Αρχική Παρεμβάσεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας - Τροποποιήσεις σχετικά με τη δημοσίευση διαθηκών - Τροποποιήσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο των ανακοπών…ΜΕΡΟΣ Α΄ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΔΙΑΘΗΚΩΝ – ΣΥΣΤΑΣΗ ΜΗΤΡΩΟΥ ΔΙΑΘΗΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ’ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΚΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (Άρθρα 76-99)Σχόλιο του χρήστη Kel | 9 Ιουλίου 2025, 14:06
Το σύστημα με τις κληρονομιές θα πρέπει –μια και στήνεται εκ νέου τώρα- να στηθεί μια και καλή γερά, σε επίπεδο διαχείρισης. Αντί για «μητρώο διαθηκών», θα πρέπει να καταρτιστεί ένα «μητρώο θανόντων», στο οποίο θα είναι διασυνδεδεμένοι όλοι οι εμπλεκόμενοι δημόσιοι φορείς (ληξιαρχεία/εφορίες κτλ). Με το που λαμβάνει χώρα ένας θάνατος, να υπάρχει, σε πανελλήνιο επίπεδο, ένα «μητρώο θανόντων» και ένας αύξων αριθμός, ενιαίος ανά την Ελλάδα. Κάθε ληξιαρχείο στον όποιο δηλώνεται ο θάνατος, αντί να το δηλώνει τοπικά, να το δηλώνει σε αυτό το μητρώο, το μητρώο θανόντων, με βάση το ΑΦΜ. Σε ό,τι αφορά την περίπτωση των δημόσιων διαθηκών: Κάθε φορά που ένας διαθέτης εν ζωή αποφασίζει να πάει σε συμβολαιογράφο να συντάξει διαθήκη, ο συμβολαιογράφος, αφού γράψει το συμβόλαιο, θα μπορεί να μπαίνει στο μητρώο θανόντων, να «ανεβάζει» την ύπαρξη διαθήκης με βάση το ΑΦΜ σε μια «προσωρινή λίστα αδημοσίευτων διαθηκών». Εφόσον ο άνθρωπος είναι ακόμη ζωντανός, θα είναι σε αυτήν την προσωρινή λίστα. Όταν οποιοδήποτε ληξιαρχείο δηλώσει τον θάνατο αυτού του διαθέτη, αυτόματα θα δημοσιεύεται και η διαθήκη. Όφελος 1: Δε χρειάζεται ο συμβολαιογράφος να περιμένει να μάθει από κάποιον ότι πέθανε ο διαθέτης. Όφελος 2: Ο συμβολαιογράφος δεν επωμίζεται ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ δημοσίευσης διαθήκης, αλλά όλη η διαδικασία ολοκληρώνεται όσο ο διαθέτης είναι εν ζωή, με την ανάρτηση στην προσωρινή λίστα αδημοσίευτων διαθηκών, κι όταν αυτός ο ΑΦΜ πεθάνει και περαστεί στο μητρώο θανόντων, όλα θα ενημερώνονται αυτόματα. Όφελος 3: Καταργούνται εφεξής τα πιστοποιητικά διαθηκών. Δε χρειάζεται η εφορία και οποιοσδήποτε άλλος φορέας να ζητά πιστοποιητικό δημοσίευσης ή μη διαθήκης, θα μπορεί να μπαίνει στον υποκατάλογο «μητρώο θανόντων με διαθήκη» (ούτως ή άλλως ο νόμος υποχρεώνει τη δημοσίευση του καταλόγου με τις δημοσιεύσεις των διαθηκών) και να εκτυπώνει την ύπαρξη ή μη μιας διαθήκης, με βάση το ΑΦΜ (ακόμη και ο οφειλέτης/κληρονόμος, αν το ληξιαρχείο εντάξει στο μητρώο αυτό επιτυχώς και τα στοιχεία του πιστοποιητικού εγγυτέρων.) Όφελος 4: Αποφεύγεται μέρος της τεράστιας ταλαιπωρίας των συγγενών των θανόντων που υπόκεινται σε τρομερές γραφειοκρατικές διαδικασίες. Όφελος 5: Όλες οι διαθήκες είναι «συγκεντρωμένες/ομαδοποιημένες» κάτω από τον ΑΦΜ του θανόντα γίνεται ευκολότερη η διαχείριση στην περίπτωση πολλών διαθηκών του ίδιου θανόντα σε διαφορετικούς ή ίδιους συμβολαιογράφους που είτε συμπληρώνουν είτε ανακαλούν η μία την άλλη. Όφελος 6: Το ΙΔΙΟ μπορεί να συμβεί και με ΤΙΣ ΑΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ. Οι αποποιήσεις μπορούν να γίνονται στην εφορία, και να μπαίνει ο υπάλληλος στο μητρώο θανόντων και να προσθέτει την αποποίηση. Ούτε ο ΑΦΜ μπορεί να γράφεται λάθος, ούτε ο θανών, και θα υπάρχει πλήρης και συγκεντρωτική καταγραφή αποποιήσεων ανά θανόντα. Έτσι δεν θα υπάρχει λόγος οι εφορίες να ζητούν πιστοποιητικό περί αποποίησης ή μη γιατί πολύ απλά θα έχουν πρόσβαση στην πλατφόρμα. Όφελος 7: Μεγάλο όφελος υπάρχει και στην τοπική αρμοδιότητα. Σε ό,τι αφορά τις διαθήκες, εφόσον το μητρώο είναι πανελλήνιο, αποφεύγεται η υποχρέωση αποστολής των διαθηκών στα «Πρωτοδικεία»-«πλέον Συμβολαιογραφικούς Συλλόγους» της εν ζωή κατοικίας του θανόντα όπως ορίζει ο κώδικας, αποφεύγεται η αναζήτηση πιστοποιητικών περί δημοσίευσης ή μη σε όποιο πρωτοδικείο μπορεί να έχει δημοσιεύσει ο θανών. Επίσης, θα πρέπει να καταργηθεί το κομμάτι του Κώδικα που ορίζει ότι θα πρέπει τα πάντα να αποστέλλονται και στην Αθήνα… Σε ό,τι αφορά τις αποποιήσεις, δε θα χρειάζεται να ταξιδεύει ο κόσμος στον τόπο κατοικίας του θανόντα να κάνει αποποίηση και δεν θα υπάρχει θέμα αρμοδιότητας στα πιστοποιητικά περί αποποίησης ή μη. Λεπτομέρειες: Θα πρέπει σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα πριν την έναρξη ισχύος του νόμου, οι συμβολαιογράφοι να ελέγξουν τα αρχεία τους και να ξεχωρίσουν τις διαθήκες που έχουν συγγράψει ή που έχουν στο αρχείο τους ή που έχουν σε φύλαξη, ώστε να τις αναρτήσουν στο προσωρινό μητρώο πριν το ξεκίνημα των καταχωρίσεων των θανάτων. Θα πρέπει, φυσικά, στο πλαίσιο των επιχορηγήσεων για την επιτάχυνση της δικαιοσύνης, να προβλεφθεί η σχετική αμοιβή για αυτή την εργασία… Θα πρέπει να προστεθεί, προς διευκόλυνση των συμβολαιογράφων, η υποχρέωση που έχουν με βάση το άρθρο 4 του Ν. 4182/2013 να βλέπουν αν κληρονομεί το δημόσιο, ώστε να ενημερώνει σχετικά το Υπουργείο Οικονομικών. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί από τη βάση δεδομένων το απόρρητο του περιεχομένου των διαθηκών (η εφορία να μη βλέπει το περιεχόμενο της προσωρινής λίστας αδημοσίευτων διαθηκών) Για να μην παραβιαστεί το απόρρητο του διαθέτη σε περίπτωση απλής φύλαξης κλειστής ιδιόγραφης διαθήκης, θα πρέπει να υπάρχει σχετική καταχώριση στην βάση δεδομένων με ένδειξη ότι υπάρχει κλειστή διαθήκη και στην περίπτωση θανάτου να λάβει αυτοματοποιημένο μέιλ από την πλατφόρμα ότι επήλθε θάνατος για να την ανοίξει. [Μόνο σε περίπτωση που δεν υπάρχει ΑΦΜ, θα προσκομίζεται σχετική βεβαίωση ότι δεν έχει ΑΦΜ. Και λέω τον ΑΦΜ, γιατί είναι ο μόνος αριθμός –εξ όσων γνωρίζω- που δεν αλλάζει σε περίπτωση αλλαγής ταυτότητας, στοιχείων ληξιαρχικής πράξης, φύλου κ.ο.κ. Για να φτάσει στο σημείο κάποιος να συντάξει διαθήκη στην Ελλάδα, έχει κατά 99% ΑΦΜ στην Ελλάδα. Επίσης, όταν θα συμπληρώνει κάποιος τον ΑΦΜ, θα εμφανίζεται αυτόματα τα στοιχεία του, για διασταύρωση.] Για να παρακαμφθεί η περίπτωση να μην έχει βάλει κάποιος συμβολαιογράφος ΑΦΜ του διαθέτη στη διαθήκη, θα πρέπει ο συμβολαιογράφος να πάρει σχετική βεβαίωση ΑΦΜ και να το βάλει στο φάκελο του συμβολαίου. Για να αποφευχθούν λάθη, θα πρέπει ο ΑΦΜ να είναι το στοιχείο σύνδεσης. Το όνομα μπορεί να έχει πολλές γραφές, ορθογραφικά, παραλλαγές στην αλφαβήτα στους αλλοδαπούς, αλλαγές στοιχείων ληξιαρχικής πράξης μέσω εκούσιας δικαιοδοσίας κτλ) και θα προκαλέσει λάθη στα πιστοποιητικά. Στην περίπτωση των ιδιόγραφων διαθηκών: Να προβλεφθεί η υποχρέωση κατάθεσης-φύλαξης (και όχι σύνταξη) των διαθηκών στους συμβολαιογραφικούς συλλόγους, όσο ο διαθέτης είναι ΕΝ ΖΩΗ, και να σταματήσει αυτό το φιάσκο με τις ιδιόγραφες διαθήκες. Θα πρέπει για αυτό να οριστεί ρητά στο νόμο ένα συμβολικό κόστος, χωρίς καμία δυνατότητα παρέκκλισης, για να αποφευχθούν οι αυθαιρεσίες κάθε συλλόγου. Η δημοσίευση θα γίνει με τον ίδιο τρόπο που περιγράφηκε παραπάνω. Σκοπός δεν πρέπει να είναι η ουρά των δικαστηρίων για τις ιδιόγραφες διαθήκες να μεταφερθεί στους συμβολαιογραφικούς συλλόγους. Οι ουρές σχηματίζονται επειδή όλες οι διαθήκες κατατίθενται-δημοσιεύονται μετά θάνατον. Αν λοιπόν, υπάρξει ένα τέτοιο μητρώο, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, θα πρέπει η διαθήκη να κατατίθεται στον σύλλογο ή σε συμβολαιογράφο όσο ο διαθέτης είναι εν ζωή, να ανεβαίνει στο «μητρώο αδημοσίευτων διαθηκών» και στη συνέχεια να γίνονται όλα αυτόματα. Έτσι, άλλωστε, θα έπρεπε να γίνεται: να αποφασίζει εν ζωή ο διαθέτης και αντί να την βάζει στο συρτάρι για φύλαξη, να την πηγαίνει στο σύλλογο, με ελάχιστο κόστος. Εξαίρεση θα αποτελούν οι «έκτακτες διαθήκες» (π.χ. σε πλοίο, κτλ) όπως ισχύει στην τρέχουσα νομοθεσία. Σε ό,τι αφορά την ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ που καλείται να καλύψει μια ΙΔΙΟΓΡΑΦΗ διαθήκη σήμερα, λόγω της ισχύος της, για τις υπόλοιπες –μετά θάνατον- από κοινού συμφωνίες, θα μπορούσε να διατηρηθεί ως δυνατότητα, με κάποιες προϋποθέσεις, ώστε να αποφεύγεται συστηματικά, αλλά να αποτελεί ύστατη λύση, χωρίς να είναι απαγορευτική για τον πολίτη: π.χ. υποχρέωση κατάθεσης από πληρεξούσιο δικηγόρο με υποχρέωσης καταβολής γραμματίου προείσπραξης, αυξημένο κόστος δημοσίευσης ιδιόγραφης διαθήκης κ.ά. Επίσης, ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΟΘΕΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΜΕΡΙΜΝΑ στο αντίτιμο που θα οριστεί για τη δημοσίευση της διαθήκης. Στα δικαστήρια, το κόστος κατάθεσης ήταν 3 ευρώ. Η δημοσίευση γινόταν από δημόσιο υπάλληλο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Δεν μπορεί τώρα η δημοσίευση μια διαθήκης, η έκδοση πιστοποιητικών και όλες οι σχετικές διαδικασίες να κοστολογηθούν αυθαίρετα από κάθε συμβολαιογραφικό σύλλογο.