δεν αναστέλλεται κατά το διάστημα της διαδικασίας διαμεσολάβησης." Δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά για να πειστεί κανείς γιατί η προσθήκη αυτή είναι λανθασμένη. Εκτός του ότι στην διάταξη για την κατάθεση των προτάσεων δεν υπάρχει καμία ανάγκη να ρυθμίζεται ζήτημα αναστολής της προθεσμίας κατάθεσης των προτάσεων (και όχι εν γένει των δικονομικών προθεσμιών ως φαίνεται από την διατύπωση της διάταξης) από την διεξαγωγή ΥΑΣΔ ή και εκούσιας διαμεσολάβησης, η ρύθμιση αυτή θα αποτελέσει την απόλυτη απαξίωση της διαμεσολάβησης ως δυνατότητα που υπάρχει επιτυχώς με τις ρυθμίσεις του ν. 4640/2019. Υπό το ισχύον καθεστώς, με την διαδικασία της ΥΑΣΔ (κατά τις διατάξεις του ν. 4640/2019) υπάρχει αναστολή από το διάστημα της πρόσκλησης του διαμεσολαβητή έως την διεξαγωγή της και βεβαίως από την υπαγωγή της διαφοράς στην εκούσια διαμεσολάβηση. Αυτό πράγματι επιτρέπει στους διαδίκους ενώ δεν κινδυνεύουν απ τον δικονομικό χρόνο που "τρέχει", να προσπαθήσουν πράγματι μέσω της διαμεσολάβησης να επιλύσουν την διαφορά τους. Επιπλέον στη νέα προσθήκη δεν διευκρινίζεται αν η μη αναστολή αφορά και την εκούσια διαμεσολάβηση καθώς αναφέρεται σε "διαδικασία διαμεσολάβησης". Κατά την άποψη μου, πρέπει οπωσδήποτε να αφαιρεθεί. 5. Η προτεινόμενη νέα παράγραφος 3 στο άρθρο 237 ΚΠολΔ για την διάταξη του εισηγητή εντός τριάντα (30) ημερών μετά τη χρέωση, ιδίως για την πραγματική αοριστία αφενός προϋποθέτει άλλο σύστημα οργάνωσης των πολιτικών δικαστηρίων και υποδομών από πλευράς επικουρίας του δικαστικού έργου, από αυτό που διαθέτουμε στην ελληνική έννομη τάξη αφετέρου θέτει σημαντικό ζήτημα αρχής της ισότητας των όπλων για τους διαδίκους και δη της δικονομικής ισότητας. Ο Δικαστής θα επικουρεί το ορισμένο της αγωγής, αλλά όχι των ενστάσεων του εναγομένου. Επιπλέον, κατά την άποψη μου, θα δημιουργήσει σημαντικό ζήτημα με τις χρεώσεις των Δικαστών. Α. Πλεύρη, Επίκ. Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Α.Π.Θ.